Cechy charakterystyczne stosunków administracyjnoprawnych

Stosunek prawny Ze stosunkiem prawnym mamy do czynienia „gdy prawo przedmiotowe ma dla dwóch podmiotów takie znaczenie, że w określonych warunkach sytuacja prawna jednego podmiotu jest połączona w pewien sposób z sytuacją prawną drugiego” F. Longchamps Więź pomiędzy co najmniej dwoma podmiotami, której treść jest wyznaczona przez przepisy prawne.

Stosunek administracyjnoprawny „Jeżeli więc w sytuacjach przewidzianych w prawie przedmiotowym różne podmioty wchodzą w określone stosunki prawne z administracją państwową i z tego tytułu administracja państwowa jest stroną i podmiotem stosunku administracyjnoprawnego, to faktycznie za jej podmiotowością nie stoją elementy zdolności prawnej. Stoją za nią elementy kompetencji w najszerszym tego słowa znaczeniu i elementy zadań, wynikające wprost z prawa przedmiotowego.” J. Filipek, 1974

Stosunek administracyjnoprawny Wzajemny między dwoma podmiotami układ zachowań, kwalifikowany przez prawo administracyjne. Stosunek prawny regulowany przez normy prawa administracyjnego; stosunek prawny w prawie administracyjnym.

Cechy stosunku administracyjnoprawnego

Podmioty 1) Jedną ze stron stosunku jest zawsze organ administracji publicznej. Nawiązując stosunek prawny staje się podmiotem praw lub obowiązków w sferze realizacji zadań administracji. Z tego powodu wystarcza mu czynna zdolność administracyjnoprawna (zdolność do uczestniczenia w postępowaniu administracyjnym jako strona), sformułowana przez normy prawne określające jego kompetencje.

Podmioty 2) Drugim podmiotem stosunku może być obywatel, spółka, zakład administracyjny, przedsiębiorstwo państwowe i każda inna jednostka organizacyjna kwalifikowana przez prawo jako podmiot praw, bądź obowiązków administracyjnoprawnych. Na podstawie rodzaju owego podmiotu wyróżniamy dwie formy stosunków: Stosunek zewnętrzny- gdy podmiotem stosunku jest obywatel lub inny podmiot niewchodzący w skład administracji publicznej Stosunek wewnętrzny- gdy podmiotem stosunku jest inny organ administracji publicznej

Podmioty 3) Podmiotem rozstrzygającym o treści ustanowionych między dwoma podmiotami praw czy obowiązków jest zawsze organ administracji publicznej (poza stosunkami powstającymi z mocy prawa), niezależnie od tego, czy inicjatywa nawiązania stosunku wyszła od organu administracyjnego, czy od drugiego podmiotu.

Podmioty Wielość podmiotów - dopuszcza się możliwość wielości podmiotów po stronie podmiotu administrowanego. W przypadku istnienia wielu jednakowych stosunków administracyjnoprawnych, można wprowadzać fikcję istnienia jednego stosunku procesowego, w którym wobec organu administracji publicznej występuje w imieniu wszystkich zainteresowanych pełnomocnik

Władztwo administracyjne „Konstrukcja tego władztwa opiera się na nierównorzędności podmiotów, wyrażającej się w możliwości kształtowania przez organ administracji publicznej sytuacji drugiego podmiotu, niezależnie od jego woli, ale zgodnie z prawem przedmiotowym” J. Boć

Następstwo prawne (sukcesja) Zmiana podmiotu pociąga za sobą zawsze zmianę stosunku (osobisty charakter stosunku administracyjnoprawnego). Nie istnieje możliwość zastępstwa. Wyjątkiem od tych reguł jest przede wszystkim przypadek , gdy stosunek prawny dotyczy przedmiotu („stosunki rzeczowe”).

Przedmiot stosunku administracyjnoprawnego Musi dotyczyć sfery publicznej i być normowany przez kompetentne organy administracji publicznej, w drodze wydawanych na podstawie prawa aktów administracyjnych; Obejmuje wzajemne uprawnienia i obowiązki, polega na działaniu, znoszeniu lub zaniechaniu uprawnienia i obowiązki są nieekwiwalentne i wprost porównywalne ze sobą (nierównorzędność stosunku administracyjnoprawnego) -brak relacji, w której uprawnienie jednego podmiotu jest odpowiednikiem obowiązku drugiego; -rola organu polega jedynie na wyznaczeniu i kontroli zachowania drugiego podmiotu;

Powstanie stosunku administracyjnoprawnego Z mocy prawa -gdy w danym stanie faktycznym lub prawnym zaczyna obowiązywać norma, która z tym stanem wiąże określone skutki prawne; -gdy w danym stanie prawa zmienia się sytuacja faktyczna bądź prawna albo podejmowana jest jakaś czynność i w związku z nimi norma prawna wiąże skutki prawne; Z mocy aktu (umowy administracyjnej, porozumienia, ugody)

Kategorie stosunków administracyjnoprawnych Materialnoprawne i procesowe Sporne Potencjalne i realne Zewnętrzne i wewnętrzne Szczególne stosunki władcze Ad hoc i trwałe Egzekucyjne (o walorze materialnoprawnym i egzekucyjne-procesowe) Nadzorcze (materialnoprawne i procesowe oraz wewnętrzne i zewnętrzne)

Źródła J. Zimmermann „Prawo administracyjne” J. Boć „Prawo administracyjne” https://pl.wikipedia.org

Przygotowała Aleksandra Sobiech Dziękuję za uwagę Przygotowała Aleksandra Sobiech