Współpraca szkoły z rodzicami, poradnią psychologiczno- pedagogiczną, placówkami oświatowymi i instytucjami w zakresie organizacji pomocy psychologiczno.

Prezentacja na temat: "Współpraca szkoły z rodzicami, poradnią psychologiczno- pedagogiczną, placówkami oświatowymi i instytucjami w zakresie organizacji pomocy psychologiczno."— Zapis prezentacji:

1 Współpraca szkoły z rodzicami, poradnią psychologiczno- pedagogiczną, placówkami oświatowymi i instytucjami w zakresie organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej Opracowała - Aneta Paszkiewicz, Agata Kwiecińska Nowosad

2 Realizowane treści: Zasady i formy współpracy szkoły z rodzicami, poradnią psychologiczno-pedagogiczną, instytucjami i placówkami oświatowymi (Policją, kuratorami sądowymi, Sądem Rejonowym, MOPR, placówkami doskonalenia nauczycieli). Skuteczne motywowanie rodziców do współpracy ze szkołą. Ewaluacja działań w zakresie organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej.

3 Bibliografia: Babiuch M., Jak współpracować z rodzicami "trudnych" uczniów, WSiP, Warszawa 2002. Brzezińska A. „Psychologia a edukacja: pomoc psychologiczna wobec transformacji systemu edukacji” w materiałach z ogólnopolskiej konferencji „Historia i perspektywy pomocy psychologiczno-pedagogicznej” Gaweł-Luty E., Optymalizacja współdziałania nauczyciela klas początkowych z rodzicami uczniów, Wyd. WSP, Słupsk Gaweł-Luty E., Wymiana informacji pomiędzy nauczycielem - wychowawcą klas I-III szkoły podstawowej a rodzicami uczniów, Wyd. WSP, Słupsk Kropiwnicki J., Szkoła: edukacja, dialog, partnerstwo, Wydawnictwo Nauczycielskie, Jelenia Góra 1998. Łobocki M., Współdziałanie nauczycieli i uczniów w procesie wychowania, NK, Warszawa 1985. Mendel M., Rodzice i szkoła. Jak współuczestniczyć w edukacji dzieci?, Wydaw. A. Marszałek, Toruń 2001. Nowosad I. (red.), Nauczyciele i rodzice: współpraca w wychowaniu, Wyd. Szkoły Nauk Humanistycznych i Społecznych, Zielona Góra Radziwiłł A., O współdziałaniu miedzy szkołą a domem, WSiP. Warszawa 1975 r. Rafał-Łuniewska J. Wspieranie dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi razem -rodzice i szkoła, Sakowska J. Szkoła dla rodziców i wychowawców, CMPPP MEN, Warszawa 1999 r. Segiet W., Rodzice - nauczyciele - wzajemne stosunki i reprezentacje. KiW, Poznań 1999. Żłobicki W., Rodzice i nauczyciele w edukacji wczesnoszkolnej, Wyd. IMPULS, Kraków 2000.

4 Na czym polega pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole?
kto i dla kogo? kiedy? dlaczego? jak długo? w jaki sposób? Omówiła to p. Kostrobała , ja tylko przypomnę o dwóch słowach kluczowych: „rozpoznawaniu” i „zaspokajaniu”

5 Czy pomoc tylko dla ucznia? Nie!
wsparcie dla nauczycieli i rodziców w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych oraz w rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych

6 MYŚLENIE SYSTEMOWE O EDUKACJI
Pierwszy krok do wprowadzania zmian związanych z nową organizacją pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla przedszkola, czy szkoły to refleksja Jaka jest odpowiedź na specjalne potrzeby edukacyjne ucznia w naszym przedszkolu, szkole, placówce?

7 Realizacja programu Refleksyjne podejście, modyfikacja programu i wspieranie rozwoju dziecka Wychowanie do posłuszeństwa Wychowanie do rozumienia i wyborów Rywalizacja Nauczanie oparte na współpracy i negocjowaniu celów, indywidualizacja nauczania Nauczanie podające Aktywność własna uczniów, współdziałanie Nauczyciel – dydaktyk Nauczyciel refleksyjny, poszukujący, zmieniający strategie uczenia Ocenianie za osiągnięcia Ocenianie za indywidualne postępy Relacje z rodzicami oparte na autorytecie i hierarchii Partnerstwo we współpracy z rodziną

8 Spójny system działań Tylko spójny system działań jest w stanie przyczynić się do podniesienia efektywności kształcenia tej dość dużej grupy uczniów ze SPE.

