Tornado (z hiszp. tronada – burza) – gwałtownie wirująca kolumna powietrza, będąca jednocześnie w kontakcie z powierzchnią ziemi i podstawą cumulonimbusa lub rzadziej wypiętrzonego cumulusa. Tornada osiągają różne wielkości, jednak zwykle przyjmują postać widzialnego leja kondensacyjnego, węższym końcem dotykającego ziemi. Dolna część leja jest często otoczona chmurą odłamków i pyłu

 Tornado superkomórkowe (tornado związane z mezocyklonem)  Trąby lądowe i wodne (tornado nie związane z mezocyklonem)

Najbardziej klasyczny i zazwyczajny najgroźniejszy rodzaj tornada. Mają kształt leja o różnej średnicy (od cienkich przypominających sznurek do bardzo szerokich). Stanowią większość najbardziej niszczycielskich tornad, a najsilniejsze z nich osiągają prędkość wiatru do 480 km/h (F5 w skali Fujity). Ogólnie mówiąc tornada powstają dzięki zmianie energii potencjalnej na energię kinetyczną (patrz energia potencjalna dostępna konwekcyjnie). Procesy fizyczne związane z powstawaniem cyrkulacji powietrza w tornadzie superkomórkowym związane są z niestabilną konwekcyjnie atmosferą, obecnością mezocyklonu w superkomórkach burzowych, oraz istnieniu zmian kierunku i prędkości wiatru z wysokością. Zmiany kierunku wiatru z wysokością i zmiany prędkości wiatru wpływają na średni ruch komórki – zazwyczaj na prawo od średniego wiatru – oraz na cyklonalny ruch tornad na półkuli północnej. Tornada tego typu mają dobrze zdefiniowany cykl rozwoju.

To rodzaj tornad, których powstanie nie jest związane z działalnością mezocyklonu w superkomórce burzowej. Nazwę trąby lądowe (ang. landspout) zaproponował Howard B. Bluestein w latach 80. XX wieku i szybko stała się powszechnie używana. Są nazwane przez analogię do trąb wodnych ale występują nad lądem. Trąby lądowe związane są z komórkami chmurowymi (cumulus congestus) lub liniami frontalnymi, czyli wszędzie gdzie horyzontalna zmiana prędkości wiatru przyczynia się do tworzenia cyrkulacji powietrza. W odróżnieniu od tornad superkomórkowych wirowość potrzebna do utworzenia trąby lądowej jest skoncentrowana w warstwie granicznej, czyli poniżej podstawy chmur. Warunkiem powstawania trąb lądowych jest dobrze wymieszana warstwa graniczna, w której istnieje zmiana temperatury w pionie z tzw. gradientem suchoadiabatycznym (niestabilna atmosfera) co pozwala na silny ruch wstępujący. Procesy dynamiczne tworzenia się trąb lądowych podobne są do trąb wodnych, które powstają zazwyczaj w rejonach tropikalnych nad wodą lub w rejonach gdzie zimne powietrze przemieszcza się nad ciepła wodą co powoduje dużą niestabilność w warstwie granicznej. Jednak te procesy są różne od dynamiki tornad superkomórkowych

 Tornado z wieloma wirami. Tornado, w którym dwa lub więcej wiry obracają się wokół wspólnego środka.  Tornado satelickie To słabsze tornado, które tworzy się blisko większego tornada w obrębie tego samego mezocyklonu. Tornado satelickie wydaje się obracać wokół większego wiru  Trąby wodne Tak określa się tornada występujące nad wodą.

 EF0 – wiatr o prędkości od 105 do 137 km/h (uszkodzenia dachów domów, wyrywane gałęzie drzew)  EF1 – wiatr o prędkości od 138 do 178 km/h (zerwane dachy, przewrócone i zniszczone przyczepy campingowe)  EF2 – wiatr o prędkości od 179 do 218 km/h (zerwane dachy z solidnych konstrukcji, duże drzewa wyrywane z korzeniami, lekkie samochody podnoszone z ziemi)  EF3 – wiatr o prędkości od 219 do 266 km/h (niszczone całe piętra solidnych domów, uszkodzenia dużych budynków, wykolejone pociągi, podnoszone z ziemi cięższe samochody)  EF4 – wiatr o prędkości od 267 do 322 km/h (solidne domy zrównane z ziemią, samochody wyrzucane w powietrze)  EF5 – wiatr o prędkości powyżej 322 km/h (domy o silnym szkielecie zrównane z ziemią do fundamentów, samochody stają się pociskami przelatującymi do 100 metrów, wieżowce ze zdeformowaną konstrukcją)

W polsce występuje około cztery tornada w roku  2007r (gmina Kłonice) siła mogła wynosić F3  2008r(wojewudztwa łódzkie, opolskie, śląskie i podlaskie) w okolicach Strzelec Opolskich mogło mieć siłę F4