Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Relacja Rodzic-Dziecko: jak się porozumieć?

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Relacja Rodzic-Dziecko: jak się porozumieć?"— Zapis prezentacji:

1 Relacja Rodzic-Dziecko: jak się porozumieć?
Komunikacja interpersonalna oprac. Olga Talkun (psycholog szkolny)

2 Komunikacja Panie on nie umi inaczej

3 Komunikacja Komunikacja jest procesem wzajemnego przekazywania
sobie informacji pomiędzy nadawcą, a odbiorcą. Przebiega ona na wielu poziomach, z których jedne są świadome, a inne nie. W celu wymiany informacji dotyczącej naszych przekonań, doznań, odczuć, sądów potrzeb, oczekiwań wykorzystujemy komunikację werbalną i niewerbalną

4 Zachowanie rodziców… - Zmarszczenie brwi - Zaciśnięcie ust
- Wskazywanie palcem - Potrząsanie głową - Stukanie nogą - Trzymanie rąk na biodrach - Wzdychanie - Cmokanie językiem

5 Myśli/słowa rodziców…
- „Muszę z tym skończyć raz na zawsze” - „Nie mogę za nic na świecie” - „A teraz pamiętaj sobie raz na zawsze” - „Ile razy muszę ci to mówić” - „Gdybym był na twoim miejscu” - „Ja w twoim wieku”

6 Zachowanie dzieci… - Łzy - Drżenie warg - Dąsy - Wywracanie oczami
- Wzruszanie ramionami - Spuszczanie oczu - Śmiech

7 Myśli/słowa dzieci… - „Życzę sobie” - „Chcę” - „Nie wiem”
- „Wszystko mi jedno” - „Gdy dorosnę…”

8 Komunikacja - schemat Kodowanie:
następuje w momencie przekształcenia treści pisanej na wiele gestów i symboli. Proces ten jest konieczny, gdyż komunikat przekazuje często jedna osoba, która stara się być zrozumiana dobrze przez swoich słuchaczy. Odkodowanie: następuje w momencie przekształcenia komunikatu przez słuchacza, który stara się go zrozumieć. Odbywa się ono w dwu etapach: w pierwszym odbiorca otrzymuje komunikat w drugim zaczyna go przetwarzać. Wpływ na to ma własna ocena użytych symboli oraz doświadczenie /ludzie słyszą to, co chcą usłyszeć/.

9 ĆWICZENIE 1. PRZYKŁADY PROBLEMÓW NASTOLATKÓW I RODZICÓW
ZADANIE: WYMIEŃ OD 5 DO 10 PRZYKŁADÓW PROBLEMÓW Z JAKIMI NAPOTYKASZ SIĘ W RELACJI Z NASTOLATKIEM? CO UTRUDNIA POROZUMIEWANIE SIĘ (KOMUNIKACJE) Z NASTOLATKIEM?

10 Komunikacja Warunki aktu komunikacyjnego:
informacja zostanie przekazana w języku zrozumiałym dla obu komunikujących się stron, zaistnieje skuteczny nośnik tej informacji, przekaz pozostanie czysty od zniekształceń przez czynniki zewnętrzne (tzw. szum), przekaz spotka się z odbiorem, informacja w założeniu będzie przeznaczona dla danego odbiorcy.

11 Komunikacja werbalna Bariery komunikacyjne
Czynniki, które utrudniają zrozumienie przekazu zawartego w wypowiedzi (o charakterze fizycznym i psychologicznym): utrudnienia percepcyjne, wybiórczość uwagi, brak umiejętności decentracji (przyjęcie perspektywy rozmówcy), różnice kulturowe, stereotypy (chętniej słuchamy osób o wysokim statusie społecznym), samopoczucie, komunikacja równoległa - rozmówcy prowadzą równocześnie dwa wątki rozmowy, nie słuchając siebie nawzajem.

12 Bariery (blokady) komunikacyjne

13 Blokady komunikacyjne - przykłady
- Uważam, że powinieneś… Słuchacz, który posługuje się dobrymi radami, nigdy nie dotrze do sfery uczuciowej rozmówcy. Żaden nastolatek nie zechce się otworzyć przed rodzicem znającym odpowiedź na wszystkie pytania, zanim zostały postawione.

14 Blokady komunikacyjne
- Ja w twoim wieku… Nieustanne porównywanie siebie z rozmówcą, uniemożliwia prawdziwe zaangażowanie.

15 Blokady komunikacyjne
- Co… ach tak… rozumiem…. Słuchacz udaje zainteresowanie, w rzeczywistości zajęty jest własnymi myślami. Od czasu do czasu włącza się na chwilę, pozorując zaangażowanie. W oczach nastolatka jest to oszust.

