Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Każdy stan chorobowy niezależnie od jego przyczyny i charakteru może zakończyć się wyzdrowieniem, zgonem lub powodować długotrwałe lub trwałe upośledzenie.

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Każdy stan chorobowy niezależnie od jego przyczyny i charakteru może zakończyć się wyzdrowieniem, zgonem lub powodować długotrwałe lub trwałe upośledzenie."— Zapis prezentacji:

1 Znaczenie rehabilitacji kompleksowej w zabezpieczeniu społecznym choroby i jej następstw.

2 Każdy stan chorobowy niezależnie od jego przyczyny i charakteru może zakończyć się wyzdrowieniem, zgonem lub powodować długotrwałe lub trwałe upośledzenie sprawności fizycznej i/lub psychicznej.

3 Relacja między chorobą, wypadkiem i urazem a niepełnosprawnością i niesamodzielnością
CHOROBA WYPADEK URAZ WYZDROWIENIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ NIESAMODZIELNOŚĆ ZGON

4 Niepełnosprawność wg Światowej Organizacji Zdrowia to wynikające z uszkodzenia i upośledzenia funkcji organizmu w następstwie choroby lub urazu ograniczenie lub brak zdolności do wykonywania czynności w sposób lub w zakresie uważanym za normalny dla człowieka.

5 Kondycja zdrowotna polskiego społeczeństwa przejawia się wysokim poziomem umieralności z powodu chorób układu krążenia, nowotworów, urazów i zatruć, a także wzrostem zapadalności na niektóre choroby zakaźne i schorzenia psychiczne. Towarzyszy temu stałe zwiększanie się liczby osób niepełnosprawnych, oraz, które ze względu, na stopień zaawansowania schorzeń i upośledzenia funkcji organizmu wymagają stałej lub długotrwałej pomocy innych osób w wykonywaniu zwykłych czynności dnia codziennego.

6 Postęp w dziedzinie nauk medycznych powoduje wydłużenie długości trwania życia i zwiększanie się odsetka osób w wieku starszym. Rosnące oczekiwania lepszej jakości życia i zmieniająca się sytuacja rodziny powodują, że niepełnosprawność i niezdolność do samodzielnej egzystencji stały się w Polsce problemem społecznym.

7 Liczba osób niepełnosprawnych jest bardzo trudna do ustalenia, gdyż istnieje pięć różnych systemów orzecznictwa o niepełnosprawności, niezdolności do pracy, służby, a także nie ma ustalonych standardów orzeczniczych.

8 Osoby niepełnosprawne prawnie w 2004 i 2009 r.
Stopień niepełnosprawności 2004 2009 różnica w tysiącach ogółem 4 818,3 4 155,3 -662,9 znaczny 1 275,3 1 265,9 -9,4 umiarkowany 1 605,2 1 497,8 -107,4 lekki 1 752,5 1 207,3 -545,1 bez orzeczenia o stopniu (dzieci do lat 16) 185,3 184,4 -1,0 Źródło: Stan Zdrowia Ludności Polski w 2009 r. (GUS 2011)

9 Zagrażające zdrowiu, życiu lub zdolności do pracy zdarzenia losowe powodują często nieodwracalne straty, których człowiek nie jest w stanie wyrównać we własnym zakresie. Problem zabezpieczenia społecznego takich ryzyk socjalnych jak choroba i jej następstwa w postaci niepełnosprawności (niezdolności do pracy) i niezdolności do samodzielnej egzystencji, towarzyszy ludzkości od zarania dziejów.

10 System zabezpieczenia społecznego jest szczególnie istotną dziedziną polityki społecznej. Jest on określony w aktach prawnych ONZ, MOP, WHO, Rady Europy i Unii Europejskiej. Pozostaje on w związku z bezpieczeństwem socjalnym zajmującym czołowe miejsce wśród wartości i potrzeb ludzkich. Bezpieczeństwo socjalne jest jednym z podstawowych praw obywatelskich i społecznych. Potrzeba bezpieczeństwa socjalnego istnieje przed wystąpieniem zdarzeń losowych i ich skutków. Dobrze funkcjonujący system zabezpieczenia społecznego wyzwala człowieka od obawy przed skutkami ryzyk społecznych, a co za tym idzie – stwarza więcej przestrzeni dla aktywności zawodowej, gospodarczej, społecznej i politycznej

11 Ubezpieczenia społeczne ryzyka inwalidztwa
1889- Niemcy ustawa dot. rent starczych i z powodu inwalidztwa 1933- MOP konwencja nr 37 dot. obowiązkowego ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa pracowników najemnych, Przedsiębiorców przemysłowych i handlowych, w wolnych zawodach jak chałupników i pracowników gospodarstw Domowych 1933- MOP konwencja nr 38 dot. obowiązkowego ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa pracowników rolnictwa

12 Ubezpieczenia społeczne ryzyka inwalidztwa cd.
1944- Międzynarodowa Konferencja Pracy- zalecenie nr 67 dot. zabezpieczenia dochodu, który powinien zapobiegać brakom środków utrzymania przez zwracanie w odpowiedniej wysokości Środków utraconych z powodu niezdolności do pracy, z powodu wieku, następstw choroby, śmierci żywiciela rodziny oraz inwalidztwa czyli niezdolności do podjęcia jakiejkolwiek przynoszącej istotne dochody pracy z powodu przewlekłego stanu wywołanego chorobą lub obrażeniem ciała albo z powodu utraty części ciała bądź naruszenia sprawności organizmu.