9 Współpraca szkoły z rodzicami

10 Rodzinie i szkole przyświeca wspólna idea działania na rzecz dobra młodego człowieka.
Aby proces wychowania i kształcenia mógł przebiegać pomyślnie ważne jest współdziałanie szkoły i rodziców. Dla rozwoju dziecka jest niezbędne jest zaspokojenie w optymalnym stopniu następujących potrzeb: – poczucia bezpieczeństwa – opisywanego jako poczucie komfortu psychicznego, bycia akceptowanym i kochanym; – poczucia własnej wartości – aprobaty dla siebie samego i własnych działań zarówno w grupie przedszkolnej, jak i w rodzinie; – poczucia, że życie ma sens – przekonania, że warto jest żyć, że doświadczenia są ciekawe, ważne i prawdziwe, a nie banalne, niepoważne i sztuczne; – zrozumienia doświadczeń – dziecko potrzebuje pomocy dorosłych, aby zrozumieć własne doświadczenia i przeżycia, nadać im sens oraz poznać doświadczenia innych ludzi; – autorytetu i jasnych, sensownych granic – dziecko potrzebuje obecności dorosłych, którzy akceptują własne doświadczenie, mądrość i wiedzę, potrafią wytyczyć wyraźne granice, a jednocześnie dają dziecku zrozumienie, bliskość i akceptację, nawet jeśli postępuje ono niezgodnie z regułami; – dobrych wzorców osobowych – osób, na których mogą się wzorować, które potrafią jasno rozmawiać o wartościach, a także postępują zgodnie z tymi wartościami. Lilian G. Katz, (1994)

11 Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 roku,
Prawo rodziców do oddziaływania na to, co w szkole dzieje się z ich dziećmi gwarantowały (już od wielu lat) ratyfikowane przez Polskę międzynarodowe dokumenty, np.: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 roku, Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 1950 roku, Deklaracja Praw Dziecka ONZ z 1959 roku, Uchwała Parlamentu Europejskiego o Wolności Wychowania we Wspólnocie Europejskiej z 1984 roku, Konwencja o Prawach Dziecka ONZ z 1991 roku.

12 Zapewniały one polskim rodzicom:
prawo do określania wychowania i rodzaju nauczania małoletnich dzieci, prawo do wyboru szkoły dla dziecka, prawo do wychowywania dzieci zgodnie z ich, czyli rodziców przekonaniami religijnymi.

13 Jak wyglądają wzajemne relacje miedzy szkołą a rodzicami w idealnej szkole?

14 OCZEKUJE POMOCY, WSPARCIA WSPIERA, UDZIELA POMOCY
SZKOŁA DZIECKO RODZICE WSPIERA, UDZIELA POMOCY

15 OCZEKUJĄ POMOCY, WSPARCIA UDZIELAJĄ POMOCY, WSPIERAJĄ
SZKOŁA DZIECKO RODZICE UDZIELAJĄ POMOCY, WSPIERAJĄ

16 Rola rodziców w świetle nowych rozporządzeń
Po pierwsze — element współpracy szkoły czy placówki z rodzicami, Po drugie — wspierania rodzica w jego roli. W nowym rozporządzeniu o pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej przez przedszkola, szkoły i placówki uczniom ze specjalnymi potrzebami, jak również w rozporządzeniach o warunkach organizowania kształcenia, wychowania i opieki w przedszkolach, szkołach i placówkach ogólnodostępnych, integracyjnych i specjalnych została szczegółowo opisana rola rodziców. Warto zwrócić uwagę przede wszystkim na dwa aspekty:

17 Zapisy dotyczące współpracy szkoły, placówki z rodzicami ucznia:
Rozp. MEN z dnia 17 listopada 2010r. W sprawie zasad udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana z inicjatywy rodziców ucznia (§5 p. 2), O ustalonych dla ucznia formach, sposobach i okresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiarze godzin dyrektor (...) niezwłocznie informuje na piśmie rodziców ucznia (§21 p. 2), na wniosek rodziców ucznia (...) zespół dokonuje oceny efektywności form pomocy, przed upływem ustalonego przez dyrektora okresu udzielanej pomocy (§23 p. 2), rodzice mogą uczestniczyć w spotkaniach zespołu (§26),

18 Zapisy dotyczące współpracy szkoły, placówki z rodzicami ucznia:
o terminie spotkania dyrektor informuje rodziców ucznia (§26), na wniosek rodzica ucznia w spotkaniach zespołu mogą także uczestniczyć inne osoby (lekarz, psycholog, logopeda lub inny specjalista - §26), niezwłocznie po zatwierdzeniu przez organy prowadzące arkuszy organizacji (...) dyrektorzy poinformują na piśmie rodziców o ustalonych dla ucznia formach, sposobach i okresach udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiarze godzin (§34 p. 4 oraz §37 p. 4), po zakończeniu uczęszczania przez ucznia do przedszkola, szkoły lub przejścia do innej placówki rodzice ucznia otrzymują oryginał karty (§28 p. 2), za zgodą rodziców (...) dyrektor (...) przekazuje kopię karty do przedszkola, szkoły lub placówki (...) do której uczeń został przyjęty (§28 p. 3).

19 Zapisy z zakresu wspierania rodziców przez szkoły i placówki:
pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana jest rodzicom uczniów (...) polega na wspieraniu rodziców (...) w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych oraz rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych w celu zwiększenia efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów (§ 2 p. 2), pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana rodzicom w formie porad, konsultacji, warsztatów i szkoleń (§ 6 p. 4), porady, konsultacje, warsztaty i szkolenia dla rodziców (...) prowadzą nauczyciele, wychowawcy grup i specjaliści (§ 17),

20 Zapisy z zakresu wspierania rodziców przez szkoły i placówki:
plan działań wspierających zawiera m.in. działania wspierające rodziców ucznia (§22 p. 5), indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny dla ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego określa (w Rozporządzeniu MEN w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych...) m.in. działania wspierające rodziców (§5 p. 2).

