Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

POSTĘPOWANIE PRZED WSA (cd)

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "POSTĘPOWANIE PRZED WSA (cd)"— Zapis prezentacji:

1 POSTĘPOWANIE PRZED WSA (cd)
Wykład VI POSTĘPOWANIE PRZED WSA (cd) Postępowanie dowodowe Zawieszenie i umorzenie PSA Rozpoznawanie skargi Copyright by Dariusz R. Kijowski

2 Postępowanie dowodowe
Pojęcie dowodu: Czynność lub ciąg czynności, w wyniku której możliwe jest ustalenie prawdziwości określonego twierdzenia o fakcie Pojęcie dowodu wg doktryny: Środek dowodowy jak i czynność zmierzająca do wykazania prawdziwości jakiegoś twierdzenia(H.Knysiak-Molczyk) Wszystko, co ma oddziaływać na przekonanie składu orzekającego i skłonić go w racjonalny, dający się obiektywnie skontrolować sposób do logicznej i zgodnej z rzeczywistym stanem rekonstrukcji faktów, które stanowić będą stan faktyczny rozstrzygnięcia (K.Piasecki) Środek, który umożliwia dowodzenie – pozwala na przekonanie się o istnieniu lub nieistnieniu oznaczonych faktów, a tym samym – o prawdziwości twierdzeń o tych faktach (W. Siedlecki) Definicji legalnej - brak

3 Zasady postępowania dowodowego przed wsa
Sąd orzeka na podstawie akt sprawy administracyjnej, chyba że organ administracji ich nie przedstawił(art.131.1) Ppsa dopuszcza przeprowadzanie nowych dowodów przez sąd, ale jedynie pisemnych (z dokumentów) i w okolicznościach określonych ustawą – jako „uzupełniających”, „niezbędnych do istotnych wątpliwości”, których przeprowadzenie „nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie”(106.3) Wszystkie twierdzenia sądu zawarte w wydawanych orzeczeniach muszą znajdować oparcie w materialne dowodowym z wyjątkiem faktów powszechnie znanych (106.4) – a więc zarówno sądowi, jak i stronom postępowania

4 Dokumenty Brak definicji legalnej
Z mających zastosowanie przed SA przepisów Kpc wynika, że dokument, to myśl/wiadomość utrwalona na piśmie W zależności od formy i od tego, od kogo pochodzi wiadomość utrwalona dokumentem, wyróżnić można dokumenty urzędowe i dokumenty prywatne Dokument urzędowy to dokument sporządzony w formie przepisanej prawem przez powołany do tego organ władzy publicznej i inny organ państwowy w zakresie jego działania albo przez organizację społeczną w zakresie zleconych jej przez ustawę spraw z dziedziny administracji publicznej (art. 244 Kpc)

5 Dokumenty urzędowe Dokument urzędowy stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone (244.1 Kpc) Ocena, czy dokument spełnia wymagania dokumentu urzędowego (w zakresie formy, zachowania właściwości), należy do sądu, który nie jest związany jego treścią, jeżeli uzna, że wydano go bez zachowania przypisanej procedury, a w tym - poza granicami właściwości organu, który dokument wystawił Domniemanie prawdziwości twierdzeń zawartych w dokumencie urzędowym może być obalone przed sądem przeciwdowodem, bo nie jest to domniemanie niezbite (nie dotyczy to orzeczeń sądowych) – art. 234 Kpc Ciężar dowiedzenia, że dokument urzędowy nie potwierdza prawdy, spoczywa na stronie PSA, która go podważa (art. 252Kpc)

6 Dokumenty prywatne Dokument prywatny – wg art. 245 Kpc – to oświadczenie podpisane przez osobę – fizyczną, bo osoba prawne nie może się podpisać Stanowi dowód tego, że osoba go podpisująca złożyła oświadczenie o treści zawartej w tym dokumencie Wydruki, kopie itp. nie są dokumentem, lecz dowodem rzeczowym, chyba, że zostały opatrzone oryginalnym podpisem możliwej do zidentyfikowania osoby Korzystają z domniemania prawdziwości (autentyczności), także możliwego do obalenia, ale nie z domniemania, że potwierdzają prawdę (dowodzone fakty)

