Plegie niedowłady

Paraplegia, diplegia - porażenie poprzeczne. Schorzenie neurologiczne polegające na porażeniu dwukończynowym, najczęściej dotyczy kończyn dolnych. Jest spowodowane uszkodzeniem rdzenia kręgowego na różnych poziomach lub uszkodzeniem mózgu.

Tetraplegia (z gr. tetra - cztery, plege - cios, rana) - to paraliż czterokończynowy. Powstaje na skutek uszkodzenia rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym. Rokowanie co do poprawy neurologicznej są praktycznie zerowe. Jak do tej pory, poza eksperymentami na zwierzętach, które dały pozytywne wyniki, nie ma możliwości odtworzenia połączeń nerwowych w tymże odcinku.

Porażenie połowicze, hemiplegia – porażenie mięśni jednej połowy ciała (niedowład połowiczy, hemiparesis to z kolei niedowład mięśni jednej połowy ciała). Spowodowane jest uszkodzeniem drogi korowo-rdzeniowej w mózgu. Niedowład występuje po stronie przeciwnej do lokalizacji uszkodzenia z uwagi na skrzyżowanie dróg korowo-rdzeniowych (piramidowych)- droga rozpoczynająca się w jednej półkuli przechodzi na stronę przeciwną w pniu mózgu (skrzyżowanie piramid

Jeśli uszkodzenie jest w lewej półkuli, to porażone będą kończyny po prawej stronie. Porażenie połowiczne najczęściej jest stwierdzane w przebiegu zawału mózgu, krwotoku do jamy czaszki (w tym udaru mózgu pochodzenia krwotocznego), bywa również objawem guza mózgu.

Niedowład – (łac. paresis) zmniejszenie siły lub ograniczenie zakresu ruchu powstałe najczęściej na skutek zmian organicznych ośrodkowych, obwodowych lub dotyczących samego mięśnia. Niekiedy może być następstwem zaburzeń psychicznych, np. histerii i ma wtedy charakter wyłącznie czynnościowy. Wyróżnia się: niedowład spastyczny – wywołany uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego niedowład wiotki – wywołany uszkodzeniem obwodowym

Objaw Kerniga (ang. Kernig's sign) – objaw związany z zajęciem opon mózgowych przez stan zapalny, obecny u 5% dorosłych z zapaleniem opon mózgowo rdzeniowych[1]. Wyróżnia się dwa objawy Kerniga:

Górny: zginając tułów siedzącego pacjenta ku przodowi badający stwierdza odruchowe zgięcie kończyn dolnych w stawach kolanowym i biodrowym. Dolny: w czasie biernego zginania kończyny dolnej w stawie biodrowym występuje przymusowe zgięcie w stawie kolanowym. Objaw Kerniga jest obustronny i nie powoduje bólu w przeciwieństwie do objawu Lasègue'a w rwie kulszowej. Objaw opisał jako pierwszy Woldemar Kernig w 1882 roku[2].

Objaw Lasègue'a (ang. Lasègue's sign) – objaw polegający na niemożności podniesienia kończyny dolnej w pozycji leżącej. Wskazuje na kompresję nerwu kulszowego. Ponadto może mu towarzyszyć trudność w unoszeniu bioder i całego ciała z pozycji leżącej przy wyprostowanych kończynach dolnych, spowodowana występującym wtedy bólem. Pacjent może wykonać tę czynność dopiero po uprzednim zgięciu nóg w stawach kolanowych. Objaw Lasègue'a jest charakterystyczny dla rwy kulszowej[1].

Objaw Babińskiego (ang Objaw Babińskiego (ang. Babinski sign, Babinski reflex, Babinski phenoemenon) – jeden z podstawowych objawów sprawdzanych podczas badania neurologicznego. Polega na odruchowym wyprostowaniu palucha z jego zgięciem grzbietowym w trakcie drażnienia skóry boczno-dolnej powierzchni stopy. .

Może jemu towarzyszyć zgięcie podeszwowe pozostałych palców stopy, zgięcie podeszwowe pozostałych palców z ich wachlarzowym odwiedzeniem ("objaw wachlarza" = "signe d'eventail") albo zgięcie kończyny dolnej w 3 stawach ("potrójne zgięcie", odruch obronny, odruch ucieczki). Występuje jako objaw fizjologiczny do 2. roku życia, po tym czasie jest traktowany jako patologiczny i świadczy o uszkodzeniu drogi korowo-rdzeniowej

Objaw Brudzińskiego - neurologiczny objaw należący do grupy objawów oponowych. Wywoływany u chorego leżącego na plecach z wyprostowanymi nogami i rękami ułożonymi wzdłuż tułowia. Na skutek biernego przygięcia głowy w kierunku mostka, następuje zgięcie nóg w kolanach (odruchowy skurcz mięśni zginaczy w obrębie kończyn dolnych).

