Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

AUSTRALIA – zagadnienia społeczno gospodarcze Justyna Drop

Zróżnicowanie rasowe i etniczne Australijczycy są pokoleniem imigrantów. Ponad 90% obywateli Australijskich ma pochodzenie europejskie, głownie brytyjskie. Aborygeni stanowią tylko 1% ludności. Aborygeni - to rdzenni mieszkańcy Australii, przybyli tam ok. 40 tysięcy lat temu, prawdopodobnie przedostając się na te tereny z Azji, nie wiadomo jednak, czy zasiedlenia dokonali jednorazowo, czy fale ich migracji powtarzały się. Aborygeni tworzyli językowo-terytorialne wspólnoty plemienne, które dzieliły się na mniejsze grupy, przemieszczające się w obrębie terytorium plemiennego w poszukiwaniu żywności. Obecnie Aborygeni zamieszkują głównie słabo zaludnione i nieurodzajne obszary Australii Zachodniej, Queenslandu i Terytorium Północnego. Liczna populacja Aborygenów zamieszkuje także slumsy w wielkich australijskich miastach. Cechy antropologiczne - Aborygeni są zazwyczaj zaliczani do rasy czarnej, choć według niektórych antropologów tworzą odrębną rasę bądź odmianę australoidalną, wykazującą podobieństwa zarówno do typu negroidalnego, jak i europeidalnego. Pod względem fizycznym charakteryzują się: ciemną karnacją (barwa od czekoladowej do czarnej), kręconymi lub falistymi włosami, brązowymi i czarnymi oczami, długą głową ,szerokim nosem i masywnymi zębami.

Kolonizacja Australii Przed przybyciem Europejczyków Australię zamieszkiwali czarnoskórzy Aborygeni, których liczba kształtuje się współcześnie na poziomie około 250 tys. Od XVIII w. rozpoczęła się kolonizacja. Na początku osiedlali się tu Anglicy, Irlandczycy i Szkoci, później - Włosi, Niemcy i Grecy. Dużo Polaków do Australii napłynęło podczas i po drugiej wojnie światowej. Zamieszkują oni przede wszystkim duże miasta. Polonię australijską ocenia się na około 140 tys. osób. Napływ imigrantów z Europy był główną przyczyną szybkiego wzrostu liczby ludności tego kontynentu w drugiej połowie XIX i na początku XX w. Masowa imigracja do Australii była spowodowana odkryciem złóż złota oraz wywołaną przez to gorączką złota. Wraz ze wzrostem liczby Europejczyków, malała liczba Aborygenów. Ocenia się , że przed przybyciem Europejczyków na terenie Australii żyło ich ok. 700 tysięcy. W roku 1990 liczba Aborygenów zmniejszyła się do 60 tys. Przyczyniła się do tego polityka kolonizatorów, zmierzająca do wyniszczenia pierwotnej ludności.       Aborygeni zostali zepchnięci na nieurodzajne obszary półpustyń, sawann i wilgotnych lasów równikowych. Zamieszkują współcześnie rezerwaty, pracują jako robotnicy rolni na plantacjach lub prowadzą koczowniczy tryb życia. W 1967 roku Aborygenom przyznano prawa obywatelskie.

Kolonizacje Australii Posiadłości brytyjskie Posiadłości holenderskie Posiadłości niemieckie Obszary poznane do 1818 r. Obszary poznane w latach 1818-1876 Obszary poznane po 1876 r. Ważniejsze morskie szlaki brytyjskie

Język i religia w Australii Pod koniec XVIII wieku istniało 350-750 różnych aborygeńskich społeczności i podobna liczba języków czy dialektów. Na początku XXI w. pozostało mniej niż 200, a wszystkie one, z wyjątkiem ok. 20, są wysoce zagrożone. Najbardziej liczebne języki aborygeńskie, to – warlpiri i tiwi, zna je około 3 tysiące użytkowników. Językiem urzędowym i najpowszechniej używanym jest angielski. Australijski opiera się w głównej mierze na "standardowym" (brytyjskim) języku angielskim, ze znacznymi naleciałościami amerykańskiej odmiany tego języka, pewnymi elementami zapożyczonymi z języków europejskich oraz nielicznymi słowami zapożyczonymi z języków aborygeńskich. W 2006 roku, 63,8% Australijczyków to chrześcijanie, 2,1% to buddyści, 1,7% stanowią muzułmanie, 0,7% hinduiści, 0,4% żydzi, 1,2% wyznawcy pozostałych niechrześcijańskich religii, a 30,6% nie identyfikuje się z żadną religią. Wśród chrześcijan największą grupę stanowią katolicy (25,8% ludności) i anglikanie (18,7%). Na kształt wierzeń rodzimych mieszkańców Australii decydujący wpływ miała izolacja kontynentu, charakterystyczne środowisko naturalne oraz nieukształtowana struktura społeczna. Praktykowane są obrzędy związane z magią, a znaczącą rolę odgrywa zjawisko totemizmu. Wśród Aborygenów istnieją trzy rodzaje totemizmu: klanowy płci indywidualny Totemami (kobongi) mogą być zwierzęta, rośliny, lub inne obiekty naturalne.