13 Ubezpieczenia społeczne ryzyka inwalidztwa cd.
1948- Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ( art. 22, 25) 1952- Konwencja MOP nr 102 dot. minimalnych norm zabezpieczenia społecznego ustala zakres podmiotu dla świadczeń z tytułu inwalidztwa ( rozdz. IX) 1955- MOP zalecenie nr 99 dot. przystosowania i rehabilitacji zawodowej inwalidów ustala, że „inwalida” oznacza każdą osobę, Której szanse utrzymania i zachowania odpowiedniego zatrudnienia są poważnie zredukowane w następstwie zmniejszenia zdolności fizycznych i umysłowych. 1964- Europejski Kodeks Zabezpieczenia Społecznego 1966- Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych

14 Ubezpieczenia społeczne ryzyka inwalidztwa cd.
1967- Konwencja nr 128- w części II przewiduje świadczenia pieniężne (rentę inwalidzką jako świadczenie podstawowe (art.10) ale stanowi również, że każde Państwo Członkowskie związane konwencją powinno świadczyć usługi rehabilitacyjne mające na celu przygotowanie inwalidów w każdym przypadku gdzie jest to możliwe do powrotu do poprzednio wykonywanej pracy lub do innej pracy, która odpowiada najlepszym ich uzdolnieniom , a także podjąć środki ułatwiające inwalidom podjęcie pracy.

15 Ubezpieczenia społeczne ryzyka inwalidztwa cd.
Rozporządzenie RE nr 1408/71 z14.VI.1971 stosuje się również do świadczeń z tytułu inwalidztwa łącznie ze świadczeniami służącymi zachowaniu albo zwiększeniu zdolności do zarobkowania. Inwalidztwo cechuje więc utrata zdolności do pracy najczęściej przed osiągnięciem wieku emerytalnego z powodu naruszenia sprawności organizmu w następstwie choroby lub urazu. Powoduje to ukończenie lub ograniczenie aktywności zawodowej, a więc konieczna jest nie tylko rekompensata utraconych dochodów z pracy, ale także podjęcie działań w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej.

16 Również w Konstytucjach wielu Państw występuje pojęcie zabezpieczenia społecznego inwalidztwa.
W myśl art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, z 1997r.: Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego.

17 O inwalidztwie orzekały Obwodowe i Wojewódzkie Komisje Lekarskie
W Polsce pojęcie „inwalidztwo” zostało po raz pierwszy użyte w tzw. ustawie „scaleniowej” w 1933 r. Do 1954 inwalidztwo dla celów przyznawania renty inwalidzkiej ustalał lekarz zaufania. W 1954 r. na podstawie art.14 ust.1 dekretu o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin zasadniczą przesłanką nabycia prawa do renty inwalidzkiej było orzeczenie o inwalidztwie osoby ubiegającej się o to świadczenie. O inwalidztwie orzekały Obwodowe i Wojewódzkie Komisje Lekarskie

18 Następnie z systemu powszechnych ubezpieczeń społecznych wydzielono odrębne instytucje:
Zaopatrzenia społecznego dla służb mundurowych (MON, MSWiA) oraz ubezpieczenia społecznego rolników.

19 Zabezpieczenie społeczne
Urodzenia Zdrowie Sprawność Samodzielność Zgony Choroba Niepełnosprawność Niesamodzielność Zasiłek macierzyński - prewencja - diagnostyka - leczenie (NFZ) a) renty z tytułu - niezdolności do pracy (ZUS) - całkowitej niezdolności do pracy rolniczej (KRUS) - niezdolności do służby (MON, MSWiA, MS) b) renty socjalne c) renty inwalidów wojennych i kombatantów (budżet Państwa) Dodatek pielęgnacyjny (ZUS, KRUS, budżet Państwa) pogrze-bowy - zasiłki chorobowe - świadczenia rehabilitacyjne budżet Państwa, pracodawcy) REHABILITACJA (NFZ, ZUS, KRUS, PFRON)

20 W latach 90-tych poprzedniego stulecia zaobserwowano niepokojący systematyczny wzrost liczby osób niepełnosprawnych pobierających renty inwalidzkie. Z inicjatywy lekarzy zajmujących się problemami zabezpieczenia społecznego i odgrywającego w nim podstawową rolę orzecznictwa lekarskiego podjęto działania mające na celu racjonalizację wydatków publicznych w tym zakresie.

21 Dokonano analizy i podjęto współpracę i wymianę doświadczeń z instytucjami ubezpieczeń społecznych innych krajów. W wyniku tych działań i szerokich konsultacji 1.IX.1997 r. weszła w życie ustawa z 28 czerwca 1996 r. o zmianie niektórych ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym i ubezpieczeniu społecznym. Ustawa ta, popularnie zwana orzeczniczą, stanowiła jeden z elementów przyjętego przez Radę Ministrów 16 maja 1996 r. „Programu reformy ubezpieczeń społecznych” w zakresie dotyczącym zmiany zasad i trybu przyznawania rent inwalidzkich.