Objaw Oppenheima wygląda tak samo, jak odruch Babińskiego. Różnica polega na sposobie wywołania tego odruchu. Objaw Oppenheima wywołuje bolesne przeciągnięcie kciukiem i zgiętym palcem wskazującym wzdłuż przedniej powierzchni kości piszczelowej. .

Objaw Rossolimo bada się w pozycji leżącej (na plecach). Powstaje on w skutek szybkiego uderzenia w opuszki palców stopy (za pomocą młotka neurologicznego) prowadząc do ich podeszwowego zgięcia i rozczapierzenia

Objaw adiadochokinezy Babinskiego Niezdolnosc do wykonywania ruchów naprzemiennych konczynami (np. kolejne odwracanie i nawracenie dłoni). Wystepowanie: uszkodzenia mózdzku

Objaw Alajounine’a i Thurela Niemoznosc chodzenia na pietach i opadanie stopy. Wystepowanie: porazenie n. kulszowego

Objaw Amosa Chory unoszac sie z pozycji lezacej do siedzacej nie siada do kata 90o, podpiera sie szeroko rozstawionymi i wysunietymi do tyłu rekoma. Wystepowanie: jeden z objawów oponowych, ch. Heinego i Medina.

Objaw Argylla Robertsona Brak reakcji bezposredniej i konsensualnej zrenic na swiatło, przy zachowanej reakcji na zbieznosc i nastawnosc. Wystepowanie: wiad rdzenia.

Objaw Balleta Niedowład lub porazenie jednego lub kilku miesni okoruchowych. Wystepowanie: nadczynnosc tarczycy.

Objaw Barrego Chory lezy na brzuchu, zgina sie mu biernie konczyny w stawach kolanowych pod katem prostym, po chwili konczyna niedowładna opada lub chory koryguje jej opadanie, przez co powstaja ruchy wahadłowe tej konczyny. Wystepowanie: niedowład piramidowy.

Objaw Beevora Przesuwanie sie pepka ku górze przy zmianie pozycji z lezacej na siedzaca. Wystepowanie: porazenie mm. dolnych brzucha. Objaw Bella Unoszenie gałki ocznej ku górze i na zewnatrz przy zamykaniu oczu. Wystepowanie: porazenie n. twarzowego. Objaw Bera Nadmierne rogowacenie i przebarwienie skóry łokci i kolan (”brudne kolana i łokcie”). Wystepowanie: niedoczynnosc tarczycy

Objaw Bergera i Wartenberga Osłabienie lub zniesienie wyczuwalnej dotykiem wibracji m. okreznego oka przy zaciskaniu powiek. Wystepowanie: porazenie n. twarzowego

Objaw Blumberga Ostry ból brzucha odczuwany w chwili nagłego zwolnienia ucisku powłok brzucha. Wystepowanie: zapalenie otrzewnej. Objaw Bostona Nierównomierne z ruchem gałek ocznych przesuwanie sie powiek podczas patrzenia ku dołowi. Wystepowanie: nadczynnosc tarczycy. Objaw Brama Szerokie otwarcie szpar powiekowych podczas smiechu.

Objaw Brandstaedtera Charakterystyczna linia dna pecherza moczowego na zdjeciu z kontrastem. Wystepowanie: wysiłkowe nietrzymanie moczu. Objaw Brdlika Niemoznosc dotkniecia głowa kolan w pozycji siedzacej. Wystepowanie: choroba Heinego i Medina.

Objaw Hertoghe’a Brak owłosienia 1/3 zewnetrznej łuku brwiowego. Wystepowanie: niedoczynnosc tarczycy. Objaw Chaddocka Draznienie skóry w okolicy kostki zewnetrznej powoduje reakcje podobna jak w objawie Babinskiego. Objaw Charcota Uniesienie łuku brwiowego. Wystepowanie: porazenie n. twarzow

Objaw Charcota, Mariego i Cardarelliego Drzenie całego ciała (gł. dłonie). Wystepowanie: nadczynnosc tarczycy. Objaw Chełmonskiego Bolesnosc na wstrzasanie watroby. Wystepowanie: torebka włóknista watroby Gl

Objaw Chiraya Niemoznosc ustania na palcach i opadanie na piete po stronie chorej. Wystepowanie: porazenie tylnych mm. goleni w rwie kulszowej. Objaw Chvostka Skurcz mm. mimicznych po opukiwaniu policzka w miejscu przebiegu n. twarzowego (przed przewodem słuchowym zewnetrznym). Wystepowanie: tezyczka, w wieku poniemowlecym: chwiejnosc wegetatywna

Objaw Courvoisiera Powiekszenie pecherzyka zółciowego wskutek ucisku na przewody zółciowe przez guz trzustki. Objaw Cullena ”Błekitny pepek” = krwiak pepka (haematophalus) - powstaje wskutek przeswiecania krwistej zawartosci jamy brzusznej. Wystepowanie: krew w jamie brzusznej (np. peknieta ciaza pozamaciczna). Objaw Dalrymple’a Rozszerzenie szpary powiekowej wskutek przykurczu powieki górnej. Wystepowanie: choroba Basedowa.

