190 LAT OKULISTYKI UNIWERSYTECKIEJ WE WROCŁAWIU Maria Hanna Niżankowska, Maria Muzyka-Woźniak 190 LAT OKULISTYKI UNIWERSYTECKIEJ WE WROCŁAWIU Specjalna Sesja historyczna Dzień Polsko-Niemiecki Nasza Przeszłość, Teraźniejszość i Przyszłość Wrocław 12.10.2002

UNIVERSITAS WRATISLAVIENSIS (1811) Akademia VIADRINA - 1506 (Frankfurt nad Odrą) Jezuicka Akademia LEOPOLDINA - 1702 (Breslau) Król Pruski Fryderyk Wilhelm III UNIVERSITAS WRATISLAVIENSIS (1811)

Dr Traugott Wilhelm Gustav BENEDICT (1785-1862) 1812 - profesor zwyczajny chirurgii i okulistyki Fakultet Medyczny: anatomia fizjologia interna chirurgia położnictwo  okulistyka

ROZWÓJ KATEDRY I KLINIKI OKULISTYKI pod kierunkiem Prof. BENEDICTA 1812-1815 – ambulatorium chirurgiczno-oczne w prywatnym mieszkaniu profesora 1815-1847 – Klinika Chirurgii i Okulistyki w byłym domku ogrodnika 1847-1854 w byłym seminarium nauczycielskim since 1855 w Allerheiligen Hospital (obecny Szpital im. Babińskiego)

De morbis oculi humani inflamatoriis (Lipsk 1811) PUBLIKACJE De morbis oculi humani inflamatoriis (Lipsk 1811) monografia na temat operacji zaćmy (1814) Handbuch der praktische Augenheilkunde (5 tomów - Lepzig 1822-25) FUNKCJE UNIWERSYTECKIE 1812-1856 – Profesor chirurgii i okulistyki - 8 x Dziekan Wydziału Lekarskiego 1842-1843 - Rektor Uniwersytetu

1856 - Albrecht Theodor Mitteldorf (1824-1868) KATEDRA I KLINIKA OKULISTYKI 1856 - Albrecht Theodor Mitteldorf (1824-1868) profesor zwyczajny chirurgii i okulistyki dyrektor Kliniki Chirurgiczno-Okulistycznej w Allerheiligen Hospital 1857 – doc. Richard Foerster

Jan Ewangelista Purkynie Mistrz Mittelsdorfa i Foerstera Jan Ewangelista Purkynie Dyrektor Instytutu Fizjologii Eksperymentalnej na uniwersytecie Wrocławskim w latach 1823-1850 1823 - Observationes Physiologicae odblaski Purkyniego zjawisko Pukyniego widzenia barw w warunkach mezopowych czerwony refleks z dna oka objaw widzenia własnych naczyń siatkówki granice pola widzenia dla światła białego i barw (pierwszy projekt polomierza ) 1840 - Doktor h.c. Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Richard FOERSTER lata 1853- 1873 1867 – perymetr łukowy 1857 - fotometr (pomiar czułości siatkówki na światło) 1859 – Privat-Docent Prywatna Klinika Okulistyczna

Richard Foerster 1873 oficjalne oddzielenie okulistyki od chirurgii w Niemczech Richard Foerster (1826-1902) 1873-1896 Profesor zwyczajny okulistyki Dyrektor Królewskiej Uniwersyteckiej Kliniki Okulistycznej

1873 –decyzja budowy samodzielnego gmachu 1876 – Królewska Uniwersytecjka Klinika Okulistyczna na Burgu Königliche Universitäts-Augenklinik am Burg 40 łóżek centralne ogrzewanie gorącej wody kanały wentylacyjne sala wykładowa pracownia mikroskopowa leczenie wyłącznie w ramach dobroczynności (pobyt dzienny do 1,0 marki) cele naukowe i dydaktyczne