21 Dlaczego współpraca z rodzicami to trudne zadanie?
Również nauczyciele krytycznie oceniają jakość współpracy rodziców ze szkołą, zarzucając im: − bierność podczas zebrań − niechęć podejmowania jakichkolwiek działań − krytykę szkoły, podważanie autorytetu nauczycieli, okłamywanie ich w zakresie niektórych form zachowań własnych dzieci − brak zainteresowania nauka w sytuacji, gdy dziecko osiąga pozytywne wyniki Praca z rodzicami z pewnością nie należy do najłatwiejszych, niektórzy nauczyciele twierdzą wręcz, że prędzej dogadają się z uczniami aniżeli z rodzicami. Wszystko zależy oczywiście od środowiska, w którym funkcjonuje szkoła oraz przyjętych przez nią zasad współpracy. Rodzice są już przyzwyczajeni i nauczeni przez szkołę, że mają przyjść na wywiadówkę, wysłuchać i wziąć kartkę z ocenami. Wywiadówka to zmora rodziców, uczniów i nauczycieli. Tymczasem udana wywiadówka to ważny krok w stronę dobrej komunikacji z rodzicami. Pozostawiają one jednak wiele do życzenia zarówno od strony organizacyjnej jak i merytorycznej: − pozostawanie w odzieży zewnętrznej nie sprzyja atmosferze spotkania − jeszcze gorzej, gdy nauczyciel przeprowadza wywiadówkę systemem rozmowy indywidualnej, a rodzice stoją pod ścianami na korytarzach szkolnych − są szkoły, gdzie ogranicza się czas organizowania spotkań

22 Dyskusja: Pytanie1: Jak Państwa zdaniem przedstawia się
współpraca szkoły z rodzicami?

23 Zarzuty stawiane przez nauczycieli rodzicom:
nie okazują zainteresowania problemami szkoły, przychodzą tylko na wyznaczone spotkanie, przychodzą kiedy dziecku grozi jedynka, kiedy mają korzyści osobiste, przy okazji uroczystości, gdy są problemy wychowawcze, oddają dzieci do szkoły i mają spokój, nie wszyscy rodzice współpracują ze szkołą, niektórzy rodzice preferują spotkania indywidualne, nie przyjmują słów krytyki, usprawiedliwiają wagary dzieci, w obecności uczniów krytykują nauczycieli, sposób oceniania, wymagania stawiane uczniom przez szkołę, zebrania klasowe, spotkania indywidualne, dni otwarte w szkole, zajęcia otwarte, uroczystości szkolne i klasowe

24 CZTERY PODSTAWOWE TYPY RODZICÓW
TYP RODZICA STOPIEŃ OKAZYWANIA DZIECKU MIŁOŚCI I WSPARCIA STOPIEŃ KONTROLOWANIA DZIECKA PRZEZ ZASADY I OGRANICZENIA Dominujący Niski Wysoki Zaniedbujący Pozwalający na wszystko Kochający i stanowczy

25 Jak powinna wyglądać współpraca
Dyskusja Pytanie 2: Jak powinna wyglądać współpraca szkoły z rodzicami?

26 Jak powinno być: rodzice interesują się problemami szkoły,
pomagają przy organizacji imprez - wycieczek, pozyskują sponsorów, wykonują prace na rzecz szkoły, sponsorują, wychodzą z propozycjami, wykazują chęć współpracy, utrzymują regularne kontakty, szczerość w kontaktach z wychowawcą, współodpowiedzialność za życie szkoły, kontakty z rodzicami rozpoczynać od wskazania dobrych i mocnych stron uczniów, klasy, nauczycieli, szkoły, lepsza frekwencja na zebraniach, częstsze spotkania z rodzicami uczniów mających trudności, większe zaangażowanie rodziców w sprawy szkoły, pomoc materialna ze strony rodziców

