Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Święta Bożego Narodzenia

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Święta Bożego Narodzenia"— Zapis prezentacji:

1 Święta Bożego Narodzenia

2 Wigilia Bożego Narodzenia
Wigilia Bożego Narodzenia (wieczerza wigilijna, wieczór wigilijny, niekiedy także gwiazdka) (z łac. vigilia - czuwanie, straż) - w tradycji chrześcijańskiej dzień poprzedzający święto Bożego Narodzenia, kończący okres adwentu. Korzenie tego święta sięgają prawdopodobnie obchodów Saturnaliów w starożytnym Rzymie, gdzie chrześcijaństwo się rozwijało, lub nawet świętowania przesilenia zimowego w epoce kamiennej. Pewne analogie występują także z żydowskim świętem Chanuka oraz perskim świętem Szab-e Jalda. Uroczystą kolację tego dnia przyjęło nazywać się również wigilią. Zwana ona jest też wilią, postnikiem, bożym obiadem, po staropolsku Godami, a na wschodzie kutią (od głównej potrawy). Wigilia rozpoczyna święta Bożego Narodzenia - Rodzinne święta pełne pięknych tradycji i podniosłego nastroju. Wieczór wigilijny jest najbardziej uroczystym i najbardziej wzruszającym wieczorem roku.

3 Tradycyjnie wieczerza wigilijna rozpoczyna się wraz z pierwszą gwiazdką na niebie.Jest to symboliczne nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej, oznaczającej narodziny Jezusa, którą wg Biblii na wschodniej stronie nieba ujrzeli Trzej Królowie. Wigilia dla dzieci jest to chyba najpiękniejszy wieczór w roku, w którym atmosfera baśni urzeczywistnia się na parę godzin, gdy pod pięknie ubrana choinką, w świetle kolorowych światełek znajdują prezenty o których marzyły.

4 ZWYCZAJE WIGILIJNE DAWNIEJ
Z nocą wigilijną związane są szczególnie liczne wierzenia. W Wierzeniach ludowych noc ta jest okresem czarów, dziwów, niesamowitych zjawisk i nadprzyrodzonych mocy. To wieczór, w którym nie ma rzeczy niemożliwych. Według starych wierzeń w wieczór ten otwiera się wnętrze ziemi i jasnym opłomieniem świecą się ukryte skarby, woda w potokach, źródłach i rzekach zamienia się na chwilę w wino i miód, a nawet płynie złoto. Wtedy też srebrną gwiazdką zakwita kwiat paproci. Zakazano rąbać drewna, ponieważ w tym wypadku przez cały następny rok bolałaby głowa. Nie prano i nie rozwieszano bielizny, gdyż to wróżyło śmierć któregoś z domowników. W obecnych czasach ludzie często odwiedzają groby zmarłych. Tak jak w dniu Wszystkich Świętych czy też Zaduszki zapalają świece, a czasem wkładają do wazonu ozdobione gałązki drzewa iglastego

5 Wierzono również, że ten, kto jest smutny w dzień Wigilii, czy też ma żałobę, ten przez cały następny rok taki będzie. Natomiast wesołe spędzenie tego dnia, wróżyło szczęście i pomyślność w roku przyszłym. W dniu wigilijnym nie wynoszono niczego z domu, ponieważ wierzono, iż w ten sposób ludzie ściągną na siebie nieszczęście i nie będą w stanie niczego się dorobić w przyszłym roku. Wiele wróżb w dniu wigilijnym związanych było z przyszłym partnerem. było również, jaki ptak nadleciał. Jeżeli był to wróbel, to narzeczony miał być młodzieńcem, natomiast kruk wróżył wdowca. Po spożyciu wieczerzy wigilijnej dziewczęta miały zwyczaj wychodzenia do szopy i przynoszenia drewek. Jeżeli była ich liczba parzysta, to wierzono, że dziewczyna wyjdzie za mąż w przyszłym roku i będzie żyła w parze. Natomiast nieparzysta ilość drewek wróżyła, że dziewczyna do następnej Wigilii zostanie sama. Jeszcze inaczej wróżono o narzeczonym w ten sposób, iż dziewczyna wyszła za dom i krzyknęła, a potem czekała, z której strony odezwie się pies. Z tej właśnie strony miał nadejść ukochany.

