Powtórka przed kolokwium końcowym Propedeutyka prawa Powtórka przed kolokwium końcowym

Pojmowanie prawa 1. Pozytywizm prawniczy (prawo w sferze sollem – imperatywizm, prawo jest w tekście, separacja prawa i moralności) 2. Jusnaturalizm (prawo w sferze sollem – imperatywizm, związek prawa z wartościami) 3. Realizm prawniczy (prawo w sferze sein – prawem są fakty społeczne lub psychologiczne)

System prawa Kryterium zupełności – wobec każdego zachowania się podmiotu prawa jest możliwe określenie, czy zachowanie to jest prawnie doniosłe, czy też prawnie neutralne (zob. luki w prawie, wnioskowania prawnicze) Kryterium niesprzeczności – nie może być w systemie prawa norm, które obejmują swoim zakresem te same sytuacje, ale uniemożliwiają bądź utrudniają swoje wzajemne stosowanie (zob. kolizje norm, reguły kolizyjne)

Akt prawotwórczy a akt stosowania prawa Akt prawotwórczy – normy generalne i abstrakcyjne Akt stosowania prawa – normy indywidualne i konkretne

Prawodawca racjonalny -w miejsce rzeczywistego twórcy tekstu prawnego podstawia się konstrukt teoretyczny -ma charakter idealizujący, kontrfaktyczny -nie jest to założenie dotyczące rzeczywistych twórców tekstu -wpływa na dopuszczalne reguły egzegezy

Reguły egzegezy 1. Dyrektywy interpretacyjne (etap wykładni) 2. Reguły inferencyjne (reguły dokonywania wnioskowań prawniczych) 3. Reguły kolizyjne Które z ww. operacji dokonywane są na tekście prawnym (na przepisach), a które na normach?

Rodzaje wykładni Ze względu na: Podmiot dokonujący wykładni i jej moc wiążącą Rodzaj zastosowanych dyrektyw interpretacyjnych Zakres dokonanych ustaleń interpretacyjnych Materiały wykorzystane w procesie interpretacji

Rodzaje wykładni Wykładnia autentyczna, wykładnia legalna, wykładnia operatywna, wykładnia doktrynalna Wykładnia językowa, wykładnia systemowa, wykładnia funkcjonalna Wykładnia stwierdzająca, wykładnia rozszerzająca, wykładnia zawężająca Wykładnia historyczna i wykładnia porównawcza (komparatystyczna)

Pragmatyczne i apragmatyczne ujęcie wykładni Wykładnia pragmatyczna – świadoma aktywność intelektualna mająca na celu ustalenie znaczenia tekstu prawnego Wykładnia apragmatyczna – produkt wykładni pragmatycznej – ustalone znaczenie tekstu prawnego

Izomorfia i clara non sunt interpretanda Izomorfia – sytuacja bezpośredniego rozumienia tekstu Clara non sunt interpretanda: -w wersji antyinicjującej – zalecenie wskazujące zbyteczność wykładni w sytuacji izomorfii -w wersji antykontynuacyjnej – zakaz dalszej wykładni, gdy wykładnia językowa prowadzi do jednoznacznych wyników (tj. interpretatio cessat in claris)