Bootloader – program rozruchowy

Program rozruchowy (ang. boot loader) to program uruchamiany jako pierwszy po wykonaniu początkowego programu BIOS-u. Służy do załadowania systemu operacyjnego do pamięci operacyjnej. Wiele programów rozruchowych ma także funkcje menedżera uruchamiania (pozwala wybrać system do uruchomienia).

Program rozruchowy Program rozruchowy może być umieszczony: w pierwszym 446-bajtowym fragmencie sektora MBR dysku twardego. w sektorze rozruchowym aktywnej partycji

Program rozruchowy Program rozruchowy oraz cały system operacyjny może być pobierany także z innych urządzeń takich jak stacja dyskietek, napęd CDROM, dyski USB a nawet spoza komputera, z serwera w sieci lokalnej.

Przykłady: NT OS Loader (NTLDR) - bootloader stosowany w Windows NT GRUB - projekt GNU LILO - Linux Loader, towarzyszy rozwojowi tegoż systemu od jego narodzin

NT OS LOADER NT OS Loader (NTLDR New Technology Loader) to program rozruchowy służący przede wszystkim do ładowania systemów Microsoft Windows NT, 2000, XP lub Server 2003. Kod umieszczony w sektorze rozruchowym pierwszej partycji (nie w MBR-ze) wczytuje do pamięci program NTLDR, który po odczytaniu pliku BOOT.INI wyświetla menu wyboru systemu lub od razu uruchamia Windows. Zależy to od liczby wpisów w BOOT.INI. NT OS Loader potrafi również odczytać bootsektor z pliku. Dzięki temu można załadować inny program rozruchowy (np. LILO) lub system operacyjny.

GRUB GRUB (z ang. GRand Unified Bootloader) to program rozruchowy. Za jego pomocą można uruchomić wiele systemów operacyjnych (np. Linux, FreeBSD, Windows, Windows NT, DOS, i innych). GRUB potrafi odczytywać bardzo wiele systemów plików między innymi: ext2, FAT. GRUB obsługuje zabezpieczenia hasłem uruchamiania dowolnego systemu operacyjnego.

LILO LILO (LInux LOader) to program rozruchowy Linuksa. LILO nie jest zależne od żadnego systemu plików, potrafi załadować jądro systemu operacyjnego Linux zarówno z dyskietki jak i z dysku twardego. LILO może zostać zainstalowany jako główny program rozruchowy w MBR lub w boot sektorze aktywnej partycji. LILO był kiedyś najbardziej rozpowszechnionym programem rozruchowym Linuksa, ale ostatnio jego popularność maleje. Znaczna część użytkowników wybiera GRUB-a doceniając jego ogromne możliwości.

Plik boot.ini - przykład [boot loader] timeout=30 default=multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(1)\WINDOWS [operating systems] multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(1)\WINDOWS="Microsoft Windows XP Professional" /fastdetect multi(0)disk(0)rdisk(0)partition(4)\WINDOWS="Windows Server 2003" /fastdetect

Plik boot.ini - opis time - liczba sekund określająca czas, w którym użytkownik musi wybrać system operacyjny na ekranie modułu ładującego rozruchu przed załadowaniem ustawień domyślnych przez program NTLDR. default - Określa wpis systemu operacyjnego, który zostanie wyznaczony jako domyślny.

Plik lilo.conf - przykład # LILO configuration file # # Start LILO global section boot = /dev/hda prompt timeout = 50 # VESA framebuffer at 1024x768x256 vga = 773 # End LILO global section # Linux root partition section image = /boot/vmlinuz root = /dev/hda2 label = Kate_OS initrd = /boot/initrd read-only # End root Linux partition section

Plik lilo.conf - opis # - komentarze boot - określa dysk, z którego ma się bootować np. /dev/hda – primary master /dev/hdb – primary slave /dev/hda – secondary master /dev/hdb – secondary slave prompt - włącza tryb interaktywny timeout - czas oczekiwania na naszą reakcję 10 = 1 sekunda default -jak łatwo się domyślić, domyślnie startowane jądro image - nazwa obrazu jądra Linuxa, znajdującego się w /boot label -nazwa wyświetlana dla tego jądra initrd - wskazuje obraz /boot/initrd.img read-only - wymusza start w trybie tylko do odczytu vga -rozdzielczość

Plik lilo.conf – vga możliwości 1024x768x64k vga = 791 1024x768x32k vga=790 1024x768x256 vga=773 800x600x64k vga=788 800x600x32k vga=787 800x600x256 vga=771 640x480x64k vga=785 640x480x32k vga=784 640x480x256 vga=769