Fakty i mity w żywieniu psów i kotów

Prezentacja na temat: "Fakty i mity w żywieniu psów i kotów"— Zapis prezentacji:

1 Fakty i mity w żywieniu psów i kotów
Dr Michał Jank Zakład Dietetyki Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW

2 Plan wykładu Złe zachowania żywieniowe - koprofagia i jedzenie trawy
Rodzaj diety lub jej składniki wpływają na występowanie rozszerzenia i skrętu żołądka u psów (nie wpływają) Sterylizacja powoduje spadek aktywności zwierząt, dlatego zaczynają tyć (a nie bo to przede wszystkim działanie hormonów) Pokarm dla człowieka jest tak samo dobry dla zwierząt (a nie jest)

3 „Koprofagia i jedzenie trawy są objawami niedoborów żywieniowych”

4 Koprofagia Zjadanie przez zwierzęta kału – własnego lub innego zwierzęcia. Prawdopodobnie większy problem dla właścicieli niż samych zwierząt Koprofagia „normalna” Suki zjadają kał własnych szczeniąt Kotki zjadają kał własnych kociąt – podstawowy warunek przeżycia kotów dziko żyjących Na terenach wiejskich – zjadanie kału dużych zwierząt (koni, bydła, jeleni)

5 Czynniki towarzyszące koprofagii
Zachowanie Silna dominacja lub niezwykła uległość wobec właściciela. Reakcja na ukaranie podczas szkolenia w domu Wzbudzanie zainteresowania właściciela Zamknięcie w kenelu prowadzące do stresu lub konkurencji Zamknięcie w samotności z całym zainteresowaniem skupionym na kale Młode zwierzęta naturalnie zainteresowane kałem Choroby przewodu pokarmowego Złe wchłanianie Zakażenia bakteryjne Żarłoczność spowodowana cukrzycą lub zespołem Cushinga Pokarm Pokarm nisko strawny Przekarmienie

6 Koprofagia Zagrożenia Sposoby zwalczania
Przeniesienie inwazji pasożytniczej – to problem dla zwierząt Nieprzyjemny zapach z jamy ustnej – problem dla właściciela Sposoby zwalczania Spacery na smyczy i uniemożliwienie kontaktu psa z kałem po defekacji Stosowanie substancji „odstraszających” – pieprz, sos z papryczek, chinina, substancje zapachowe Zmiany dietetyczne – dodatek włókna, karmienie z wolnym dostępem do pokarmu albo wręcz przeciwnie – dwa posiłki dziennie i unikanie przekąsek

7 Jedzenie trawy Psy Koty W naturze
Właściwie nikt nie wie, dlaczego psy jedzą trawę i rośliny – może po prostu ją lubią Być może psy muszą jeść trawę, ponieważ ich przodkowie zjadali swe ofiary w całości, a one miały w przewodzie pokarmowym trawę lub inne rośliny Koty Naturalne zachowanie kotów Nie jest trawione może być środkiem działającym miejscowo drażniąco Ale wiele kotów je trawę i nie wymiotuje Faktyczna przyczyna nie jest znana (samotność, niedobory pokarmowe, preferencje smakowe) W naturze Kał dzikich kotowatych zawiera także materiał roślinny (2-74%)

8 Jedzenie trawy Wyniki badań 25 studentów posiadających psy
Wszystkie psy jadły trawę Tylko 8% z nich po zjedzeniu wymiotowało 47 właścicieli psów 79% psów zjadało trawę – tylko 6 wymiotowało Ankieta internetowa – 1571 psów 86% psów zjada rośliny codziennie lub raz w tygodniu Z tego 8% psów było chorych 22% psów wymiotowało po zjedzeniu trawy WNIOSKI Naturalne zachowanie zdrowych psów Brak związku z chorobą Niekiedy po zjedzeniu psy wymiotują

9 Jedzenie trawy - hipoteza
Nie jest związane z chorobami ani niedoborami Być może byłą to metoda walki z endopasożytami (nicieniami) (tak robią szympansy) Częściej jedzą osobniki młodsze niż starsze (ponieważ młodsze są mniej odporne na inwazje pasożytnicze) WNIOSEK Psy zjadające trawę nie powinny jeść trawy z trawników opryskiwanych substancjami chemicznymi

10 „Sucha karma powoduje rozszerzenie i skręt żołądka”

