JADZICE

Toksyny bakteryjne Egzotoksyny: - jad błoniczy - jad tężcowy - jad botulinowy - jad erytrogenny - choleragen Endotoksyny

Cechy egzotoksyn silne właściwości toksyczne wywierają swoiste działanie farmakodynamiczne ciepłochwiejne działają po pewnym czasie nie działają per os są silnymi antygenami można je łatwo pozbawić toksyczności wytwarzane są z nielicznymi wyjątkami przez bakterie G(+)

Zachorowalność 92r 93r 94r 95r 96r 00r 01r 04 Błonica 1 10 2 2 9 1 0 0 Tężec 52 51 47 44 46 14 20 25 Jad kiełb. 165 143 110 118 107 72 66 53

Błonica (Diphteria) E: G(+) Maczugowiec błonicy (Corynebacterium diphteriae) - gravis - mitis - intermedius

Źródło zakażenia chory człowiek ozdrowieniec nosiciel przedmioty, produkty spożywcze

Wrota zakażenia błona śluzowa gardła błona śluzowa nosa błona śluzowa sromu skóra spojówki

Patogeneza miejscowe (zwyrodnienie, martwica, odczyn zapalny wysiękowo-włóknikowy) odległe (hamowanie syntezy łańcuchów białkowych) - mięsień sercowy (martwica rozpływna włókien mięśniowych) - układ nerwowy (odwracalna segmentowa demielinizacja włókien nerwowych) - wątroba - nadnercza - nerki - płuca

Podział kliniczny błonicy błonica gardła błonica krtani błonica nosa

Błonica gardła (angina diphteritica) postać miejscowa postać postępująca postać toksyczna postać hipertoksyczna

Klinika gorączka ≤ 380 wymioty ból gardła, naloty – „błony rzekome” powiększenie okolicznych węzłów chłonnych uszkodzenie m.sercowego

Powikłania uszkodzenie mięśnia sercowego uszkodzenie węzła przedsionkowo-komorowego niedowłady i porażenia nn. obwodowych i czaszkowych (m. 2 a 6 tygodniem choroby): - podniebienia miękkiego - n. krtaniowego - mm. okoruchowych - zwoju rzęskowego - mm. twarzy, tułowia i szyi - mm. oddechowych zespół nerczycowy

Błonica krtani-dławiec-krup (laryngitis crouposa diphteritica) szczekający kaszel chrypka → bezgłos duszność niepokój sinica zaburzenia oddechu

Błonica nosa (diphteria nasi) surowiczo-ropna wydzielina z nosa nadżerki i strupki u wylotu nosa obrzęk błony śluzowej z nalotami bladość powłok ogólne osłabienie

Rozpoznanie wstępne w wywiadzie: brak szczepień p/ko błonicy lub niepewna informacja o szczepieniach. Ostatnie szczepienie > 10 lat ciężki stan chorego, nieproporcjonalny do stwierdzonych zmian charakterystyczne zmiany miejscowe: naloty, obrzęk węzłów chłonnych, niewspółmierność gorączki w późniejszym okresie porażenia zwł. podniebienia

Diagnostyka wymaz z gardła, migdałków, nosa – na prep. bezpośredni i hodowlę na wybiórczym podłożu PCR test cytotoksyczny na komórkach Vero test aglutynacji lateksowej

Różnicowanie mononukleoza zakaźna angina (paciorkowcowa, pneumokokowa, gronkowcowa) ropień migdałka wrzodziejące zmiany w agranulocytozie, białaczce i kile dławiec rzekomy w przebiegu grypy, odry ciało obce w krtani

Leczenie antytoksyna błonicza (najcz. końska met. Besredki) 20-60 tys.j. - błonica gardła 20-40 tys.j. - błonica krtani 10-20 tys.j. - błonica nosa penicillina, erytromycyna, cefalosporyna pielęgnacja chorego: żywienie pozajelitowe lub przez zgłębnik, wysokie ułożenie witaminy B, C, E

