Problem społeczny Dr W.Szwarczyk Wady postawy Problem społeczny Dr W.Szwarczyk

Wady postawy Wady postawy stanowią problem społeczny w wielu kategoriach. Tak rodzinnej jak i ekonomicznej, edukacyjnej czy medycznej. W perspektywie wielu lat walki z wadami postawy wyraźnie zaznacza się rola działania profilaktycznego i postępowania mającego na celu jak największe wyeliminowanie potencjalnych przyczyn powstania nabytych wad postawy u dzieci i młodzieży. Jednocześnie, obserwowany znaczny, postęp technik medycznych pozwala obecnie na bardzo efektywne eliminowanie tych przyczyn powstania wad postawy , które wynikają z chorób wrodzonych lub chorób okresu niemowlęctwa i dzieciństwa. Tym niemniej podawane przez liczne opracowania statystyczne wyniki wskazują na fakt że wśród młodzieży szkolnej ( wg różnych danych ) częstość występowania wad postawy jest zatrważająca bo wynosi od 50 do 94 %

Głównym problemem wad postawy są przyczyny ich powstania Wady postawy Głównym problemem wad postawy są przyczyny ich powstania

Wady postawy Prawidłowa postawa ciała to układ jego poszczególnych elementów zapewniający najlepszą jego stabilność , pracę narządów wewnętrznych, wydolność statyczno – dynamiczną przy najmniejszym obciążeniu organizmu dla zapewnienia tych warunków

Wady postawy Postawa ciała jest wypadkową równoczesnego działania dużych grup mięśniowych, które utrzymują ciało w równowadze i zależy ona w dużej mierze od równomiernego rozwoju tych grup mięśniowych. Wszelkie dysproporcje w rozwoju mięśni zapewniających prawidłowe warunki statyki ciała, prowadzą często do zmniejszenia stabilizacji kręgosłupa co może być początkiem łańcucha zmian prowadzących do choroby zwyrodnieniowej oraz wad postawy.

Wady postawy Wady postawy to takie zmiany pozycji wyprostnej które odbiegają od standardów wieku, płci

Wady postawy Trzy sfery czynników, w następstwie których dochodzi do rozwoju wad –     1.                 Czynniki fizjologiczne.     2.                 Czynniki morfologiczne.     3.                 Czynniki środowiskowe.  

Wady postawy Istotą zaburzeń w sferze czynników fizjologicznych jest nawyk prawidłowej postawy. Dla dziecka z wadą postawy nawykowa postawa nieprawidłowa jest czymś naturalnym, zwykłym i nie wymagającym wysiłku (przyjmowanym podświadomie). U podstaw tego rodzaju wad postawy leżą zaburzenia czucia głębokiego, osłabienie słuchu, krótkowzroczność, ale także znaczny wpływ na postawę ma tu również stan psychiczny dziecka. Zaburzenia w sferze morfologicznej najczęściej polegają na: występowaniu dystonii mięśniowej zespołów współdziałających na nierównomiernie rozłożonych siłach nacisku i pociągania w zakresie układu kostnego kręgosłupa, nadmiernym napięciu i rozciągnięciu pewnych grup wiązadeł oraz części torebek stawowych. Warunki środowiska zewnętrznego, w jakim żyje człowiek, stają się coraz częściej przyczyną niekorzystnych zmian w postawie ciała. Na pierwsze miejsce wysuwają się: Nie unormowany tryb życia; Złe warunki higieniczne i bytowe; Nie przebywanie na świeżym powietrzu; Brak ćwiczeń ruchowych, hipokinezja; Przyjmowanie jednorodnych i długotrwałych pozycji w szkole i w pracy, jak i podczas odpoczynku (niedostosowane ławki szkolne, nieodpowiednie noszenie teczki).

