Jak korzystać z cudzych utworów zgodnie z prawem?

Twórca – osoba, która jest autorem danego materiału Utwór – jest przedmiotem prawa autorskiego, każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia np. książka, piosenka, obraz, film, zdjęcie, wiersz etc.

 Prawa autorskie 4 lutego 1994 roku  Prawa autorskie jest to ogół praw przysługujących autorowi dzieła. Przepisy, w których są zawarte regulacje do posługiwania się dziełem twórcy i czerpaniem z nich korzyści. Zagadnienia praw autorskich w Polsce reguluje dokument z dnia 4 lutego 1994 roku o prawach autorskich i pokrewnych.

 Pobieranie utworów i ich użytek prywatny nie jest złamaniem prawa.  Nielegalne jest wówczas, gdy pobieramy utwór i wykorzystujemy go do celów publicznych lub komercyjnych (zarobkowych).  W przypadku komercyjnych programów komputerowych, chronionych licencją, nielegalne jest również ich instalowanie na komputerze.

 Posiadanie utworów, wykonywanie kopii i ich użytek prywatny są dozwolone.  Nie możemy rozpowszechniać i publicznie przedstawiać utworów. Cel własnego użytku może być naukowy, kolekcjonerski, archiwalny czy też rozrywkowy. A zatem ściągnięcie paru utworów z sieci i wypalenie płyty stanowi użytek rozrywkowy. Płytę taką możemy nawet podarować, na co z kolei pozwala nam art. 23 ust.2 ustawy o prawie autorskim Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez naszych partnerów, rodzinę i znajomych. Pamiętajmy, że mówimy o utworach rozpowszechnionych, tzn. jakikolwiek sposób udostępnione publicznie (za zgodą właściciela praw autorskich).

Użytek prywatnyUżytek publiczny Na czym polega? Polega na wykorzystaniu utworu w prywatnych celach, czyli oglądanie go, kopiowanie na płytę itd. Polega na publicznym przedstawieniu utworu Jak przestrzegać? Nie wolno pokazywać szerszej publiczności niż grono rodziny lub przyjaciół. Nie wolno zmieniać treści utworu i trzeba pokazywać źródła i autora tekstu.

Plagiat jawnyPlagiat ukryty Co to jest? Jest to plagiat polegający na kompletnym przepisaniu tekstu „słowo w słowo”. Jaka grozi kara? Grzywna. Co to jest? Jest to plagiat polegający na przepisaniu tekstu zmieniając tylko dobór słów ( sens pozostaje ten sam). Jaka grozi kara? Grzywna lub pozbawienie wolności.

 Każdy obraz w Internecie (profesjonalna fotografia lub rysunek trzylatka ) podlega prawu autorskiemu.  Zawsze gdy chcemy zrobić zdjęcie konkretnej osobie, musimy ją zapytać o zgodę.  Fotografia tłumu – nikogo nie trzeba pytać o zdanie i można je wstawić na różne strony www.

Licencja Licencja to dokument prawny lub umowa, określająca warunki korzystania z utworu jako dobra, którego dana licencja dotyczy.

Jest to rodzaj licencji, pozwalający na bezpłatne korzystanie z utworu. Trzeba jednak pamiętać, że darmowa licencja to nie jest zrzeczenie się praw!

Piractwo komputerowe Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego, poprzez nielegalne kopiowanie, rozpowszechnianie i posługiwanie się własnością intelektualną, bez zgody autora utworu. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie oprogramowania wbrew warunkom umowy licencyjnej.

Kara grzywny Ograniczenie wolności, czy nawet więzienie Maksymalnie może to być 2 lub 5 lat, w zależności do tego czy ktoś uczynił z tego dochodową działalność, zorganizował ją i nią kierował. Kary za piractwo

 Można pożyczać, bądź wykonywać kopie książek, filmów i albumów muzycznych.  Podczas zajęć z uczniami można wykorzystywać oraz kopiować fragmenty utworów lub nawet całe utwory. Pod warunkiem, że: Wykorzystanie utworów nie ma charakteru komercyjnego, ściśle wiąże się z realizacją statutowych zadań szkoły, Nie jest to jednak dozwolone w przypadku programów komputerowych (są one chronione licencją).  Dozwolone jest tworzenie multimedialnych prezentacji, które zawierają cudze utwory(zdjęcia, filmy, muzykę) i wykonywanie ich jako pomoc dydaktyczną na zajęciach w szkole, czy udostępniania w bibliotece szkolnej.  Cytowane utwory powinny być opatrzone stosownym zapisem bibliograficznym.

Strony WWW: Katarzyna Poloczek (2010) Dozwolony użytek chronionych utworów, autorskie.wieszjak.pl/prawa-autorskie/208738,Dozwolony-uzytek-chronionych-utworow.html, [ ] Adam Wilemajtys (2009) Publiczny dozwolony użytek w prawie autorskim, autorskim/menu-id-192.html, [ ] Anna Galant, (2007), ekspertaartykul/nawet;amatorskie;zdjecia;z;wakacji;chronione;sa;prawem;autorskim,14,0, ht ml# [ ] Tomasz Kozłowski, (2007), Licencje WolnegoOprogramowania, [ ] S.Czachrowski, (2008) Plagiat, [ ] mgr. Dżyszla, (2008) Czym jest plagiat, [ ] Tomek Ganicz, (2006), Licencje Creative Commons, %20ta%20strona%20jest%20stroną%20firmy%20Creative%20Commons%20Polska%20– %20jest%20to%20firma%20i%20można%20tam%20przeczytać%20więcej%20informacji%20na%20t emat%20licencji, [ ] Alek Tarkowski, (2001), Poznaj licencje Creative Commons, licencje-creative-commons/, [ ] Książki: Golat Rafał, Prawo autorskie i prawa pokrewne, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2006, IV wydanie zaaktualizowanehttp://prawo- autorskie.wieszjak.pl/prawa-autorskie/208738,Dozwolony-uzytek-chronionych-utworow.html autorskim/menu-id-192.htmlhttp://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem- ekspertaartykul/nawet;amatorskie;zdjecia;z;wakacji;chronione;sa;prawem;autorskim,14,0, ht ml %20ta%20strona%20jest%20stroną%20firmy%20Creative%20Commons%20Polska%20– %20jest%20to%20firma%20i%20można%20tam%20przeczytać%20więcej%20informacji%20na%20t emat%20licencjihttp://creativecommons.pl/poznaj- licencje-creative-commons/