Radioźródła pozagalaktyczne Klasyfikacja, obserwacje, omówienie najważniejszych typów

OBIEKTY BL LAC (LACERTYDY) GALAKTYKI NORMALNE (normal galaxies) RADIOGALAKTYKI (radio galaxies) O mocy rzędu 1030–1032 wat (np. M31 oraz nasza galaktyka) O mocy rzędu 1035-1038 wat (np. Cygnus A) KWAZARY (quasi-stellar radio sources) GALAKTYKI SEYFERTA OBIEKTY BL LAC (LACERTYDY) OBIEKTY RADIOWE ZAWIERAJĄCE ZWARTE JĄDRO I HALO (radio objects with compact cores and halos) BLAZARY

Kwazary Są to obiekty które maja bardzo mały, gwiazdopodobny obraz optyczny (punktowy). W rzeczywistości podejrzewa się ze może to być zwarte jądro odległej galaktyki. Pierwszym radioźródłem sklasyfikowanym jako kwazar był 3C 273 (w gwiazdozbiorze Virgo). Wyznaczono dla niego redshift z=0.158 Co oznaczało że oddalał się od nas z prędkością ok. 50 000 km/s, czyli znajdował się od nas w odległości 2 mld lat świetlnych. Następnie znajdowano już kwazary o wiele większych redshiftach pomiędzy 0.06-6.5

Skoro znajdowały się tak daleko, a mimo to odbieramy ich promieniowanie musi ono być niezwykle silne. Promieniowanie kwazara pochodzi z jego centrum – supermasywnej czarnej dziury oraz od dysku akrecyjnego wokół niej. Jednak kwazary wyróżniają się tym że tempo akrecji jest niezwykle szybkie (kilka mas Słońca na rok)

Kwazary związane są z wczesnymi etapami powstawania wszechświata Kwazary związane są z wczesnymi etapami powstawania wszechświata. Odległość do najdalej położonego kwazara szacuje się na 13,7 mld lat świetlnych

Galaktyki Seyferta To spiralna lub nieregularna galaktyka zawierająca bardzo jasne jądro. Są podobne do kwazarów, ale mają mniejszą jasność. Charakteryzują się bardzo jasnymi jądrami oraz widmami, w których występują jasne linie emisyjne wodoru, helu, azotu i tlenu.

Linie emisyjne wykazują silne przesunięcia dopplerowskie (linie ulegają poszerzeniu), które wskazują na prędkości rzędu 500 do 4000 km/s. Każda część dysku ma inną prędkość względem nas. Uważa się że węższe linie pochodzą z zewnętrznych części dysku, gdzie prędkość obrotowa jest mniejsza, podczas gdy szersze powstają bliżej czarnej dziury.

BL Lac objects (Lacertydy) Nazwa pochodzi od pierwszego odkrytego obiektu tego typu - BL Lacertae, który znajduje się w gwiazdozbiorze Jaszczurki. Pierwotnie uznano go za gwiazdę zmienną, dopiero w latach 70. XX wieku poznano jego prawdziwą naturę. Są to gwiazdopodobne obiekty pozagalaktyczne, charakteryzujące się silnym promieniowaniem w zakresie fal radiowych oraz bardzo szybkimi zmianami jasności i polaryzacji

BL Lacs are są podobne do radiogalaktyk o małej mocy promieniowania ale ich jety znajdują się prawie w linii obserwacji. Od kwazarów odróżnia je mniejsze natężenie linii widmowych.

Blazary Obserwowane widmo promieniowania w znacznej mierze pochodzi od relatywistycznego dżetu skierowanego pod niewielkim kątem w stronę obserwatora. Blazary są zwartymi radioźródłami, w zakresie optycznym i radiowym charakteryzują się znaczną polaryzację liniową (3-20 %)

Różnica pomiędzy blazarami a kwazarami