ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO

ZUM Def. Obecność drobnoustrojów w drogach moczowych położonych powyżej zwieracza pęcherza moczowego

Rodzaje drobnoustrojów Bakterie Grzyby Wirusy Chlamydie, mycoplasmy Trichomonas vaginalis

Typy ZUM w zależności od lokalizacji - zapalenie dolnych dróg moczowych: zapalenie cewki moczowej, stercza lub pęcherza moczowego zakażenie górnych dróg moczowych : odmiedniczkowe zapalenie nerek

98 % wszystkich zakażeń rozwija się na drodze wstępującej cewka moczowa- pęcherz - nerka

Leukocyturia Patologiczna liczba leukocytów w moczu tj. ponad 5 leukocytów wpw w nieodwirowanym moczu i ponad 10 leukocytów wpw, w odwirowanym moczu liczba Addisa 2,5-5mln leukocytów w ciągu doby(norma); liczba Hamburgera 1500-3000 leukocytów w ciągu minuty

Bakteriomocz Bakteriomocz znamienny : obecność ponad 105 bakterii w 1ml moczu 104-105/ml możliwość zakażenia 103-104 zanieczyszczenie moczu Bakteriomocz bezobjawowy : występowanie znamiennego bakteriomoczu bez innych objawów zakażenia

Bezobjawowy bakteriomocz Wymaga leczenia: 1. u kobiet w ciąży leki stosowane: Amoksycylina,cefalosporyny, , Nitrofurantoina 2. Leczeni immunosupresyjnie 3. Cukrzyca 4. Zabiegi urologiczne,nerka analgetyczna

Typy ZUM Niepowikłane ZUM. Najczęstsza etiologia to E.coli(80%), Staphylococcus saprophyticus(10-15%), (2-5%) Klebsiella,Proteus mirabilis

Typy ZUM Powikłane ZUM : każde ZUM u chorego z upośledzonym odpływem moczu lub ze współistniejącą chorobą ogólnoustrojową lub w razie obecności innego czynnika ogólnoustrojowego upośledzającego zdolność obronną organizmu. Najczęstsza etiologia : E.coli, Proteus, Klebsiella, Pseudomonas, Staphylococcus aureus; -zakażenia grzybicze najczęściej Candida albicans każde ZUM u mężczyzny zalicza się do powikłanych

Czynniki sprzyjające ZUM Fizjologiczne : starzenie się, ciąża Patologiczne : zastój moczu refluks pęcherzowo-moczowodowy kamica nerkowa instrumentacja dróg moczowych leczenie immunosupresyjne nadużywanie NLPZ cukrzyca i inne zaburzenia przemiany materii

ZUM występuje u 20-50% kobiet przynajmniej raz w życiu 3-10% kobiet aktywnych seksualnie ZUM raz w roku

Badania obrazowe w ZUM Noworodki, małe dzieci zakażenie utrzymujące się po 72 h leczenia mężczyźni z nawracającym zakażeniem chorzy po przeszczepie nerki z nawracającym zakażeniem kobiety z częstymi nawracającymi zakażeniami

Badania obrazowe w ZUM USG : wodonercze, ropień, kamica Przeglądowe rtg brzucha : kamica Urografia : kamica, upośledzenie drożności układu moczowego tomografia komputerowa: mikroropnie, ropień okołonerkowy scyntygrafia z użyciem DSMA : zbliznowacenia nerek cystoureterografia mikcyjna : odpływ pęcherzowo-moczowodowy, zaburzenia opróżniania pęcherza moczowego cystoskopia w nawracającym ZUM

Leczenie niepowikłanego ZUM Wszyscy chorzy z objawowym ZUM powinni otrzymywać leki podawanie dużej ilości płynów leki spazmolityczne częste oddawanie moczu co 2-3 h

Zasady leczenia ostrego zakażenia dolnego odcinka układu moczowego (zapalenie pęcherza moczowego) Leczenie 3-dniowe : kobiety w razie braku ustąpienia objawów - kontrolny posiew moczu i zmiana antybiotyku w zależności od antybiogramu leczenie 7-dniowe : mężczyźni jeśli kontrolny posiew moczu dodatni to badania obrazowe w celu wykluczenia czynników sprzyjających zakażeniu

Leki stosowane w leczeniu zakażenia pęcherza moczowego Biseptol 2 x 960 mg trimetoprim 2x 100 mg Norfloksacyna 2 x 400 mg Ciprofloksacyna 2 x 250 mg cefaleksyna (Keflex) 2 x 500 mg amoksycylina 3 x 250 mg nitrofurantoina 4 x 100 mg

Leczenie ostrego zakażenia górnego odcinka układu moczowego (zapalenie miedniczek nerkowych) Objawy: Gorączka, dreszcze, ból okolicy lędźwiowej, objawy dysuryczne Badanie obrazowe (np. USG) w celu wykluczenia niedrożności układu moczowego Umiarkowane nasilenie choroby : leczenie ambulatoryjne doustne przez 14-21 dni; u mężczyzn do 6 tygodni Ciężki przebieg choroby : leczenie szpitalne i początkowo i.v., leczenie przez 14 dni lub dłużej Objawy utrzymujące się po 72 h leczenia : powtórzyć posiew moczu i krwi, wykonanie kolejnych badań obrazowych, kontrolny posiew moczu 2 tyg. Po zakończeniu leczenia

Leczenie OOZN Łagodne postacie 2-3 tyg. Doustnie antybiotyki fluorochinolinowe, cefalosporyny 1-szej generacji Ciężkie postaci , podanie pozajelitowe dwóch leków aminoglikozyd (netilmycyna, amikacyna) + amoksycylina lub cefalosporyna. Po uzyskaniu poprawy klinicznej można kontynuować leczenie doustne wykonać kontrolny posiew moczu