7 Przebieg postępowania dowodowego
Uzupełniające postępowanie dowodowe sąd przeprowadza z urzędu lub na wniosek stron (106.3) Dopuszczenie dowodu winno mieć formę postanowienia (dowodowego), określającego jakie okoliczności faktyczne mają zostać ustalone (teza dowodowa), jaki dokument ma być przedstawiony, przez kogo, w jakim terminie i miejscu ma zostać przedłożony oraz przeprowadzony (236 Kpc) Postanowienia dowodowe są niezaskarżalne, ale mogą być zmieniane lub uchylane, jeżeli przemawiają za tym okoliczności sprawy (165 ppsa)

8 Przebieg postępowania dowodowego
Postępowanie dowodowe odbywa się na posiedzeniu Może być przeprowadzone pod nieobecność stron (pełnomocników) prawidłowo zawiadomionych o rozprawie (107 ppsa) Strona podważająca prawdziwość dokumentu lub moc dowodową dokumentu urzędowego obowiązana jest przedstawić lub wskazać dowody mające przemawiać za jej twierdzeniem (252 Kpc) Kto ponosi zarzut nieprawdziwości dokumentu lub niezgodności z prawdą dokumentu urzędowego w złej wierze lub lekkomyślnie, podlega karze grzywny (255 Kpc) – ocena złej wiary i lekkomyślności należy do sądu

9 Wynik postępowania dowodowego
Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego sąd – na podstawie art Kpc – ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału  Sąd ocenia na tej samej podstawie, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu lub przeszkodom stawianym przez nią w jego przeprowadzeniu wbrew postanowieniu sądu(233.2) Obowiązuje zatem zasada swobodnej oceny dowodów Sposób rozumowania winien zostać odzwierciedlony w uzasadnieniu – nie ma tu miejsca dla dowolności

10 Zawieszenie PSA Ppsa reguluje jedynie zawieszenie postępowania w znaczeniu formalnym – nie odnosi się do „stanu spoczynku” sprawy, spowodowanego bezczynnością stron (np. nie przekazanie akt sprawy, dowodu niezbędnego do rozpoznania sprawy, itp.) lub innymi względami uniemożliwiającymi rozpoznawanie sprawy (braku wiedzy o adresach uczestników ) Zawieszenie PSA może mieć charakter zależny (fakultatywne) lub niezależny od woli stron (zawieszenie obligatoryjne lub fakultatywne), a następuje co do zasady na mocy orzeczenia sądu Przesłanki zawieszenia PSA ustawa wylicza wyczerpująco

11 Zawieszenie PSA  Postępowanie ulega zawieszeniu z mocy prawa w razie zaprzestania czynności przez sąd wskutek siły wyższej (123); np. zamachu terrorystycznego, ograniczeniami stanu wojennego lub wyjątkowego, stanu klęski żywiołowej, spowodowanej katastrofą naturalną lub awarią techniczną, która uniemożliwi funkcjonowanie sądu

12 Zawieszenie PSA Sąd zawiesza postępowanie z urzędu:
w razie śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela, z tym, że nie zawiesza się postępowania w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego

13 Zawieszenie PSA Sąd zawiesza postępowanie z urzędu także: 2) jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie; 3) jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w miejscowości pozbawionej wskutek nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z siedzibą sądu oraz

14 Zawieszenie PSA jeżeli w stosunku do strony zostało wszczęte postępowanie upadłościowe, a sprawa dotyczy przedmiotu wchodzącego w skład masy upadłości w razie przedstawienia przez sąd w tym postępowaniu pytania prawnego Trybunałowi Konstytucyjnemu w przypadku wniesienia skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania ( ppsa)

15 Zawieszenie PSA Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu:
jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania administracyjnego, sądowoadministracyjnego, sądowego lub przed Trybunałem Konstytucyjnym jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy sądowoadministracyjnej (art. 125 ppsa) Jeżeli postępowanie karne lub administracyjne nie jest jeszcze rozpoczęte, a jego rozpoczęcie zależy od wniosku strony, sąd wyznaczy termin do wszczęcia postępowania, w innych przypadkach może zwrócić się do właściwego organu (125.2)

