Układ nerwowy-zmysły Zmysł słuchu

ucho

ucho

Ucho, narząd słuchu i równowagi kręgowców składający się u człowieka z: 1) ucha zewnętrznego, gdzie znajduje się małżowina uszna i prowadzący głębiej przewód słuchowy zewnętrzny, zamknięty błoną bębenkową,

2) ucha środkowego, w skład którego wchodzą: jama bębenkowa, trąbka słuchowa, jama sutkowata i komórki sutkowate. W jamie bębenkowej znajdują się kosteczki słuchowe - młoteczek zrośnięty z błoną bębenkową, kowadełko i strzemiączko, połączone ze sobą stawem. Kosteczki łączą błonę z uchem wewnętrznym,

3) ucha wewnętrznego, położonego w kości skalistej, zbudowanego z błędnika kostnego (przedsionek, wychodzące z niego kanały półkoliste i ślimak kostny), w którym tkwi błędnik błoniasty.

Między błędnikiem błoniastym, wypełnionym endolimfą, a ścianą błędnika kostnego znajduje się perylimfa. Błędnik błoniasty składa się z: łagiewki, z której wychodzą trzy przewody półkoliste, woreczka (narząd równowagi, narząd przedsionkowy, narząd otolitowy) oraz położonego w ślimaku kostnym przewodu ślimakowego, w którym jest umiejscowiony narząd spiralny (narząd słuchu) Cortiego.

Z części statycznej (równowagi), jak i słuchowej bodźce doprowadzane są przez zwoje do nerwu statycznego (przedsionkowego) i nerwu słuchowego (ślimakowego) i tworzą razem nerw przedsionkowo-ślimakowy wychodzący z kości skalistej przez przewód słuchowy wewnętrzny.

Przez brodawki na czubku języka odbieramy smak słodki, brzegi boczne języka reagują na kwaśny i słony, a nasada na gorzki.

Możemy rozpoznawać smaki dzięki wyspecjalizowanym tworom - kubkom smakowym zakończonym pręcikami. Są one rozmieszczone głównie w brodawkach języka, ale też rozrzucone np. na podniebieniu miękkim i tylnej ścianie gardła.

Te wyspecjalizowane w odbiorze różnych smaków kubki tworzą jakby pierścień, który ze wszystkich stron otacza kęs pokarmu. Oceniają, ile w nim goryczy, słodyczy, kwaśności i słoności. Następnie te informacje trafiają do mózgu, który je analizuje - dzięki temu możemy delektować się bogactwem smaków..

Pręciki smakowe wychodzące z komórki smakowej odbierają bodźce tylko od substancji rozpuszczalnych w wodzie (np. w ślinie). Ciała nierozpuszczalne w wodzie (np. plastik) są smaku pozbawione

Słony, słodki, gorzki, kwaśny - człowiek rozróżnia cztery podstawowe smaki. Umożliwiają to kubki smakowe, które są rozmieszczone głównie na języku.

Narząd węchu

Narząd węchu stanowi nabłonek węchowy w jamie nosowej Narząd węchu stanowi nabłonek węchowy w jamie nosowej. Komórki węchowe są wyspecjalizowanymi neuronami, które odbierają bodźce i przewodzą je dalej. Na końcu dendrytu znajdują się rzęski, wystające ponad powierzchnię nabłonka. Pokryte są śluzem wydzielanym przez specjalne komórki obecne w nabłonku węchowym.

Substancja zapachowa rozpuszczona w śluzie pobudza komórki węchowe będące I-rzędowy neuronami czuciowymi przez połączenie się z odpowiednimi receptorami na błonie rzęsek, co prowadzi do ich depolaryzacji. Pobudzenie to poprzez neurony czuciowe II-rzędowe jest przekazywane do kory węchowej, a następnie do płata skroniowego mózgu.

O ile sprawa z pozostałymi czterema zmysłami jest prosta: określony rodzaj bodźców zostaje odbierany przez pewien organ (na przykład: oczy, uszy, nos czy usta), to ze zmysłem dotyku nie jest już tak łatwo.

Nie możemy określić jednego narządu dotyku, chyba, że stwierdzimy, iż jest nim całe nasze ciało. Poza tym zmysł dotyku nie reaguje na jeden niezmienny bodziec, ale na grupę bodźców, takich jak poczucie ciężaru, czułość na temperaturę, a także na ból. Można powiedzieć, że takie zróżnicowanie czyni ze zmysłu dotyku niejako grupę zmysłów.

Dzięki dotykowi możemy się zorientować jakiego kształtu jest dany przedmiot, jaką ma fakturę czy też rozmiar. Możemy określić jego ciężar, a także wyczuć temperaturę (a więc czy jest on zimny czy gorący), a także określić czy jest źródłem bólu.

Dotyk powoduje chroni nas przed bólem i ewentualnym uszkodzeniem ciała poprzez spełnianie funkcji systemu wczesnego ostrzegania. Jeżeli kontakt z danym przedmiotem jest dla nas niebezpieczny (na przykład jest zbyt gorący), to poprzez zmysł dotyku do mózgu zostaje błyskawicznie przesłana informacja o zagrożeniu i w ciągu ułamków sekund nasze ciało uruchamia reakcję obronną, na przykład cofnięcie ręki od gorącego przedmiotu.

Mechanoreceptory skóry reagują na ucisk dotyk i wibrację. W skórze znajdują się liczne zakończenia nerwowe – wolne i wchodzące w skład receptorów posiadających własną, odrębną strukturę, rejestrujące dotyk, ciepło, zimno oraz bodźce bólowe. Mechanoreceptory skóry reagują na ucisk dotyk i wibrację.

Rozmieszczenie receptorów czuciowych w skórze jest bardzo różne Rozmieszczenie receptorów czuciowych w skórze jest bardzo różne. Dlatego różne okolice skóry wykazują inną wrażliwość na ucisk. Najbardziej są wrażliwe opuszki palców i - czubek nosa, oraz wargi. Najmniej - ramiona, uda i grzbiet. Żeby wywołać rekcję w skórze czubka nosa wystarczy ucisnąć ją z minimalna siłą wynoszącą jedynie 2g/mm2. Aby spowodować podobny efekt na skórze ramion, trzeba ją ucisnąć niemal 20-krotnie mocniej.