Richard FOERSTER lata 1873 - 1896 1877 - Beziehungen der Allgemeinleiden und Organerkrankungen des Sehorgans - Graefe-Saemisch I wyd. 1873-1896 Dyrektor Uniwersyteckiej Kliniki Okulistycznej 1878-1879 Dziekan Fakultetu Medycznego 1884 Rektor Uniwersytetu FUNKCJE UNIWERSYTECKIE

Publikacje z zakresu „krótkowzroczności szkolnej” UCZNIOWIE I WSPÓŁPRACOWNICY FOERSTERA Hermann Ludwig Cohn (1838-1906) 1868 - habilitacja 1874 – profesor nadzwyczajny okulistyki Publikacje z zakresu „krótkowzroczności szkolnej” Słynni pacjenci : Schliemann - odkrywca Troi Cosima Wagner - córka F. Liszta

Ophthalmoskopischer Atlas UCZNIOWIE I WSPÓŁPRACOWNICY FOERSTERA Hugo Magnus (1842-1907) 1873 - habilitacja Ophthalmoskopischer Atlas - Lipsk 1872 Arthur Grenouv 1887-1896 - Breslau 1892 - habilitacja

„Postęp Okulistyczny” UCZNIOWIE I WSPÓŁPRACOWNICY FOERSTERA Bolesław Wicherkiewicz (1847-1915) profesor zwyczajny okulistyki i Dyrektor Katedry i Klinki na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie Twórca pierszego polskiego periodyku okulistycznego „Postęp Okulistyczny” 1899-1914 od 1923 „Klinika Oczna”  organ Polskiego Towarzystwa Okulistycznego 1930 2002

Prof. Dr Wilhelm UHTHOFF (1853-1927) 1896-1923 – Profesor zwyczajny okulistyki i dyrektor Uniwersyteckiej Kliniki Okulistycznej

1901 Tiergarten Straße Max Straße 1897-1901 – budowa nowego gmachu Klinki Okulistyki 258 000 marek

Od 1901 r. w tym gmachu mieści się akademicka 68 m dł. 2 klatki schodowe 68 łóżek 2 sale operacyjne biblioteka sala wykładowa 90 m2 pracownia bakteriologiczna i anatomopatologiczna Od 1901 r. w tym gmachu mieści się akademicka Klinika Okulistyczna

Prof. Wilhelm UHTHOFF (1853-1927) PRACE BADAWCZE neurookulistyka 1890 - „objaw Uhthoffa”- patognomoniczny dla SM chirurgia jaskry analiza efektywności cyclodializy, przedniej i tylnej sklerotomii, sklero-irydektomii w porównaniu z irydektomią Graefego (na podstawie ok. 1000 własnych operacji)

W 1908 kobiety uzyskały prawo do studiowania Prof. Wilhelm UHTHOFF 1908-1909 Rektor Uniwersytetu W 1908 kobiety uzyskały prawo do studiowania na niemieckich uniwersytetach Uhthoff życzył kobietom, aby „nie traciły swojej kobiecości i były studiującymi kobietami a nie kobiecymi studentami” 1918-1925 przewodniczący DOG (Deutsche Ophthalmologische Gesellschaft) 1900-1927 W. Uhthoff and T. Axenfeld wydają „Klinische Monatsblätter für Augenheilkunde”

Prof. Wilhelm UHTHOFF UCZNIOWIE Theodor AXENFELD (1867-1930) Leopold HEINE (1870-1949) Georg LENZ (1881-1953) 1911 – profesor nadzwyczajny 1918 - 1947 twórca i kierownik Miejskiej Klinki Okulistycznej w Szpitalu Wszystkich Świętych

Alfred BIELSCHOWSKY (1871-1940) Ślązak pochodzenia żydowskiego urodzony w Namysłowie studia medyczne we Wrocławiu, Heidelbergu, Berlinie, Lipsku 1912 Profesor zwyczajny okulistyki i dyrektor Kliniki Okulistyki w Marburgu 1923 -1934 Profesor zwyczajny okulistyki i dyrektor Kliniki Okulistyki we Wrocławiu