22 Racjonalizacja wypłaty rent inwalidzkich
Mocą tej ustawy wprowadzono: w miejsce dotychczasowej renty inwalidzkiej – rentę z tytułu niezdolności do pracy zamiast pojęcia „inwalidztwo” – pojęcie „niezdolność do pracy” w miejsce, przeprowadzanych z urzędu, badań kontrolnych stanu inwalidztwa – renty stałe i okresowe jednoosobowe i jednoinstancyjne orzekanie o niezdolności do pracy i jej stopniu nowy rodzaj świadczenia z ubezpieczenia społecznego – rentę szkoleniową podział na orzecznictwo o niezdolności do pracy do celów rentowych i orzecznictwo o stopniu niepełnosprawności

23 Podstawowe znaczenie miało uzależnienie prawa do renty od utraty lub istotnego ograniczenia zdolności do pracy zarobkowej, co należy wyraźnie podkreślić, ponieważ oznaczało to całkowitą zmianę dotychczasowej filozofii orzekania o inwalidztwie. Intencją wprowadzonych zmian nie było zaostrzenie kryteriów orzeczniczych. Chodziło przede wszystkim o taką racjonalizację systemu, aby renty otrzymywali ubezpieczeni, którzy rzeczywiście utracili zdolność do osiągania dochodów z pracy i którym ta renta powinna zastąpić część utraconego dochodu.

24 Celem nadrzędnym było przekształcenie dotychczasowego systemu rentowego w rzeczywiste ubezpieczenie ryzyka utraty zdolności do pracy i zarobkowania.

25 Zakładano, że priorytetowe staną się wszelkie działania z zakresu rehabilitacji medycznej i zawodowej zmierzające do przywrócenia ubezpieczonym zdolności do pracy i że w związku z tym renty z tytułu niezdolności do pracy będą przyznawane w przypadkach, gdy działania rehabilitacyjne nie rokują powodzenia lub okażą się nieskuteczne.

26 Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych

27 Fundusze - składki 9,76% 2,45% – 1,5 % 6,0 % 0,4 % - 8,12%
Wyszczególnienie Wysokość składki pracownik pracodawca Fundusz emerytalny 9,76% Fundusz chorobowy 2,45% Fundusz rentowy 1,5 % 6,0 % Fundusz wypadkowy 0,4 % - 8,12% Źródło: dane ZUS 27

28

29

30 Renty z tytułu niezdolności do pracy Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998 r.

31 31

32

33

34 Zasiłki chorobowe Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r
Zasiłki chorobowe Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

35

36 Wprowadzona w 1997r. reforma ubezpieczenia rentowego, w tym orzecznictwa lekarskiego o niezdolności do pracy, a w 1999r., reforma ubezpieczenia chorobowego, w tym kontrola orzekania o czasowej niezdolności do pracy, jak również działania ZUS w zakresie prewencji rentowej spowodowały spadek liczby pierwszorazowych świadczeń rentowych z 315,8 tys. przyznanych w 1991r. do 47,8 tys. w 2011r. a także spadek liczby osób pobierających rentę z tytułu niezdolności do pracy z 2704,1 tys. w 1999r. do 1174 tys. w 2011r.

37 Wprowadzona w 1997r. reforma ubezpieczenia rentowego, w tym orzecznictwa lekarskiego o niezdolności do pracy, a w1999r. Reforma ubezpieczenia chorobowego, w tym kontrola orzekania o czasowej niezdolności do pracy, jak również działania ZUS w zakresie prewencji rentowej spowodowały spadek liczby pierwszorazowych świadczeń rentowych z 315,8 tys. przyznawanych w 1991r. do 48,1 tys. w roku 2009, a także spadek liczby osób pobierających renty z tytułu niezdolności do pracy z 2704,1 tys. w 1999r. do 1288 tys. w roku 2009.

38

39 RENTA SOCJALNA Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz
RENTA SOCJALNA Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. Nr 135 poz z dnia 1 sierpnia 2003 r.) Przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało: 1) przed ukończeniem 18 roku życia; 2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25. roku życia; 3) w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. Wynosi 84 % kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy określonej w ustawie o emeryturach i rentach z FUS

40

41 Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników

42 Wykres: ubezpieczeni i świadczeniobiorcy KRUS w latach 1991-2012

43 Składki łącznie od jednego ubezpieczonego kwartalnie
Wysokość składek na ubezpieczenie społeczne rolników  w IV kwartale 2012 r. i I kwartale 2013 r. Status ubezpieczonego i wielkość gospodarstwa rolnego Wysokość składki na ubezpieczenie w zł emerytalno-rentowe wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie Składki łącznie od jednego ubezpieczonego kwartalnie podstawowa składka miesięczna dodatkowa składka miesięczna razem składka miesięczna (2+3) kwartalnie składka miesięczna 1 2 3 4 5 6 7 8 I. Rolnik prowadzący gospodarstwo rolne - do 50 ha 80,00 240,00 42,00 126,00 366,00 powyżej 50 ha do 100 ha 96,00 176,00 528,00 654,00 powyżej 100 ha do 150 ha 192,00 272,00 816,00 942,00 powyżej 150 ha do 300 ha 288,00 368,00 1 104,00 1 230,00 powyżej 300 ha 384,00 464,00 1 392,00 1 518,00 Domownik (w każdej grupie obszarowej gospodarstwa rolnego) 0,00 43

44 Zasiłki chorobowe 2011 2012 Liczba dni absencji Kwota wypłat w tys. zł 39 013,70 38 363,10 Wysokość zasiłku chorobowego 10 zł dziennie od 30 dnia choroby 44

45 Renty z tytułu niezdolności do pracy 2011 2012 227018 220253
Liczba rent 227018 220253 Kwota wypłat w tys. zł ,30 ,20 Wysokość świadczenia 773,56 833,21

