Dyżur: wtorek od 11.00, sala 3.53 i od 17.00, sala 3.53 po wcześniejszym umówieniu mejlowym Podręczniki: D. Górecki „Polskie.

Prezentacja na temat: "Dyżur: wtorek od 11.00, sala 3.53 i od 17.00, sala 3.53 po wcześniejszym umówieniu mejlowym Podręczniki: D. Górecki „Polskie."— Zapis prezentacji:

1 Dyżur: wtorek od 11.00, sala 3.53 i od 17.00, sala 3.53 po wcześniejszym umówieniu mejlowym E-mail:sulkowski@wpia.uni.lodz.pl Podręczniki: D. Górecki „Polskie prawo konstytucyjne w zarysie” L. Garlicki „Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu” Ćwiczenia : Źródła prawa, prawo wyborcze, formy demokracji bezpośredniej

2

3  w znaczeniu materialnym  w znaczeniu formalnym

4  polega na rozróżnieniu:  przepisów prawa powszechnie obowiązującego  przepisów o charakterze wewnętrznym  podział o charakterze dychotomicznym

5  zawierają normy generalne i abstrakcyjne  wiążą wszystkie podmioty w Państwie  obowiązuje na danym terytorium  mogą być podstawą decyzji wobec jednostek  podlegają kontroli TK i sądów  tworzą zamknięty system źródeł prawa w dwóch aspektach:

6  przedmiotowym - wyliczenie form aktów prawnych - Konstytucja, ustawa o zmianie konstytucji, ustawa, rozporządzenia Prezydenta z mocą ustawy, rozporządzenia, akty prawa miejscowego, ratyfikowane umowy międzynarodowe, przepisy stanowione przez organizacje międzynarodowe,  podmiotowym - wyliczenie organów upoważnionych do wydawania - parlament, Prezydent, Rada Ministrów, Prezes RM, ministrowie, przewodniczący komitetów, KRRiT oraz samorząd terytorialny i terenowe organy administracji rządowej

7  otwarty charakter w aspekcie przedmiotowym i podmiotowym  zgodnie z art. 93 Konstytucji:  mogą być adresowane tylko do jednostek organizacyjnie podległych  nie mogą działać „na zewnątrz”  większość wydawana na podstawie ustawy  muszą być zgodne z powszechnie obowiązującym prawem

8 Konstytucja – ustawa konstytucyjna ustawa - rozporządzenie z mocą ustawy rozporządzenie wykonawcze ratyfikowane umowy międzynarodowe, ratyfikacja których odbyła się za zgodą wyrażoną w ustawie Prawo UE umowy międzynarodowe ratyfikowane w trybie tzw. małej ratyfikacji akty prawa miejscowego

9  zgodność aktów niższego szczebla z aktami wyższego szczebla  akty niższego rzędu uszczegóławiają akty wyższego rzędu  uchylenie, zmiana lub zawieszenie aktu może być dokonane jedynie aktem tego samego lub wyższego szczebla  zakaz wydawania aktów niższego szczebla bez uprzedniego upoważnienia w akcie wyższego szczebla

10  POJĘCIE  ZNACZENIE MATERIALNE  ZNACZENIE FORMALNE  PODZIAŁY KONSTYTUCJI  PISANE I NIEPISANE  RZECZYWISTE I FIKCYJNE  GIĘTKIE I SZTYWNE  PEŁNE I NIEPEŁNE dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

11 szczególna treść nazwa systematyka tryb uchwalenia tryb zmiany najwyższa moc prawna dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego cechy szczególne co do formy

12 Uregulowany ustawą z 23 kwietnia 1992 r. o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej I ETAP – zgłaszanie projektów Prawo inicjatywy posiadali: Prezydent, KK K ZN, grupa 56 członków ZN Od 1994 r. – 500 000 obywateli wpłynęło siedem projektów (KK Senatu I kadencji, PSL i UP, KPN, UW, SLD, Prezydenta Wałęsy, NSZZ „S” – projekt obywatelski) II ETAP – prace w ZN Prace w KK ZN w styczniu 1997 tekst jednolity 22 marca 1997 II czytanie Prezydent zgłosił swoje poprawki ZN rozpatrzyło jej w III czytaniu III ETAP – uchwalenie 2 kwietnia 1997 r. przez ZN większością 2/3 dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