27 Peter Mittler twierdzi, że przyczyny braku współpracy rodziców i nauczycieli tkwią między innymi w:
1. Niedostatecznym przygotowaniu nauczycieli (brak treningów dla nauczycieli kształtujących postawy otwarte na rodziców i zapoznających z efektywnymi formami współpracy z rodzicami), 2. Psychologicznym i społecznym dystansie między nauczycielami i rodzicami (nauczyciele mają duże trudności w traktowaniu rodziców jak partnerów), 3. Nierealistycznych wymaganiach i oczekiwaniach (dotyczy to zarówno nauczycieli i rodziców wobec siebie, jak i każdego z nich wobec dziecka).          Współpraca rodziców i nauczycieli nie zawsze przebiega tak jakby życzyły sobie tego obie strony. Ad. 1.   Na studiach pedagogicznych nauczyciele są kształceni jak nauczać dzieci, zaś po wejściu w mury szkoły najczęściej nabierają praktyki w tym jak zrealizować program. Praca z rodzicami nie jest przedmiotem studiów. Nauczyciele szkolni chcą widzieć rodziców na wywiadówkach, wtedy, gdy dziecko źle się uczy lub źle zachowuje i wtedy, gdy potrzebna jest jakaś pomoc np. podczas wycieczki. Nie wyobrażają sobie, po co mieliby być rodzice więcej i bardziej w szkole. Ad. 2.   Bardzo częstym epitetem używanym przez rodziców pod adresem nauczycieli jest "ten głupi nauczyciel" i przez nauczycieli pod adresem rodziców "ci beznadziejni rodzice". Niezwykle rzadko relacja jest partnerska. Najczęściej rodzice boją się wypowiadać swoją opinię, upominać się o sprawy dziecka w obawie, by nie narazić się pani/panu i "dziecku nie zaszkodzić". Ad. 3.   Nierealistyczne wymagania i oczekiwania wobec siebie w trójkącie nauczyciel - uczeń - rodzic są widoczne w codziennym życiu szkolnym , ale najostrzej ujawniają się w sytuacjach konfliktowych. Każda z osób chce innej szkoły i inaczej widzi rolę pozostałych w szkole. W polskich warunkach tylko sporadycznie mówi się o swoich wyobrażeniach w obecności pozostałych osób a jeszcze rzadziej konstruktywnie o tym rozmawia.

28 Ćwiczenie Gr. I – jakie są oczekiwania szkoły wobec rodziców?
Gr. II – jakie są oczekiwania rodziców wobec współczesnej szkoły? Gr. III – wspólne oczekiwania rodziców i szkoły.

29 OCZEKIWANIA SZKOŁY WZGLĘDEM RODZICÓW:
Z badań prowadzonych podczas szkoleń nt. znaczenia efektywnej współpracy nauczyciela z rodzicem wynika, iż nauczyciele oczekują od rodziców: SZCZEREJ ROZMOWY O DZIECKU I JEGO PROBLEMACH POMOCY W PRZYGOTOWANIU UROCZYSTOŚCI SZKOLNYCH I KLASOWYCH SPRECYZOWANIA OCZEKIWAŃ WOBEC NAUCZYCIELA I SZKOŁY EFEKTYWNEJ WSPÓŁPRACY PRZY ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW ABY PRZY DZIECIACH NIE WYRAŻALI ZŁYCH OPINII NA TEMAT SZKOŁY I NAUCZYCIELI OTWARTOŚCI I ZROZUMIENIA SYSTEMATYCZNEGO KONTAKTU Z NAUCZYCIELEM I SZKOŁĄ STOSOWANIA USTALONYCH ODDZIAŁYWAŃ (UJEDNOLICENIA ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH) WSPARCIA W DZIAŁANIACH WYCHOWAWCZYCH SZCZERYCH, RZECZOWYCH INFORMACJI O PRACY SZKOŁY, NAUCZYCIELA WZAJEMNEGO SZACUNKU

30 OCZEKIWANIA RODZICÓW WZGLĘDEM SZKOŁY:
INDYWIDUALNEGO PODEJŚCIA DO DZIECKA RZETELNYCH INFORMACJI O DZIAŁANIACH SZKOŁY NAUCZANIA SAMODZIELNOŚCI, KORZYSTANIA Z RÓŻNYCH ŹRÓDEŁ INFORMACJI SPRAWIEDLIWEGO PODEJŚCIA DO UCZNIA ROZWIJANIA UZDOLNIEŃ I ZAINTERESOWAŃ UCZNIA POMOCY W PRZEZWYCIĘŻANIU TRUDNOŚCI, AKCEPTACJI DZIECKA WSKAZANIE METOD SKUTECZNEGO UCZENIA SIĘ ŻYCZLIWEJ ATMOSFERY PROFESJONALIZMU NAUCZYCIELA, WYKWALIFIKOWANEJ KADRY NAUCZYCIELI I SPECJALISTÓW ROZWIJANIA SAMODZIELNOŚCI U DZIECI WYPOSAŻENIA DZIECKA W OPERACYJNĄ WIEDZĘ I UMIEJĘTNOŚCI ZAPEWNIENIA BEZPIECZEŃSTWA DZIECKU SPRZYJANIA ROZWOJOWI OSOBOWOŚCI RÓŻNORODNEJ OFERTY ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH POZYTYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH SPRAWIEDLIWEGO TRAKTOWANIA DZIECKA UDZIELANIA POMOCY W TRUDNYCH SYTUACJACH ZAUWAŻANIA INNOŚCI DZIECKA I ODPOWIEDNICH DZIAŁAŃ BOGATEJ BAZY DYDAKTYCZNEJ

31 Jak dobrze współpracować?
Podstawową formą współdziałania jest dobry przepływ informacji. Stałego kontaktu i rozmów nic nie zastąpi, gdyż umożliwiają one wzajemne poznanie się oraz zrozumienie swoich oczekiwań, potrzeb i problemów. Zachęcanie rodziców, zapraszanie do współpracy, podkreślanie roli rodzica w procesie nauczania i wychowania.