46 Zaopatrzenie społeczne żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji i niektórych pracowników państwowych

47 Emerytury i renty resortowe wg. rodzaju świadczeń 30.06.2010 r.
Wyszczególnienie Liczba emerytów i rencistów w tys. Przeciętna miesięczna wys. Emerytury i renty w zł. Ogółem 188,6 2686,0 Emerytury 133,5 2848,0 Renty z tytułu niezdolności do pracy 17,4 2397,9 Renty rodzinne 37,7 2245,2

48 Ministerstwo Obrony Narodowej
Zaopatrzenie emerytalno – rentowe żołnierzy zawodowych. Ministerstwo Obrony Narodowej 48

49 Wojskowe emerytury i renty wg. rodzaju świadczeń w 2009 r.
Wyszczególnienie Liczba emerytów i rencistów w tys. Kwota świadczeń ogółem w tys. zł. Przeciętna miesięczna wys. Emerytury i renty w zł. Ogółem 160,5 5 144,9 2569 Emerytury 105,9 2698,8 Renty z tytułu niezdolności do pracy 17,7 2652,7 Renty rodzinne 36,7 2288,4

50 Minimum socjalne czyli wskaźnik określający koszty utrzymania gospodarstw domowych na podstawie „koszyka dóbr” służących do zaspokajania potrzeb bytowo-konsumpcyjnych na niskim poziomie.

51 Według IPiSS w grudniu 2012 w PLN wynosiło ono dla 1 osoby w gospodarstwach pracowniczych:
1 osobowym – 1032,43 PLN 2 osobowym – 852,78 PLN a w gospodarstwach emeryckich: 1 osobowym – 1051,43 PLN 2 osobowym – 866,60 PLN

52 Ustalenie niepełnosprawności jest punktem wyjścia dla objęcia szczególną troską przez państwo takich osób, które w wyniku następstw chorób stały się niezdolne do pracy i uruchomienia – przewidzianych prawem – różnych form zabezpieczenia społecznego. Kluczowym jest określenie w miarę precyzyjnych zasad i kryteriów orzekania o niepełnosprawności i jej stopniu. Osoba legitymująca się takim orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności powinna mieć prawo starania się o konkretne świadczenia i przywileje od różnych instytucji po wykazaniu się posiadaniem stosownych uprawnień o charakterze administracyjnym.

53 Rehabilitacja według Światowej Organizacji Zdrowia to kompleksowe i skoordynowane stosowanie środków medycznych, socjalnych i zawodowych w celu usprawnienia osób z naruszoną sprawnością organizmu i uzyskania możliwie najlepszego stanu funkcjonalnego.

54 Rehabilitacja „przed rentą” służy poprawie lub przywróceniu zdolności do pracy zarobkowej. W wielu krajach przed przyznaniem świadczenia rentowego ocenia się czy działania leczniczo-rehabilitacyjne lub nauka nowego zawodu dają możliwość poprawy lub wyeliminowania stwierdzanego lub zagrażającego ograniczenia zdolności do pracy zarobkowej.

55 Efektywność procesu rehabilitacji wymaga, aby działania rehabilitacyjne były podejmowane jak najwcześniej. Uważa się, że wcześnie rozpoczęta rehabilitacja skraca okres leczenia oraz zapobiega powstaniu lub utrwaleniu kalectwa. Rehabilitacja medyczna jest niezbędnym warunkiem późniejszego przygotowania do pracy i odpowiedniego zatrudnienia, przy czym im lepsze jest usprawnienie funkcjonalne, tym łatwiejsze jest przywrócenie zdolności do pracy zarobkowej.

56 Niedocenianie roli rehabilitacji w procesie leczenia powoduje wzrost liczby osób pobierających świadczenia rentowe, a co za tym idzie wzrost nakładów finansowych na te świadczenia.

57 Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął realizację programu rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej w schorzeniach narządu ruchu i układu krążenia, gdyż schorzenia te stanowią ok. 50 % przyczyn niezdolności do pracy. Od połowy 2001 roku rehabilitacją leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS objęci są również ubezpieczeni ze schorzeniami układu oddechowego. Rozpoczęto pilotaż rehabilitacji w schorzeniach psychosomatycznych.

58

59

60

61

62

63

64

65

66 Od wielu lat utrzymuje się w środowisku wiejskim niepokojąco niski stan bezpieczeństwa i higieny pracy. Wynika stąd wiele zagrożeń dla zdrowia i życia rolników oraz ich rodzin. Skutkuje to wysokim poziomem zachorowalności i wypadkowości.