16 Kwestia prejudycjalna jako przesłanka zawieszenia
Budzi rozbieżności w orzecznictwie, np.: Np. wg WSA w Poznaniu: „Jeśli toczy się postępowanie dotyczące innej decyzji albo orzeczenia w sprawie o analogicznym lub zbliżonym stanie prawnym, to względy ekonomii procesowej przemawiają za tym, aby w takich wypadkach zawiesić dokonywanie kontroli zgodności z prawem działalności administracji publicznej” (I SA/Po 432/08), ale…

17 Kwestia prejudycjalna jako przesłanka zawieszenia
w sprawie II OSK 694/06 NSA temu zaprzeczył, a w innej stwierdził: „Artykuł 125 § 1 pkt 1 ppsa nie stanowi podstawy do zawieszenia przez wojewódzki sąd administracyjny z urzędu postępowania do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w innej sprawie tego samego rodzaju, w której zapadło już orzeczenie, ale zostało ono zaskarżone do Naczelnego Sądu Administracyjnego” (uchwała NSA w sprawie II FPS 4/08)

18 Kwestia prejudycjalna jako przesłanka zawieszenia
Rozstrzygnięcie sprawy sądowo-administracyjnej zależy od wyniku innego postępowania, w tym również sądowoadministracyjnego, jeżeli rozstrzygnięcie, które zapadnie w tym drugim postępowaniu, będzie miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy będącej przedmiotem pierwszego postępowania (kwestia prejudycjalna) (II OSK 792/07)

19 Kwestia prejudycjalna jako przesłanka zawieszenia
Przyjęte rozumienie kwestii prejudycjalnej zakłada istnienie ścisłego związku pomiędzy sprawą rozpoznawaną w postępowaniu przed sądem administracyjnym, a kwestią będącą przedmiotem postępowania prejudycjonalnego. Związek ten polega na tym, że rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego stanowi podstawę rozstrzygnięcia sprawy głównej (II OSK 792/07) W praktyce wsa dominuje pierwszy, błędny pogląd

20 Zawieszenie PSA - dalsze przesłanki
Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu także: 3) jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu skarżącego lub niewykonania przez skarżącego innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu 4) w razie śmierci pełnomocnika, chyba że strona działa przed sądem osobiście (125.1.) Sąd może również zawiesić postępowanie na zgodny wniosek stron (126.)

21 Skutki zawieszenia PSA
W przypadku zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron lub niemożności nadania sprawie dalszego biegu, zawieszenie wstrzymuje tylko bieg terminów sądowych, które biegną dalej dopiero od dnia podjęcia postępowania. We wszystkich innych przypadkach zawieszenia żadne terminy nie biegną i zaczynają biec dopiero od początku od dnia podjęcia postępowania. Terminy sądowe należy w miarę potrzeby wyznaczyć na nowo. (art ppsa)

22 Skutki zawieszenia PSA
Podczas zawieszenia sąd nie podejmuje żadnych czynności z wyjątkiem tych, które mają na celu podjęcie postępowania albo wstrzymanie wykonania aktu lub czynności. Czynności podejmowane przez strony, a nie dotyczące tych przedmiotów (tj. mających na celu podjęcie postępowania albo wstrzymanie wykonania aktu lub czynności), wywołują skutki dopiero od dnia podjęcia postępowania (127.3.)

23 Podjęcie zawieszonego PSA
Sąd postanowi podjąć postępowanie z urzędu, gdy ustanie przyczyna zawieszenia, w szczególności: w razie śmierci strony - od dnia zgłoszenia się lub wskazania następców prawnych zmarłego albo od dnia ustanowienia we właściwej drodze kuratora spadku; w razie utraty zdolności sądowej - od dnia ustalenia ogólnego następcy prawnego;

24 Podjęcie zawieszonego PSA
w razie braku przedstawiciela ustawowego - od dnia jego ustanowienia; gdy rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego postępowania - od dnia uprawomocnienia się orzeczenia kończącego to postępowanie; sąd może jednak i przedtem, stosownie do okoliczności, podjąć dalsze postępowanie (128.1.)