13 IV ETAP – zatwierdzenie Konstytucji przez naród referendum wyznaczono na 25 maja 1997 r. Głosujący odpowiadali na pytanie: „Czy jesteś za przyjęciem Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej uchwalonej przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r.” Wyniki referendum Frekwencja wyniosła 42,9%. Z tego 52,7% (6 398 641) było za przyjęciem nowej Konstytucji, a 45,8% (5 570 493) przeciw. V ETAP – podpisanie przez Prezydenta i ogłoszenie w Dzienniku Ustaw VI ETAP – wejście w życie – art. 243 Konstytucji po trzech miesiącach - 17 października 1997 r. dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

14  stanowi nowelizację obowiązującej Konstytucji  uzupełnia Konstytucję  zawiesza niektóre postanowienia Konstytucji  tymczasowo reguluje niektóre zagadnienia objęte materią konstytucyjną  nadaje jakiemuś obszarowi państwa autonomię  reguluje tryb przygotowania i uchwalenia konstytucji oraz  reguluje wejście jej w życie dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

15  projekt ustawy o zmianie Konstytucji - co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat, Prezydent Rzeczypospolitej  tekst przyjęty w jednakowym brzmieniu przez Sejm i Senat  pierwsze czytanie nie wcześniej niż 30-go dnia od przedłożenia  Sejm uchwala większością co najmniej 2/3 głosów  Senat uchwala bezwzględną większością  uchwalenie zmian rozdziałów I, II lub XII nie wcześniej niż 60-go dnia od pierwszego czytania dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

16  jeżeli zmiana dotyczy rozdziałów I, II lub XII podmioty uprawnione do złożenia projektu zmiany mogą żądać, w terminie 45 dni od uchwalenia ustawy przez Senat, przeprowadzenia referendum zatwierdzającego  referendum zatwierdzające odbywa się w ciągu 60 dni od złożenia wniosku, nie ma znaczenia frekwencja  Prezydent Rzeczypospolitej podpisuje ustawę w ciągu 21 dni i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

17 USTAWA z dnia 7 maja 2009 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Art. 1. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z 2001 r. Nr 28, poz. 319 oraz z 2006 r. Nr 200, poz. 1471) w art. 99 dodaje się ust. 3 w brzmieniu: „3. Wybraną do Sejmu lub do Senatu nie może być osoba skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego.”. Art. 2. Przepis art. 99 ust. 3 Konstytucji, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, ma zastosowanie do kadencji Sejmu i Senatu następujących po kadencji, w czasie której ustawa weszła w życie. Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. MARSZAŁEK SEJMU /-/ Bronisław Komorowski

18  akt normatywny  zawiera normy generalne i abstrakcyjne  uchwalany przez parlament w szczególnej procedurze, w głównej mierze w Konstytucji  o najwyższej po Konstytucji mocy prawnej  o nieograniczonym zakresie treściowym dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

19  Konstytucja wymienia:  ustawy  ustawę o zmianie Konstytucji  ustawy budżetowe i niektóre inne ustawy finansowe  ustawy upoważniające do ratyfikowania lub wypowiedzenia umowy międzynarodowej  ustawy określające stosunki między państwem a kościołami i związkami wyznaniowymi innymi niż Kościół Katolicki dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

20 dr Jarosław Sułkowski - ćwiczenia z prawa konstytucyjnego

21

22 Sygn. akt Kp 1/08 W Y R O K w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej Warszawa, dnia 4 listopada 2009 r. Trybunał Konstytucyjny w składzie: Bohdan Zdziennicki - przewodniczący Stanisław Biernat Zbigniew Cieślak Mirosław Granat Marian Grzybowski Wojciech Hermeliński Adam Jamróz Marek Kotlinowski - sprawozdawca Teresa Liszcz Ewa Łętowska Marek Mazurkiewicz Janusz Niemcewicz Andrzej Rzepliński Mirosław Wyrzykowski, protokolant: Krzysztof Zalecki, po rozpoznaniu, z udziałem wnioskodawcy oraz Sejmu i Prokuratora Generalnego, na rozprawie w dniu 4 listopada 2009 r., wniosku Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej złożonego w trybie art. 122 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej o zbadanie zgodności: 1) art. 1 pkt 1 lit. b i art. 3 ustawy z dnia 13 czerwca 2008 r. o zmianie ustawy o opłatach abonamentowych w zakresie, w jakim z naruszeniem zasady bezpieczeństwa prawnego i pewności prawa, ograniczając w trakcie roku budżetowego wpływy z opłat abonamentowych, godzi w stabilność i przewidywalność realizacji misji publicznej przez jednostki radiofonii i telewizji, o których mowa w art. 21 ust. 1 w związku z art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2531, ze zm.), z art. 2 i art. 213 ust. 1 Konstytucji, 2) art. 2 ust. 3 ustawy z 13 czerwca 2008 r. w zakresie, w jakim upoważnienie do wydania rozporządzenia przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji nie spełnia konstytucyjnych standardów do wydania aktu wykonawczego, z art. 92 ust. 1 Konstytucji,

