MECHANIKA NIEBA WYKŁAD 4 26.03.2008 r.

Slides:



Advertisements
Podobne prezentacje
Na szczycie równi umieszczano obręcz, kulę i walec o tych samych promieniach i masach. Po puszczeniu ich razem staczają się one bez poślizgu. Które z tych.
Advertisements

Wykład Prawo Coulomba W 1785 roku w oparciu o doświadczenia z ładunkami Charles Augustin Coulomb doszedł do trzech następujących wniosków dotyczących.
Wykład Prawo Gaussa w postaci różniczkowej E
Wykład Zależność pomiędzy energią potencjalną a potencjałem
Wykład 13 Ruch obrotowy Zderzenia w układzie środka masy
Reinhard Kulessa1 Wykład Środek masy Zderzenia w układzie środka masy Sprężyste zderzenie centralne cząstek poruszających się c.d.
Wykład Opis ruchu planet
Ruch układu o zmiennej masie
Dynamika bryły sztywnej
Dynamika.
Zasady dynamiki Newtona - Mechanika klasyczna
ATOM WODORU, JONY WODOROPODOBNE; PEŁNY OPIS
Wykład 4 dr hab. Ewa Popko
Siły zachowawcze Jeśli praca siły przemieszczającej cząstkę z punktu A do punktu B nie zależy od tego po jakim torze poruszała się cząstka, to ta siła.
Prędkość kątowa Przyśpieszenie kątowe.
Układ wielu punktów materialnych
BRYŁA SZTYWNA.
Wykład V dr hab. Ewa Popko
Wykład VI. Prędkość kątowa Przyśpieszenie kątowe.
Wykład Moment pędu bryły sztywnej - Moment bezwładności
Wykład Spin i orbitalny moment pędu
Nieinercjalne układy odniesienia
Napory na ściany proste i zakrzywione
MECHANIKA NIEBA WYKŁAD r.
MECHANIKA NIEBA WYKŁAD r.
Biomechanika przepływów
Wykład 6 Elektrostatyka
MECHANIKA NIEBA WYKŁAD r.
Wykład 4 Pole grawitacyjne
Wykład 3 Dynamika punktu materialnego
MECHANIKA 2 Wykład Nr 11 Praca, moc, energia.
MECHANIKA NIEBA WYKŁAD r.
MECHANIKA NIEBA WYKŁAD r.
MECHANIKA I WYTRZYMAŁOŚĆ MATERIAŁÓW
ANALIZA DYNAMICZNA MANIPULATORÓW JAKO MECHANIZMÓW PRZESTRZENNYCH
Z Wykład bez rysunków ri mi O X Y
MECHANIKA 2 Wykład Nr 10 MOMENT BEZWŁADNOŚCI.
Dynamika układu punktów materialnych
RUCH PŁASKI BRYŁY MATERIALNEJ
Elementy geometrii analitycznej w przestrzeni R3
Projektowanie Inżynierskie
DYNAMIKA Dynamika zajmuje się badaniem związków zachodzących pomiędzy ruchem ciała a siłami działającymi na ciało, będącymi przyczyną tego ruchu Znając.
RUCH KULISTY I RUCH OGÓLNY BRYŁY
Ruch w polu centralnym Siły centralne – siłę nazywamy centralną, gdy wszystkie kierunki Jej działania przecinają się w jednym punkcie – centrum siły a)
Treści multimedialne - kodowanie, przetwarzanie, prezentacja Odtwarzanie treści multimedialnych Andrzej Majkowski informatyka +
MECHANIKA 2 Wykład Nr 12 Zasady pracy i energii.
Dynamika ruchu płaskiego
Prawa Keplera Mirosław Garnowski Krzysztof Grzanka
MECHANIKA NIEBA WYKŁAD r. Zagadnienie dwóch ciał Orbity perturbowane Wyznaczyliśmy równania opisujące zmiany dwóch elementów orbitalnych:
MECHANIKA NIEBA WYKŁAD r.
MECHANIKA NIEBA WYKŁAD r.
MECHANIKA NIEBA WYKŁAD r. E r Zagadnienie dwóch ciał I prawo Keplera Potencjał efektywny Potencjał efektywny w łatwy sposób tłumaczy kształty.
Elektrostatyka.
Dynamika punktu materialnego Dotychczas ruch był opisywany za pomocą wektorów r, v, oraz a - rozważania geometryczne. Uwzględnienie przyczyn ruchu - dynamika.
Wykład Rozwinięcie potencjału znanego rozkładu ładunków na szereg momentów multipolowych w układzie sferycznym Rozwinięcia tego można dokonać stosując.
Dynamika ruchu obrotowego
Reinhard Kulessa1 Wykład Ruch rakiety 5 Ruch obrotowy 5.1 Zachowanie momentu pędu dla ruchu obrotowego punktu materialnego Wyznaczanie środka.
KULA KULA JEST TO ZBIÓR PUNKTÓW W PRZESTRZENI, KTÓRYCH ODLEGŁOŚĆ OD JEJ ŚRODKA JEST MNIEJSZA LUB RÓWNA PROMIENIOWI.
Dynamika bryły sztywnej
Niech f(x,y,z) będzie ciągłą, różniczkowalną funkcją współrzędnych. Wektor zdefiniowany jako nazywamy gradientem funkcji f. Wektor charakteryzuje zmienność.
Wówczas równanie to jest słuszne w granicy, gdy - toru krzywoliniowego nie można dokładnie rozłożyć na skończoną liczbę odcinków prostoliniowych. Praca.
Trochę matematyki - dywergencja Dane jest pole wektora. Otoczymy dowolny punkt P zamkniętą powierzchnią A. P w objętości otoczonej powierzchnią A pole.
Prowadzący: dr Krzysztof Polko
4. Praca i energia 4.1. Praca Praca wykonywana przez stałą siłę jest iloczynem skalarnym tej siły i wektora przemieszczenia (4.1) Ft – rzut siły na kierunek.
6. Ruch obrotowy W czystym ruchu obrotowym każdy punkt ciała sztywnego porusza się po okręgu, którego środek leży na osi obrotu (ruch wzdłuż linii prostej.
3. Siła i ruch 3.1. Pierwsza zasada dynamiki Newtona
Prowadzący: dr Krzysztof Polko
Prawa ruchu ośrodków ciągłych
Prawa ruchu ośrodków ciągłych
Superpozycja natężeń pól grawitacyjnych
Zapis prezentacji:

MECHANIKA NIEBA WYKŁAD 4 26.03.2008 r

Pole grawitacyjne i potencjał Rozwinięcie potencjału w szereg O – centrum grawitacji P – element masy dm Potencjał w punkcie Q: z y x P dm θ Q Niech PO=r, QO=R wtedy: i wyrażenie na potencjał przyjmuje postać:

Pole grawitacyjne i potencjał Rozwinięcie potencjału w szereg Ponieważ R>>r więc możemy wyrażenie podcałkowe rozwinąć wykorzystując uogólnienie dwumianu Newtona: gdzie: z y x P dm θ Q

Pole grawitacyjne i potencjał Rozwinięcie potencjału w szereg czyli: z y x P dm θ Q

Pole grawitacyjne i potencjał Rozwinięcie potencjału w szereg które po przekształceniu i uporządkowaniu ze względu na kolejne potęgi r/R daje: z y x P dm θ Q gdzie Pn(cosθ) są wielomianami Legendre’a

Pole grawitacyjne i potencjał Wielomiany Legendre’a Wielomiany Legendre’a stanowią zbiór funkcji ortogonalnych na odcinku (-1,1). Są zdefiniowane za pomocą tzw. wzoru Rodriguesa: Jak było pokazane wcześniej w. Legendre’a mają funkcję tworzącą postaci:

Pole grawitacyjne i potencjał Wielomiany Legendre’a kilka początkowych wielomianów:

Pole grawitacyjne i potencjał Rozwinięcie potencjału w szereg Wyznaczmy kilka kolejnych wyrazów rozwinięcia potencjału: z y x P dm θ Q Pierwszy czynnik daje potencjał masy punktowej:

Pole grawitacyjne i potencjał Środek masy z y x (xi,yi,zi) ri (xc,yc,zc) rc

Pole grawitacyjne i potencjał Rozwinięcie potencjału w szereg Drugi czynnik: z y x P dm θ Q (x0,y0,z0) Iloczyn skalarny wektorów PO i PQ daje: (x,y,z) wtedy: Ponieważ początek układu współrzędnych pokrywa się ze środkiem masy, więc wszystkie trzy całki są równe 0.