Przewlekający się bakteriomocz przy obecności czynników sprzyjających (cewnik pęcherzowy, kamica nerkowa, torbiel pęcherza) leczymy gdy pojawią się objawy kliniczne lub wystąpienie objawów posocznicy

Nawracające zakażenia bakteriami rozkładającymi mocznik ( ph moczu alakliczne) takimi jak Proteus mirabilis, często są związane z kamicą struwitową. Konieczne usunięcie wszystkich kamieni

Nawracające ZUM Def. Występowanie ponad 4 epizodów na rok Nawrót zakażenia : zakażenie tym samym drobnoustrojem wkrótce po leczeniu i ustąpieniu objawów (10-21 dni), jest wynikiem zbyt krótkiego leczenia Ponowne zakażenie : po ustąpieniu bakteriomoczu rozwija się zakażenie innym drobnoustrojem

Nawracające zapalenie pęcherza moczowego u młodych kobiet Najczęściej jest to ponowne zakażenie Uwarunkowania genetyczne zachowania seksualne :stosunek płciowy, środki plemnikobójcze, kapturki naszyjkowe kolonizacja pochwy przez drobnoustroje uropatogenne

Profilktyka nawracającego ZUM Zwiększone przyjmowanie płynów częstsze opróżnianie pęcherza, mikcja przed snem opróżnianie pęcherza bezpośrednio po stosunku płciowym higiena osobista : częste mycie z użyciem tylko cieplej wody, unikanie kąpieli w wannie szczególnie bąbelkowych lu z dodatkiem środków chemicznych unikanie zaparć leczenie profilaktyczne

Leczenie profilaktyczne Lek raz dziennie lub 3 x w tygodniu po wieczornej mikcji przez kilka tygodni do kilku miesięcy (6-12 mies.) np.. Trimetoprim 100mg, Biseptol 240 mg, nitrofurantoina 50-100 mg, norfloksacyna 200 mg,cefaleksyna 250 mg przed lub po stosunku płciowym Biseptol 480 mg, cefaleksyna 250 mg, nitrofurantoina 50-100 mg sporadyczne ponowne zakażenie: przyjęcie antybiotyku gdy wystąpią objawy kliniczne Sok żurawinowy

U kobiet po menopauzie z nawracającym zapaleniem pęcherza moczowego częstą przyczyną jest niedobór estrogenów dlatego skuteczne może być dopochwowe podawanie estrogenów

ZUM w ciąży Sprzyjające czynniki : poszerzenie UKM oraz zmiany w składzie moczu 25% ciężarnych z bezobjawowym bakteriomoczem rozwija się klinicznie jawne zakażenie górnego odcinka układu moczowego, najczęściej w III trymestrze Leczenie co najmniej 7 dni: cefaleksyna, ampicylina, amoksycylina, nitrofurantoina

ZUM u mężczyzn Częstszy u noworodków po 50 r.ż. Obrzezanie chroni przed ZUM Niepowikłane zum rzadko znamienny bakteriomocz >103/ml konieczne dokładne zbadanie układu moczowego najczęstszą przyczyną jest bakteryjne zapalenie gruczołu krokowego

ZUM u mężczyzn Niepowikłane zapalenie pęcherza moczowego leczy się rutynowo przez 7 dni Powikłane zum antybiotykami o szerokim spektrum pozajelitowo leczenie długotrwałe co najmniej 3 tyg. W zapaleniu gruczołu krokowego kotrimoksazol, cefalosporyny, fluorochinolony przez 4 tyg.

ŚRÓDMIĄŻSZOWE ZAPALENIA NEREK

Podział śródmiąższowych ZN Zapalne Niezapalne Ostre Przewlekłe Pierwotne Wtórne

Przyczyny śródmiąższowych zn Infekcje: OZN, pozanerkowe bakteryjne,wirusy, leptospiroza Leki: NSAID, antybiotyki(penicyliny, cefalosporyny, chinolony), allopurinol, cymetydyna choroby autoimmunologiczne: SLE, zesp. Sjogrena

Najczęściej śródmiąższowe zapalenie nerek jest reakcją nadwrażliwości typu opóźnionego, rzadziej typu natychmiastowego objawy zwykle po kilku tygodniach od zastosowanego leku, może ulec skróceniu do kilku dni przy powtórnym podaniu leku

Ostre śródmiąższowe zapalenie nerek Nacieki komórkowe (limfocyty,eozynofile) Obrzęk tkanki śródmiąższowej i cewek Ostra niewydolność nerek

Objawy kliniczne Wzrost kreatyniny Plamisto-grudkowa wysypka Gorączka Bóle i obrzęki stawów Eozynofilia, erytrocyturia i leukocyturia

Leczenie Odstawienie podejrzanych leków Odpowiednie nawodnienie Zwalczanie kwasicy Leczenie nadciśnienia Dializoterapia Glikokortykosteroidy Poprawa zwykle po 4-8 tygodniach

Przewlekłe śródmiąższowe zapalenie nerek Włóknienie śródmiąższu i zanik cewek Zaburzenia funkcji cewek Leukocyturia przy jałowych posiewach Niewielki białkomocz Niedokrwistość

Leczenie przewlekłego śródmiąższowego zapalenia nerek Leczenie nadciśnienia Dieta z ograniczeniem białka do 0,8-1,0 g/kg mc. Dieta hipolipemicznna Zwalczanie kwasicy Leczenie niedokrwistości Unikanie leków nefrotoksycznych i odwodnienia