Gniazda rozszerzeń

Na płycie głównej znajduje się szereg różnych typów złączy opracowanych według określonego standardu gwarantującego że wszystkie urządzenia pochodzące od różnych producentów (zgodne ze standardem PC) będą mogły prawidłowo ze sobą współpracować.

ISA lub AT BUS - (ang. Industry Standard Architecture) 16 bitowa magistrala danych w komputerach klasy PC umożliwiająca montowanie dodatkowych kart rozszerzeń opracowanych pod tego typu gniazdo.

Ten rodzaj złącza praktycznie wyszedł z użycia głównie z powodu małej przepustowości 8,33 Mb/s i braku obsługi standardu Plug & Play,

PCI - (ang. Peripheral Component Interconnect) standard gniazd rozszerzeń dla kart przystosowanych pod tą architekturę. Wprowadzona w 1993 r. przez firmę Intel specyfikacja szyny PCI spełnia normy standardu Plug & Play.

PCI32 32 bitowa szyna systemowa (synonim określenia PCI32 [szerokość magistrali]) występująca na płytach głównych w postaci białych podłużnych złącz. 32 bitowa PCI może pracować z zegarem 33 MHz i osiągać przepustowość rzędu 133 MB/s (wartość tą musi jednak dzielić pomiędzy wszystkie karty rozszerzające).

PCI64 W 2000 r. wprowadzono unowocześnioną, 64 bitową wersję tej magistrali (synonim określenia PCI64 [szerokość magistrali]) mogącą pracować z zegarem 66 MHz . Unowocześniona wersja PCI może osiągać przepustowość rzędu 266 MB/s Gniazda PCI zasilane są standardowo napięciem 5 V

Gniazda PCI są wykorzystywane przede wszystkim do instalacji kart graficznych, muzycznych, sieciowych lub wewnętrznych modemów.

AGP (Accelerated Graphics Port) to rodzaj zmodyfikowanej magistrali PCI opracowanej przez firmę Intel. Jest to 32-bitowa magistrala PCI zoptymalizowana do szybkiego przesyłania dużych ilości danych pomiędzy pamięcią operacyjną a kartą graficzną.

Podstawowe informacje: Data wprowadzenia: 1997 Stworzony przez: Intel Następca: PCI Express (2007) Szerokość magistrali: 32 bit Max. ilość urządzeń: 1 urządzenie/slot Max. przepustowość: 2133 MB/s

Specyfikacja poszczególnych mnożników AGP 1x, używa kanału 32-bitowego działającego z taktowaniem 66MHz, co daje maksymalny transfer 264 MB/s równy dwukrotnemu transferowi 132 MB/s dostępnemu w magistrali PCI działającej przy taktowaniu 33 MHz/32-bit; napięcie sygnału 3.3 V. AGP 2x, używa kanału 32-bitowego przy taktowaniu 66 MHz z podwójną przepływnością, prowadzącą do efektywnego transferu 528 MB/s; napięcie sygnału 3.3 V. AGP 4x, używa kanału 32-bitowego przy taktowaniu 66 MHz z poczwórną przepływnością, co prowadzi do efektywnego transferu maksymalnego 1056 MB/s (1 GB/s); napięcie sygnału 1.5 V. AGP 8x, używa kanału 32-bitowego przy taktowaniu 66 MHz z ośmiokrotną przepływnością, co prowadzi do efektywnego transferu maksymalnego 2112 MB/s (2 GB/s); napięcie sygnału 0.8 V.

Podstawowe rodzaje portów AGP AGP 1.0 - napięcie sygnalizujące 3.3V oraz mnożniki AGP 1x oraz AGP 2x AGP 2.0 - napięcie sygnalizujące 1.5V oraz mnożniki AGP 1x, AGP 2x oraz AGP 4x AGP 3.0 - napięcie sygnalizujące 0.8V oraz mnożniki AGP 4x oraz AGP 8x

Podstawowe rodzaje kart AGP Karty AGP 3.3V - pasują tylko do magistrali AGP 1.0, charakteryzują się jednym wcięciem w złączu AGP (patrząc na kartę od frontu wcięcie dzieli złącze na pierwszą część - mniejszą, i drugą - większą) Karty AGP 1.5V - pasują do magistrali AGP 2.0 i 3.0, charakteryzują się jednym wcięciem w złączu AGP (patrząc na kartę od frontu wcięcie dzieli złącze na pierwszą część - większą, i drugą - mniejszą) Karty Universal AGP - pasują do wszystkich w/w rodzajów magistrali AGP (1.0, 2.0, 3.0). Charakteryzują się dwoma wcięciami w złączu AGP.

