Profil popytu autor: mgr Janusz Gniewkowski aktualizacja: 11.10.2011 Profil popytu autor: mgr Janusz Gniewkowski recenzent: mgr Wojciech Zalewski Prezentacja dystrybuowana bezpłatnie, udostępniana do celów dydaktycznych. Opracowanie prezentacji współfinansowane przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Plan prezentacji Profil popytu Szereg czasowy popytu Graficzna prezentacja rozkładu popytu Liczebność występowania Gęstości, prawdopodobieństwa Parametry opisujące profil popytu Średnia arytmetyczna Odchylenie standardowe Współczynnik zmienności Różne rodzaje profili popytu Rozkłady teoretyczne Zadanie Rozwiązanie foto: iStockphoto.com

Szereg czasowy popytu Profil popytu Szereg czasowy popytu to uszeregowane chronologicznie wartości popytu w kolejnych, przyjętych do obserwacji jednostkach czasu. W postaci graficznej jest źródłem wiedzy o charakterze zmian tego popytu w czasie, wskazuje na istnienie trendów, sezonowości itp1). Dla prognozy i oceny niepewności konieczne jest przedstawienie popytu w formie graficznego rozkładu częstości występowania. 1) S. Krzyżaniak, P. Cyplik, „Zapasy i magazynowanie”, Tom I. Zapasy, Wyd. 2, Biblioteka Logistyka, Poznań 2008. Tygodnie I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Poniedziałek 10 13 9 7 8 11 12 Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota

Graficzna prezentacja rozkładu popytu Profil popytu Graficzna prezentacja rozkładu popytu W komórce C13 wpisz formułę =SUMA.JEŻELI($C$4:$N$9;C12)/C12 zatwierdź Enter, a następnie przeciągnij do komórki I13 (dane do profilu liczebności występowania). W komórce C14 wpisz formułę =C13/$J$13 zatwierdź Enter, a następnie przeciągnij do komórki I14 (dane do profilu gęstości, prawdopodobieństwa).

Liczebność występowania Profil popytu Liczebność występowania Profil popytu to graficzna prezentacja rozkładu popytu, liczebności występowania, która wskazuje ile razy w danym okresie pojawiła się dana wielkość. Graficzny wykres powstał z wiersza 13

Gęstości, prawdopodobieństwa Profil popytu Gęstości, prawdopodobieństwa Profil popytu to graficzna prezentacja rozkładu popytu, częstości (gęstości), która odpowiada na pytanie jak często, czyli z jakim prawdopodobieństwem. Graficzny wykres powstał z wiersza 14

Gęstości, prawdopodobieństwa Profil popytu Gęstości, prawdopodobieństwa Możemy prognozować nie tylko, z jakim prawdopodobieństwem może wystąpić w danym dniu określony popyt, ale także CO WAŻNIEJSZE, z jakim prawdopodobieństwem nie wystąpi popyt większy od określonej wartości (wartość skumulowana)2). Z jakiej kolumny powstanie profil liczebności występowania a z jakiej gęstości? Ile Jan K. powinien mieć codziennie zapasu dżemu w sklepie, aby prawdopodobieństwo obsłużenia wszystkich klientów było większe niż 0,9 czyli 90%? 2) S. Krzyżaniak, P. Cyplik, „Zapasy i magazynowanie”, Tom I. Zapasy, Wyd. 2, Biblioteka Logistyka, Poznań 2008.

Parametry opisujące profil popytu Zmiany losowe popytu, ilustrowane zmianami w czasie i profilem popytu, można w najprostszym ujęciu opisać dwoma parametrami: 1) wartość średnia: 2) odchylenie standardowe:

Parametry opisujące profil popytu W arkuszu kalkulacyjnym Excel wartość średniej oraz odchylenie standardowe obliczymy z formuły: 1) Wartość średnia: =ŚREDNIA(zakres) 2) Odchylenie standardowe: =ODCH.STANDARDOWE(zakres) Jeżeli odchylenie standardowe podzielimy przez wartość średnią to otrzymamy współczynnik zmienności: Współczynnik zmienności bardziej obiektywnie będzie charakteryzował profil popytu.

Różne rodzaje profilI popytu Profil popytu Różne rodzaje profilI popytu Zasady generalne: Dla szybko rotujących produktów postać profilu (profil normalny) jest oddalona od zera, wraz z przesuwaniem się bliżej zera produkty rotują wolniej. Dla szybko rotujących produktów współczynnik zmienności jest mniejszy, rośnie w miarę przesuwania się w lewo. Współczynnik jest dobrym wskaźnikiem oceny szybkości obrotu oraz klasyfikacji do grup X,Y lub Z z klasyfikacji XYZ.

Rozkłady teoretyczne Profil popytu Vp ≤1 Typ rozkładu Zależność Analiza XYX Wykres Rozkład normalny odchylenie standardowe p jest zazwyczaj mniejsze od wartości średniej P Vp ≤1 szybko rotujące - grupa X, czasem Y Rozkład Poissona zachodzi wolniej rotujące - grupa Y i Z Rozkład wykładniczy wolno rotujące - grupa Z

Rozkłady teoretyczne Profil popytu Dla praktycznego wykorzystania rozkładów konieczna jest znajomość i właściwa interpretacja dwóch funkcji: funkcja prawdopodobieństwa (gęstości), z niej dowiemy się, jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia rozpatrywanej zmiennej (popytu) czyli 0 „FAŁSZ”, funkcja skumulowanego prawdopodobieństwa, która mówi o tym, jakie jest prawdopodobieństwo, że zmienna (popyt) nie przekroczy rozpatrywanej wartości czyli 1 „PRAWDA”. Dla ROZKŁADU NORMALNGO (formuła w Excelu): =ROZKŁAD.NORMALNY(zmienna;wartość średnia;odchylenie standardowe;kumulacja) Dla ROZKŁADU POISSONA (formuła w Excelu): =ROZKŁAD.POISSON(zmienna;wartość średnia;kumulacja) Dla ROZKŁADU WYKŁADNICZEGO (formuła w Excelu): =ROZKŁAD.EXP(zmienna;1/wartość średnia;kumulacja)