6 Wierzeń, wróżb i zwyczajów w dniu wigilijnym było całe mnóstwo
Wierzeń, wróżb i zwyczajów w dniu wigilijnym było całe mnóstwo. Niektóre z nich przetrwały do dnia dzisiejszego, jednak można zauważyć, iż coraz mniej rodzin pielęgnuje owe tradycje. Być może jest to związane ze współczesnym szybkim trybem życia, który „zabija” wszystko, co dawne. Ludzie nie mają na nic czasu, ciągle się gdzieś śpieszą. Z trudem znajdą czas, by w kręgu rodzinnym zjeść chociaż jeden posiłek w ciągu dnia. Nie trudno się więc dziwić, że tacy ludzie wolą w czasie świąt włączyć telewizję niż zawracać sobie głowę tradycjami. Jednak owe zwyczaje mogą nam wiele powiedzieć o naszych przodkach i poprzez nie mamy możliwość wglądu w ich życie. Zwłaszcza święta Bożego Narodzenia są dosłownie przetkane różnymi zwyczajami, które warto pielęgnować. Niektóre z nich, związane z wieczerzą wigilijną, są pielęgnowane nawet dziś. Najbardziej wzruszającym momentem było i jest dzielenie się poświęconym opłatkiem. Staropolskie opłatki były różnokolorowe i bardzo ozdobne. Dawniej człowiek składał ofiary nieznanym siłom- wodzie, piorunom, wiatrom, trzęsieniom ziemi, bu ustrzec się od tego wszystkiego, co mogło mu zagrażać.

7 Praktyka pieczenie chleba przaśnego, niekwaszonego, takiego, jakiego używał Pan Jezus przy ostatniej wieczerzy, pochodziła z czasów biblijnych, od Mojżesza i zachowała się w Kościele do dziś, choć obecnie ten chleb ma inny wygląd, jest bielszy, cieńszy i delikatniejszy. Nazwa „opłatek” pochodzi od łacińskiego słowa „oblatum” czyli dar ofiarny. Opłatek używany był jednak wyłącznie do Mszy Świętej i do konsekracji komunikantów dla wiernych. Dopiero od XV wieku stał się bardziej popularny, kiedy nastąpił jego masowy wypiek.

8 Jednym z najpiękniejszych zwyczajów bożonarodzeniowym jest śpiewanie kolęd. Śpiewała i śpiewa kolędy cała Polska, od Podlesia po Kasby, od Kaszub po Podhale - i to wszędzie te same, w kościele i w domu, w każdym nastroju ducha, bo do każdego nastroju można dobrać polską kolędę. Jeśli już raz, w czasach dzieciństwa, kolęda zapadła w duszę Polaka - towarzyszy mu wszędzie, odrywa go od codziennej szarości, przenosi w inne światy, na obczyźnie daje wrażenie Ojczyzny. Polskie kolędy są nie tylko modlitwą czy pieśnią, są opowiadaniami o pasterzach, parobkach, o polskiej wsi, o Dzieciątku. Sama nazwa "kolęda" na określone pieśni na Boże Narodzenie jest stosunkowo nowa i oznacza pieśń bożonarodzeniową o charakterze kościelnym i świeckim. Sam wyraz kolęda pochodzi od starorzymskiej nazwy pierwszego dnia każdego miesiąca - "calendae". Na wieczerzę wigilijną zapraszano nie tylko zwierzęta domowe, ale również leśne, w tym wilki. Rozrzucano dla nich przed domem pożywienie, aby nie podchodziły pod domostwo w nowym roku.

9 DZIŚ Dziś obwiązywanie drzew powrósłami z wigilijnego siana nie jest już kultywowane, jednak w niektórych regionach polski wiejscy gospodarze dodają do paszy dla bydła odrobinę potraw z wigilijnego stołu. Ten ludowy obrzęd wywodzi się z dawnej Rzeczpospolitej. Aleksander Brückner pisze: „Udzielano coś z potraw bydłu, kurom, wilkom, których na tę wieczerzę zapraszano, aby się później już nie zjawiały”. W dzisiejszych czasach Wigilia nie ma już tak magicznego znaczenia jak w dawnych wiekach, wspólnym zwyczajem jest jednak nadal łamanie się opłatkiem (maczanym niegdyś w miodzie), obdarowywanie się prezentami oraz wspólne śpiewanie kolęd. – „Po spożyciu wieczerzy wigilijnej, czy to w chacie czy w pańskim dworze, oboje gospodarstwo, zgromadziwszy rodzinę i domowników, spędzali resztę wieczora na śpiewaniu kolęd o Narodzeniu Jezusowym” – czytamy u Glogera. Upominki dawano tylko w bogatych domach, gospodarze (a najczęściej gospodynie) obdarowywali przy tym nie tylko siebie wzajemnie, ale także służbę.