16 Blokady komunikacyjne
- Tak ale ty…. Niektórzy rodzice mają zwyczaj gromadzenia negatywnych informacji o dziecku, tworząc osobistą „księgę zażaleń”. podczas rozmowy, zamiast skupić się na wysłuchaniu nastolatka wyliczają jego błędy i uchybienia. To wywołuje w dziecku poczucie winy i blokuje dialog.

17 Blokady komunikacyjne
- Sarkastyczne uwagi (tzw. Wsadzanie szpil). Jest to forma obrony przed prawdziwym zaangażowaniem. Zamiast podjąć próbę wysłuchania, zrozumienia, posługujemy się „ostrym językiem”. Wrażliwy młody człowiek poczuje się zraniony.

18 Bariery komunikacyjne – „brudna dwunastka” T. Gordon
krytykowanie, wyśmiewanie przezywanie, wulgaryzmy stawianie diagnoz chwalenie połączone z oceną rozkazywanie, narzucanie zdania grożenie, złoszczenie się brak akceptacji, moralizowanie stawianie zbyt wielu lub niewłaściwych pytań udzielanie rad, brak zrozumienia odwracanie uwagi, przerywanie, odraczanie logiczne argumentowanie uspokajanie

19 ĆWICZENIE 2-SCENKA Bariery komunikacyjne- zastosuj: rola Rodzica i rola Dziecka Jak się czułeś/czułaś w roli Dziecka?

20 Wskazówki dla rodziców
Zaakceptujcie niespokojność i niezadowolenie. Jest to wiek pełen przeciwieństw i niespójności. Nie jest niczym nienormalnym, jeśli nastolatek zachowuje się w sposób zmienny i nieprzewidywalny np..: skecze od skrajności do skrajności, kocha rodziców i nienawidzi itp.

21 Wskazówki dla rodziców
Unikajcie prób bycia rozumiejącym. Unikaj stwierdzeń takich jak „Doskonale wiem, co czujesz”. Nastolatki czują się osobami niepowtarzalnymi, jedynymi w swoim rodzaju. Ich uczucia są dla nich czymś nowym i prywatnym. Odbierają siebie jako istoty złożone i są zmartwieni jeśli ich przeżycia wydają się proste i naiwne.

22 Wskazówki dla rodziców
Rozróżniajcie między aprobatą zachowania a akceptacją zachowania. Rodzice mogą tolerować nielubiane zachowanie np. fryzurę dziecka bez zachęt w tym kierunku.

23 Wskazówki dla rodziców
Rozmawiajcie i działajcie jak dorośli. Nie rywalizuj z nastolatkiem zachowując się tak jak on lub używając młodzieżowego języka. Nastolatki umyślnie przyjmują styl życia inny od dorosłych i jest to częścią procesu kształtowania ich tożsamości. W ten sposób zaczyna się stopniowe odłączanie się od rodziców.

24 Wskazówki dla rodziców
Wspierajcie nastolatka i podtrzymuj jego silne strony. Powstrzymuj swoje komentarze dotyczące wad nastolatka. Długofalowym zadaniem rodzica jest stworzenie takiej relacji i dostarczenie nastolatkowi takich doświadczeń, które wzmacniają charakter i budują osobowość.

25 Wskazówki dla rodziców
Pomóżcie nastolatkowi samodzielnie myśleć. Nie wzmacniaj zależności. Używaj języka, który wzmacnia niezależność. Używaj języka, który pomaga rozwijać niezależność „To twój wybór” „Sam zdecyduj o tym”, „To twoja decyzja”, „Sam musisz wziąć za to odpowiedzialność”. Rodzice powinni zachęcać do podejmowania samodzielnych decyzji i podawania w wątpliwość zdania rówieśników.

26 Wskazówki dla rodziców
Prawda połączona ze współczuciem buduje miłość. Nie koryguj z pośpiechem przeinaczonych twoim zdaniem faktów. Rodzic o ciętym języku nie nauczy respektowania dla prawdy. Niektórzy rodzice przesadnie dążą do udowodnienia dokładnie gdzie, kiedy i dlaczego mieli rację. Często nastolatkowie reagują na tego typu wypowiedzi uporem i zawziętością.

27 Wskazówki dla rodziców
Respektujcie potrzebę odosobnienia i prywatności. Wymaga to zachowania nieco dystansu, co może okazać się trudne do zrealizowania dla rodziców. Młodzież ma prawo do intymności. Uszanujmy tajemnicę jej kieszeni, szuflad, korespondencji. Nie wymuszajmy w sposób natarczywy odpowiedzi, jeśli milczy. Jednocześnie interesujmy się jego życiem pozadomowym, jego kolegami, zainteresowaniami, sposobami spędzenia wolnego czasu.