25 Podjęcie zawieszonego PSA
Jeżeli w ciągu roku od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania nie zgłoszą się lub nie zostaną wskazani następcy prawni zmarłej strony, sąd może z urzędu zwrócić się do sądu spadku o ustanowienie kuratora spadku, chyba że kurator taki już wcześniej został ustanowiony (128.2.) W razie zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron sąd postanowi podjąć postępowanie na wniosek którejkolwiek z nich, nie wcześniej niż po upływie trzech miesięcy od zawieszenia postępowania (129.)

26 Skutki zawieszenia PSA
Sąd umarza postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron, jak również na skutek braku lub wskazania złego adresu skarżącego lub niewykonania przez skarżącego innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu – jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu trzech lat od daty postanowienia o zawieszeniu. Ponadto sąd umorzy postępowanie w razie stwierdzenia braku następcy prawnego strony, która utraciła zdolność sądową, a w każdym razie po upływie trzech lat od daty postanowienia o zawieszeniu z tej przyczyny (130.1)

27 Skutki zawieszenia i tryb zawieszania, podejmowania i umarzania zawieszonego PSA
Umorzenie zawieszonego postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym powoduje uprawomocnienie się orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego (130.2.). postanowienie w przedmiocie zawieszenia, podjęcia i umorzenia postępowania może zapaść na posiedzeniu jawnym (rozprawie), jak i niejawnym (131.)

28 Umorzenie PSA Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania (na rozprawie lub posiedzeniu niejawnym): jeżeli skarżący skutecznie cofnął skargę; w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego, chyba że udział w sprawie zgłasza osoba, której interesu prawnego dotyczy wynik tego postępowania; gdy postępowanie z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe (161.1.)

29 Bezprzedmiotowość PSA
wszczęcie postępowania mimo braku skargi uprawnionego podmiotu skuteczne cofnięcie skargi śmierć skarżącego będącego jedyną osobą, której interesów prawnych sprawa dotyczy (uprawnienia i obowiązki o charakterze osobistym) utrata mocy obowiązującej aktu zaskarżonego do sądu, z wyjątkiem aktów (uchwał), które były i są wykonywane po ich zastąpieniu nowymi wydanie aktu lub podjęcie czynności, których brak był podstawą skargi na bezczynność

30 Bezprzedmiotowość PSA
dokonanie zmian zapisów w ewidencji lub rejestrze, na które wniesiono skargę, czyni sprawę bezprzedmiotową jedynie wówczas, gdy nowe zapisy mogą mieć zastosowanie do okresu, w którym poprzednie zapisy ingerowały w interesy skarżącego wydanie wyroku w sprawie, w której wniesiono zażalenie na incydentalne postanowienie o odmowie wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu postępowanie w kwestii przywrócenia terminu do wniesienia skargi jest bezprzedmiotowe, jeżeli terminowi nie uchybiono

31 Bezprzedmiotowość PSA
skuteczny wniosek o umorzenie postępowania administracyjnego sprawia, że postępowanie sądowe, którego celem jest zobowiązanie organu do wydania decyzji merytorycznej, stało się bezprzedmiotowe PSA w sprawie dot. decyzji wydanej we wznowionym postępowaniu adm. nie staje się bezprzedmiotowe, gdy w odrębnym postępowaniu stwierdzono nieważność decyzji ostatecznej będącej przedmiotem wznowionego postępowania

32 Bezprzedmiotowość PSA
Jest, czy nie ma bezprzedmiotowości skargi na bezczynność wydania zaświadczenia, gdy taki dokument został wydany ? – sąd winien umorzyć postępowanie czy skargę oddalić (gdy żądanie skarżącego zostało uwzględnione albo … uwzględnić zobowiązując organ do wydania zaświadczenia uwzględniającego w pełni żądanie strony ? - Brak jednolitości orzecznictwa