10 Zwyczajem łączącym współczesne Boże Narodzenie ze świętami sprzed paruset lat jest szopka, którą odsłaniano w kościołach po wieczerzy wigilijnej, tuż przed pasterką. O tym, że dawne szopki wyglądały podobnie do dzisiejszych, można się przekonać, czytając „Opis obyczajów za panowania Augusta III”, spisany przez księdza Jędrzej Kitowicza ( ). Oddajmy głos pisarzowi: „Mamy wiadomość z Ewangelii, że Chrystus, narodzony w stajni, złożony był in praesepio. Praesepe znaczy w polskiej mowie żłób. Jasła zaś zowią się zagrody pod żłobem, gdzie słomę na podściel pod konie służącą kładą (...) Jasełka były to ruchomości małe, ustawione w jakim kącie kościoła, a czasem zajmujące cały ołtarz niżej i wyżej po bokach, tylko jedną mensę ołtarzową nie zaprzątnioną sobą zostawując dla odprawowania mszy świętej wolną.” Siadając dziś do wieczerzy, dzieląc się opłatkiem, spożywając wigilijne potrawy i śpiewając kolędy, warto pamiętać, że kultywujemy tym samym wielowiekową tradycję naszych przodków. Współczesna Wigilia, świętowana w epoce powszechnej konsumpcji, Internetu, hipermarketów, jest wciąż żywym zabytkiem naszej kultury.

11 Menu Wigilijne Przygotowania do wieczerzy wigilijnej rozpoczynają się na 2-3 tygodnie przed nią. Wtedy rozpoczynają się zakupy produktów, które trwają prawie do samych świąt. Menu wigilijne oraz przygotowanie kolacji to duże wyzwanie dla każdej pani domu. Dlatego nieoceniona jest pomoc bliskich. Należy pamiętać, że oprócz kulinarii z samą wigilią i Świętami Bożego Narodzenia związanych jest szereg innych ciekawych tradycji, w tym oczywiście tradycja wręczania prezentów świątecznych. W polskiej tradycji obowiązuje zwyczaj, że na Wigilii powinno być 12 potraw . Każdej należy spróbować, co ma zapewnić szczęście przez cały rok. Zgodnie z polskim zwyczajem potrawy wigilijne powinny być postne, czyli bezmięsne i bez użycia tłuszczów zwierzęcych przy ich przygotowaniu. W liście pasterskim z 2003 roku dotyczącym przykazań kościelnych polscy biskupi zachęcają do zachowania tego zwyczaju, chociaż według obowiązujących przepisów kościelnych w wigilię Bożego Narodzenia nie obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych.

12 POTRAWY WIGILIJNE DAWNIEJ I DZIŚ : Barszcz czerwony z uszkami

13 Kutia

14 Kulebiak

15 Karp smażony na maśle

16 Makowiec

17 Pierogi z kapustą

18 Moczka

19 Kompot z suszu Żur wigilijny Zupa grzybowa ( z makaronem lub lanymi kluskami) Zupa rybna Kapusta z grzybami

20 Jak powinien wyglądać stół wigilijny?
Stół wigilijny oddaje nastrój Świąt Bożego Narodzenia, atmosferę miłości łączącą domowników oraz ciepło rodzinne. Staje się on na jeden wieczór centralną częścią domu. To dookoła niego zbiera się cała rodzina na podniosłą, uroczystą kolację. On jest świadkiem naszych życzeń, złożonych najbliższym nam osobom, oraz to właśnie przy nim łamiemy się opłatkiem. Każdy stara się, aby wystrój stołu bożonarodzeniowego był równie wspaniały jak te święta. Wystrój tradycyjnego stołu wigilijnego. 1. Pod obrusem tradycyjnie kładzie się siano. Jest ono symbolem ubóstwa oraz stajenki, w której urodził się Chrystus. 2.Pośrodku stołu kładzie się talerzyk lub koszyczek z opłatkami, oraz stawia krzyż. 3. Na stole powinny pojawić się również sól i czosnek (walka ze złymi mocami). 4. W niektórych rejonach Stół Wigilijny opasa się żelaznym łańcuchem, natomiast pod stół kładzie się metalowe przedmioty (np. młotek, siekierę, nożyk, kosę). Zabiegi te mają na celu ochronę uczestników Wigilii przed złem oraz chorobami. Położona zamknięta kłódka pod stołem będzie chronić nas i naszą rodzinę od plotek.