Kult Uluru Uluru, Oolora (znana także pod nazwą ang. Ayers Rock oraz The Rock) – formacja skalna w centralnej części Australii, Terytorium Północne. Znajduje się w parku narodowym Uluru-Kata Tjuta. Nazwa "Ayers Rock" została nadana przez europejskich osadników na cześć premiera Australii Południowej sir Henry'ego Ayersa. Monolit Uluru jest dla Aborygenów miejscem świętym, swoistym sanktuarium, punktem orientacyjnym na szlaku sennej drogi, którą wytyczyli praprzodkowie. Każde jego zagłębienie, każda szczelina posiadają mitologiczne znaczenia, np. liczne jaskinie z malowidłami ściennymi u podnóża Uluru uważane są za ślady pozostawione przez plemię "zajęczego kangura". Obiekt znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Wysokość: 868 m n.p.m.

Liczba ludności Melbourne Opera w Sydney    Australia jest najsłabiej zaludnionym kontynentem (3 osoby na 1 km2), oczywiście poza bezludną Antarktydą. Liczba ludności wynosi 22,4 mln osób ( 2010r.) Aż 90 % Australijczyków zamieszkuje wielkie miasta. Najbardziej zaludnionym miastem Australii jest Sydney - nowoczesne, liczące ponad 4,3 mln mieszkańców. ( 2009r.) . Niewiele mniejsze jest Melbourne (4,0 mln mieszkańców – 2009r.) - ważny ośrodek przemysłowy, kulturalny i oświatowy kraju. Stolicą Związku Australijskiego jest założona w pierwszej poł. XX w. Canberra ( nieco ponad 350 tys. osób).        Melbourne Opera w Sydney

Rozmieszczenie ludności w Australii Rozmieszczenie ludności jest bardzo nierównomierne. Rozlegle obszary wnętrza kontynentu są prawie bezludne (ludność koncentruje się tam przede wszystkim w ośrodkach górniczych). Większość mieszkańców Australii skupiona jest na wybrzeżu południowo – wschodnim. Obszar ten charakteryzuje się najkorzystniejszymi warunkami dla rozwoju osadnictwa. Liczba mieszkańców na 1 km 2 100 -200 50 -100 10 - 50 1 – 10 Poniżej 1 Obszary niezamieszkane Brisbane Perth Adelaide Miasta powyżej 4 mln mieszkańców Miasta 1 -3 mln mieszkańców

Podział administracyjny Australii Związek Australijski Kontynent Australijski to jedyny kontynent i zarazem państwo ( Związek Australijski). Stolicą Związku Australijskiego jest Canberra ( 350 tyś mieszkańców), Ludność Związku Australijskiego wynosi: 22, 4 mln mieszkańców ( 2010r.), co daje jej 54. miejsce pod tym względem na świecie, Gęstość zaludnienia: 3os/km 2, Podział administracyjny Australii Canberra

Podział Administracyjny Australii Australia to państwo federalne podzielone na 6 stanów i 3 terytoria federalne: Stan/Terytorium Stolica Ludność Powierzchnia Australia Południowa Adelaide 1,6 mln 983 482 km² Australia Zachodnia Perth 2 ,2 mln 2 529 875 km² Nowa Południowa Walia Sydney 7,0 mln 800 642 km² Queensland Brisbane 4,3 mln 1 730 648 km² Tasmania Hobart 0,5 mln 68 401 km² Wiktoria Melbourne 5,3 mln 227 416 km² Australijskie Terytorium Stołeczne Canberra 0,34 mln 2 358 km² Terytorium Jervis Bay Jervis Bay Village 611 67,34 km² Terytorium Północne Darwin 0,2 mln 1 349 129 km² Sydney Terytoria zależne