23 o r z e k a: 1. Art. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 13 czerwca 2008 r. o zmianie ustawy o opłatach abonamentowych w zakresie, w jakim do art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (Dz. U. Nr 85, poz. 728 i Nr 157, poz. 1314) dodaje punkt 6 i punkt 7 lit. a-e: a) jest zgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, b) nie jest niezgodny z art. 213 ust. 1 Konstytucji. 2. Art. 1 pkt 1 lit. b ustawy z 13 czerwca 2008 r. w zakresie, w jakim do art. 4 ust. 1 ustawy z 21 kwietnia 2005 r. dodaje punkt 7 lit. f-g, a także art. 2 ust. 3 i art. 3 ustawy z 13 czerwca 2008 r., są niezgodne z art. 2 w związku z art. 121 ust. 2 Konstytucji przez to, że zostały uchwalone z naruszeniem proceduralnych zasad tworzenia prawa w demokratycznym państwie prawnym. 3. Przepisy ustawy z 13 czerwca 2008 r. wymienione w punkcie 2 wyroku nie są nierozerwalnie związane z całą ustawą. Bohdan Zdziennicki Stanisław Biernat Zbigniew Cieślak Mirosław Granat Marian Grzybowski Wojciech Hermeliński Adam Jamróz Marek Kotlinowski Teresa Liszcz (votum separatum do całości) Ewa Łętowska Marek Mazurkiewicz Janusz Niemcewicz Andrzej Rzepliński Mirosław Wyrzykowski

24  wydawane tylko podczas stanu wojennego, jeżeli Sejm nie może zebrać się na posiedzenie  wydaje Prezydent RP, na wniosek Rady Ministrów, (kontrasygnata Prezesa RM)  wydawanie tych rozporządzeń zgodnie z zasadami legalności, proporcjonalności i celowości  wymóg przedstawienia tych rozporządzeń na najbliższym posiedzeniu Sejmu do zatwierdzenia  zakaz zmieniania w tym trybie: Konstytucji, ordynacji wyborczych, ustaw o stanach nadzwyczajnych, wyborze Prezydenta dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

25  upoważnienie znajduje się w ustawie  upoważnienie musi być trójszczegółowe  szczegółowość podmiotowa  szczegółowość przedmiotowa  wytyczne dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

26  organy upoważnione do wydawania rozporządzeń:  Prezydent RP  Rada Ministrów  Prezes Rady Ministrów  poszczególni ministrowie resortowi i przewodniczący komitetów  KRRiTV dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

27 USTAWA z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich Art. 2c. 1. Praktyka zawodowa, o której mowa w art. 2b ust. 1 pkt 1, jest odbywana w aptece, która uzyskała pozytywne opinie: 1)wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego, 2)okręgowej rady aptekarskiej właściwej ze względu na siedzibę apteki - wydane na wniosek dziekana wydziału uczelni prowadzącej działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych, na której prowadzone są studia na kierunku farmacja. 2. Opinia, o której mowa w ust. 1 pkt 1, uwzględnia spełnianie podstawowych warunków do prowadzenia apteki pod kątem prowadzonego procesu dydaktycznego. Opinia, o której mowa w ust. 1 pkt 2, dotyczy oceny osób nadzorujących odbywanie praktyki zawodowej w aptece pod kątem prowadzonego procesu dydaktycznego. 3. Praktyka zawodowa jest odbywana na podstawie skierowania przez dziekana, o którym mowa w ust. 1, w ramach ustalonego przez niego harmonogramu i czasu jej odbywania w wymiarze maksymalnym 40 godzin tygodniowo, zgodnie z programem praktyki zawodowej. 4. Osoba odbywająca praktykę zawodową wykonuje czynności fachowe wynikające z programu praktyki zawodowej pod bezpośrednim nadzorem opiekuna. Opiekunem może być kierownik apteki lub wyznaczony przez niego farmaceuta. Opiekun musi posiadać co najmniej 5-letni staż pracy w aptece lub specjalizację z farmacji aptecznej lub szpitalnej. 5. Osoba odbywająca praktykę zawodową prowadzi dziennik praktyki zawodowej. 6. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, ramowy program praktyki zawodowej w aptece oraz sposób jej odbywania, dokumentowania i zaliczania, w tym wzór dziennika praktyki zawodowej, uwzględniając w szczególności konieczność zapewnienia wiedzy i umiejętności niezbędnych do samodzielnego wykonywania zawodu farmaceuty w aptece. dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