Pole grawitacyjne i potencjał Tensor momentu bezwładności Tensor momentu bezwładności wiąże moment pędu ciała z jego prędkością kątową: pozwala liczyć moment bezwładności ciała w przypadku obrotu wokół dowolnej osi. momenty główne: momenty dewiacyjne:

Pole grawitacyjne i potencjał Rozwinięcie potencjału w szereg Trzeci wyraz: Pamiętając, że: są momentami bezwładności względem osi układu współrzędnych.

Pole grawitacyjne i potencjał Rozwinięcie potencjału w szereg oraz momenty odśrodkowe względem par płaszczyzn xy i zx, xy i yz oraz xz i zy: są równe 0 w przypadku gdy osie układu pokrywają się z osiami bezwładności, możemy napisać:

Pole grawitacyjne i potencjał Przypadek rzeczywisty: 4769 Castalia Werner, R., Scheeres, D. 1997, CeMDA 65, 313 CeMDA – Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy

Pole grawitacyjne i potencjał 4769 Castalia Rozmiary planetoidy: rmax 800 m rmin 300 m rśr 543 m gęstość 2.1 g/cm3 masa 1.4x1012 kg Model planetoidy składa się z 3300 elementów powierzchni tworzących wielościan. Oznacza to, że dokładność odtworzenia powierzchni (rozdzielczość przestrzenna) sięga około 60m

Pole grawitacyjne i potencjał 4769 Castalia: model potencjału Korzystając z prawa Gaussa można wyznaczyć natężenie pola grawitacyjnego przez powierzchnię planetoidy przy założeniu stałej gęstości.

Pole grawitacyjne i potencjał Prawo Gaussa Strumień natężenia pola g przez powierzchnię zamkniętą równy jest całkowitej masie zamkniętej przez tę powierzchnię pomnożonej przez -4πG

Pole grawitacyjne i potencjał 4769 Castalia: model potencjału Potencjały związane z miejscami „zszycia” wielokątów są liczone tak jak w przypadku pręta.

Pole grawitacyjne i potencjał 4769 Castalia: model potencjału

Pole grawitacyjne i potencjał 4769 Castalia: natężenie pola grawitacyjnego Już w odległości rzędu 200 m od powierzchni dobrym przybliżeniem potencjału jest potencjał pręta (powierzchnie ekwipotencjalne są elipsami)

Pole grawitacyjne i potencjał 4769 Castalia: porównanie z metodą szeregów natężenie pola grawitacyjnego potencjał

Pole grawitacyjne i potencjał Przypadek rzeczywisty: 243 Ida, Fobos Bartczak, P., Breiter, S. 2003, CeMDA 86, 131

Pole grawitacyjne i potencjał Przypadek rzeczywisty: 243 Ida, Fobos Potencjał od dwóch prostopadłych prętów: gdzie: oraz:

Pole grawitacyjne i potencjał Przypadek rzeczywisty: 243 Ida, Fobos Potencjał elipsoidy postaci: porównywany był z trzema modelami: P2 – rozwinięcie potencjału w szereg DR – przybliżenie pojedynczym prętem BB – dwa prostopadłe pręty

Pole grawitacyjne i potencjał Przypadek rzeczywisty: 243 Ida, Fobos Fobos Ida

Zagadnienie dwóch ciał

Zagadnienie dwóch ciał Równania ruchu Dwa punkty o masach m1 i m2 odległe o r Działają na siebie siłą o wartości: z y x m1(x1,y1,z1) Równania ruchu tych punktów: m2(x2,y2,z2) Otrzymujemy układ sześciu równań różniczkowych drugiego rzędu (czyli układ dwunastego rzędu).