28 Wskazówki dla rodziców
Unikajcie frazesów i prawienia kazań. Próbuj rozmawiać a nie wygłaszać wykłady. Unikaj stwierdzeń w rodzaju „Jak byłem w twoim wieku”, „To mnie rani bardziej niż ciebie”. Staraj się kierować do dorastającego człowieka polecenia w formie prośby, wypowiadaj je głosem spokojnym, lecz stanowczym.

29 Wskazówki dla rodziców
Unikajcie etykietowania. „Ona jest głupia i leniwa i nigdy do niczego nie dojdzie”. Takie właśnie etykietowanie prowadzi do tworzenia samospełniających się przepowiedni. Dzieci mają tendencje do dostosowywania się do tego, co myślą o nich rodzice.

30 Wskazówki dla rodziców
Unikajcie dwuznacznych wypowiedzi. Stwierdzenie rodzica do nastolatka powinno zawierać jedną informację: jasny zakaz, pełne dobrej woli pozwolenie lub otwarty wybór.

31 Wskazówki dla rodziców
Zachowajcie poczucie humoru. Napięcie, atmosferę zdenerwowania w domu najłatwiej rozładować humorem. Wytwarza on dystans wobec problemu, dlatego warto go często stosować w kontaktach z młodzieżą. Również nasze własne niedociągnięcia zyskają życzliwą aprobatę dzieci, jeżeli zareagujemy na nie z humorem.

32 Wskazówki dla rodziców
Pozwalajcie współdecydować. Dorastający człowiek, stopniowo wciągany w problemy rodziny, kłopoty materialne, kontakty przyjacielskie itp. Stopniowo zaczyna zabierać głos w sprawach dla rodziny ważnych, współdecyduje, doradza. Oceniajmy to pozytywnie, nawet, gdy niektóre rady nie są do przyjęcia – wytłumaczmy wtedy dlaczego.

33 Wskazówki dla rodziców
Bądźcie konsekwentni. Nastolatek musi wiedzieć, czego oczekiwać po danym swoim postępowaniu. Można to ustalić, zawierając z dzieckiem jasną rzeczową umowę i konsekwentnie jej przestrzegać.

34 Wskazówki dla rodziców
Bądźcie wiarygodni. Zachowania rodziców wobec dzieci powinny być wiarygodne. Nie należy inaczej postępować, niż się mówi. Co innego wyrażać słowami a co innego gestem, uczuciami. Te rozbieżności są postrzegane przez młodzież. Fałsz, nieszczerość obniżają autorytet rodziców.

35 Ćwiczenie 3 Przeczytaj opis sytuacji. Następnie odpowiedz na
pytania z perspektywy: Rodzica Dziecka

36 nie tylko mówienie, ale także słuchanie.
Aby komunikacja w rodzinie przebiegała bez zakłóceń, nie wystarczy tylko rozmawiać! Potrzebny jest prawdziwy dialog – nie tylko mówienie, ale także słuchanie.

37 ZŁOTE ZASADY: Prawidłowe Komunikowanie
- język „ja” – w 1 osobie, - nazywanie uczuć/emocji a nie ocenianie, - oddzielenie ludzi od problemu, - wyrażenie braku akceptacji dla zachowania a nie człowieka, - szacunek dla rozmówcy, - wysłuchanie.

38 Jak być dobrym słuchaczem ?
Nie przerywaj rozmówcy. Stwarzaj dobry klimat, by rozmówca nie czuł się skrępowany. Bądź cierpliwy i opanowany. Okazuj zainteresowanie. Koncentruj się tylko na mówiącym - nie przeglądaj w tym czasie dokumentów, nie spoglądaj na zegarek, telewizor, czy za okno. Zadawaj pytania. Posługuj się językiem zrozumiałym dla rozmówcy.

39 1) postawa- Przyjmij postawę dziecka albo zaproś je do siebie 2) odległość- Nie bądź zbyt daleko, ani zbyt blisko dziecka 3) skoncentrowanie na dziecku- Patrz „w oczy” dziecku 4) potakiwacze- Co pewien czas poprzez gesty wyrażaj zrozumienie dla dziecka

40 5) słówka potwierdzające- Co pewien czas wtrącaj: „acha”, „no tak”, „hm”, „rozumiem” ) „Otwieracze”- np. ,,Chciałbyś o tym coś powiedzieć...” ,,Interesuje mnie, co tym myślisz...” ,,To tak brzmi, jakbyś miał swoje zdanie na ten temat...., itp.”