Przyczyny powstawania Wady postawy Przyczyny powstawania Okres prenatalny – wpływ czynników mających znaczenie dla prawidłowego rozwoju płodu (środowiskowe, choroby zakaźne matki ,choroby metaboliczne, wady anatomiczne matki) Okres perinatalny – zaburzenia porodu Okres postnatalny – choroby wieku noworodkowego

kostnopochodne, mięśniopochodne, neuropochodne Wady postawy Wady wrodzone – kostnopochodne, mięśniopochodne, neuropochodne Wady nabyte -   rozwojowe,    nawykowe.

Wady postawy Najczęstsze wady postawy to - plecy okrągłe, plecy wklęsłe, plecy wklęsło-okrągłe, plecy płaskie, boczne skrzywienia kręgosłupa-skoliozy, wady statyczne kończyn dolnych, klatka piersiowa kurza, klatka piersiowa lejkowata , wady kończyn dolnych ( kolana koślawe, kolana szpotawe, stopa płaska, stopa płasko-koślawa, stopa wydrążona, stopa końsko-szpotawa) Do błędów postawy zalicza się: odstawanie łopatek, asymetrię barków, asymetrię żeber i klatki piersiowej.

Wady postawy Wady postawy można podzielić na proste i złożone: Proste wady postawy – (błędy postawy), są to pojedyncze odchylenia od prawidłowej postawy ciała, nie zmieniające ukształtowania kręgosłupa Złożone wady postawy – są to odchylenia od prawidłowej postawy ciała, ze zmianami ukształtowania kręgosłupa. Strukturalne oraz różnorodne deformacje w obrębie narządu ruchu nazywane są wadami budowy.

w których powstaje lub ujawnia się najwięcej wad postawy Wady postawy Krytyczne okresy w których powstaje lub ujawnia się najwięcej wad postawy Pierwszy - wiek 6-7 lat ( związany jest ze zmianą trybu życia dziecka ) Drugi - wiek pokwitania, charakteryzujący się intensywnym przyrostem wysokości ciała ( tzw. skok pokwitaniowy )- wzrost kończyn dolnych, a w rok później tułowia.Dochodzi do zaburzenia dotychczasowej równowagi, zmian proporcji ciała , przeniesienia środka ciężkości ciała. Szczyt przyrostu masy mięśniowej jest opóźniony w stosunku do przyrostu kostnego o ok. 12 miesięcy

Wady postawy Metody oceny postawy ciała Wzrokowa analiza poszczególnych elementów postawy. Metody sylwetkowe – metody właściwej oceny wzrokowej. Metody całościowej oceny sylwetek zarejestrowanych za pomocą fotografii, cieniografii, konturografii Nowoczesne techniki badań

Typy postaw ciała wg Wolańskiego sferosomatometr Wolańskiego Analiza z użyciem systemu Mora

Zapobieganie i przeciwdziałanie wadom postawy Wady postawy  Zapobieganie i przeciwdziałanie wadom postawy Wczesne wykrycie nieprawidłowości w postawie ciała Odpowiednie postępowanie korekcyjne w oparciu o wyspecjalizowane ośrodki. Stałe kontrole specjalistyczne oceniające efekty leczenia Niezbędne jest kontynuowanie ćwiczeń w domu i przestrzeganie określonych zaleceń i przeciwwskazań. Stałe i konsekwentne eliminowanie czynników, z którymi wiąże się powstawanie lub pogłębianie istniejących już wad i zaburzeń rozwojowych oraz stwarzanie jak najlepszych warunków pracy dla uczniów Właściwa kontrola nad wykorzystaniem wolnego czasu dziecka ( właściwe planowanie wakacji, ferii )

Wady postawy          Profilaktyka, to najskuteczniejsza forma zwalczania dolegliwości, powstających podczas zaburzeń czynności narządów ruchu. Nie korygowane wady postawy, choć świetnie tolerowane latami, potrafią prowadzić do nieodwracalnych i stale pogarszających się deformacji. To one stają się potem nie tylko początkiem zmian zwyrodnieniowych stawów, kręgów, ale również przyczyną bardzo bolesnych niewydolności, mających niezwykle poważne konsekwencje w wieku dorosłym a nie rzadko już w okresie dojrzewania