28 USTAWA z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. * Art. 7. (7) 1. Osobom wyróżniającym się w dziedzinie twórczości artystycznej, działalności kulturalnej lub ochronie kultury i dziedzictwa narodowego minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego nadaje Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis", zwany dalej "Medalem". 2. Medal posiada trzy stopnie: 1)I stopień - Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis", 2)II stopień - Srebrny Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis", 3)III stopień - Brązowy Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis". 3. Medal nadaje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego z własnej inicjatywy lub na wniosek: 1)ministrów lub kierowników urzędów centralnych, 2)rektorów szkół wyższych, 3)marszałków województw, 4)wojewodów, 5)władz statutowych ogólnopolskich organizacji społecznych lub stowarzyszeń prowadzących statutową działalność kulturalną, 6)kierowników placówek dyplomatycznych lub konsularnych Rzeczypospolitej Polskiej. 4. Medal stopnia wyższego można otrzymać po upływie 5 lat od nadania Medalu stopnia bezpośrednio niższego. W przypadkach uzasadnionych wybitnymi osiągnięciami kandydata można odstąpić od powyższego wymogu. 5. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego określi, w drodze rozporządzenia: 1)wzór odznaki Medalu, 2)wzór wniosku o nadanie Medalu oraz wzór legitymacji potwierdzającej nadanie Medalu, 3)sposób noszenia odznaki Medalu - z uwzględnieniem stopni Medalu oraz warunków, jakie powinny spełniać wnioski o nadanie Medalu. dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

29  powszechnie obowiązują na obszarze działania organów, które je ustanowiły  zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa  dwa typy aktów prawa miejscowego  przepisy wykonawcze do odrębnych ustaw - konieczne upoważnienie ustawowe  przepisy porządkowe – wydawane na podstawie ogólnej kompetencji wyrażonej w ustawach o poszczególnych szczeblach samorządu terytorialnego i administracji rządowej  podlegają kontroli sądownictwa administracyjnego (art. 184 Konstytucji) dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

30  art. 9 Konstytucji: Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego  umowy międzynarodowe:  zatwierdzane - nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego, a działają jedynie w sferze prawa wewnętrznego. Są zatwierdzane przez Radę Ministrów lub ministra  ratyfikowane - po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw RP stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy  zatwierdzanie umów jest kompetencją rządu, a ratyfikuje je Prezydent dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

31 Rozróżnienie ze względu na tryb:  Duża ratyfikacja – do jej ratyfikacji niezbędne jest uchwalenie ustawy upoważniającej  Mała ratyfikacja – Prezes RM zawiadamia Sejm o zamiarze przedłożenia umowy Prezydentowi do ratyfikacji  Szczególna ratyfikacja – zgoda w ustawie (2/3 + 2/3) lub referendum o trybie decyduje Sejm dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

32  (art. 89 ust. 1 Konstytucji) ratyfikacja umowy wymaga zgody wyrażonej w ustawie, gdy umowa dotyczy:  pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych  wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji  członkostwa Rzeczpospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej  znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym  spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

33 USTAWA z dnia 24 września 2009 r. o ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Finlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Helsinkach dnia 8 czerwca 2009 r. Art. 1. Wyraża się zgodę na dokonanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Finlandii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Helsinkach dnia 8 czerwca 2009 r. Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. MARSZAŁEK SEJMU /-/ Bronisław Komorowski

34 dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego W razie kolizji norm ustawowej i umownej umowy międzynarodowe ratyfikowane w trybie dużej i ekstra ratyfikacji mają pierwszeństwo przed ustawami

35  miejsce prawa wspólnotowego w polskim porządku prawnym:  prawo pierwotne - traktaty założycielskie (art. 91 ust. 1 i 2 Konstytucji)  prawo wtórne (pochodne) - akty stanowione przez organy Wspólnoty (art. 91 ust. 3 Konstytucji)  trzy główne zasady dotyczące prawa wspólnotowego:  zasada bezpośredniej skuteczności prawa wspólnotowego w krajowych porządkach prawnych - normy w nich zawarte podlegają bezpośredniemu stosowaniu  zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego przed prawem krajowym - niezależnie od rangi norm będących w kolizji  zasada jednolitości prawa wspólnotowego - konieczność jednolitego rozumienia prawa Unii Europejskiej we wszystkich krajach członkowskich (monopol Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości na ustalanie wykładni) dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego

36  Regulamin Sejmu / Senatu  prawo zwyczajowe  zwyczaj konstytucyjny  dysonans konstytucyjny  precedens konstytucyjny  orzecznictwo  doktryna dr Jarosław Sułkowski - wykłady z prawa konstytucyjnego