32 JAKIE SĄ WARUNKI BUDOWANIA ZAUFANIA RODZICA DO SZKOŁY?
1) ZAPEWNIENIE BEZPIECZEŃSTWA DZIECKU - bezpieczeństwo fizyczne (dziecko jest bezpieczne w szkole), - bezpieczeństwo w sferze psychicznej (dziecko jest akceptowane w szkole), - bezpieczeństwo w sferze społecznej (dziecko uczy się jak odnaleźć się w różnych rolach ), - bezpieczeństwo w sferze duchowej (dziecko doświadcza wartości i realizuje je ). 2) WSPOMAGANIE A NIE POUCZANIE RODZICÓW W WYCHOWANIU POPRZEZ: - utwierdzanie ich w przekonaniu, że potrafią być dobrymi rodzicami, - pokazywanie mocnych stron dziecka, - nie pogłębianie poczucia winy w trudnych sytuacjach, - edukowanie przez stawianie problemu i dokonywanie wspólnej analizy, - bezpośrednie pomaganie w utrzymaniu dobrych relacji dzieci z rodzicami. 3) SPRZYJANIE ROZWOJOWI UCZNIA - w sferze fizycznej, aby uczeń był zdrowy - w sferze psychicznej, aby uczeń był dojrzały - w sferze społecznej, aby uczeń był odpowiedzialny za siebie i innych - w sferze duchowej, aby uczeń posiadał sens życia.

33 CZYNNIKI WPŁYWAJĄCYCH NA UTRATĘ ZAUFANIA RODZICÓW DO SZKOŁY
IZOLOWANIE SZKOŁY OD RODZICÓW, PODWAŻANIE AUTORYTETU RODZICA, KWESTIONOWANIE PRAW RODZICÓW DO WPŁYWANIA NA TO, CO SIĘ DZIEJE W SZKOLE, BEZPODMIOTOWE TRAKTOWANIE UCZNIA, BEZRADNOŚĆ WYCHOWAWCZA NAUCZYCIELI, LEKCEWAŻENIE PRAW UCZNIA I JEGO RODZINY

34 Cele współpracy rodziców ze szkołą:
Dążenie do usprawniania pracy wychowawczej szkoły poprzez koordynację i ujednolicenie oddziaływań wychowawczych. Możliwie najlepsze poznanie przez nauczycieli poszczególnych uczniów: ich sytuacji rodzinnej i bytowej, oczekiwań rodziców. funkcjonowania w środowisku pozaszkolnym, zainteresowań i potrzeb. Wzajemne poznanie się nauczycieli i rodziców, dwukierunkowe porozumiewanie się i wzajemne zrozumienie. Edukacja pedagogiczna rodziców (upowszechnienie wiedzy na temat rozwoju i wychowania dzieci). Pomoc w doborze właściwych oddziaływań wychowawczych i pokonywaniu trudności. Roztaczanie nad dziećmi opieki poza godzinami nauki w szkole, organizowanie czasu wolnego uczniów. Poznanie oczekiwań umożliwia nam sformułowanie celów współpracy.

35 Zasady i formy współpracy z rodzicami

36 Zasady współpracy wg Mieczysława Łobockiego
ZASADA POZYTYWNEJ MOTYWACJI - nieodzownym warunkiem skutecznego współdziałania wychowawcy i rodziców jest dobrowolny i chętny w nim udział. ZASADA PARTNERSTWA - równorzędne prawa i obowiązki wychowawcy i rodziców, aby żadna ze stron nie czuła się mniej wartościowa od drugiej. ZASADA WIELOSTRONNEGO PRZEPŁYWU INFORMACJI – zakładająca konieczność uruchomienia różnych źródeł porozumienia między nauczycielami a rodzicami (wielokierunkową wymianę opinii zarówno między nauczycielami a rodzicami, jak i samymi nauczycielami i samymi rodzicami). ZASADA JEDNOŚCI ODDZIAŁYWAŃ - przypominająca o konieczności realizowania przez szkołę i rodzinę zgodnych ze sobą celów wychowania. ZASADA AKTYWNEJ I SYSTEMATYCZNEJ WSPÓŁPRACY - uwydatniająca potrzebę czynnego i stałego zaangażowania wychowawcy klasy i rodziców w wykonywaniu poszczególnych działań w ramach współpracy, nie wykluczając jednak różnego stopnia zaangażowania i systematyczności.