67 Kasa podejmuje działania na rzecz pomocy ubezpieczonym i osobom uprawnionym do świadczeń z ubezpieczenia, całkowicie niezdolnym do pracy w gospodarstwie rolnym, ale rokującym jej odzyskanie w wyniku leczenia i rehabilitacji, albo zagrożonym całkowitą niezdolnością do pracy w gospodarstwie rolnym, obejmujące w szczególności: 1) kierowanie na rehabilitację leczniczą do zakładów rehabilitacyjnych, 2) prowadzenie zakładów rehabilitacji leczniczej, 3) wspieranie rozwoju rehabilitacji ambulatoryjnej na obszarach wiejskich, 4) prowadzenie, we własnym zakresie, badań i analiz przyczyn niezdolności do pracy,

68 II półrocze 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 ogółem 864 1 846 2 812 5 684 9 921 11 390 12 267 12 461 12 706 12 697 12 833 13 009 13 405 13 375 13310 13312 13945 14130 14412 158 2 102 4 284 3 839 1 657 1 351 1 308 1 397 1 369 1 478 1563 1530 1372 990 1085 1027 699 399 327 28 073 1022 3948 7096 9523 11578 12741 13575 13858 14075 14175 14396 14539 14777 14365 14395 14339 14644 14529 14739

69 Ten system działania pozwala podobnie jak w systemie ubezpieczenia społecznego pracowników na realizację zasady „rehabilitacja przed rentą” i zachowanie odpowiedniej kolejności działań

70 Rehabilitacja zawodowa – według definicji Międzynarodowej Organizacji Pracy – to „część ogólnego procesu rehabilitacji, która polega na udzielaniu osobie niepełnosprawnej takich usług, jak: poradnictwo zawodowe, szkolenie zawodowe i zatrudnienie, aby umożliwić uzyskanie, utrzymanie i awans w odpowiedniej pracy, a przez to możliwość integracji lub reintegracji w normalne życie społeczne”.

71 Proces przekwalifikowania zawodowego składa się z. kilku etapów
Proces przekwalifikowania zawodowego składa się z kilku etapów. Zaczyna się od oceny zdolności do pracy osoby, która ubiega się o świadczenie rentowe z ubezpieczenia społecznego. W wyniku tej oceny dochodzi do udzielenia odpowiedniej porady zawodowej, od której zależy powodzenie całego procesu rehabilitacyjnego. Następnie przeprowadza się szkolenie zawodowe, obejmujące zarówno wiedzę teoretyczną, jak i nabywanie praktycznych umiejętności potrzebnych w określonym rodzaju pracy. Po zakończeniu tego etapu następuje zatrudnienie na odpowiednio dobranym stanowisku pracy, odpowiadające predyspozycjom psychofizycznym i uzyskanym kwalifikacjom zawodowym.

72 W kierunku takiej racjonalizacji systemu ubezpieczeń społecznych idą zmiany wprowadzone wspomnianą już ustawą z dnia 28 czerwca 1996 r. o zmianie niektórych ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym i o ubezpieczeniu społecznym (nowelizacja ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin). Ustawa ta wprowadziła od 1 września 1997 r. nowe świadczenie – rentę szkoleniową – czyli umożliwiła przekwalifikowanie zawodowe osobom ubezpieczonym, które utraciła zdolność do pracy zarobkowej w swoim zawodzie. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wprowadziła pewne istotne zmiany w przedmiocie tej renty.

73 W myśl obowiązujących przepisów renta szkoleniowa przyznawana jest w przypadku wydania przez lekarza orzecznika orzeczenia o celowości przekwalifikowania zawodowego. Jeżeli w trakcie postępowania rentowego lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stwierdzi celowość przekwalifikowania zawodowego, to ubezpieczony otrzyma rentę szkoleniową na 6 miesięcy (wypłacaną przez ZUS) i skierowanie do Powiatowego Urzędu Pracy, gdzie osoba ubezpieczona zostanie oceniona pod kątem możliwości przekwalifikowania do nowego zawodu.

74 W przypadku oceny pozytywnej, dalsza wypłata świadczenia będzie uzależniona od uczestnictwa w programie przekwalifikowania zawodowego, a okres wypłaty będzie dostosowany do programu szkolenia. Łączny okres wypłacania świadczenia nie może jednak przekroczyć 36 miesięcy. Ze względów motywacyjnych ustalono korzystniejszy wymiar renty szkoleniowej w porównaniu z rentą z tytułu niezdolności do pracy.

75 O celowości przekwalifikowania zawodowego orzekają lekarze orzecznicy ZUS. Oceny dokonują w aspekcie społecznym, fizycznym i psychicznym.

76 W ocenie społecznych komponentów zdolności do pracy bierze się pod uwagę:
◄ sytuację społeczną osoby ubezpieczonej (wiek, stan cywilny, posiadanie dzieci, miejsce zamieszkania), ◄ sytuację mieszkaniową, ◄ sytuację materialną, ◄ stosunek członków rodziny do projektów przekwalifikowania zawodowego i deklarowania wsparcia w procesie nabywania nowych kwalifikacji, ◄ wykształcenie ogólne i zawodowe, ◄ doświadczenie zawodowe, ◄ ogólną sprawność osoby ubezpieczonej, Etap ten kończy się wstępną oceną możliwości przeprowadzenia rehabilitacji zawodowej.

77 Następnym etapem postępowania orzeczniczego jest medyczna ocena zdolności do pracy. Dokonuje jej lekarz orzecznik na podstawie dokumentacji medycznej i orzeczniczej oraz badania ubezpieczonego. Orzecznik bierze pod uwagę: · aktualne rozpoznanie (rodzaj choroby na jaką cierpi osoba ubezpieczona), ·  ubytki morfologiczne i funkcjonalne organizmu, możliwość skompensowania ograniczeń morfotycznych (np. przez zastosowanie protez z odpowiednimi końcówkami, możliwość zaopatrzenia ubezpieczonego w odpowiedni sprzęt ortopedyczny), ·  wydolność fizyczną i możliwość wykonywania pracy w określonych warunkach (np. możliwość wykonywania określonych ruchów i czynności wymagających dużego wydatku energetycznego) oraz w konkretnych warunkach, · rokowanie – ustalenie, czy schorzenie powodujące niezdolność do pracy zarobkowej ma charakter stały, ustabilizowany, czy też możliwa jest jego zmiana: zarówno w kierunku poprawy, jak i pogłębienia się stwierdzanych zaburzeń,

78 Ponadto lekarz orzecznik powinien:
·        wytypować czynności zawodowe, uwzględniając możliwości psychofizyczne osoby ubezpieczonej,        uwzględnić konieczność przystosowania stanowiska pracy i środowiska pracy do możliwości osoby ubezpieczonej.