Profilaktyka

Profilaktyka szczepienia wg kalendarza szczepień szczepienia przypominające co 10 lat osoby z bezpośredniego kontaktu z chorym: - erytromycyna 40-50 mg/kg/dobę przez 7 dni lub - domięśniowo penicylina proc. 600 000-1 200 000j

Jedna z pierwszych butelek antytoksyny błoniczej wyprodukowana przez United States Hygienic Laboratory (obecnie National Institutes of Health)

Tężec (tetanus) E: beztlenowa G (+) laseczka tężca (Clostridium tetani) Źródło zakażenia: ziemia zanieczyszczona zarodnikami tężca Wrota zakażenia: uszkodzona skóra i błony śluzowe

Patogeneza Tetanospasmina strefy subsynaptyczne neuronów pośrednich rdzenia hamowanie opóźnienia synaptycznego stałe pobudzenie neuronów ruchowych obniżenie progu pobudliwości mięśni

Objawy kliniczne okres zwiastunów (aura tetanica) - bóle głowy - niepokój, drażliwość - nadmierna potliwość - parestezje

Objawy kliniczne okres prężeń - szczękościsk (trismus), szyderczy uśmiech(risus sardonicus) - prężenia mięśniowe karku tułowia brzucha kończyn dolnych - brak zaburzeń świadomości - prawidłowa temperatura ciała - „taniec ciśnienia i tętna”

Powikłania kompresyjne złamanie trzonów kręgów zakrzepica żył głębokich infekcyjne niewydolność oddechowa i krążeniowa

Leczenie hospitalizacja w ośrodku specjalistycznym antytoksyna tężcowa (postępowanie bierne): obcogatunkowa 40-60 tys.j. lub ludzka 5 tys.j. anatoksyna tężcowa (postępowanie czynne): 3x1ml co 3 dni oraz dawki przypominające za 1 i 6 m-cy leki sedatywne: diazepam iv 10-20mg co 1-2 godz. lub midazolam we wlewie 0,5µ/kg/minutę intubacja oddech kontrolowany wyrównywanie zaburzeń wodno-elektrolitowych i RKZ żywienie pozajelitowe Penicillina kryst. lub Metronidazol

Zatrucie jadem kiełbasianym (botulismus) E: toksyna beztlenowej G(+) laseczki jadu kiełbasianego (Clostridium botulinum) Źródła zakażenia: - przetwory produkcji domowej (weki) - konserwy produkcji przemysłowej

Patogeneza jad kiełbasiany synapsa nerwowo-mięśniowa blokowanie uwalniania acetylocholiny wiotkie porażenia mięśni gładkich

Objawy kliniczne objawy początkowe-nieswoiste objawy porażenne-zstępujące - objawy oczne - upośledzone wydzielanie śliny - porażenie podniebienia - osłabienie siły mięśni: szyi, karku, kk. górnych, grzbietu, kk. dolnych - porażenie mm. mimicznych twarzy - porażenie perystaltyki - atonia pęcherza moczowego - porażenie mm. oddechowych brak zaburzeń świadomości prawidłowa temperatura ciała

Diagnostyka symetryczne zstępujące porażenia wiotkie z objawami porażenia opuszkowego (diplopia, dyzartria, dysfonia i dysfagia) brak gorączki zachowana świadomość

Diagnostyka-cd wykrycie toksyny w surowicy, kale, wymiocinach, popłuczynach żołądkowych, próbkach żywności próba biologiczna na myszach hodowla bakterii w war. beztlenowych testy immunoenzymatyczne ELISA badanie elektromiograficzne

Leczenie płukanie żołądka, leki przeczyszczające, lewatywa antytoksyna botulinowa trójważna obcogatunkowa lub ludzka (do 72 godz) antytoksyna monowalentna co 12-24 godz antybiotyk szerokowidmowy pielęgnacja chorego - sztuczna wentylacja - żywienie pozajelitowe -cewnikowanie pęcherza -wlewki doodbytnicze

Botox

Botox

Botox

Dziękuję 