Wykład I. ORGANIZACJA PRZEDMIOTU I ZAGADNIENIA WSTĘPNE dr Karolina KREMENS, LL.M. Postępowanie Karne, SNP II stopnia (2,5 letnie) Wydział Prawa, Administracji, Ekonomii, UWr

PROWADZĄCY Dr Karolina Kremens, LL.M. karolina.kremens@prawo.uni.wroc.pl pok. 201 (budynek A) konsultacje: środa 9:30-11:30 dla studentów SNP II stopnia 19 października 2014 (niedziela) 11:15-12:15 8 listopada 2014 (sobota) 13:45-14:45 11 stycznia 2015 (niedziela) 17:45-18:45 17 stycznia 2015 (sobota) 9:30-10:30

KATEDRA POSTĘPOWANIA KARNEGO prof. dr hab. Jerzy Skorupka dr Wojciech Jasiński dr Dagmara Gruszecka dr Karolina Kremens, LL.M. dr Krzysztof Nowicki doktoranci

KATEDRA POSTĘPOWANIA KARNEGO Konkurs z Postępowania Karnego – kwiecień/maj 2015 KNPK – Koło Naukowe Postępowania Karnego (opiekun: dr Wojciech Jasiński) III Wrocławskie Seminarium Karnoprocesowe – wykład prof. Thamana o plea bargaining – 19 listopada 2014 seminarium o dowodach nielegalnych w perspektywie porównawczej – 20 listopada 2014 www.kpk.prawo.uni.wroc.pl

PODRĘCZNIKI I MATERIAŁY K. Boratyńska, Ł. Chojniak, W. Jasiński, wyd. II, Postępowanie karne, CH Beck 2013. J. Skorupka (red.), Postępowanie karne. Część ogólna i szczególna, Wolters Kluwer 2011 i 2012 – dwa tomy!!! S. Waltoś, P. Hofmański, Proces karny. Zarys Systemu, Lexis Nexis 2013. T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, wyd. VIII, Lexis Nexis 2011.

PODRĘCZNIKI I MATERIAŁY kodeks (najlepiej k.p.k. i k.k. łącznie) – UWAGA obowiązuje stan prawny na 1 lipca 2015!!! moje prezentacje udostępniane stopniowo w całości w materiałach dydaktycznych na wydziałowej stronie internetowej pod linkiem: http://prawo.uni.wroc.pl/pracownicy/721 komentarze i orzecznictwo navigatory, testy, kazusy

EGZAMIN – ZAKRES MATERIAŁU harmonogram wykładów i ćwiczeń dostępny w materiałach dydaktycznych UWAGA! materiał przerobiony na wykładach i ćwiczeniach NIE pokrywa całości materiału wymaganego na egzaminie – kluczowa jest praca własna studenta! zakres materiału – art. 1-577 k.p.k.

EGZAMIN – FORMA egzamin ma formę pisemną Egzamin składa się z dwóch części. Część I Teoretyczna: definicje, pytania prawda/fałsz, łączenie w pary, pytania testowe (jednokrotnego wyboru), dwa pytania opisowe (65 punktów) – 50 minut Część II: Kazus (35 punktów) – 30 minut Razem: 100 punktów przykładowy egzamin – dostępny w materiałach dydaktycznych (zeszłoroczny egzamin przedterminowy

EGZAMIN – FORMA Podczas egzaminu student otrzymuje w pierwszej kolejności przygotowaną płachtę egzaminacyjną z częścią I (pytania teoretyczne) i udziela odpowiedzi nie używając jakichkolwiek pomocy naukowych Po upływie czasu na udzielenie odpowiedzi (50 minut) płachty są zbierane i student odpowiada na podany kazus (30 minut). Podczas udzielania odpowiedzi na kazus można korzystać z kodeksów karnego oraz postępowania karnego

EGZAMIN – FORMA Warunkiem zaliczenia egzaminu jest uzyskanie łącznej sumy 51 punktów. Skala ocen: 91-100 – 5 81-90 – 4+ 71-80 – 4 61-70 – 3+ 51-60 - 3 0-50 - 2