41 Cztery kroki skutecznego słuchania
1. Aktywne słuchanie: parafrazowanie (definiowanie) swoimi słowami tego, co druga osoba do nas mówi, precyzowanie przez zadawanie pytań, informacja zwrotna – dzielenie się odczuciami i doświadczeniami bez osądzania (natychmiast, szczerze i wspierająco). 2. Słuchanie empatyczne – słuchanie z nastawieniem na zrozumienie emocji rozmówcy. 3. Słuchanie otwarte – nie ocenia się rozmówcy, by osądy nie zasłaniały nam naszego rozmówcy. 4. Słuchanie świadome – zwracanie uwagi na integrację słów i emocji.

42 Parafraza Swobodna przeróbka tekstu, która rozwija i modyfikuje treść oryginału, zachowując jednak jego zasadniczy sens. Ułatwia aktywne słuchanie, zapamiętanie treści rozmowy, unikanie nieporozumień Parafraza ma określoną konstrukcję, zaczyna się : czy chcesz przez to powiedzieć...; innymi słowy...; jeśli Cię dobrze zrozumiałam.... potem możliwie wiernie, ale własnymi słowami powtarzamy to, o czym opowiedział nam rozmówca. Jeśli okaże się, że coś zrozumieliśmy niewłaściwie, rozmówca skoryguje to.

43 Rola parafrazy – napisz swoje przykłady
Ćwiczenie 4 Rola parafrazy – napisz swoje przykłady

44 Komunikacja Niewerbalna

45 Komunikaty niewerbalne:
Służą przekazywaniu znaczeń (emblematy) Ilustrują to, co się mówi (ilustratory) Regulują przebieg rozmowy i stosunki między rozmówcami (regulatory) Służą przekazywaniu uczuć Pozwalają dostosować się do aktualnej sytuacji (adaptatory)

46 Gestykulacja To najbardziej rzucające się w oczy komunikaty, takie jak: ruchy rąk, dłoni, palców, głowy, korpusu ciała. Gestykulując możemy: określić strukturę wypowiedzi akcentując niektóre elementy wskazywać ludzi i przedmioty podkreślać coś ilustrować rozmiary i kształty

47

48 Gesty odzwierciedlają również nasze stany emocjonalne, kiwając głową wyrażamy swoje poparcie lub zgodę na kontynuowanie wypowiedzi. Klaszcząc wyrażamy swój zachwyt lub zadowolenie. Zaciskając pięść możemy wyrazić agresje, ocierając czoło zmęczenie, skrobiąc się po głowie zakłopotanie.

49

50 Mimika i wyrazy twarzy Są z jednej strony wyrazem naszych emocji; sympatii, złości, pogardy, zdumienia, zakłopotania, szczęścia itp. Z drugiej strony zaś elementem wspierającym werbalną treść. Uśmiechając się wyrażamy radość, zaś wykrzywiając usta wstręt. Ściągnięte brwi, zaciśnięte usta i szczęki mogą być oznaką naszego niezadowolenia.

51 Ćwiczenie 5 Nazwij emocje, które widnieją na twarzach osób?..

52

53 Dotyk i kontakt fizyczny
To podanie ręki, pocałunek, trzymanie się za ręce, poklepywanie, głaskanie, umieszczanie ręki na ramieniu itp. Pojawienie się tych komunikatów regulowane jest zasadami wynikającymi ze stopnia znajomości rozmówcy, ich płci, statusu społecznego. Za ich pomocą sygnalizujemy najczęściej treści opiekuńcze, stopień zażyłości z partnerem.

54

55 Dystans przestrzenny To niewidzialny obszar otaczający jednostkę, w którym przebiega większość jej kontaktów z innymi ludźmi, odzwierciedlający charakter stosunków miedzy nimi. Dystans informuje, więc o bliskości psychicznej partnerów, ich zażyłości także poprawności wzajemnej relacji.

56

57 Kontakt wzrokowy i wymiana spojrzeń
To kolejne sygnały wzajemnych stosunków między rozmówcami. Najważniejszym przekaźnikiem są tu nasze oczy; kierunek patrzenia, czas patrzenia, częstotliwość spoglądania. Patrzenie w bok, opuszczanie oczu, unikanie kontaktu wzrokowego może sygnalizować że osoba czuje się zakłopotana bądź też kłamie. Błądzenie wzrokiem po ścianie, często jest oznaką lekceważenia lub braku zainteresowania. Uporczywe wpatrywanie się w druga osobę może zostać odebrane jako sygnał niechęci do rozmówcy.