37 Przykładowe formy współpracy:
Konsultacje, Warsztaty i szkolenia, Organizowanie poradnictwa psychologiczno - pedagogicznego, Organizowanie spotkań integracyjnych, Prowadzenie gabloty informacyjnej,

38 Przykładowe formy współpracy:
Wydawanie gazetki informacyjnej lub biuletynu informacyjnego, Organizowanie grup wsparcia dla rodziców, Zorganizowanie zawodów sportowych nauczyciele – rodzice, Spotkania edukacyjne przy kawie. Uczestnicy wypowiadają się i dzielą wiedzą na temat skutecznych form współpracy

39 Przykładowe formy współpracy:
Udział rodziców w takich formach pracy szkoły jak: wycieczki, lekcje otwarte, hospitacje diagnozujące, święta szkoły, przegląd twórczości uczniowskiej, Wysyłanie listów gratulacyjnych do rodziców, Pozyskiwanie sponsorów spośród rodziców, Strona internetowa, Uczestnicy wypowiadają się i dzielą wiedzą na temat skutecznych form współpracy

40 Warunki dobrej współpracy:
Do nauczyciela należy pierwszy ruch w kierunku dobrej współpracy. Nauczyciel powinien odrzucić uprzedzenia i być gotowym na kontakt z każdym rodzicem. Efektywność współpracy zależy od obu stron. Nauczyciel powinien przyznać rodzicowi takie same prawa, jak sam chce mieć.

41 Warunki dobrej współpracy:
Autentyczność i zaangażowanie. Przyjmowanie i spokojnie analizowanie krytyki ze strony rodzica. Przestrzeganie zasad dobrej komunikacji.

42 Sposoby motywowania rodziców do współpracy:
Poznanie rodziców (preferencji, zainteresowań, upodobań) oraz integracja z innymi rodzicami i nauczycielami. Zawarcie kontraktu, czyli określenie warunków wzajemnej współpracy. Zbudowanie dobrych relacji, uświadomienie rodzicom, że są ważni, że zależy nam na dobrym kontakcie z nimi. PONIEWAŻ KONTRAKT NIE JEST ZWYKŁĄ UMOWĄ MUSIMY ZAUWAŻYĆ KAŻDE JEGO ZŁAMANIE PRZEZ RODZICÓW. Taka sytuacja może dotyczyć kwestii formalnych, np. nie przyjścia na umówione spotkanie, nie uiszczenia odpłatności. Zawsze w takich sytuacjach musimy zareagować, np. inicjując rozmowę telefoniczną. JEŻELI NIE ZAREAGUJEMY , DAMY IM DO ZROZUMIENIA , ŻE SAMI NIE TRAKTUJEMY POWAŻNIE NASZEJ PRACY. TRUDNO OCZEKIWAĆ, ŻE BĘDĄ JĄ WÓWCZAS SZANOWALI. Musimy sprawdzać, czy rozumieją że złamali naszą umowę np. Umówiliśmy się, że ……. Dlaczego dzisiaj nie ma……” ROZMOWA POWINNA TRWAĆ TAK DŁUGO, AŻ POZNAMY PRZYCZYNY ZŁAMANIA KONTRAKTU. Jeżeli okaże się to konieczne to warto potwierdzić warunki kontraktu „ Rozumiem , że ta sytuacja była wyjątkowa i następnym razem przyjdzie pan tak jak się umówiliśmy” JEŻELI RODZICE UZYWAJĄ WYBIEGÓW I NIE CHCĄ POWIEDZIEĆ DLACZEGO ZŁAMALI WARUNKI KONTRAKTU, NALEŻY ZAPYTAĆ ICH CZY SĄ ZAINTERESOWANI NASZĄ POMOCĄ I WSPÓRACĄ Z NAMI. Jeżeli tak to ponownie przedstawiamy nasze warunki kontraktu i pytamy czy zostały zrozumiane i zaakceptowane. Jeśli nie uda nam się zawrzeć kontraktu, trzeba o tym wyraźnie powiedzieć rodzicom. „ To jest pani wolna wola, w takiej sytuacji nie mogę wziąć pełnej odpowiedzialności za wychowanie i nauczanie pani dziecka. Będzie uczęszczało do naszej szkoły, ale nie widzę możliwości prowadzenia efektywnej pracy z nim”. Ja przetrwam trudne chwile ale pani zostanie z problemem. Konsekwencje złych zachowań dziecka odczuje pani wkrótce.

43 Sposoby motywowania rodziców do współpracy
4. Pomoc w rozwiązywaniu problemów. 5. Szukanie i eksponowanie mocnych stron dziecka. 6. Opracowanie planu wspólnych działań. 7. Bycie cierpliwym i wyrozumiałym, zwłaszcza w stosunku do trudnych zachowań rodzica. PONIEWAŻ KONTRAKT NIE JEST ZWYKŁĄ UMOWĄ MUSIMY ZAUWAŻYĆ KAŻDE JEGO ZŁAMANIE PRZEZ RODZICÓW. Taka sytuacja może dotyczyć kwestii formalnych, np. nie przyjścia na umówione spotkanie, nie uiszczenia odpłatności. Zawsze w takich sytuacjach musimy zareagować, np. inicjując rozmowę telefoniczną. JEŻELI NIE ZAREAGUJEMY , DAMY IM DO ZROZUMIENIA , ŻE SAMI NIE TRAKTUJEMY POWAŻNIE NASZEJ PRACY. TRUDNO OCZEKIWAĆ, ŻE BĘDĄ JĄ WÓWCZAS SZANOWALI. Musimy sprawdzać, czy rozumieją że złamali naszą umowę np. Umówiliśmy się, że ……. Dlaczego dzisiaj nie ma……” ROZMOWA POWINNA TRWAĆ TAK DŁUGO, AŻ POZNAMY PRZYCZYNY ZŁAMANIA KONTRAKTU. Jeżeli okaże się to konieczne to warto potwierdzić warunki kontraktu „ Rozumiem , że ta sytuacja była wyjątkowa i następnym razem przyjdzie pan tak jak się umówiliśmy” JEŻELI RODZICE UZYWAJĄ WYBIEGÓW I NIE CHCĄ POWIEDZIEĆ DLACZEGO ZŁAMALI WARUNKI KONTRAKTU, NALEŻY ZAPYTAĆ ICH CZY SĄ ZAINTERESOWANI NASZĄ POMOCĄ I WSPÓRACĄ Z NAMI. Jeżeli tak to ponownie przedstawiamy nasze warunki kontraktu i pytamy czy zostały zrozumiane i zaakceptowane. Jeśli nie uda nam się zawrzeć kontraktu, trzeba o tym wyraźnie powiedzieć rodzicom. „ To jest pani wolna wola, w takiej sytuacji nie mogę wziąć pełnej odpowiedzialności za wychowanie i nauczanie pani dziecka. Będzie uczęszczało do naszej szkoły, ale nie widzę możliwości prowadzenia efektywnej pracy z nim”. Ja przetrwam trudne chwile ale pani zostanie z problemem. Konsekwencje złych zachowań dziecka odczuje pani wkrótce.