33 Rozpoznanie sprawy – cel i istota oraz granice rozpoznania
Celem PSA i zarazem istotą rozpoznania sprawy, jest ustalenie i orzeczenie o zgodności zaskarżonego zachowania organu administracji publicznej lub sądu I instancji z prawem, a ewentualnie - także o skutkach stwierdzonej niezgodności Sąd jest związany granicami sprawy, w której wniesiono skargę (134.1) Sąd rozpoznaje sprawę wg stanu faktycznego i prawnego istniejącego w dniu podejmowania zaskarżonego aktu lub czynności (131 ppsa)

34 związanie granicami sprawy
rozstrzygnięcie "w granicach danej sprawy" oznacza, że sąd nie może uczynić przedmiotem rozpoznania legalności innej sprawy administracyjnej niż ta, w której wniesiono skargę (II OSK 21/07, IV SA/Gl 707/08) Jeżeli przedmiotem sprawy jest decyzja rozstrzygająca o uprawnieniach funkcjonariusza zwolnionego ze służby do wynagrodzenia, to poza granicami takiej sprawy jest rozstrzyganie o zgodności z prawem decyzji o jego zwolnieniu ze służby (IV SA/Po 282/08), ale czy to oznacza, że sąd jest związany bezprawną i nie doręczoną (tajną) decyzją o zwolnieniu?

35 związanie granicami sprawy
zgodnie ze stanowiskiem doktryny (B. Adamiak, glosa do wyroku w sprawie I SA/Gd 654/96, A.Kabat, Komentarz) na sprawę administracyjną w znaczeniu materialnym składają się elementy podmiotowe i przedmiotowe. Tożsamość elementów podmiotowych to tożsamość podmiotu będącego adresatem praw lub obowiązków, a tożsamość przedmiotowa to tożsamość treści tych praw i obowiązków oraz ich podstawy prawnej i faktycznej

36 związanie granicami sprawy
To (może?) trafny pogląd, ale z zastrzeżeniem, że zmiana kręgu podmiotów nie oznacza, że wychodzimy poza granice sprawy, albo że sprawa przestaje istnieć, o ile przedmiotem rozpoznania jest ten sam akt (jego część) lub czynność, na które skargę wniesiono – musimy uwzględniać, że następcy prawni mogą wstępować w miejsce stron, a sprawa rozpoznawana przez SA nadal istnieje, ma swoje granice – za takim rozumieniem granic sprawy przemawia przepis art. 161 § 1 pkt 2 ppsa, ograniczający umarzanie postępowania do spraw dotyczących wyłącznie osobistych praw lub obowiązków skarżącego

37 związanie granicami sprawy
W sprawie, w której zaskarżono akt lub czynność organu, który przestał być właściwy w danej sprawie administracyjnej, ale nadal istnieje – nadal stroną przeciwną będzie organ, który je podjął, gdy przestał istnieć – w jego miejsce wstępuje organ, który przejął zobowiązania organu zlikwidowanego, a nie ten, który przejął jego kompetencje - DRK W sprawie skargi na bezczynność rzecz się komplikuje – czy sprawa ze skargi na organ, który przestał być właściwy, staje się bezprzedmiotowa ? Przecież sąd nie będzie mógł nakazać stronie przeciwnej wydania aktu

38 Granice rozpoznania sprawy
Sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną ( ppsa) Zarzut skargi, to twierdzenie, że oap naruszył jakiś wskazany przepis w określony skargą sposób Wniosek skargi, to żądanie pozbawienia mocy prawnej lub uznania za pozbawiony mocy zaskarżony akt lub czynność Podstawa prawna skargi to przepisy, z których skarżący wyprowadza wniosek, że jest legitymowany do wniesienia danej skargi i zgłoszenia w niej postawionych zarzutów oraz wniosków

39 Granice rozpoznania sprawy
Aktami wydanymi w granicach sprawy o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia są postanowienia uzgodnieniowe podjęte w postępowaniu o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia. Za takie akty nie można jednak uznać postanowień uzgodnieniowych podjętych w postępowaniu zakończonym wydaniem decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania (II OSK 21/07) ale …

40 Granice rozpoznania sprawy
Postępowania o uzgodnienie decyzji o warunkach zabudowy, chociaż dotyczą tej samej inwestycji, stanowią odrębne postępowania w odrębnych sprawach, których rozstrzygnięcia nie można upatrywać w możliwościach, jakie dają przepisy art. 134 § 1 i art. 135 p.p.s.a., w ramach jednego postępowania (II OSK 772/07) – i tu NSA ma rację!!!

