Sztuka i architektura baroku Przygotowały: Aleksandra Mroczyńska Justyna Kiełbasa Michalina Madej

Czym jest barok? Barok to kolejny, po renesansie, styl w architekturze nowożytnej. Wyodrębniony został w latach późniejszych, bowiem twórcy żyjący w tym okresie uważali się raczej za kontynuatorów renesansu. Kierunek ukształtował się w Rzymie z odmiany późnego renesansu nazywanej stylem dekoracyjnym (tzw. barok rzymski). Umowny czas trwania baroku to okres od połowy XVI do połowy XVIII wieku.

Architektura baroku Charakterystyczne dla epoki było łączenie architektury, malarstwa i rzeźby o maksymalnym natężeniu ekspresji. Wygięcie elewacji i gzymsów pozwalało uzyskać efekty światłocieniowe. Architektura barokowa rozwinęła się we Włoszech, jej współtwórcami byli Giacomo della Porta, Vignola, Maderna, Bernini (Bazylika św. Piotra w Rzymie) i Borromini. Architektoniczne idee barokowe przedostały się z Włoch do Hiszpanii, Portugalii i ich kolonii. Anglia i Francja nie od razu poszły za wzorem Włoch; w krajach tych panowały trendy spokojniejsze; we Francji najwybitniejszym architektem był wtedy Jules Hardouin-Mansart, w Anglii Christopher Wren, który tworzył w duchu późno renesansowym z baroku przejmując monumentalizm.

Architektura sakralna W budownictwie sakralnym występują znane z epok wcześniejszych rozwiązania. Budowane są kościoły podłużne, na planie prostokąta (w tym także z nawą poprzeczną na planie krzyża łacińskiego) oraz budowl centralne, na planie koła, wieloboku, krzyża greckiego. Pojawiły się i stały się popularne rzuty poziome oparte na elipsie. W konsekwencji występują sklepienia i kopuły elipsoidalne. Także łuki sklepień klasztornych, kolebkowych, krzyżowych, nieckowych oraz lunet oparte są na krzywej eliptycznej. Elementem dominującym zazwyczaj są wysokie, oparte na bębnie kopuły, zwieńczone wysokimi latarniami, które przykrywa się ozdobnymi hełmami. Elewacje kościołów, na ogół dwukondygnacyjne, o płaszczyznach podzielonych zwielokrotnionymi gzymsami, pilastrami. Zdobione pełnymi rzeźbami umieszczonymi w niszach, zwieńczone tympanonami o liniach prostych lub łukowych i esownicami łagodzącymi przejścia pomiędzy nawami o różnych wysokościach.

Wenecja, Santa Maria della Salute, projekt Baldassare Longhena

Bazylika św. Piotra na Watykanie Zbudowana w latach 1506-1626 rzymskokatolicka bazylika na placu św. Piotra na Watykanie. To drugi co do wielkości kościół na świecie i jedno z najważniejszych świętych miejsc chrześcijaństwa.

Plac św. Piotra, projektu Berniniego

Watykan, kolumnada Berniniego

Fara poznańska Fara Poznańska zbudowana została w latach 1651-1701 przez poznańskich jezuitów. Wspaniałe, barokowe wnętrze - pełne rzeźb, sztukaterii wykonanych przez włoskich mistrzów i polichromii, m.in. nyskiego mistrza Karola Dankwarta.

Wnętrze Fary

Architektura świecka Budowle świeckie to przede wszystkim reprezentacyjne pałace rozbudowane horyzontalnie, często z bocznymi skrzydłami tworzą plan w kształcie litery U. Barok ukształtował typ pałacu określany jako pomiędzy dziedzińcem a ogrodem (fr. entre cour et jardin). Budowla była poprzedzona dziedzińcem a za nim rozciągał się ogród i park o geometrycznie zaprojektowanych trawnikach, klombach, krzewach, skupiskach drzew. W ogrodach rozmieszczano niewielkie, ozdobne pawilony i altany. Pałac i jego otoczenie tworzą harmonijny zespół architektoniczny. Elewacje pałaców zdobiono nieco oszczędniej niż fasady kościołów. Elementem mocno rozbudowanym stały się klatki schodowe z rozdzielnymi biegami, czasem o zmieniającej się szerokości.

Wersal Budowę rozpoczęto w roku 1668. Znajduje się pod Paryżem i słynie z zespołu pałacowego, miejsca rezydencji królów francuskich od 1682 roku. Pałac wersalski rozbudowany z rozmachem za Ludwika XIV, wraz z kompleksem ogrodowo-parkowym jest najwspanialszym dziełem francuskiego klasycyzmu i baroku.

Sufit komnaty pałacu w Wersalu

Pałac w Wilanowie Pałac w Wilanowie - pałac barokowy znajdujący się w warszawskim Wilanowie. Wzniesiony w latach 1677-1696 dla króla Jana III Sobieskiego według projektu Augustyna Locciego i rozbudowany (skrzydła boczne) przez kolejnych właścicieli Wilanowa.

Pałac w Wilanowie, z lotu ptaka

Schody Hiszpańskie Dzieło architektów Francesco de Sanctis i Alessandro Specchi, znajdują się przy Placu Hiszpańskim (Piazza di Spagna) w Rzymie. Zostały ukończone w 1726 roku.

Bibliografia Encyklopedia PWN www.google.pl