Dr Otto Lippmann – uczeń A. Bielschowskiego Wykład - Wroclaw 1996 dramatyczna sytuacja Żydów na uniwersytecie po 1933 akcje prowokacyjne organizowane przez S.A. 1934 - A. Bielschowsky odchodzi z Uniwersytetu we Wrocławiu 1935 - A. Bielschowsky’s emigruje do USA

Alfred BIELSCHOWSKY in USA 1935 – profesor okulistyki w Darmouth Eye Institute, Hanover (New Hampshire) 1937-1940 - Dyrektor Darmouth Eye Institute, Hanover (New Hampshire) 1940 - nagła śmierć w Nowym Jorku (krwotok wewnątrzczaszkowy) Darmouth College Cementary

współczesnej neurookulistyki Alfred BIELSCHOWSKY (1871-1940) jeden z twórców współczesnej neurookulistyki objaw Bielschowskiego (zdysocjowana pionowa dywergencja) test pochylenia głowy Bielschowskiego (objaw niedowładu n. IV) syndrom Bielschowskiego-Lutza-Cogana (ophthalmoplegia międzyjądr.) objaw „głowy lalki” Bielschowskiego (ruchy oczu wywoł. skrętem głowy) syndrom Rothaaa-Bielschowskiego (pseudo-ophthalmoplegia) itd. Towarzystwo Bielschowskiego w Wiesbaden, zrzeszające strabologów i nerooftalmologów

Doc. Dieter mianowany Dyrektorem Katedry i Kliniki Okulistyki Walter DIETER (1895-1973) 1934-1945 Doc. Dieter mianowany Dyrektorem Katedry i Kliniki Okulistyki (przynależność do NSDAP i SS) brak znaczących prac tego ośrodka, brak aktywności kongresowej i publikacyjnej styczeń 1945 - Prof. W. Dieter opuszcza Festung Breslau po wojnie – praktyka okulistyczna w Kilonii Zmarł w 1973 w Arnis/Schlei (Schleswig-Holstein)

Katedra Św. Jana Chrzciciela 1945 - FESTUNG BRESLAU Katedra Św. Jana Chrzciciela

Ul. Powstańców Śląskich w 1945 1945 - FESTUNG BRESLAU Ul. Powstańców Śląskich w 1945

Widok z wieży Ratusza w kierunku północno-wschodnim 1945 - FESTUNG BRESLAU Widok z wieży Ratusza w kierunku północno-wschodnim

Prof. J.M. Grzędzielski (1901-1941) Transporty Polaków wysiedlonych ze wschodnich terenów Polski Profesorowie Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie Prof. A. Bednarski zmarł w 1941 Prof. J.M. Grzędzielski (1901-1941) Zamordowany przez Gestapo w czasie masakry profesorów lwowskich nocą 4 lipca 1941

Witold Juliusz Kapuściński (1910-1988) 1945 – doc. Kapuściński organizuje Klinikę Okulistyki przy pomocy lekarzy ze Lwowa i Poznania 1946- 1980 profesor nadzwyczajny i kierownik Katedry Kliniki Okulistyki Wydziału Medycyny Politechniki i Uniwersytetu Wrocławskiego Prof. Stanisława Drozdowska (1910-1990)

PIERWSZE ZADANIA 1. LECZENIE 2. NAUCZANIE ruiny Wroclawia 1953

Stanisław Altenberger Henryk Melanowski wyd. 1951 Stanisław Altenberger wyd. 1955 Wiktor Arkin wyd. 1956 Ignacy Abramowicz wyd.1957

Witold Juliusz Kapuściński (1910-1988) Paris 1954 1946-1980 Profesor zwyczajny okulistyki we Wrocławiu Delegat Polski w Societé Française d’Ophtalmologie 180 prac naukowych (50 w piśmiennictwie zagranicznym)

współpraca Prof. Remky z Monachium Prace badawcze pod kierunkiem W.J. Kapuścińskiego Patomechanizm zapalenia błony naczyniowej oka Prof. Eugenia Ogielska 1964 - dr hab. współpraca Prof. Remky z Monachium

Chwila zadumy „starego bacy”

