Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

MSZAKI

MSZAKI Mszaki są roślinami lądowymi, występują jednak w środowiskach wilgotnych. Odznaczają się najprymitywniejsza budową wśród organowców. Nie maja korzeni, tylko chwytniki (ryzoidy), pobierają wodę cała powierzchnią ciała, brak u nich typowej tkanki przewodzącej.

ŚRODOWISKO WYSTEPOWANIA MSZAKÓW Występują gromadnie i są rozpowszechnione na całej kuli ziemskiej, pod wszystkimi szerokościami geograficznymi (brak jedynie w morzach i środowiskach o ekstremalnych warunkach). Mszaki są roślinami lądowymi, żyją na ziemi, skałach, korze drzew, niektóre żyją w wodzie.

BUDOWA MSZAKÓW CHWYTNIKI ŁODYŻKA LISTKI Przytwierdzają roślinę do podłoża. CHWYTNIKI Utrzymuje części nadziemne w pozycji pionowej, wznosi do góry listki, utrzymuje puszkę z zarodnikami. ŁODYŻKA Odpowiadają za proces fotosyntezy oraz pobieranie i magazynowanie wody. LISTKI

BUDOWA MCHU ZARODNIA Pokolenie bezpłciowe sporofit (2n) ŁODYŻKA BEZLISTNA ŁODYŻKA ULISTNIONA Pokolenie płciowe gametofit (1n) CHWYTNIKI (RYZOIDY)

BUDOWA ANATOMICZNA ŁODYGI MCHÓW skórka kora część żywa wiązki przewodzącej warstwa skrobionośna martwe elementy tkanki przewodzącej * przekrój poprzeczny

W cyklu rozwojowym mszaków występuje przemiana pokoleń W cyklu rozwojowym mszaków występuje przemiana pokoleń. Występują dwa stadia: - gametofit - sporofit

Mszaki to rośliny zarodnikowe, które do zapłodnienia potrzebują obecności wody. Zarodnik jest tworem jednokomórkowym o niewielkiej ilości materiału zapasowego.

SPOROFIT GAMETOFIT Zielona część rośliny, pokolenie płciowe. Na szczycie tworzą się organy płciowe : rodnie i plemnie, Które produkują gamety żeńskie i męskie. GAMETOFIT Jest to długa, bezlistna łodyżka, zakończona zarodnią. W zarodni powstają zarodniki służące do rozmnażania bezpłciowego. SPOROFIT

CKL ROZWOJOWY MCHU 1 POKOLENIE PŁCIOWE 1 – ZARODNIK 2 – SPLĄTEK 3 – MŁODY GAMETOFIT 4 – GAMETOFIT 5 – PLEMNIK 6 – RODNIA 7 – KOMÓRKA JAJOWA 8 – PLEMNIA 9 – ZYGOTA 10 – ZARODEK SPOROFITU 11 - SPOROFIT 1 3 2 11 4 5 8 6 9 10 7 POKOLENIE BEZPŁCIOWE

CKL ROZWOJOWY MCHU Cykl rozwojowy mchu rozpoczyna zarodnik wypadający z zarodni. W sprzyjających warunkach zarodnik kiełkuje w nitkowaty splątek.

CKL ROZWOJOWY MCHU 3) Ze splątka wyrastają ulistnione łodyżki gametofitu. 4) Na szczycie niektórych łodyżek powstają organy rozmnażania płciowego. Rodnie wytwarzają komórki jajowe, a plemnie – plemniki.

CKL ROZWOJOWY MCHU 5) Plemnik w kropli wody przepływa do rodni, gdzie łączy się z komórka jajowa. Na skutek zapłodnienia powstaje zygota. 6) Z zygoty rozwija się roślina wytwarzająca zarodniki, nazywane sporofitem. Jego istnienie jest całkowicie uzależnione od gametofitu.

PUSZKA ZARODNIONOŚNA MCHU

BUDOWA TORFOWCA W liściach torfowca znajdują się dwa rodzaje komórek. Drobne zielone, żywe zielone przeprowadzają fotosyntezę , a duże i martwe gromadzą w swym wnętrzu wodę.

TORFOWCE Odgrywają największą role w przyrodzie oraz gospodarce człowieka; Są głównym składnikiem zbiorowisk roślinnych zwanych torfowiskami; Rozwijają się w dolinach wolno płynących rzek.

TORFOWISKO Obszar o dużej wilgotności porośnięty przez charakterystyczne zbiorowiska roślinne – bagienne i łąkowo-bagienne, wytwarzające torf. Powstaje w obniżeniach terenu na podłożu nieprzepuszczalnym lub w zarastających zbiornikach wodnych.

TORFOWISKA

ZNACZENIE MSZAKÓW W PRZYRODZIE I ŻYCIU CZŁOWIEKA. Magazynują duże ilości wody; Ochraniają glebę przed wysuszeniem i wypłukiwaniem; Są roślinami pionierskimi na nowych terenach; Powstały z mchu torfowca torf wykorzystuje się w ogrodnictwie, do produkcji tektury, płyt izolacyjnych, jako materiał izolacyjny, jako materiał opałowy oraz do kąpieli leczniczych (borowina).

PRZEDSTAWICIELE MSZAKÓW MECH TORFOWIEC MECH PŁONNIK

PRZEDSTAWICIELE MSZAKÓW PRĄTNIKI TORFOWIEC BŁOTNY

PRZEDSTAWICIELE MSZAKÓW WIDŁOZĄB WIELOSZCZECINOWY PŁASKOMERZYK KĘDZIERZAWY

LITERATURA: Podręcznik do biologii dla gimnazjum,, Puls życia,, Jefimow Małgorzata, Sęktas Marian, wyd. Nowa Era; Zeszyt ćwiczeń do biologii dla gimnazjum ,, Puls życia,, Jefimow Małgorzata, Sęktas Marian, wyd. Nowa Era; Poradnik dla nauczycieli dla gimnazjum,, Puls życia,, Jefimow Małgorzata, Sęktas Marian, wyd. Nowa Era; Podręcznik do gimnazjum ,, Biologia XXI,, praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Jarzmowskiego; ,,Biologia,, Krystyna Stypińska , wyd. GREG Encyklopedia multimedialna wikipedia