11 Rozszerzenie i skręt żołądka
Szybkie i zagrażające życiu rozszerzenie żołądka, któremu często towarzyszy jego skręt wzdłuż wokół długiej osi Spowodowane zamknięciem odźwiernika i wpustu i gromadzeniem się gazu Powoduje ucisk na najważniejsze naczynia żylne – żyłę wrotną i główną doogonową Najczęściej u psów ras dużych z głęboką klatką piersiową – dog, bernardyn, seter irlandzki, basset, gordon seter, Przyczyny Predyspozycje genetyczne Sposób żywienia Typ i skład pokarmu Zaburzenia motoryki żołądka Wzrost stężenia gastryny w surowicy

12 Rozszerzenie i skręt żołądka
Czynniki żywieniowe zwiększające ryzyko Zjadanie jednego posiłku dziennie Szybkie jedzenie Połykanie powietrza podczas jedzenia Czynniki żywieniowe zmniejszające ryzyko Przekąski miedzy posiłkami Podawanie karmy puszkowej Kilka posiłków dziennie

13 Rozszerzenie i skręt żołądka – hipotezy dotyczące składu i rodzaju pokarmu
Karmy suche – mogą pochłaniać wodę, w związku z czym kilkukrotnie wzrasta ich masa i w niewielkim stopniu objętość Diety suche zawierające dużo zbóż mogą spowalniać opróżnianie żołądka i przyczyniać się do gromadzenia się gazu w żołądku Obecność soi w karmach – soja dostarcza substratu do wzrostu Clostridium w żołądku, które produkują gaz Badania weryfikujące te teorie nie dały żadnych istotnych statystycznie wyników

14 Rozszerzenie i skręt żołądka – hipotezy dotyczące składu i rodzaju pokarmu
Opróżnianie żołądka – przyczyną spowolnienia może być przewlekłe podwyższenie stężenia gastryny w surowicy, więc przyczyną jest bezpośredni efekt działania gastryny U psów chorych stwierdzono nieprawidłową kurczliwość mięśni żołądka, która prowadzi do przedwczesnego zamykania odźwiernika i wpustu WSPÓŁCZESNA TEORIA Zaburzenie funkcjonalne, powodujące upośledzenie normalnej motoryki i opróżniania żołądka Czynniki usposabiające: predyspozycje wrodzone, wielkość ciała, temperament, podawanie jednego posiłku dziennie, połykanie powietrza

15 Rozszerzenie i skręt żołądka – postępowanie dietetyczne
Podawanie pokarmu w porcjach Podawanie kilku mniejszych posiłków w ciągu dnia Przed i bezpośrednio po jedzeniu pies nie może wypić zbyt dużo wody Psy wrażliwe powinny otrzymywać posiłki osobno, w innym czasie niż pozostałe psy w domu Ograniczenie stresu i zmian w środowisku Przy wystąpieniu objawów natychmiastowa wizyta u lekarza weterynarii

16 „Sterylizacja / kastracja powodują otyłość, ponieważ zwierzęta stają się mniej aktywne”

17 Sterylizacja / kastracja a apetyt
W ciągu 4 tygodni od usunięcia gonad dochodzi do wzrostu spożycia EM przez sterylizowane koty o ponad 25% (Backus i wsp., 2007) Istotny wzrost apetytu u kotów widoczny jest już 3 dni po zabiegu (Kanchuk i wsp., 2003). Koty po usunięciu gonad miały problemy z samodzielnym regulowaniem ilości pobieranego pokarmu – zjadały większość lub cały oferowany pokarm, nawet jeżeli przed zabiegiem tego nie robiły (Goggin wsp., 1993; Harper i wsp. 2001)

18 GnRH GH IGF-1 prolaktyna LH FSH estrogeny Wzrost już po 1 tygodniu
Stymulacja wzrostu i namnażania adipocytów GnRH GH IGF-1 prolaktyna LH FSH Ponadto: Leptyna Grelina Insulina Tyroksyna Długofalowy stopniowy wzrost Odpowiedzialna za powstawanie i utrzymywanie się tkanki tłuszczowej estrogeny

19 Sterylizacja / kastracja a hormony
Zależność apetytu od estrogenów potwierdzają badania nowozelandzkie Estradiol w dawce minimalnej 0,5 μg podskórnie na kota w cyklach pięciodniowych Fitoestrogen sojowy – genisteina (która ma także zdolność wiązania się do receptorów estrogenowych) w dawce 100 mg/kg m.c. doustnie (w cyklach pięciodniowych) spowodowały: powrót kotów do pobierania pokarmu w ilościach sprzed zabiegu sterylizacji już po okresie godzin podawania estrogenów (Cave i wsp., 2007a).