Zagadnienie dwóch ciał Równania ruchu Na początek dodajemy stronami oba równania: a następnie całkujemy dwukrotnie: i otrzymujemy pierwszych sześć całek i sześć stałych całkowania. z y x m1(x1,y1,z1) m2(x2,y2,z2)

Zagadnienie dwóch ciał Równania ruchu Z def. środka masy: zastosowanego dla układu dwóch punktów mamy: z y x m1(x1,y1,z1) m2(x2,y2,z2) Oznaczmy M=m1+m2, wtedy:

Zagadnienie dwóch ciał Równania ruchu Wtedy równanie: przyjmuje postać: To równanie określa nam zachowanie środka masy (barycentrum). Dla t=0 znajduje się ono w punkcie B/M. Po zróżniczkowaniu tego równania otrzymujemy, że barycentrum porusza się ze stałą prędkością równą A/M z y x m1(x1,y1,z1) m2(x2,y2,z2)

Zagadnienie dwóch ciał Równania ruchu względnego z y x m1(x1,y1,z1) wprowadźmy: m2(x2,y2,z2) czyli:

Zagadnienie dwóch ciał Równania ruchu względnego oznaczmy: wtedy r-nie ruchu względnego przyjmuje ostatecznie postać: z y x m1(x1,y1,z1) m2(x2,y2,z2) W ten sposób układ sześciu równań drugiego rzędu został zredukowany do układu trzech równań drugiego rzędu. Jego rozwiązanie polega na znalezieniu sześciu stałych.

Zagadnienie dwóch ciał Całki pól z y x Mnożymy obustronnie przez (wektorowo) i otrzymujemy: po całkowaniu: - moment pędu na jednostkę masy , (stała ruchu) m1(x1,y1,z1) m2(x2,y2,z2)

Zagadnienie dwóch ciał Całki pól Rozpatrzmy dwa przypadki: 1. Ponieważ r musi być prostopadłe do c więc ruch odbywa się w płaszczyźnie prostopadłej do c. z y x m1(x1,y1,z1) m2(x2,y2,z2) 2. Ponieważ: więc mamy: co oznacza, że ruch odbywa się po prostej przechodzącej przez centrum grawitacji

Zagadnienie dwóch ciał II prawo Keplera Ruch odbywa się w płaszczyźnie prostopadłej do wektora momentu pędu. Jeśli wybierzemy płaszczyznę xy jako pokrywającą się z płaszczyzną ruchu i wprowadzimy współrzędne biegunowe to: z y x m1(x1,y1,z1) m2(x2,y2,z2) wtedy:

Zagadnienie dwóch ciał II prawo Keplera Powierzchnia zakreślona przez wektor wodzący: stąd: t=δt r+δr m1 δθ δA Pamiętając, że: otrzymujemy: czyli drugie prawo Keplera r t=0 m2

Zagadnienie dwóch ciał I prawo Keplera Rozpatrzmy cząstkę o masie m poddanej działaniu siły centralnej f(r). Siła jest skierowana od cząstki do początku układu współrzędnych. Równanie ruchu cząstki: mnożymy je obustronnie przez (skalarnie) i otrzymujemy: W przypadku oddziaływania grawitacyjnego mamy: Całkujemy:

Zagadnienie dwóch ciał I prawo Keplera Ostatecznie otrzymujemy tzw. całkę sił żywych: która wyraża zachowanie energii w układzie. h jest energią całkowitą. Przechodząc do współrzędnych biegunowych otrzymujemy: czynnik związany z działaniem siły odśrodkowej energia potencjalna

Zagadnienie dwóch ciał I prawo Keplera Wprowadźmy tzw. potencjał efektywny: E r Potencjał efektywny w łatwy sposób tłumaczy kształty orbit: kołowa – minimum energii planety eliptyczna – planeta zmienia odległość między dwoma skrajnymi wartościami paraboliczna – zerowa energia (ciało nadlatuje z nieskończonosci) hiperboliczna– energia większa od 0