41 Granice rozpoznania sprawy
Sąd administracyjny nie ustala stanu faktycznego, a jedynie wskazuje, które ustalenia organu zostały przez niego przyjęte, a które nie (II FSK 1665/06) Sąd administracyjny w przypadku skargi zarówno na pozytywną jak i negatywną (odmowną) decyzję w sprawie stwierdzenia nieważności rozstrzygając w granicach danej sprawy ma obowiązek przeanalizować takie orzeczenie w szczególności z punktu widzenia zgodności z art Kpa lub 247 Op i nie może ograniczyć się, tylko do wad wskazanych w takiej decyzji (II FSK 1667/06)

42 związanie zarzutami skargi
Oznacza, że sąd nie może wydać rozstrzygnięcia z powodu naruszenia innej normy prawnej (innych przepisów prawa), niż wskazane w skardze Niezwiązanie zarzutami pozwala sądowi na wydanie orzeczenia po stwierdzeniu, że oap naruszył „inne prawo” lub w inny sposób, niż twierdzi strona skarżąca Niezwiązanie zarzutami nie pozwala jednak sądowi zaniechać rozpoznania zarzutów skargi – musi to uczynić i dać temu wyraz w orzeczeniu (I OSK 249/07, I FSK 807/07, II GSK 191/08)

43 Obowiązek rozpoznania sprawy
Z art. 134 § 1 p.p.s.a. wynika zarówno uprawnienie jak i obowiązek wyjścia sądu administracyjnego pierwszej instancji poza zarzuty, wnioski i podstawę prawną rozpatrywanej skargi, jeżeli może mieć to znaczenie dla kontroli legalności wykonywania administracji publicznej, również w zakresie przestrzegania przez organy postępowania administracyjnego przepisów o właściwości rzeczowej i miejscowej (II OSK 782/07,II FSK 615/07)

44 Obowiązek rozpoznania sprawy
Sąd, będący organem wymiaru sprawiedliwości powołanym do kontroli legalności działań administracji publicznej, jest obowiązany zbadać, czy uchwała rady gminy, będąca przedmiotem oceny sądu administracyjnego w trybie art. 101 ust. 1 u.s.g. narusza prawo nie tylko w zakresie przytoczonych podstaw skargi, ale czy jest zgodna z obowiązującymi w dacie jej uchwalenia przepisami, a w szerszej perspektywie – z całym porządkiem prawnym. Tym samym sądy administracyjne rozstrzygają o zgodności uchwały w sposób obiektywny (II SA/Po 656/08) – teza aktualna we wszystkich sprawach!!!

45 Obowiązek rozpoznania sprawy
Sąd administracyjny bada, czy w trakcie postępowania administracyjnego zostały ujawnione wszystkie istotne dla wydania decyzji okoliczności, czy były one przez organ uwzględnione przy wydawaniu orzeczenia i w jaki sposób ocenione. Dlatego sąd administracyjny ma obowiązek zbadania wszelkich okoliczności faktycznych, tak dotyczących samego działania organu w toku wydawania orzeczenia, jak i tych, które były lub powinny były stać się jego podstawą faktyczną (I SA/Go 217/08) – słusznie, ale bez obowiązku ustalania takich faktów (II FSK 91/08)

46 Zakaz reformationis in peius
Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności ( ppsa) Celem wprowadzenia tego zakazu jest zapobieganie sytuacjom, w których strona niezadowolona z orzeczenia, rezygnowałaby z jego zaskarżenia w obawie, że w razie nieuwzględnienia jej wniosków sytuacja jej ulegnie pogorszeniu (I GSK 61/08)