AGP 1,5 volts                               AGP 3,3 volts                               AGP universal                             

AGP PRO (ang. Accelerated Graphics Port Professional - profesjonalny przyspieszony port grafiki) - nowa wersja gniazda rozszerzeń AGP przeznaczona do profesjonalnych kart graficznych, które zużywają duże ilości prądu. Gniazdo AGP Pro jest wyposażone w o 48 więcej pinów niż gniazdo AGP. Służą one niemal wyłącznie jako dodatkowe linie zasilania.

AMR, CNR lub PTI to gniazda opracowane przez firmę Intel i przeznaczone do osadzania specjalnych kart, spełniających rolę wyprowadzeń dla elementów wbudowanych w chipset. Odpowiednia karta AMR udostępnia funkcje modemu lub karty dźwiękowej, PTI umożliwia podłączenie urządzeń TV, wyświetlaczy LCD itp., a CNR kart sieciowych, dźwiękowych.

Modem AMR

Modem CNR

PTI audio

PCI-Express PCI-s (PCIe, PCI-E), znana również jako 3GlO (od 3rd Generation I/O), jest pionową magistralą służącą do podłączania urządzeń do płyty głównej. Zastąpiła ona magistralę PCI oraz AGP.

PCI-Express stanowi magistralę lokalną typu szeregowego, łączącą dwa punkty (Point-to-Point). Nie jest to więc magistrala w tradycyjnym rozumieniu, i nie jest rozwinięciem koncepcji "zwykłego" PCI. Taka konstrukcja eliminuje konieczność dzielenia pasma pomiędzy kilka urządzeń - każde urządzenie PCI-Express jest połączone bezpośrednio z kontrolerem. Sygnał przekazywany jest za pomocą dwóch linii, po jednej w każdym kierunku.

Częstotliwość taktowania wynosi 2,5 GHz. Przepustowość jednej linii wynosi 250 MB/s. W związku z tym, że urządzenia mogą jednocześnie przekazywać sygnał w obydwu kierunkach (full-duplex) to można ewentualnie przyjąć, że w przypadku takiego wykorzystania złącza, transfer może sięgać 500 MB/s.

jest kilka wariantów tej magistrali - z 1, 2, 4, 8, 12, 16 lub 32 liniami (każda składająca się z dwóch 2-pinowych części - nadawczej i odbiorczej).

przepustowość (w każdą stronę) wariant PCIe przepustowość (w każdą stronę) x1 250 MB/s x2 500 MB/s x4 1000 MB/s x8 2000 MB/s x16 4000 MB/s x32 8000 MB/s

Wraz ze wzrostem liczby linii wydłużeniu ulega gniazdo, jego konstrukcja (poprzez wspólną część początkową i jedynie dodawanie na końcu nowych linii) umożliwia włożenie wolniejszej karty do szybszego gniazda (w drugą stronę jest niemożliwe). Gniazdo 1x ma 18 pinów z każdej strony, gniazdo x4 - 32, gniazdo x8 - 49, zaś gniazdo x16 - 82 piny z każdej strony.

A441099K A441099K

Najszybszą drogą do sprawdzenia jak wiele potrafi dać PCI Express jest teksturowanie przez ten port. Współczesne aplikacje jednak niemal nie korzystają z tej opcji. Lokalna pamięć kart graficznych przeważnie ma pojemność 128MB, a ta jest wystarczająco duża dla pomieszczenia wymaganej ilości danych, które na dodatek mogą być znacząco szybciej przesłane do procesora graficznego z lokalnej pamięci na karcie niż jeśli miały by one płynąć z pamięci RAM do GPU. Złącze służy tylko jako kanał komunikacyjny, dla którego często nawet przepustowość 1GB/s jest wystarczająca.