Gospodarka Australii boksyt Związek Australijski jest wysoko rozwiniętym krajem przemysłowo-rolniczym. Współcześnie dominującą rolę przejął przemysł wydobywczy i przetwórczy. Australia obfituje we wszelkiego rodzaju bogactwa naturalne, dlatego znaczne ilości różnego rodzaju produktów przeznacza się na eksport. Do połowy lat 70-tych, główną rolę w eksporcie kraju zajmowały produkty rolnicze (głównie eksport wełny). Obecnie kraj należy do największych eksporterów na świecie. Głównymi towarami eksportowymi są: węgiel kamienny, złoto, produkty przerobu ropy naftowej, tlenek glinu, rudy żelaza, skroplony gaz ziemny, uran, nikiel, srebro, cynk, miedź, szafiry i opale.  Australia jest największym światowym producentem i eksporterem boksytów. Niezwykle ważna rolę odgrywa wydobycie rud żelaza (trzecie miejsce na świecie), ołowiu i cynku, a także rud miedzi, niklu, wolframu, złota (czwarte – 2008r.) oraz srebra (czwarte – 2008r.). Ponadto eksploatuje się znaczne ilości węgla kamiennego i brunatnego, a od niedawna ropę naftową i gaz ziemny. Większość surowców jest przeznaczona na eksport, głównie do Japonii.     W 2009 roku wartość eksportu wyniosła 196 mld AUD. Eksport Australii jest zdominowany przez surowce mineralne - 37,4% i produkty rolnicze - 4,6% eksportu w 2009). boksyt

Kopalnia złota Super Pit Główne górnicze ośrodki znajdują się w górach Hamersley - rudy żelaza - Kopalnie rud żelaza Mount Tom Price i Mount Whaleback w regionie Pilbara (Australia Zachodnia) należą do największych na świecie; Mount Isa i Broken Hill - rudy miedzi, cynku, ołowiu i srebra; Weipa i Gove – boksyty,  Stan Queensland i Nowa Południowa Walia (w zagłębiu Newcastle - węgiel kamienny - wydobywa się go tu spod dna morza),  Cieśnina Bassa, Wyspa Barrowa oraz na północno-zachodni szelf - najważniejsze złoża ropy naftowej,       Szybko rozwijający się przemysł przetwórczy skoncentrował się w południowo-wschodniej części kraju. Hutnictwo zlokalizowało się w okolicach Perth. W Sydney, Melbourne i innych okolicznych miastach rozwija się produkcja samochodów osobowych i ciężarowych, odbiorników telewizyjnych i radiowych. Ważne miejsce w gospodarce kraju zajmuje przemysł włókienniczy, chemiczny i spożywczy. Mount Tom Price –kopalnia rud żelaza Kopalnia złota Super Pit

Przemysł Górnictwo: Ropy naftowej Gazu ziemnego Węgla kamiennego Węgla brunatnego Rud uranu Rud żelaza Rud manganu Rud niklu Rud miedzi Rud cynku i ołowiu Rud cyny Boksytów Złota Srebra Diamentów

Rolnictwo w Australii Australijskie rolnictwo charakteryzuje się: wysoką mechanizacją, niewielkim zatrudnieniem (poniżej 5% zawodowo czynnych mieszkańców kraju), Przewagą hodowli zwierząt nad uprawą roślin, Hoduje się głównie owce w wielkoobszarowych gospodarstwach ( pogłowie owiec w 2009 r wynosiło 72,7 mln sztuk i było najniższe od 1905 roku). Na gruntach ornych uprawia się głównie: pszenicę, bawełnę, winorośl i owoce cytrusowe, Uprawy koncentrują się na południowym wschodzie i południowym zachodzie kraju, gdzie są najkorzystniejsze warunki, Kraj ten kieruje swoją produkcję głównie na eksport. Głównymi produktami eksportowymi australijskiego rolnictwa są: wełna - 1 miejsce w świecie, Australia eksportuje wełnę do pięćdziesięciu krajów. Chiny są największym nabywcą australijskiej wełny, cukier - drugie miejsce, pszenica, masło, groch - trzecie.

Hodowla zwierząt Merynosy Strzyżenie owiec W rolnictwie Australii dominującą rolę odgrywa chów zwierząt. Szczególnie widoczne efekty ekonomiczne przyniosła hodowla owiec merynosów zapoczątkowana w poł. XIX w. Istotnym czynnikiem jej rozwoju były wielkie potrzeby przemysłu brytyjskiej metropolii, do której wysyłano większość wyprodukowanej w Australii wełny. Obecnie pod względem hodowli owiec, Australia zajmuje drugie miejsce w świecie, po Chinach. Merynosy Strzyżenie owiec

Rolnictwo Typy gospodarki rolnej G. zbożowa wielkoobszarowa Plantacje Rolnictwo prymitywne Hodowla pastwiskowa Wilgotne lasy równikowe ( leśnictwo, zbieractwo itp.) Inne lasy (łowiectwo, zbieractwo) Obszary słabo, lub niewykorzystane rolniczo Obszary łowiskowe, Pszenica Ryż Maniok Ziemniaki Trzcina cukrowa Rzepak Palma oleista i kokosowa Owoce i warzywa Owoce cytrusowe Banany Winorośl Kawa Kakao Bawełna