Profil popytu zadanie Wcielając się w rolę pracownika sklepu spożywczego „Zosia” zaplanuj, ile Jan K. powinien mieć codziennie zapasu kawy w sklepie, aby prawdopodobieństwo obsłużenia wszystkich klientów było większe niż 0,8? Wykorzystaj dane w załącznikach 1 i 2. Załącznik 1 Szereg czasowy popytu na kawę NESKAFE Classic w sklepie Jana K. w 2010 roku. Załącznik 2 Oblicz średnią wielkość popytu, odchylenie standardowe, współczynnik zmienności. Sporządź graficzny profil popytu – liczebności oraz gęstości (prawdopodobieństwa). Wyjaśnij jaki to jest rozkład profilu: normalny, Poissona czy wykładniczy. Oblicz wartość skumulowaną prawdopodobieństwa (popyt nie większy). Ile Pan Jan powinien mieć codziennie zapasu kawy w sklepie aby prawdopodobieństwo obsłużenia wszystkich klientów było większe niż 0,8 czyli 80%. Tygodnie I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Poniedziałek 12 13 10 15 Wtorek 14 9 11 Środa Czwartek Piątek Sobota

Profil popytu rozwiązanie Ad 1) Ad 2)

Profil popytu rozwiązanie Ad 2)

rozwiązanie Profil popytu Ad 3) Rozkład NORMALNY Wartość średnia jest mniejsza niż odchylenie standardowe, P < p Rozkład popytu jest symetryczny, współczynnik zmienności „mały” Rozkład popytu oddalony jest od zera zaczyna się od 9 (popyt 9 szt./dzień)

rozwiązanie Profil popytu Ad 4) Ad 5) Jan K. powinien mieć w swoim sklepie codziennie 13 opakowań kawy, aby prawdopodobieństwo obsłużenia wszystkich klientów w danym dniu było większe niż 0,8 czyli 80%. Sprawdzenie dla ROZKŁADU NORMALNGO (formuła w Excelu): =ROZKŁAD.NORMALNY(zmienna;wartość średnia;odchylenie standardowe;kumulacja) =ROZKŁAD.NORMALNY(13;11,9;1,27;1) = 80

rozwiązanie Profil popytu Jeżeli nie masz arkusza kalkulacyjnego Excel, możemy oszacować szukanie prawdopodobieństwa z tablic rozkładu normalnego. Znajdziesz je w dowolnej książce z zakresu statystyki lub w podręczniku. ω - współczynnik bezpieczeństwa (skumulowane prawdopodobieństwo) Ze względu na znaczną liczbę pozycji asortymentowych w praktycznym zastosowaniu (także w aplikacjach komputerowych) wiedzy o rozkładzie profilu stosuje się tylko wybrane rozkłady teoretyczne dla pozycji szybko rotujących oraz rozkład Poissona i wykładniczy dla pozycji wolno rotujących.

Literatura pomocnicza Profil popytu Literatura pomocnicza S. Krzyżaniak, P. Cyplik, „Zapasy i magazynowanie”, Tom I. Zapasy, Wyd. 2, Biblioteka Logistyka, Poznań 2008, rozdział 5 A. Niemczyk, „Zapasy i magazynowanie”, Tom II. Magazynowanie, Wyd. 2, Biblioteka Logistyka, Poznań 2008 P. Andrzejczak, J. Zając „Zapasy i magazynowanie”, przykłady i ćwiczenia, Biblioteka Logistyka, Poznań 2009

Wyższa Szkoła Logistyki Profil popytu Wyższa Szkoła Logistyki Wyższa Szkoła Logistyki jest pierwszą w Polsce uczelnią logistyczną, utworzoną w 2001 roku z inicjatywy Instytutu Logistyki i Magazynowania oraz Centrum Edukacji Logistycznej. Kadra uczelni składa się z wybitnych specjalistów z zakresu logistyki i praktyków gospodarczych. Doceniając wagę doświadczenia jakiego wymaga się dzisiaj od absolwentów uczelni wyższych, WSL umożliwia również odbywanie praktyk i staży w wiodących firmach logistycznych będących partnerami uczelni. Dzięki umowom bilateralnym podpisanym z uczelniami z krajów europejskich studenci WSL korzystający z programu Erasmus wyjeżdżają na studia za granicę. W ramach współpracy z uczelniami z Niemiec i Wielkiej Brytanii mają także możliwość zdobywania podwójnych dyplomów z zakresu logistyki. Wyższa Szkoła Logistyki przejęła rolę patrona edukacyjnego dla szkół ponadgimnazjalnych kształcących w zawodach: technik logistyk i technik spedytor w zakresie nowoczesnego kształcenia dostosowanego do potrzeb rynku. Uczelnia realizuje unikatowy w skali kraju program współpracy z ponad 200 szkołami ponadgimnazjalnymi. Niniejsza prezentacja została opracowana w ramach projektu "Wielkopolska musi wiedzieć" - partnerstwo szkolnictwa zawodowego i rynku pracy kluczem do podniesienia atrakcyjności zawodów technik logistyk i technik spedytor w województwie wielkopolskim (projekt numer: POKL.09.02.00-30-077/09) współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.