Immunologiczne i kliniczne problemy w keratoplastyce Badania pod kierunkiem W.J. Kapuścińskiego Immunologiczne i kliniczne problemy w keratoplastyce 1967 - dr. hab. Prof. Alfred Huszcza (1920-1993)

Chirurgiczne leczenie wysokiej krótkowzroczności Badania pod kierunkiem W.J. Kapuścińskiego Chirurgiczne leczenie wysokiej krótkowzroczności 1972 - dr. hab. Prof. Piotr Hańczyc (1920-2002)

autoregulacja siatkówkoego przepływu krwi Maria Hanna Niżankowska Badania pod kierunkiem W.J. Kapuścińskiego 1966-1969 autoregulacja siatkówkoego przepływu krwi wczesna nieinwazyjna diagnostyka zaburzeń mózgowego przepływu krwi za pomocą ODM Weigelina i Labsteina oftalmodynamotrofia (ODG) Hagera w niewydolności krążenia mózgowego 1971-1975 Maria Hanna Niżankowska 1976 - dr. hab.

Badania pod kierunkiem W.J. Kapuścińskiego Fotogrametria i planimetria dna oka Hemodynamika naczyń mózgowych za pomocą OMD 1977 - dr. hab. doc. Lech Baran (1933-1984)

Biofizyki Okulistycznej Protest studencki w 1968 roku Zmiany w polskich uniwersytetach Zniesienie Katedry Okulistyki Laboratorium Biofizyki Okulistycznej Klinika Oczna Instytut Układu Nerwowego i Narządów Zmysłów utrata autonomii mniej badań stagnacja 1980 - Prof. W.J. Kapuściński odchodzi na emeryturę

Piotr HAŃCZYC (1920-2002) 1980-1994 Kierownik Kliniki 1980 - docent 1984 - profesor 1994 – odejście na emeryturę

1980-1994 13.12.1981 – stan wojenny w Polsce Styczeń 1982 – internowanie dr W.C. Kapuścińskiego juniora (syna Prof. W.J. Kapuścińskiego) 1983-1987 – doc. M.H. Niżankowska pracuje na Uniwersytecie w Oran (Algieria) 1984 – nagła śmierć doc. Lecha Barana 1988 - śmierć Prof. W.J. Kapuścińskiego

4 czerwca 1989 – zmiany polityczne w Polsce Odbudowa autonomii Kliniki Ocznej zniszczony i nigdy nie odnawiany budynek brak sprzętu

Prof. Maria Hanna Niżankowska od 1994 roku – Kierownik Katedry i Kliniki Okulistyki AM we Wrocławiu rok 1995 – święcimy 50-lecie Katedry Okulityki na polskim Uniwersytecie we Wrocławiu

Prof. Maria Hanna Niżankowska 1991-1993 Prorektor ds. Nauki Akademii Medycznej we Wrocławiu

Założenie Fundacji Na Rzecz Zapobiegania Slepocie 1994-2002 Założenie Fundacji Na Rzecz Zapobiegania Slepocie Nowy sprzęt o wartości  250 000 Euro lampy szczelinowe tonometry aplanacyjne Fundus-Camera lasery mikroskopy operacyjne USG witrektomy fako i inne... utworzenie pokojów badań modernizacja bloku operacyjnego budowa sieci komputerowej i nowego pomieszczenia biblioteki

Stypendia w Klinice Okulistyki Uniwersytetu w Marburgu 1994-2002 Stypendia dla młodych lekarzy Europa (Belgia, Niemcy, Anglia) Izrael USA ZESPÓŁ SZKLISTKOWO-SIATKÓWKOWY Stypendia w Klinice Okulistyki Uniwersytetu w Marburgu

1998 – pierwszy przeszczep rąbka rogówki ZESPÓŁ ROGÓWKOWY 1998 – pierwszy przeszczep rąbka rogówki

1994-2002 Badania nad jaskrą – naczyniowe czynniki ryzyka

ORYGINALNE PODRĘCZNIKI Katedry i Kliniki Okulistyki AM we Wrocławiu

TŁUMACZENIA

Dziękuję za uwagę