Objaw Enrotha Obrzek powiek górnych (czasem takze dolnych). Wystepowanie: nadczynnosc tarczycy.

Objaw fajkowy Wydymanie jednego policzka przy wydechu po stronie porazenia. Umozliwia rozpoznanie strony porazenia u chorego nieprzytomnego. Objaw fantomu Odczuwanie bólu i czucia w amputowanej czesci ciała. Objaw firankowy Opadniecie łuku podniebienno-gardłowego po stronie porazonej i zbaczanie jezyczka i tylnej sciany gardła w strone zdrowa przy fonacji. Wystepowanie: jednostronne porazenie n. IX i X.

Objaw Flataua 1. Karkowy - przy biernym pochyleniu głowy do przodu nastepuje rozszerzenie zrenic. 2. Erekcyjny - przy kilkakrotnym pochyleniu tułowia ku przodowi pojawia sie erekcja. Wystepowanie: zwiekszone cisnienie sródczaszkowe, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

Objaw Giocondy Charakterystyczny wyraz twarzy (tzw. usmiech poprzeczny). Wystepowanie: miastenia (pierwszy i najczestszy objaw). Objaw Goldflama Ból powstajacy podczas wstrzasania okolicy ledzwiowej. Wystepowanie: choroby nerek.

Objaw Graefego Powieka górna nie nadaza za poruszajaca sie w dół gałka oczna. Wystepowanie: nadczynnosc tarczycy, wytrzeszcz. Objaw Grasseta Niemoznosc równoczesnego uniesienia obu konczyn dolnych podczas lezenia na wznak przy zachowanej zdolnosci do unoszenia kazdej z konczyn oddzielnie, konczyna niedowładna opada w chwili podniesienia konczyny zdrowej.

Objaw Hilla Cisnienie na t. udowej wieksze od cisnienia na t. ramiennej. Wystepowanie: niedomykalnosc zastawki aortalnej. Objaw Hofmokla Ucisk na powłoki brzuszne powoduje powstanie zagłebienia utrzymujacego sie przez pewien czas. Wystepowanie: zaleganie kału.

Objaw Homansa Ból łydki w czasie grzbietowego zginania stopy. Wystepowanie: zakrzepica zył głebokich goleni. Objaw Janewaya Plamiste rumienie lub wybroczyny na dłoniach i podeszwach. Wystepowanie: powolne zapalenie wsierdzia.

Objaw Jellinka Przebarwienie skóry powiek. Wystepowanie: nadczynnosc tarczycy. Objaw Kehra Ostry ból w lewym podzebrzu promieniujacy do lewego barku. Wystepowanie: pekniecie sledziony. Objaw Kniesa Nierównomierne rozszerzenie zrenic w przycmionym swietle.

Objaw Kochera Gałka oczna nie nadaza za poruszajaca sie skokowo ku górze powieka górna podczas patrzenia ku górze. Wystepowanie: nadczynnosc tarczycy. Objaw kucania Skłonnosc do przybierania pozycji kucznej, zwykle w zwiazku z wysiłkiem i niedotlenieniem krwi krazacej. Wystepowanie: tetralogia i pentalogia Fallota

Objaw Lafory Zaostrzenie rysów twarzy. Wystepowanie: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Objaw Littena Podczas wdechu powstaje w obrebie przestrzeni miedzyzebrowych (od VII w dół) poziome wgłebienie przesuwajace sie ku dołowi, które przy wydechu wypełnia sie. Wystepowanie: jednostronnie ujemny objaw - zmiany w jamie opłucnej (zrosty, wysiek, powietrze w jamie opłucnej).

Objaw Loewiego Szybkie, maksymalne rozszerzenie zrenicy po wkropleniu roztworu adrenaliny. Wystepowanie: nadczynnosc tarczycy.

Wystepowanie: tezyczka. Objaw łokciowy Objaw Lusta Nagłe odwiedzenie stopy w odpowiedzi na uderzenie w miejscu przebiegu n. strzałkowego powierzchniowego (ponizej głowy strzałki). Wystepowanie: tezyczka. Objaw łokciowy Uderzenie w n. łokciowy poza kłykciem wewnetrznym powoduje zgiecie w kierunku łokciowym palców 3,4 i 5.

