ROŻNE SPOSOBY ZAPISYWANIA LICZB. ZAPIS RZYMSKI.

JAK DAWNIEJ ZAPISYWANO LICZBY JAK RZYMIANIE ZAPISYWALI LICZBY KRZYŻÓWKA LICZBOWA KONIEC

CZŁOWIEK PIERWOTNY Człowiek potrafił liczyć już w epoce pierwotnej. Nie znał jeszcze cyfr. Wyniki swych obliczeń zapisywał na kościach, nacinając na nich kreski. Za najstarszy zapis liczby uważa się 55 nacięć na kości wilka sprzed 30 tysięcy lat. Kość tę znaleziono w Czechach w 1937r. i jest na niej widocznych 55 karbów, zgrupowanych po 5, stąd domyślamy się, że chodzi tu o liczbę.

MEZOPOTAMIA - pismo klinowe Pierwsze cyfry wymyślili Sumerowie (mieszkańcy Mezopotamii) około 2000 r. p.n.e. Zapisywali je stawiając znaki - kliny na glinianych tabliczkach. Najpierw wymyślili sposób zapisywania liczb, a dopiero potem sposób zapisu słów. Znaków cyfrowych było niewiele. Liczby babilońskie są właściwie kombinacjami trzech znaków: jedynki, dziesiątki i setki. Np.:

EGIPT - hieroglify Prawie tak samo stare są cyfry egipskie. Egipcjanie do pisania używali znaków, które nazywamy hieroglifami. Wśród nich istniały specjalne znaki dla cyfr:

GRECJA i RZYM Grecy i Rzymianie (o nich później) do zapisu liczb użyli liter swoich alfabetów. Grecy stosowali dwa sposoby zapisywania liczb: joński i ateński. 1 Ateńczycy do pisania liczb używali początkowych liter słów - liczebników (rys. obok) Sposobem jońskim liczby wyrażano literami alfabetu, pisząc nad nimi kreskę np. alfa - 1, beta - 2, ... 5 10 50 100 500 1000 5000 10000 50000

Pierwsze słowa tej księgi brzmiały: CYFRY ARABSKIE Cyfry, którymi posługujemy się obecnie, pochodzą od Hindusów. Na teren Europy przenieśli je Arabowie, dlatego nazywamy je cyframi arabskimi. Pierwszy podał je sławny matematyk włoski Leonardo Fibonacci z Pizy w 1202 r. w „Księdze abaku”. Pierwsze słowa tej księgi brzmiały: „Jest dziesięć znaków hinduskich. Oto one: 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1. Za pomocą tych znaków i znaku 0, który po arabsku zwie się „sifr”, można zapisać jaką kto chce liczbę”.

Polska była jednym z pierwszych krajów, które wprowadziły u siebie cyfry hinduskie. Było to w XIV w. Oczywiście hindusko - arabskie cyfry nie od razu przybrały swą obecną postać. Zapis cyfr różnił się od współczesnego jeszcze w XV w. CYFRY HINDUSKIE, III w. p.n.e. CYFRY HINDUSKIE, IX w. CYFRY HINDUSKIE, XI w. CYFRY HINDUSKIE, XVI w. EUROPA, XV w. EUROPA, XVI w.

PRZYKŁADY CYFR UŻYWANYCH WSPÓŁCZEŚNIE CYFRY ARABSKIE Europa CYFRY ARABSKIE Kraje Bliskiego Wschodu CYFRY CHIŃSKIE CYFRY W JĘZYKU TAMILSKIM (Płd. Indie, Indochiny) CYFRY W PIŚMIE BRAILLE’A

SYSTEM RZYMSKI Rzymski sposób zapisywania liczb powstał ponad 2000 lat temu. Używano go powszechnie jeszcze w XV w. Obecnie cyfry rzymskie stosuje się rzadko. Służą one głównie do zapisu dat, oznaczania numerów pięter, rzędów w kinie, rozdziałów w książkach, itp.

CYFRY RZYMSKIE W systemie rzymskim używa się następujących cyfr: Pozostałe liczby uzyskujemy jako układ tych znaków.

PRZYKŁADY

Zapisz poniższe liczby tak jak Rzymianie. ĆWICZENIA Zapisz poniższe liczby tak jak Rzymianie. SPRAWDŹ

CIEKAWOSTKA Systemu rzymskiego nie stosuje się już w obliczeniach. System ten nie jest systemem pozycyjnym i nie można w nim stosować działań pisemnych. Konserwatywna Europa długo jednak upierała się przy stosowaniu niewygodnych cyfr rzymskich, odrzucając „diabelskie znaki Arabów - dług szatana”. Samego Sylwestra II - papieża, który wcześniej, w X wieku, jako mnich Gerbert, wprowadził do kultury europejskiej cyfry arabskie, oskarżano o zaprzedanie duszy diabłu. Doszło nawet do tego, że w 1648 r. ówczesny papież uznał za konieczne otwarcie grobu Sylwestra II, aby sprawdzić czy nie mieszkają tam diabły.

KRZYŻÓWKA T R Z Y I I I D Z I E W I Ę Ć I X D W A T Y S I Ą C E M M S I E D E M S E T D C C P I Ę Ć V D W A D Z I E Ś C I A X X O S I E M N A Ś C I E X V I I I P I Ę Ć D Z I E S I Ą T L C M D Z I E W I Ę Ć S E T H A S Ł O: R Z Y M I A N I E