79 warunków pracy, w jakich badana osoba nie może pracować
Ocena lekarza kończy się wyszczególnieniem medycznych przeciwwskazań do zatrudnienia oraz zawiera informacje dotyczące: ·        rodzaju uszkodzenia narządów i stopnia upośledzenia sprawności organizmu,        warunków pracy, w jakich badana osoba nie może pracować

80 Jednym z bardzo ważnych zadań lekarza orzecznika jest wskazanie osobie ubiegającej się o świadczenie rentowe możliwości przekwalifikowania zawodowego i wyjaśnienie procedur stosowanych w trakcie podejmowania decyzji przekwalifikowaniu. Poziom i zakres przekazywanej przez lekarza informacji pozwalają osobie skierowanej na przekwalifikowanie zawodowe obiektywnie określić swoją sytuację zdrowotną i psychiczne możliwości a dzięki temu – na lepsze zrozumienie własnej sytuacji życiowej.

81 Na podstawie posiadanej dokumentacji medycznej i zawodowej, po analizie danych o sytuacji społecznej ubezpieczonego i po przeprowadzeniu badania lekarz orzecznik stwierdza, że osoba ubezpieczona jest niezdolna do pracy zarobkowej w dotychczas wykonywanym zawodzie, jednak jej wiek, stan pozostałych sprawności fizycznych i potencjał sprawności intelektualnych zezwalają na zdobycie nowych kwalifikacji, naukę nowego zawodu i reintegrację społeczeństwa i występuje z propozycją przekwalifikowania zawodowego, i kierując osobę ubezpieczoną na konsultację psychologiczną.

82 Zadaniem psychologa jest pomoc osobie skierowanej na badanie w lepszym rozumieniu swoich predyspozycji i sprawności psychicznych oraz wskazanie możliwości wykorzystania ich przy nauce nowego zawodu.

83 Ocena psychologiczna, wykonywana dla celów przekwalifikowania zawodowego, powinna uwzględniać:
·        ogólny poziom sprawności umysłowych (zakres posiadanej wiedzy), sprawność funkcji poznawczych (uwagi, pamięci), sprawność myślenia (konkretne, pamięciowe), koordynację wzrokowo-motoryczną, zdolność do koncentracji, ·        właściwości osobowości (reakcje emocjonalne, motywacja do podjęcia pracy zawodowej, nastawienie wobec proponowanego przekwalifikowania), ocenę patologicznych cech osobowości (neurotycznych, psychotycznych) z oceną wskaźników symulacji – dysymulacji.

84 Ponieważ podmiotem oceny są osoby różniące się wykształceniem, rodzajem oraz stopniem zaawansowania schorzeń, niezbędne jest stosowanie uniwersalnych metod badania.

85 Celem badania psychologicznego jest ustalenie rozpoznania psychologicznego, mającego znaczenie dla lekarza orzecznika ZUS przy orzekaniu o celowości przekwalifikowania zawodowego.

86 Program rehabilitacji zawodowej pozwoliłby na lepsze wykorzystanie możliwości, jakie daje ubezpieczonym renta szkoleniowa, gdyby, możliwe było odtworzenie specjalnych ośrodków rehabilitacji zawodowej . Obecnie słabym punktem tego programu są właśnie kłopoty z organizacją odpowiednich kursów przez urzędy pracy, z uwagi m.in. na ograniczone środki finansowe oraz ograniczenia lokalnych rynków pracy.

87 Interesujące są badania przyczyn niskiej efektywności procesu przekwalifikowania zawodowego w O/ZUS w Tarnowie przeprowadzone przez Wyszkowskiego i Witka. W latach 2000 – 2002 wydano w tym Oddziale orzeczenia o niezdolności do pracy do celów rentowych.

88 Lekarze orzecznicy skierowali w tym okresie 249 osób (0,169% wszystkich badanych) na badanie przez psychologa, po uprzednim wyrażeniu przez te osoby zgody na podjęcie działań mających na celu przekwalifikowanie zawodowe. W 160 przypadkach psycholog nie podzielił opinii o celowości przekwalifikowania zawodowego. Przyczyny były następujące: · niedostateczne przystosowanie się do kalectwa – u 67 osób · brak zainteresowania innym zawodem niż dotychczas wykonywany – u 40 osób · niska sprawność intelektualna – u 53 osób

89 A więc z 249 skierowanych do psychologa orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego u 89 osób. Następnie lekarz medycyny pracy w Powiatowym Urzędzie Pracy uznał iż u 39 osób z 89 skierowanych na przekwalifikowanie zawodowe istnieją przeciwwskazania do wykonywania zaproponowanego i możliwego do realizacji przez Urząd Pracy szkolenia zawodowego.