58

59 Pozycja ciała Czyli sposób, w jaki dana osoba stoi lub siedzi. Wraża ona napięcie lub rozluźnienie. Np. pochyloną sylwetkę ze skrzyżowanymi ramionami przyjmują często osoby, które się nie znają i czują się ze sobą niepewnie.

60

61 Co może pomóc łatwiej porozumieć się z nastolatkiem?

62 Zalecenia wychowawcze
Zorganizować życie domowe z zachowaniem właściwej proporcji pracy i wypoczynku Regularne posiłki, prawidłowa dieta, sen 8 – 9 godzin na dobę Odpowiednie warunki do odrabiania lekcji, spokój do pracy Zapewnić własne terytorium ( nie sprzątać bez zgody dziecka) Akceptować udział w zajęciach rekreacyjno-sportowych, kołach zainteresowań, organizacjach

63 Nie wojować z dzieckiem, nie robić awantur (utrzymać wzajemny szacunek)
Nie narzucać swojej opinii, ale jedynie przekonywać Postępować zawsze serdecznie, ale konsekwentnie Obserwować, czuwać, interesować się dzieckiem, ale bardzo dyskretnie Zachęcać, chwalić, dyskretnie doradzać, nagradzać (ale nie pieniężnie) Wszystkie przeżycia dziecka traktować poważnie, nigdy nie śmiać się z jego problemów Rozmawiać o trudnych sprawach przyjaźni, odpowiedzialności i miłości Poprzez szczere rozmowy wyjaśniać dziecku przyczyny jego problemów

64 Jak wzmocnić poczucie własnej wartości u dziecka?
Okazywać zainteresowanie jego życiem, znaleźć czas na wspólne rozmowy Dać mu możliwość rozwoju zainteresowań, nawiązania przyjaźni, podejmowania decyzji Wzmacniać jego samoocenę

65 Vademecum budowania poczucia własnej wartości u dzieci
Nie żartuj ze słabych cech dziecka, zwłaszcza z tych, z których żartują inni Chwal dziecko – to wzmocni w nim pozytywne i konstruktywne zachowania Oducz je obwiniania samego siebie – ciągła samokrytyka to zły nawyk, jeśli się powtarza zbadaj przyczyny i pomóż rozwiązać problem Pomóż dziecku równoważyć jego słabości poprzez maksymalne wykorzystanie jego mocnych stron

66 Przyglądaj się jego wynikom w nauce i staraj się poznać naturę trudności
Wystrzegaj się nadopiekuńczości i uzależnienia dziecka – ucz je odpowiedzialności i daj mu swobodę odpowiednią dla jego wieku Traktuj je z miłością i szacunkiem, nawet wtedy gdy je karcisz Znajdź czas na rozmowę o jego sprawach i bądź wtedy uważny Pozwól mu wyrażać i bronić własnego zdania Nigdy nie porównuj go z rodzeństwem, rówieśnikami ani sobą samym – uznaj jego odmienność

67 … na zakończenie Pełne porozumienie w rodzinie wymaga czasu, zaangażowania, świadomej pracy nad sobą, a niejednokrotnie wielu wyrzeczeń ze strony jej członków. Warto podjąć trud rozmawiania z dziećmi począwszy od najwcześniejszych lat ich życia. Zaowocuje to pogłębieniem więzi i pomoże zbudować trwały pomost dla wzajemnej komunikacji w okresie ich dojrzewania.

68 Dziękuję za uwagę

69 Bibliografia Harwas-Napierała B., Trempała J. (2007). Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka. Wydawnictwo Naukowe PWN. Faber. A., Mazlish. E. (1992). Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły”.Poznań. Nęcki. Z. (2006 ).Komunikacja międzyludzka. Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu. Kraków. Nęcki. Z. (2005). Komunikacja niewerbalna, w: Z. Nęcki, Negocjacje w biznesie. Kraków. Sakowska. J. (2008). Szkoła dla Rodziców i Wychowawców. Warszawa. Sakowska. J., Zajic. A, Talar. M, Witkowska. M. (2011). Jak kochać i wymagać – poradnik dla rodziców. Warszawa: ORE. Stewart. J (red.) (2000). Mosty zamiast murów. Warszawa: PWN. Thompson. P.(1998). Sposoby komunikacji interpersonalnej, Poznań: Zysk i S-ka. Zimbardo. P. G, Ruch. F. L. (1988). Komunikowanie się bez słów, w: P. G. Zimbardo, F. L. Ruch, Psychologia i życie, PWN, Warszawa.


Pobierz ppt "Relacja Rodzic-Dziecko: jak się porozumieć?"

Podobne prezentacje


Reklamy Google