44 Co może pomóc? UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE Umiejętności przydatne w prywatnych i zawodowych kontaktach z ludźmi. Można się ich nauczyć, ale najpierw warto wiedzieć, co się na nie składa.

45 UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE
Motywowanie siebie samego i motywowanie innych oraz pobudzanie ich do działania; Właściwe stosowanie otwartości; Budowanie w relacjach z innymi pozytywnej atmosfery, poczucia bezpieczeństwa i klimatu zaufania; Autoprezentacja i kształtowanie własnego wizerunku;

46 UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE
Znajomość i świadomość komunikacji niewerbalnej np. a) wygląd zewnętrzny, b) sposób poruszania się, c) gestykulacja, d) mimika, e) kontakt wzrokowy,

47 UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE
Umiejętności komunikacyjne: a) aktywne słuchanie, b) rozpoczynanie, prowadzenie i kończenie rozmowy, c) zadawanie pytań, d) zbieranie informacji, e) udzielanie informacji zwrotnych, f) udzielanie informacji i wskazówek,

48 UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE
Umiejętność zachowywania się w sposób asertywny: a) obrona swoich praw w sytuacjach społecznych, b) obrona swoich praw w kontaktach osobistych (odmawianie), c) inicjatywa i kontakty towarzyskie, d) wyrażanie i przyjmowanie ocen (krytyki i pochwał, reagowanie na złośliwości), e) wyrażanie próśb, f) wyrażanie uczuć, g) wyrażanie opinii, h) nienaruszanie cudzego terytorium psychologicznego (np. nieprzerywanie wypowiedzi),

49 UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE
Umiejętność radzenia sobie z emocjami (zarówno swoimi, jak i rozmówcy): a) rozpoznawanie swoich emocji, b) wyrażanie uczuć, c) określanie źródeł uczuć, d) rozumienie cudzych uczuć, e) radzenie sobie z własnymi przykrymi emocjami (złością, gniewem, smutkiem, bezradnością, stresem itd.) f) radzenie sobie z czyimś gniewem, złością, g) radzenie sobie ze strachem, lękiem, tremą, h) przezwyciężanie zakłopotania, wstydu, i) radzenie sobie z odrzuceniem, j) nagradzanie się, sprawianie sobie przyjemności,

50 UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE
Umiejętność postępowania w sytuacjach konfliktowych i rozwiązywania konfliktów; Umiejętność dostrzegania, formułowania, znajdowania przyczyny, analizy i rozwiązywania problemów; Umiejętność zarządzania własnym czasem itp.

51 Co może pomóc? KONSTRUKTYWNA KRYTYKA
Trzy elementy Fakty - to przedstawienie faktu, opis sytuacji - bez oceny i krytyki Ustosunkowanie - to mówienie o naszych uczuciach, opiniach lub działaniu będącym następstwem opisanej sytuacji czy faktów, ujawnienie jaka jest nasza osobista reakcja na powyższe fakty, - w czym nam to przeszkadza?, -dlaczego nam się to nie podoba?, ustosunkowanie nie jest oceną, pouczaniem, ani groźbą. Oczekiwanie – to wyrażenie oczekiwań w odniesieniu do faktów, lub pytanie - ”jak zamierza Pani/Pan rozwiązać ten problem?”- jest to zaproszenie do dalszej rozmowy w celu poszukiwania pozytywnych rozwiązań.

52 KOMUNIKAT O STRUKTURZE KANAPKI
Co może pomóc? KOMUNIKAT O STRUKTURZE KANAPKI

53 Co może pomóc? SAMODOSKONALENIE NAUCZYCIELA
Tylko profesjonalnie działający, mający duże poczucie sprawstwa, obdarzony pozytywnym obrazem samego siebie nauczyciel może sprawić, że jego uczniowie będą w stanie zmagać się z trudnościami, a stałe uczenie się stanie się ich życiową szansą.