EGZAMIN – TERMIN Student przystępuje do egzaminu w dniu wskazanym w informacji o organizacji sesji egzaminacyjnej. Poza wyjątkowymi i szczególnie uzasadnionymi sytuacjami (np. indywidualna organizacja studiów, przedtermin) nie ma możliwości przystąpienia do egzaminu w dniu innym niż wyznaczony. Jeżeli student z usprawiedliwionych powodów nie przystąpi do egzaminu w wyznaczonym terminie w sesji na zasadach określonych w Regulaminie studiów może ubiegać się o przywrócenie terminu. Przywrócone terminy egzaminów odbywają się w terminie wskazanym przez egzaminatora w sesji poprawkowej.

EGZAMIN – PRZEDTERMIN Egzaminator planuje zorganizowanie egzaminu przedterminowego (wstępny termin – styczeń 2015 r.). Warunkiem przystąpienia do egzaminu przedterminowego jest otrzymanie przynajmniej oceny dobrej z zaliczenia z ćwiczeń z postępowania karnego. Ostateczny termin egzaminu przedterminowego zostanie uzgodniony i podany na wykładzie. Egzamin przedterminowy ma identyczną formę jak egzamin terminowy (pisemny). Nie ma możliwości zaliczania egzaminu w innej formie i innym terminie Egzamin przedterminowy jest traktowany jako pierwszy termin dla osób, które do niego przystąpią i przeprowadzany jest na zasadach opisanych powyżej.

EGZAMIN – POMOCE NIEDOZWOLONE UWAGA! Korzystanie z jakiejkolwiek pomocy (ściąganie) podczas egzaminu skutkuje natychmiastowym zakończeniem egzaminu, uzyskaniem oceny niedostatecznej i zgloszeniem sprawy celem wszczęcia postępowania wyjaśniającego (dyscyplinarnego) wobec studenta. Zob. Zarządzenie Dziekana nr 1/2010 Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego z dnia 29 stycznia 201 r. w sprawie przeprowadzania egzaminów (zaliczania ćwiczeń).

SEMINARIUM zapisy: 5 października 2015 godz. 15:15-16:45 (sala 201 A) liczba osób: 6-7 kryterium: średnia ocen z poprzednich dwóch semestrów oraz dodatkowo pomysł na temat pracy magisterskiej

ZAGADNIENIA WSTĘPNE Pojęcie postępowania karnego Cele postępowania karnego Źródła prawa Tryby postępowania karnego Stadia postępowania karnego i jego uczestnicy Zasady postępowania karnego

POSTĘPOWANIE KARNE - pojęcie zastosowanie przewidzianych w prawie karnym materialnym kar, środków karnych i innych konsekwencji, wyjaśnienie okoliczności sprawy, ustalenie rzeczywistego przebiegu zdarzenia, stwierdzenie czy popełniony został czyn zabroniony i czy oskarżony jest sprawcą zarzucanego mu czynu

CELE PROCESU KARNEGO (art. 2 § 1 kpk) Przepisy kodeksu mają na celu takie ukształtowanie postępowania karnego, aby: sprawca przestępstwa został wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a osoba, której nie udowodniono winy nie poniosła tej odpowiedzialności przez trafne zastosowanie środków przewidzianych w prawie karnym oraz ujawnienie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstwa osiągnięte zostały zadania postępowania karnego nie tylko w zwalczaniu przestępstw, lecz również w zapobieganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego uwzględnione zostały prawnie chronione interesy pokrzywdzonego rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w rozsądnym terminie

ŹRÓDŁA PRAWA Kodeks postępowania karnego inne źródła prawa: uchwalony 6 czerwca 1997 roku (1 IX 1998) nowelizacjia k.p.k.: ustawa z dnia 27 września 2013 r. (Dz.U. 2013 r. poz. 1247) – wejście w życie 1 lipca 2015 r. inne źródła prawa: k.k., k.k.w., k.k.s. ustawy o SN, ustroju sądów powszechnych, prokuraturze, adwokaturze, Policji, ABW itp. postępowanie w sprawach o wykroczenia

