Stan i perspektywy Polskiego Konsorcjum Elsevier Paweł Grochowski i Marek Niezgódka ICM, Uniwersytet Warszawski

1Strategia rozwoju Wirtualnej Biblioteki Nauki w ICM (strategy of the Virtual Library of Science, ICM) 2Perspektywy centralnego dofinansowania KBN (KBN’s central funding - perspectives) 3Integracja Elsevier i Academic Press (the integration) 4Proponowane założenia transformacji do modelu e-only (proposed foundations of the transformation to e-only) 5Analiza kosztów w obecnym konsorcjum i propozycja ich restrukturyzacji (cost analysis in the present consortium and restructuring proposals)

1. Strategia rozwoju Wirtualnej Biblioteki Nauki zagraniczne czasopisma elektroniczne - docelowy model: e- only + DDP + archiwizacja w Polsce (foreign scientific journals - model of destination: e-only + DDP + archiving in Poland) –Elsevier+AP - model e-only w 2004 –Kluwer e-only –Springer e-only –inne/others (AIP, Willey &Sons, Blackwell Science, etc) polskie czasopisma elektroniczne i kolekcje specjalne (polish scientific e-journals and special e-collections) cd...

SCI-Ex: prawa archiwizacji, czasopism 1996-, w 2003 uzupełnienie roczników archiwalnych wstecz do 1945 (SCI-Ex: archiving rights, journals , archives back to 1945 to be added in 2003) inne bazy/other databases (OBCs+Medline, Inspec, CrossFire, Compendex, Embase) zintegrowane narzędzia przeszukiwawcze, ENCompass, 2004/2005 ? (integrated search engine) rozbudowa serwerów, oraz zapewnienie trwałości archiwów - zwielokrotnienie nośników (hardware extension, save archiving - mutliple media)...cd:

2. Centralne dofinansowanie z KBN KBN popiera wprowadzenie modeli do e-only dla prenumeraty czasopism zagranicznych (KBN will suport transformation to e-only models for scientific journal subscription) koszt modelu e-only nie powinien przekraczać kosztu dotychczasowej prenumeraty drukowanej, (cost of a new e- only model will not exceed the cost of the so-far printed subscriptions) dodatkowe środki na rozszerzenie zasobów (additional funds for extending the content) cd...

dofinansowanie 50% całkowitych kosztów e-only (50% central funding for total cost of e-only model) ewentualna dodatkowa prenumerata drukowana tylko ze środków własnych (additional print subscriptions not subsidized) nowość: dodatkowe dedykowane środki z KBN na rozbudowę sprzętu (new: dedicated funds for server hardware)...cd:

3. Integracja AP i Elsevier 2003/ /2003: 53 instytucji w konsorcjum Elsevier (53 members of SDOS) - model print & electronic 2003: 28 instytucji w licencji AP w tym (28 members with AP license, including): –11 instytucji/members e-only (ca 90’000 EUR) –17 instytucji/members print & electronic (ca 290’000 EUR) teoretyczna siła nabywcza dawnego konsorcjum IDEAL (theoretical purchasing power of former IDEAL consortium): ca 550’000 EUR cd...

problem renegocjacji wyjściowych kosztów AP w instytucjach, które przed 2002 wystąpiły z konsorcjum IDEAL (renegotiation should be considered for the base holdings’ value of the libraries which left IDEAL before 2002) 2004: czasopisma Eslevier i AP (i HHS) - jedna kolekcja udostępniana całemu konsorcjum na jednolitych zasadach (Elsevier, AP and HHS - integrated collection accessible for the whole consortium based on the common license rules)...cd:

4. Proponowane założenia do modelu e-only koszt obecnego modelu p&e (total cost of p&e model) = 100% + 8.5% = 108.5% vs koszt modelu e-only (total cost of the e-only model) = 90% + ? = ? + wydatki na prenumeratę drukowaną w systemie DDP (+spendings for additional print subscriptions at DDP) w konsorcjum rozliczane tylko wydatki e-only z dofinansowaniem 50%; prenumerata drukowana kupowana indywidualnie przez biblioteki (only e-fees accounted in the consortium with 50% KBN’s sponsorship, print acquired individually by the libraries) cd...

można rozważyć rezygnację określania indywidualnych zasobów prenumerowanych w poszczególnych bibliotekach na rzecz prenumeraty i prawa archiwizacji wspólnej kolekcji czasopism w konsorcjum (transformation can be considered to move archiving rights from institution to a consortium model) przy takim rozwiązaniu podział kosztów w konsorcjum może zostać znacznie uproszczony (in this case accounting of the consortium fees can be substantially simplified) PAN jako jedna instytucja (PAS as a single member)...cd:

5. Analiza kosztów w obecnym konsorcjum i propozycja ich restrukturyzacji Przedstawione poniżej analizy wykorzystania bazy oparte są na danych statystycznych z serwera ICM z okresu V-X Te i inne dane dostępne są pod adresem (data source for SDOD ICM usage statistics) Analiza obejmuje 53 instytucje (obecnie w licencji) uszeregowane od najmniejszej do największej prenumeraty (members ordered by holdings’ values):

Nominalne (wg umowy) wydatki uczestników konsorcjum na prenumeratę drukowaną Elsevier w roku 2002 w tys. Euro

Liczba artykułów ściąganych na miesiąc, średnia z V-X 2002 (mean number of downloaded articles per month)

Koszt 1 artykułu (average cost of 1 downloaded article) = (P %) / liczba ściągniętych artykułów w roku (downloaded articles in 1 year)

Średnia wartość prenumeraty w grupach (average P2002 in clusters)

Średni koszt 1 artykułu w grupach (average cost of 1 article in clusters)

Prenumerata w grupach: wartości rzeczywiste oraz hipotetyczne - wyrównujące koszt 1 artykułu (P2002 and hypothetical holdings equilibrating article’s cost in the clusters)

5. CD: Wnioski (Conclusions) Uczestnicy konsorcjum mogą zostać podzieleni na grupy według kosztów prenumeraty, np. 200 tys. EUR (an exemplar clusterisation of members according to the holding values was presented) koszt 1 artykułu rośnie wraz z grupą (cost per article increases in subsequent clusters) można rozważać przeskalowanie opłat dla całkowitego lub częściowego wyrównania kosztu 1 artykułu (one can consider balanced fees so as to totally or partially equilibrate cost of 1 article in the clusters)