90 Jednak żadna z 50 osób, u których lekarz medycyny pracy nie stwierdził przeciwwskazań do proponowanego szkolenia nie została skierowana na odpowiednie kursy. Przyczyną był brak środków finansowych na przeprowadzenie tych szkoleń w Urzędzie Pracy. Badanie to potwierdza konieczność innego podejścia do problemów rehabilitacji w Polsce.

91 Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników
art. 21 b 1. Ubezpieczonemu spełniającemu warunki do uzyskania renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy określone w art.21, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na trwałą całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym, przysługuje przez okres 6 miesięcy renta szkoleniowa. 2. Osobę, której przyznano rentę szkoleniową, Kasa kieruje do powiatowego urzędu pracy w celu poddania przekwalifikowaniu zawodowemu. 3. Okres 6 miesięcy, o którym mowa w ust.1, ulega wydłużeniu na czas niezbędny do przekwalifikowania zawodowego, nie dłużej niż do 36 miesięcy. 4. Przedłużenie prawa do renty szkoleniowej następuje na wniosek starosty. 5. Koszty przekwalifikowania zawodowego rencisty w okresie pobierania renty rolniczej szkoleniowej są finansowane ze środków funduszu Prewencji i Rehabilitacji.

92 W wielu krajach ludziom, którzy ze względu na pogorszenie stanu zdrowia tracą zdolność do utrzymywania się z własnych zarobków stwarza się możliwość odtworzenia zdolności do pracy i możliwości powrotu do pełnego funkcjonowania w społeczeństwie.

93 Wydaje się więc, że rozwój rehabilitacji jest nieodzownym dla prawidłowego rozwiązywania problemów społecznych w każdym nowoczesnym kraju. W Niemczech rehabilitacja zawodowa pobytowa jest realizowana przez Ośrodki Rehabilitacji Zawodowej (Stowarzyszenie Wyższej Użyteczności Publicznej) i finansowana przez różne instytucje: ubezpieczenia społecznego, Ministerstwo Pracy, Urzędy Pracy itp.

94 Jest prowadzona baza danych osób, u których stwierdzono trwałe pogorszenie się zdolności do aktualnie wykonywanej pracy. Następnie do programu rehabilitacji zawodowej są kierowane osoby niepełnosprawne, samodzielnie funkcjonujące, u których stwierdzono możliwość nauki nowego zawodu w ciągu 2 lat.

95 Osoby te kierowane są do Ośrodków Rehabilitacji Zawodowej, gdzie po przeprowadzeniu w okresie 2 – 4 tygodni kwalifikacji medycznej, psychologicznej, socjologicznej i zawodowej – opracowuje się indywidualnie dla każdej osoby niepełnosprawnej program rehabilitacji społecznej, leczniczej i zawodowej czyli rehabilitacji kompleksowej.

96 W 1 roku nauki – program obejmuje: tygodni pobytu w Ośrodku – nauka nowego zawodu uzupełniona indywidualnym programem rehabilitacji medycznej i społecznej - 6 tygodni wakacji W 2-gim roku nauki tygodni – stacjonarna nauka nowego zawodu uzupełniona indywidualnym programem, rehabilitacji medycznej i społecznej - 2 tygodnie wakacji   Na zakończenie jest przeprowadzany egzamin państwowy dający uprawnienia do wykonywania nowego zawodu.

97 Warunkiem pośredniczenia absolwentów na rynku pracy jest:
◄ wysoki poziom szkolenia zawodowego (potwierdzony wynikiem końcowych egzaminów państwowych), ◄ dobre rozpoznanie rynku pracy prowadzone przez wyspecjalizowane komórki w Ośrodkach Rehabilitacji Zawodowej.

98 Prof. Wiktor Dega współtwórca Polskiej Szkoły Rehabilitacji mówił, iż:   „nieludzkim jest uratowanie człowiekowi życia, a potem pozostawienie go samemu sobie. Tymczasem właśnie wczesna i dostępna dla wszystkich rehabilitacja zmniejsza cierpienie, poprawia sprawność i jakość życia człowieka i co jest ważne sama w sobie nie jest powodem powikłań i działań ubocznych tak częstych w farmakoterapii”.

99 Wg definicji WHO rehabilitacja jest kompleksowym, skoordynowanym stosowaniem środków medycznych, socjalnych i zawodowych w celu przystosowania osób niepełnosprawnych do nowego życia i umożliwienie im jak największej sprawności.

100 Tak więc w programie rehabilitacji należy uwzględnić rehabilitację:
◄ społeczną mającą na celu przygotowanie osób niepełnosprawnych do pełnego udziału w życiu społecznym poprzez naukę pokonywania barier świadomościowych, prawnych i technicznych oraz poprzez uodpornienie psychiczne, zwiększające gwarancję zachowania i rozwijania zdobytych umiejętności zawodowych, ◄ leczniczą traktowaną jako nowoczesny program leczenia umożliwiający w możliwie najkrótszym czasie przywrócenie sprawności do czynnego życia społecznego lub w przypadku uszkodzeń morfologicznych, wykształcenie mechanizmów zastępczych i utrwalenie ich dla rekonstrukcji zdolności do czynnego życia społecznego, ◄ zawodową mającą na celu przywracanie zdolności do pracy, przekwalifikowanie zawodowe oraz stwarzanie warunków do podjęcia pracy przez osobę niepełnosprawną po zakończeniu rehabilitacji

101 Tylko więc taki kompleksowy program może zapewnić osobom niepełnosprawnym powrót do czynnego życia społecznego i dlatego niezbędne jest podjęcie odpowiednich decyzji w tym zakresie przez Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej we współpracy z Ministerstwem Zdrowia. Szybkie rozwiązanie tego problemu jest szczególnie istotne ze względów społeczno-ekonomicznych.