TRYBY ŚCIGANIA (znaczenie pierwsze) z oskarżenia prywatnego (art. 217 k.k.) z oskarżenia publicznego (z urzędu) ścigane z urzędu (bezwnioskowe) ścigane na wniosek (art. 12 k.p.k.) lub zezwolenie bezwzględne (np. art. 190 k.k.) względne (np. art. 278 § 4 k.k.) procedura cofnięcia wniosku (art. 12 § 3 k.p.k.) uwaga: zmiany dot. m.in. trybu wnioskowego przestępstwa zgwałcenia – zob. ustawa z 13.06.2013 (Dz.U. 2013 r. poz. 849)

TRYBY ŚCIGANIA (znaczenie drugie) postępowanie zwyczajne – typowe postępowanie dla danego systemu, które zmierza do rozstrzygnięcia kwestii odpowiedzialności karnej postępowanie szczególne – modyfikacja postępowania zwyczajnego (np. odformalizowanie) postępowanie uproszczone postępowanie z oskarżenia prywatnego postępowanie nakazowe postępowanie przyspieszone

INNE RODZAJE POSTĘPOWAŃ zasadnicze – rozstrzygnięcie odpowiedzialności karnej incydentalne – rozstrzyga kwestie dotyczące kwestii pojawiających się w toku postępowania zasadniczego, np. tymczasowe aresztowanie uzupełniające – gdy wyrok nie zawiera rozstrzygnięcia np. w przedmiocie zaliczenia tymczasowego aresztowania lub dowodów rzeczowych pomocnicze – mające na celu usunięcie przeszkód pojawiających się podczas postępowania karnego, np. pomoc prawna krajowa i zagraniczna następcze – rozsztrygające kwestie po zapadnięciu prawomocnego wyroku, np. wyrok łączny

STADIA PROCESU postępowanie przygotowawcze postępowanie główne (przed sądem I instancji) postępowanie odwoławcze postępowanie wykonawcze (k.k.w.) główne + odwoławcze = jurysdykcyjne (sądowe) nadzwyczajna kontrola orzeczeń kasacja wznowienie postępowania

STADIA PROCESU POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE przygotowanie sprawy zmierzające do ustalenia, czy powinna zostać rozpoznana przed sądem oraz przygotowanie materiału dowodowego dla postrzeb postępowania sądowego prowadzone przez Policję (lub inne organy ścigania) lub prokuratora strony: podejrzany i pokrzywdzony udział sądu w postępowaniu przygotowawczym – strażnik praw i wolności jednostki zasady: działania z urzędu, inkwizycyjności, tajności

STADIA PROCESU POSTĘPOWANIE GŁÓWNE (przed sądem I instancji) prowadzone w celu rozstrzygnięcia głównego przedmiotu procesu – odpowiedzialności karnej oskarżonego za zarzucony mu czyn prowadzone przez sąd strony: oskarżony i oskarżyciel zasada kontradyktoryjności, jawności, skargowości postępowanie międzyinstancyjne! wiele wariantów: m.in. postępowanie uproszczone, przyspieszone, nakazowe, w przedmiocie orzeczenia warunkowego umorzenia postępowanie, środków zabezpieczających

STADIA PROCESU POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZE art. 176 ust. 1 Konstytucji – dwuinstancyjność postępowania sądowego rozpatrzenie zaskarżonych rozstrzygnięć, które zapadły w I instancji apelacje i zażalenia nieograniczona możliwość zaskarżania orzeczeń zapadających w I instancji co do winy i kary (art. 444 k.p.k.) ograniczona możliwość zaskarżania innych rozstrzygnięć (zob. art. 459 k.p.k.)

ZASADY PROCESOWE zasada prawdy materialnej (art. 2 § 2 k.p.k.) zasada obiektywizmu (art. 4 k.p.k.) zasada domniemania niewinności i in dubio pro reo (art. 5 k.p.k.) zasada prawa do obrony (art. 6 k.p.k.) zasada swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.) zasada ścigania z urzędu (art. 9 k.p.k.) zasada legalizmu (art. 10 k.p.k.) zasada skargowości (art. 14 k.p.k.) zasada kontradyktoryjności i inkwizycyjności zasada bezpośredniości zasada jawności