WADY POSTAWY
Aż 81 % z nas ma wadę postawy Jak ona powstała ? I okres - zmian czynnościowych. Jedne grupy mięśni ulegają osłabieniu i rozciągnięciu, w innych występuje wzmożone napięcie i ich skrócenie. Trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy. II okres – powstawania przykurczy (mięśni, ścięgien, więzadeł).W tym okresie interwencja ćwiczeniami korekcyjnymi może być całkowicie skuteczna. Okres ten może trwać przez kilka tygodni, miesięcy a nawet lat. III okres – zmian strukturalnych, czyli utrwalonych przykurczy.Wady postawy w tym okresie określamy jako patologiczne. Ćwiczenia korekcyjne pozwalają zapobiec dalszemu postępowaniu wady, jednakże całkowita jej likwidacja jest już niemożliwa i często wymaga złożonego postępowania rehabilitacyjnego ( w tym zabiegu chirurgicznego).
Główne czynniki powstawania wad Czynniki środowiskowe · Siedzący tryb życia. · Na 12-15- godzinny dzień przeciętnie : - od 4 do 7 godzin siedzimy w szkole. - 2-4 godziny odrabia lekcje. - około 3 godziny odpoczywamy, często też w pozycji siedzącej (oglądamy program telewizyjny, czytamy, pracujemy przy komputerze). - 1 godzinę przeznaczamy na spożycie posiłków. - także takie czynniki, jak: niewłaściwe obuwie i ubiór, nieodpowiednie noszenie teczki, plecaka z książkami, niedostosowanie ławki szkolnej do warunków fizycznych dziecka, złe oświetlenie i odległość od tablicy w szkole są powodem powstawania nawykowych wad postawy.
Ogólnie postawa prawidłowa charakteryzuje się następującymi cechami: 1. Prostym ustawieniem głowy 2. Fizjologicznymi wygięciami kręgosłupa 3. Dobrze wysklepioną klatką piersiową 4. Dobrze podpartą miednicą na głowach kości udowych 5. Prostymi kończynami dolnymi 6. Prawidłowym wysklepieniem stóp
Plecy okrągłe Charakteryzują się nadmiernym wygięciem kręgosłupa ku tyłowi. Występuje tu: osłabienie mięśni grzbietu, wysunięcie do przodu głowy i barków, przykurcz mięśni klatki piersiowej, upośledzona funkcja oddechowa klatki piersiowej. Częstą przyczyną powstawania pleców okrągłych jest przeciążenia pracą statyczną prostowników grzbietu np. podczas niewłaściwej pozycji przy pracy lub nauce.
Plecy płaskie Charakteryzują się spłaszczeniem lub brakiem fizjologicznych wygięć kręgosłupa co w konsekwencji powoduje: osłabienie funkcji amortyzacyjnej kręgosłupa, przeciążenia prowadzące do zmian zwyrodnieniowych, większą skłonność do powstawania bocznych skrzywień kręgosłupa, upośledzenie pojemności i ruchomości klatki piersiowej. Przyczyn powstawania tej wady lekarze upatrują w siedzącym trybie życia, charakterystycznym nie tylko w pracy, ale i podczas wypoczynku.
Plecy wklęsłe · Istotą tej wady jest pogłębieniu lordozy lędźwiowej co często jest warunkowane przez : · wiek, · typ somatyczny, · ustawienie miednicy, · napięcie i długość mięśni stabilizujących stawy biodrowe. · Plecy wklęsłe mogą być wrodzone lub nabyte. W praktyce najliczniejszą grupę stanowią plecy wklęsłe nabyte, będące skutkiem dystonii mięśniowej. W tych przypadkach ingerencja specjalisty gimnastyki korekcyjnej, rodzica, nauczycieli jest najbardziej potrzebna i skuteczna.
Plecy okrągło – wklęsłe Charakterystyczną cechą tej wady jest zwiększona lordoza lędźwiowa i kifoza piersiowa co powoduje: pochylenie głowy ku przodowi, spłaszczenie klatki piersiowej, rozciągnięcie prostownika grzbietu odcinka piersiowego oraz jego skrócenie w odcinku lędźwiowym, przykurcze mięśni obręczy barkowej i klatki piersiowej, przesunięcie narządów jamy brzusznej ku przodowi i pod ich naporem rozciągnięcie mięśni brzucha, osłabienie mięśni pośladkowych.
Skolioza Jest najpoważniejszym i najczęściej występującym zniekształceniem kręgosłupa, dawniej określana mianem bocznego skrzywienia kręgosłupa. Charakteryzuje ją skrzywienie przybierające kształt litery S lub C. Postęp skoliozy związany jest z okresami przyśpieszonego wzrostu dziecka ( między 7 – 8 i 12 – 13 rokiem życia), szczególnie przed okresem dojrzewania. Skolioza jest schorzeniem, które w okresie dziecięcym nie boli. Może postępować niezauważana, szczególnie, że dotyka dojrzewających dziewcząt, które wstydzą się w tym czasie nawet rodziców. Następujące objawy mogą świadczyć o występowaniu skoliozy: · nierówno ustawione barki, · brak symetrii talii, · odstająca łopatka, · krzywo przebiegający kręgosłup, · nierówno ustawione biodra, · przechylenie dziecka na jedną stronę, · bóle kręgosłupa, · „garbienie się” dziecka.
Skolioza – cd. • Uważna obserwacja dziecka umożliwi wczesne wykrycie skoliozy i pozwoli zapobiec późnym następstwom deformacji. Późno wykryta i nie leczona skolioza może prowadzić do: • zniekształcenia klatki piersiowej, • uciskania narządów wewnętrznych (głównie płuc i serca), prowadząc do upośledzenia wydolności krążenia i oddychania, • zmniejszonej sprawności fizycznej, • duszności, • kompleksu psychicznego, spowodowanego obecnością garbu. • Leczenie skolioz (zachowawcze) wymaga zastosowania gorsetu ortopedycznego, a ćwiczenia poprawiają ogólną kondycję fizyczną pacjenta. Zaawansowane przypadki skoliozy należy leczyć chirurgicznie. Celem leczenia jest zahamowanie postępu deformacji, a w części przypadków jej zmniejszenia.
Prezentację wad postawy za pomocą programu Ms Power Point Opracował i przedstawił : mgr Zdzisław Koniecko Literatura: Tadeusz Kasperczyk – „Wady postawy ciała – diagnostyka i leczenie” Dorota Hyjek - „Wady postawy u dzieci – objawy, profilaktyka”. Piotr Król – „Zniekształcenie szkieletu u dzieci i młodzieży, ich przyczyny, zapobieganie i rehabilitacja”.