Objaw Maranona Pokrzywka skóry szyi na poziomie tarczycy. Wystepowanie: choroba Basedowa. Objaw Mariego Rzadkie mruganie. Wystepowanie: choroba Parkinsona (jeden z wczesnych objawó

Objaw Moebiusa Zbaczanie gałki ocznej podczas patrzenia zbieznego. Wystepowanie: choroba Basedowa. .

Objaw Musetta Rytmiczne kiwanie głowa. Wystepowanie: niedomykalnosc zastawki aorta

Objaw Murphy’ego Ucisk reka prawego podzebrza powoduje ból podczas wdechu, co zmusza chorego do płytkiego oddychania Wystepowanie: kamica zółciowa.

Objaw opaskowy = objaw Rumpla i Leedego Kilkunastominutowe ucisniecie ramienia opaska elastyczna powoduje powstanie wybroczyn na skórze ponizej ucisku (co swiadczy o wzmozonej przepuszczalnosci naczyn włosowatych).

Objaw Pastii Ciemne, wybroczynowe pasy w zgieciach łokciowych i pachwinowych. Wystepowanie: okres wysypkowy płonicy

Objaw Raynauda Napadowe zbledniecie palców stóp, rak, płatków usznych i czubka nosa pod wpływem zimna lub emocji. Wystepowanie: choroba Raynauda, kolagenozy.

Objaw Romberga Utrata równowagi podczas stania ze złaczonymi stopami i z zamknietymi oczami. Wystepowanie: wiad rdzenia, uszkodzenia mózdzku.

Objaw Rowsinga Ból w prawym dolnym kwadrancie jamy brzusznej powstajacy przy uciskaniu lewego dolnego kwadrantu jamy brzusznej. Wystepowanie: ostre zapalenie wyrostka robaczkowego. .

Objaw Schultzego Powstawanie dołka na jezyku w miejscu opukiwania go młoteczkiem. Wystepowanie: tezyczka

Objaw Skody Odgłos opukowy bebenkowy ponad poziomem duzej ilosci płynu w jamie opłucnej lub ponad stłumieniem spowodowanym pneumonicznym nacieczeniem płuca.

Objaw Stellwaga Rzadkie i niepełne mruganie. Wystepowanie: nadczynnosc tarczycy, choroba Parkinson

Objaw Stierlina Brak wypełnienia srodkiem cieniujacym jelita. Wystepowanie: choroba Lesniewskiego i Crohna, gruzlica.

Objaw sztywnosci karku Opór pojawiajacy sie podczas biernego pochylania głowy ku przodowi. Przy znacznej sztywnosci moze dojsc do wygiecia głowy ku tyłowi (opisthotonus). Wystepowanie: zapalenie opon mózgowo-rdzeniow

Objaw Trendelenburga Opadanie miednicy po stronie zdrowej przy obciazeniu konczyny chorej. Wystepowanie: porazenie mm. odwodzacych, brak podparcia k. udowej w pan

Objaw triady Hutchinsona Triada objawów wystepujacych w kile wrodzonej póznej: 1. zeby Hutchinsona 2. slepota zwiazana z zapaleniem miazszowym rogówki 3. głuchota zwiazana ze zmianami zwyrodnieniowymi w uchu wewnetrznym Objaw

Objaw Trousseau Ucisk peczka naczyniowo-nerwowego ramienia powoduje skurcz mm. przedramienia i dłoni (dłon układa sie w tzw. ”reke połoznika”). Wystepowanie: tezyczka. Objaw Weila i Edelmana Podczas badania objawów Kerniga nastepuje zgiecie grzbietowe palucha.

Objaw Yergasena Bolesnosc okolicy bruzdy miedzyguzkowej ramienia w czasie wykonywania supinacji przeciwko oporowi zgietego w stawie łokciowym przedramienia. Wystepowanie: zapalenie pochewki m. dwugłowego

Objawy Brudzinskiego 1. karkowy - bierne pochylenie głowy do przodu powoduje zgiecie konczyn dolnych w stawach biodrowych i kolanowych 2. policzkowy - ucisk na policzek ponizej k. jarzmowej powoduje uniesienie przedramion i ich zgiecie 3. łonowy - ucisk na spojenie łonowe powoduje zgiecie konczyn dolnych w stawach kolanowych i biodrowych Wystepowanie: zwiekszone cisnienie sródczaszkowe, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

Objawy oponowe Kerniga 1. górny - bierne pochylenie tułowia ku przodowi powoduje zgiecie konczyn dolnych w stawach biodrowych i kolanowych 2. dolny - opór wystepujacy podczas biernego prostowania konczyn dolnych, uprzednio biernie zgietych w stawach kolanowym i biodrowych Wystepowanie: zapalenie opon mózgowo-rzdeniowych, zwiekszone cisnienie sródczaszkowe. 6