(wg M.Kutzner-Kozińskiej (1988) ) Wady postawy Działania profilaktyczne 1.Ograniczenie siedzącego trybu życia, zwiększenie ogólnej sprawności ruchowej człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem tych form, dzięki którym są wzmacniane mięśnie grzbietu i brzucha, dobór ćwiczeń mających na celu kształtowanie prawidłowych krzywizn kręgosłupa, a nie ich niwelowanie; 2. Nauczenie już we wczesnym dzieciństwie, a następnie wyrabiane nawyku utrzymania prawidłowej postawy ciała we wszystkich czynnościach życia, zwłaszcza tych, w których kręgosłup mógłby być przeciążony, przestrzeganie prawidłowej postawy ciała przy pracy i w czasie odpoczynku 3. Dostosowanie sprzętów domowych i środowiska, w których przebywamy, do potrzeb i możliwości fizjologicznych naszego kręgosłupa (wg M.Kutzner-Kozińskiej (1988) )

Gimnastyka korekcyjno-kompensacyjna Wady postawy Gimnastyka korekcyjno-kompensacyjna Ćwiczenia oddechowe. Celem tych zabiegów jest wzmocnienie mięśni oddechowych Oczekiwanym ich skutkiem jest poprawa ruchomości i symetrii rozwoju klatki piersiowej. Ćwiczenia optymalizujące ustawienia miednicy.Mają one zasadnicze znaczenie dla ustawienia i funkcji całego kręgosłupa. Zmniejszają asymetrię ustawienia miednicy a także pozwalają na utrzymywanie jej we właściwej pozycji podczas wykonywania ruchów w kończynach górnych i dolnych. Ćwiczenia mięśni grzbietu i brzucha. Grupa ćwiczeń mających na celu symetryzację napięcia mięśniowego w obrębie klatki piersiowej i brzucha wpływającego na utrzymanie krzywizn kręgosłupa i jego prawidłowej osi Ćwiczenia antygrawitacyjne. Zabiegi rozciągania i prostowania kręgosłupa w jego osi Ćwiczenia „przestrzenne”. Modelowe ustawianie prawidłowej postawy ciała wykonywane przed lustrem, po uprzednim wytłumaczeniu dziecku zasad fizycznych utrzymania poprawnej postawy ciała. Ćwiczenia w wodzie . Zabiegi w przyjaznym środowisku,powodującym odciążenie i symetryczny opór Ćwiczenia z wykorzystaniem sprzętów dodatkowych .Rower, wioślarz, stepper

Wady postawy Sprzęt ortopedyczny- prostotrzymacz zabezpieczający przed zaokrąglaniem pleców, kołnierz zapewniający symetryczne ustawianie głowy i kształtowanie lordozy szyjnej Obuwie - które zapewniać będzie prawidłowe ustawienie poszczególnych elementów stopy, wkładki do obuwia wymuszające prawidłowe ustawienie stóp. Sprzęt domowy i szkolny - przygotowanie miejsca do pracy i nauki poprzez dostosowanie krzesła, biurka, korzystanie z profilowanych krzeseł z podparciem odcinka lędźwiowego lub krzeseł typu „ klęcznik”. Prosty sprzęt rehabilitacyjny do wykorzystania w domu – drążek w drzwiach, piłki lekarskie, rower stacjonarny, maty do ćwiczeń stóp itp.

Wady postawy Instytucje rządowe i samorządowe – ankiety oceniające skalę występowania problemu, dofinansowywanie działalności instytucji prowadzących wczesną diagnostykę i leczenie profilaktyczne, akcje propagandowe PFRON - Dofinansowywanie zakupów sprzętu ( jedynie w przypadkach dzieci z orzeczeniem niepełnosprawności ) Narodowy Fundusz Zdrowia – programy specjalne – finansowanie zaakceptowanych programów leczniczych Kluby sportowe – działalność statutowa, współorganizacja imprez sportowo –rekreacyjnych Organizacje społeczne, pozarządowe, środowiskowe.