47 Zakaz reformationis in peius
Zakaz orzekania na niekorzyść oznacza, że orzeczenie wydane na skutek rozpoznania środka zaskarżenia nie może być dla skarżącej mniej korzystne, niż orzeczenie zaskarżone (z wyjątkiem stwierdzenia naruszenia prawa skutkującego stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności). Zarówno oddalenie przez sąd I instancji skargi na decyzję organu odwoławczego, jak i decyzja tego organu utrzymująca w mocy decyzję organu I instancji dotyczącą określenia wartości celnej i podatku od towarów i usług ani nie rozszerza obowiązków, ani nie uszczupla uprawnień strony określonych w decyzji organu I instancji (I GSK 61/08)

48 Zakaz reformationis in peius
Niekorzyść determinująca zakaz reformationis in peius w postępowaniu sądowoadministracyjnym może wystąpić jedynie na skutek uchylenia aktu lub czynności w części niezaskarżonej, zastosowania środka ostrzejszego od tego, o który wnosił skarżący, lub takiego sformułowania oceny prawnej, która w ponownym postępowaniu przez organem administracji zdeterminowałaby wydanie aktu pogarszającego sytuację materialnoprawną skarżącego w porównaniu z sytuacją, która wynika z zaskarżonego aktu lub czynności (II OSK 893/07)

49 Zakaz reformationis in peius
„Jeżeli organ odwoławczy orzekał na podstawie art. 138 § 2 k.p.a., to uchylenie zaskarżonej decyzji z jednoczesnym dokonaniem przez sąd pierwszej instancji wiążącej interpretacji przepisów i w istocie ich subsumcji w sprawie nie mogło mieć miejsca (nastąpiło przedwcześnie). To organ odwoławczy winien mieć możliwość samodzielnego zinterpretowania i zastosowania stosownych przepisów prawa, a dopiero później działanie to może być korygowane przez sąd administracyjny orzekający w sprawie” – co ustaliwszy NSA uznał naruszenie pezez wsa art ppsa (II OSK 1315/06)

50 Zakaz reformationis in peius
Zasada (zakaz – DRK) ) reformationis in peius nie ma zastosowania przy rozpatrywaniu sprawy przez organ pierwszej instancji w postępowaniu toczącym się w następstwie decyzji kasacyjnej organu odwoławczego (II FSK 1066/06) Uczynienie przez sąd pierwszej instancji przedmiotem kontroli decyzji ostatecznej organu I instancji w części, która nie podlegała kontroli instancyjnej, wskutek niezaskarżenia jej przez stronę, narusza przepisy postępowania, dodatkowo pogarszając sytuację strony, wbrew wyrażonemu w art. 134 § 2 p.p.s.a. zakazowi reformationis in peius (I OSK 580/06)

51 Skutki ustalenia niezgodności z prawem
Skutkami stwierdzonej niezgodności z prawem jest orzeczenie o uwzględnieniu wniesionego środka zaskarżenia oraz o: utracie mocy obowiązującej zaskarżonego aktu lub orzeczenia, o bezskuteczności prawnej zaskarżonej czynności, o istnieniu obowiązku lub uprawnienia wynikającego z przepisu prawa lub o nakazaniu wydania aktu lub dokonania czynności

52 Skutki ustalenia niezgodności z prawem
Sąd, uwzględniając skargę, wydaje wyrok , w którego sentencji zawiera rozstrzygnięcia określające skutki ustaleń Podstawy wyroków wsa zawarte są w art ppsa Wydając wyrok sąd uzasadnia go i może w uzasadnieniu zawrzeć ocenę prawną, która będzie wiązać oap oraz sam sąd w kolejnych stadiach postępowania (153) tylko uwzględniające skargę wyroki wsa podlegają doręczeniu z uzasadnieniem z urzędu

53 Zakres uprawnień orzeczniczych wsa
Sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia (art. 135 ppsa) W poprzednim stanie prawnym (do 2003 r.) NSA był jedynie „uprawniony” do takiego działania (art. 29)

54 Zakres uprawnień orzeczniczych wsa
Regulacja art. 135 § 1 p.p.s.a. ma zastosowanie, jeżeli sąd administracyjny znajdzie podstawy do uwzględnienia skargi złożonej na daną decyzję. Dopiero wówczas wchodzi w rachubę stosowanie przewidzianych ustawą środków w celu usunięcia naruszenia prawa także w stosunku do innych aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla jej końcowego załatwienia (I GSK 3177/05)