21 5. Stroiki świąteczne z zielonych gałązek.
6. Tradycyjnie liczba nakryć do stołu powinna być większa, niż liczba uczestników Wigilii. Wolne nakrycie przeznaczone jest dla kogoś bliskiego jednak nieobecnego, zmarłego lub dla niespodziewanego gościa.

22 PRZY STOLE Wieczerza wigilijna rozpoczynała się zawsze wspólną modlitwą i do końca miała charakter uroczysty i poważny. Nikomu oprócz gospodyni nie wolno było wstawać od stołu, ani nawet rozmawiać; "... poważnie, w milczeniu ...między jednym kęsem a drugim łyżkę podnosili do góry, albo trzymali w ręce nie kładąc na stole ani na chwilę .  Kolację, w polskiej tradycji postną, rozpoczyna modlitwa i czytanie fragmentu Ewangelii wg św. Mateusza lub Łukasza dotyczącego narodzin Jezusa. a następnie łamanie się opłatkiem z równoczesnym składaniem sobie nawzajem życzeń. ( Zwyczaj stawiania dodatkowego nakrycia szczególnie upowszechnił się w XIX wieku. Miał wówczas patriotyczną wymowę - w wielu domach miejsce to symbolicznie było zarezerwowane dla członka rodziny przebywającego na zesłaniu na Syberii.)

23 ikony POLSKICH ŚWIĄT Choinka jest najmłodszą ozdobą Świąt Bożego Narodzenia w polskich domach. Przywędrowała do nas z Niemiec pod koniec XVIII wieku, choć we wsiach środkowej, wschodniej i południowej Polski pojawiła się dopiero w okresie międzywojennym. Ubierano ją zawsze w Wigilię, wieszając na gałązkach ozdoby z opłatka, orzechy, pierniki, jabłka oraz świeczki. Z czasem pojawiły się na niej własnoręcznie wykonane ozdoby z papieru, słomy, wydmuszek jaj oraz piór. Prezenty W Polsce zwyczaj obdarowywania się prezentami w wigilijny wieczór ma długą tradycję. Przez Kościół został nazwany Gwiazdką. Ponieważ tą częścią wieczoru najbardziej zainteresowane były dzieci, więc to one z niecierpliwością wypatrywały pierwszej gwiazdki na niebie.

24 Kolęda – odwiedziny duszpasterskie
Święty Mikołaj (ang. Santa Claus, Father Christmas) – postać starszego mężczyzny z brodą ubranego w czerwony strój, który wedle różnych legend i bajek w okresie świąt Bożego Narodzenia rozwozi dzieciom prezenty saniami ciągniętymi przez zaprzęg reniferów. Według różnych wersji zamieszkuje wraz z grupą elfów Laponię lub biegun północny. Tak opisywany jest Mikołaj w kulturze masowej. My doskonale wiemy, że Święty Mikołaj ma postać staruszka o lasce, w okularach, z długą siwą brodą, w czerwonym stroju, z workiem pełnym prezentów. Jednak kult tej postaci wiąże się z historią biskupa Miry, to starożytne miasto Licji, (współczesne tereny Turcji.) Zasłynął jako człowiek o dobrym sercu, zadziwiał swoją serdecznością i życzliwością wobec innych, zwłaszcza ludzi biednych i schorowanych Kartka świąteczna okolicznościowa kartka pocztowa, często w formie karnetu, z grafiką lub ilustracją tematycznie nawiązującą do świąt, ich symboli i tradycji. Kolęda – odwiedziny duszpasterskie W polskiej tradycji odbywa się w okresie około Bożego Narodzenia. Związana jest z błogosławieństwem dla rodziny i domostwa. W zależności od lokalnych zwyczajów kolęda może mieć różną formę. Zwyczajowo do kolędy przygotowuje się stół z krzyżem i świecami, w niektórych regionach Polski także z wodą święconą i kropidłem. Dzieci odpytywane są czasem z katechizmu , mają sprawdzane zeszyty do religii i otrzymują pamiątkowe obrazki. W czasie kolędy może być również złożona dobrowolna ofiara, rzadziej praktykuje się poczęstunek. Kolędującemu księdzu mogą towarzyszyć ministranci.

25 Dziękujemy za uwagę Klaudia Witek Mariola Bandyk Beata Loraj
Iwona Kobierska


Pobierz ppt "Święta Bożego Narodzenia"

Podobne prezentacje


Reklamy Google