20 „Pokarm dla człowieka jest tak samo dobry dla zwierząt”

21 „Resztki ze stołu” Tradycyjnie resztki ze stołu są „największym złem” w żywieniu zwierząt To prawda, jeżeli są wyłącznym pokarmem dla zwierząt Ale każde zwierzę jadło w życiu ryż, makaron, gotowane warzywa itp. NIE należy podawać zwierzętom pokarmu zepsutego, cukierków, produktów zawierających duże ilości sztucznych składników, duże ilości tłuszczu, soli lub słodzików

22 Węglowodany dla zwierząt
Koty teoretycznie nie powinny wykorzystywać węglowodanów Psy są nieco bardziej „roślinożerne niż koty” Węglowodany są podstawą karm komercyjnych

23 Zboża w karmie dla zwierząt
Mit: Kukurydza jest wypełniaczem, jest słabo trawiona i nie ma większej wartości odżywczej” Fakt: Karmy suche dla zwierząt są produkowane przede wszystkim ze zbóż, takich jak kukurydza, ryż, pszenica lub jęczmień. Bez gotowania większość pełnych ziaren zbóż jest bardzo trudno strawnych. Kukurydza, po zmieleniu i gotowaniu, staje się łatwostrawna, jest dobrym źródłem energii i dostarcza niezbędnych kwasów tłuszczowych. Połączenie kukurydzy i soi dostarcza pełnowartościowego białka, które może być podawane zwierzętom.

24 Mleko i produkty mleczne - za
Zwierzęta lubią mleko i produkty mleczne Mleko jest doskonałym źródłem białka, wapnia, fosforu i kilku witamin Mleko zawiera także laktozę, która musi być rozłożona w przewodzie pokarmowym Produkty mleczne zawierają nieco mniej laktozy w przeliczeniu na masę

25 Mleko i produkty mleczne - przeciw
Biegunka osmotyczna z jelita cienkiego, kiedy laktaza nie rozkłada laktozy Wysoki poziom laktozy może powodować wzrost wydzielania kwasu żołądkowego, inaktywację enzymów, nadmierne pobudzenie perystaltyki przewodu pokarmowego i efekcie biegunkę nawet w sytuacji, gdy laktaza w jelitach będzie w stanie rozłożyć całą laktozę dostarczaną z mlekiem.

26 Wątroba – za i przeciw Doskonałe źródło żelaza, białka, miedzi, witaminy D i kilku witamin B Niedobór wapnia i nadmiar witaminy A Nadmiar wątroby w diecie prowadzi stopniowo do deformacji kości, które są nieodwracalne. Należy unikać stosowania wątroby jako głównego składnika diety

27 Problem owocowo-warzywny
Cebula – niedokrwistość z ciałkami Heinza (czy także czosnek?) Winogrona (rodzynki) – toksyczne dla psów? Jabłka, morele, wiśnie, brzoskwinie i śliwki – toksyczne pochodne cyjanku, które znajdują się w liściach, łodygach i nasionach. Pomidory – alergeny reagujące krzyżowo z alergenami kurzu domowego Marchew, seler – najlepsza przekąska przy odchudzaniu? Groch – doskonały składnik karm

28 Czekolada Główny winowajca - teobromina
Psy są niezwykle wrażliwe na teobrominę – bardziej niż inne gatunki zwierząt (okres półtrwania 17,5 godziny, u ludzi 6h, u szczurów 3h) Działanie – rozkurcz mięśni gładkich, rozszerzenie naczyń wieńcowych, moczopędnie, pobudzenie akcji serca Objawy – wymioty, biegunka, niepokój, oddawanie lub nietrzymanie moczu, drżenia mięśniowe – 4 do 5 godzin po zjedzeniu Uogólnione drgawki motoryczne – rokowanie niepomyślne Leczenie: wywołanie wymiotów, nie ma antidotum Ale pies o masie ciała 11 kg musi zjeść około 640 g czekolady mlecznej, aby zjeść dawkę śmiertelną (95 mg/kg m.c.) Psy uwielbiają czekoladę – jak będą mogły, zjedzą nawet kilogram

29 Dziękuję za uwagę