55 Zakres uprawnień orzeczniczych wsa
środki prawne, o których mowa w art. 135 ppsa, powinny być stosowane do aktów lub czynności wydanych lub podjętych w różnych, a więc w odrębnych postępowaniach prowadzonych "w granicach sprawy, której dotyczy skarga". Chodzi więc zarówno o postępowania zaliczane do trybu głównego (toczące się przed organem pierwszej i drugiej instancji), jak i postępowania należące do trybu nadzwyczajnego (np. postępowanie w sprawie wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji oraz zmiany lub uchylenia decyzji na podstawie art. 154 § 1, art. 155 i art. 161 § 1 k.p.a.) . Tak – trafnie – A. Kabat (Komentarz)

56 Zakres uprawnień orzeczniczych wsa
Jak wcześniej wskazywałem, sprawa zakończona zaskarżalnym postanowieniem organu działającego w trybie art. 106 Kpa, nie jest sprawą prowadzoną w granicach sprawy zakończonej zaskarżoną do sądu decyzją (tak też NSA w sprawie II GSK 402/08, chociaż chyba z błędnym uzasadnieniem, akcentującym, że na zasadach art. 135 ppsa nie można atakować aktu, którego nie zaskarżono w terminie wówczas, gdy skarżący miał taką możliwość. Z takim uzasadnieniem należałoby zaprzeczyć możliwości zastosowania tego przepisu do innych niezaskarżonych aktów wydanych w granicach tej samej sprawy. Teza jest prawidłowa, bo rzecz dotyczyła różnych spraw administracyjnych)

57 Zakres uprawnień orzeczniczych wsa
Artykuł 135 p.p.s.a. nie ma zastosowania w postępowaniu przed sądem administracyjnym wszczętym ze skargi na postanowienie wydane w postępowaniu egzekucyjnym w odniesieniu do decyzji stanowiącej źródło obowiązku realizowanego w trybie egzekucji administracyjnej, ponieważ przedmiotem postępowania egzekucyjnego w administracji jest sprawa odmienna od sprawy będącej przedmiotem administracyjnego postępowania atrybucyjnego (podatkowego) - II FSK 165/07

58 Zakres uprawnień orzeczniczych wsa
Artykuł 135 p.p.s.a. nie pozwala sądowi administracyjnemu kontrolować procedury aktu powołania na stanowisko Prezesa UKE (VI SA/Wa 865/07 – rozpoznając skargę na decyzję Prezesa, przyp. - drk) – czyżby? A casus Kapitana z Koepenick? A możliwość przeciwdowodu na dokument urzędowy? Niedopuszczalne jest stosowanie przez wojewódzki sąd administracyjny art. 135 p.p.s.a. w razie uwzględnienia skargi na postanowienie organu II instancji w przedmiocie niedopuszczalności zażalenia (odwołania) - I FSK 516/06(i np. uchylenie decyzji I instancji)

59 Zakres uprawnień orzeczniczych wsa
Pojęcie "sprawy", jakim operują przepisy z art. 134 § 1 i 135 p.p.s.a., niewątpliwe różni się od pojęcia "sprawa administracyjna". Jest bowiem od niego szersze. Obejmuje ono wszelkie te postępowania i wydane bądź zapadłe w nich rozstrzygnięcia (także akty i czynności) administracyjne, bez względu na to, czy były one zaskarżalne w toku instancji, które poprzedzając zaskarżone, warunkowały dokonaną w nim konkretyzację stosunku prawnego podlegającego rozstrzygnięciu (I FSK 614/05)

60 Zakres uprawnień orzeczniczych wsa
Innymi słowy, granice sprawy, o której mowa w ww. przepisach, wyznacza w istocie rzeczy istota stosunku administracyjnoprawnego podlegającego załatwieniu danym, skarżonym, rozstrzygnięciem (aktem lub czynnością) administracyjnoprawnym (I FSK 614/05)


Pobierz ppt "POSTĘPOWANIE PRZED WSA (cd)"

Podobne prezentacje


Reklamy Google