102 Rehabilitacja powinna stać się w naszym kraju, podobnie jak w innych krajach ważnym elementem polityki społecznej. Uzasadnieniem konieczności szybkiego wprowadzenia systemu kompleksowej rehabilitacji jest sytuacja demograficzna w naszym kraju, a także rosnące koszty świadczeń dla osób niepełnosprawnych (aktualnie około 15 % naszego społeczeństwa). Znaczna część osób niepełnosprawnych to ludzie w wieku produkcyjnym, którzy po prawidłowo przeprowadzonej rehabilitacji powrócą do pracy lub będą zdolni do stworzenia sobie miejsc pracy.

103 Dla realizacji tego celu konieczne jest wspólne działanie wszystkich instytucji służących osobom niepełnosprawnym oraz koordynacja tych działań w celu stworzenia spójnego Narodowego Programu Rehabilitacji.

104 W strategii polityki społecznej na lata 2007 – 2013 ogłoszonej przez Ministerstwo Polityki Społecznej w 2005 r. dużą rolę ma kompleksowa rehabilitacja i aktywizacja osób niepełnosprawnych. Uznano ją jako priorytet działań polityki społecznej. Należy więc jak najszybciej wprowadzać w życie zapisy zawarte w tym dokumencie.

105 KONWENCJA o prawach osób niepełnosprawnych sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r.
Podstawa prawna: Dz. U. z 2012 r. poz dokument ratyfikacyjny podpisany przez Prezydenta RP w dniu 6 września 2012; Oświadczenie Rządowe z dnia 25 września 2012 r. w sprawie mocy obowiązującej Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 1170) Państwa Strony podejmą skuteczne i odpowiednie środki, uwzględniając wsparcie wzajemnie udzielane sobie przez osoby niepełnosprawne oraz wsparcie udzielane przez inne osoby, w celu umożliwienia osobom niepełnosprawnym uzyskania i utrzymania możliwie największej niezależności, pełnych zdolności fizycznych, intelektualnych, społecznych i zawodowych oraz pełnej integracji i udziału we wszystkich aspektach życia społeczeństwa. W tym celu Państwa Strony zorganizują, wzmocnią i rozwiną usługi i programy w zakresie wszechstronnej rehabilitacji, w szczególności w obszarze zdrowia, zatrudnienia, edukacji i usług socjalnych, w taki sposób, aby usługi i programy: były dostępne od możliwie najwcześniejszego etapu i były oparte na multidyscyplinarnej ocenie indywidualnych potrzeb i potencjału, wspierały udział i integrację w społeczeństwie oraz włączenie we wszystkie aspekty życia społeczeństwa, były dobrowolne i dostępne dla osób niepełnosprawnych możliwie blisko społeczności, w których żyją, w tym na obszarach wiejskich.

106 Demaskowanie mitów związanych z powrotem do pracy i miejsc pracy integrujących społecznie / Unmasking the Myths about Return to Work and Inclusive Workplaces Autor: Joachim Breuer Zaproszono mnie, abym poruszył kwestię rehabilitacji jako inwestycji, ze szczególnym naciskiem na zdemaskowanie mitu głoszącego, że rehabilitacja, powrót do pracy, zarządzanie niepełnosprawnością oraz wszelkie inne środki wspierające uczestnictwo i włączenie społeczne osób z niepełnosprawnością to przede wszystkim koszt dla społeczeństwa. Od wielu lat jestem gorącym zwolennikiem rehabilitacji. Moje przekonanie, że przynosi ona korzyści społeczeństwu i gospodarce, wyrosło z doświadczenia w zajmowaniu się odszkodowaniami oraz rehabilitacją osób, które doznały wypadku w pracy lub które dotknęła choroba zawodowa. Wciąż brakuje świadomości potencjału tkwiącego w rehabilitacji – zwłaszcza w kwestii zmiany percepcji, jaką może spowodować rehabilitacja (tzn. skupieniu się na sprawności zamiast na niepełnosprawności).

107 Autorka: Susan B. Parker
Rehabilitacja jako strategia narodowa: urzeczywistnienie praw / Rehabilitation as a National Economic Strategy: Making Rights Real Autorka: Susan B. Parker Decydenci na szczeblu krajowym mogą obecnie pozytywnie wpłynąć na gospodarkę swego kraju poprzez zwiększenie działań w zakresie habilitacji i rehabilitacji. Celem takich programów jest wpieranie osób z niepełnosprawnościami w procesie uzyskiwania lub rozwijania tych umiejętności, które potrzebne są na rynku pracy danego państwa. Praktyczne strategie programowe, stosujące efektywne działania habilitacyjne i rehabilitacyjne, przyczynią się do urzeczywistnienia prawa do habilitacji i rehabilitacji. 26. Artykuł Konwencji Narodów Zjednoczonych o Prawach Osób Niepełnosprawnych (CRPD) objaśnia to prawo.

108 Dziękuję za uwagę.


Pobierz ppt "Każdy stan chorobowy niezależnie od jego przyczyny i charakteru może zakończyć się wyzdrowieniem, zgonem lub powodować długotrwałe lub trwałe upośledzenie."

Podobne prezentacje


Reklamy Google