54 Co może pomóc? PODWYŻSZANIE SAMOOCENY UCZNIA
PRZYDZIELAĆ UCZNIOM ZADANIA ODPOWIEDNIE DO ICH MOŻLIWOŚCI (NIE NARAŻAĆ NA OCZYWISTE NIEPOWODZENIA), ZWRACAĆ UWAGĘ RACZEJ NA SUKCESY NIŻ PORAŻKI I ZACHĘCAĆ DO DALSZEJ PRACY W PRZYPADKU BRAKÓW I BŁĘDÓW, PRZEDSTAWIAĆ UCZNIOWI, JAKIE DOKŁADNIE BŁĘDY POPEŁNIŁ, ZA CO KONKRETNIE ZOSTAŁ OCENIONY, Z CZEGO WYNIKAJĄ BŁĘDY, JAK MOŻE ICH W PRZYSZŁOŚCI UNIKNĄĆ (W INNYM PRZYPADKU NIE BĘDZIE POTRAFIŁ Z INFORMACJI NAUCZYCIELA SKORZYSTAĆ).

55 SPOTKANIE NAUCZYCIEL – RODZICE Najistotniejsze zasady dobrego spotkania:
Zacznij od tego, co dobre. Zamiast wyliczać przewinienia dziecka /klasy/: np. …ma już trzy jedynki z polskiego, jest arogancki, ucieka z lekcji wf… Powiedz coś dobrego: …cieszę się, że zrobił gazetkę klasową, …, chętnie pomagali w sprzątaniu świata…,

56 SPOTKANIE NAUCZYCIEL – RODZICE
Opisz, co dziecko (klasa) powinno robić. Zamiast wyliczać przewinienia: np. ma 5 jedynek za brak pracy domowej, nie przynoszą butów na zmianę, zwalniają się z lekcji wf…. Powiedz: …zależy mi na tym, aby Kuba pamiętał o odrabianiu pracy domowej, …podłoga w szkole bardzo się niszczy, ważne jest, aby zmieniać obuwie, takie mamy zasady

57 SPOTKANIE NAUCZYCIEL – RODZICE
Przekazuj informacje mające związek ze sprawą. Zamiast mówić rodzicom, co mają robić: np. niech pani wpłynie na syna, żeby nie przeszkadzał na lekcji, Państwo musicie się za nich wziąć, bo jak tak dalej pójdzie koniec roku będzie żałosny… Opisz, co dzieje się w szkole i co przynosi dobre efekty: np. … wiem, że synowi trudno usiedzieć spokojnie przez całą lekcję. Zauważyłam, że dobrze mu robi, gdy może sobie 2-3 razy zrobić małą przerwę – wytrzeć tablicę, rozdać kartki, zamknąć okno…

58 SPOTKANIE NAUCZYCIEL – RODZICE
Zamiast spisywać dziecko na straty. Zamiast spisywać dziecko na straty: … no niestety musi się pani pożegnać z nadzieją, że pani syn zda do następnej klasy… opracuj z rodzicami plan działania …największe kłopoty ma z matematyką i językiem polskim . Myślę, że mogę poprosić jedną z uczennic, aby pomogła mu w matematyce, może też korzystać z zajęć wyrównawczych w naszej szkole. Czy ktoś z rodziny może odpytywać go z języka polskiego…

59 SPOTKANIE NAUCZYCIEL – RODZICE
Nie naruszaj prywatności rodziców. Nawet, jeśli wydaje ci się, że pewne fakty /o których wiesz/ z życia prywatnego mają wpływ na sytuację dziecka w szkole, zachowaj je dla siebie. Nie mów więc …no cóż wiem , że państwo się rozstali i to jest dla waszego syna trudne, …proszę pani wiem, że pani dużo czasu poświęca na pracę zawodową, ale pani córka na tym cierpi.

60 SPOTKANIE NAUCZYCIEL – RODZICE
Zakończ spotkanie pozytywnym stwierdzeniem, które można powtórzyć dziecku. …to wrażliwy chłopiec, …to bystra klasa, …to solidarny i koleżeński zespół.

61 Ćwiczenie Zaplanowanie wspólnych działań z rodzicami w roku szkolnym 2012/13

62 Plan współpracy szkoły z rodzicami
Formy pracy Sposoby realizacji Częstotliwość Uwagi Zebrania ogólne - przekazywanie bieżących informacji dotyczących pracy wychowawczo- dydaktycznej w klasie - wspólne rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji dotyczących organizacji życia w klasie - zapoznanie z dokumentacją dotyczącą ucznia - bieżące sprawy organizacyjne Spotkania tematyczne - pogadanki i prelekcje dla rodziców przygotowane przez nauczyciela, - spotkania z pedagogiem szkolnym lub z zaproszonymi gośćmi Konsultacje indywidualne - przekazanie informacji o dziecku (zachowaniu w grupie, postępach w nauce, trudnościach, słabych i mocnych stronach, ewentualnych deficytach rozwojowych) - udzielanie wskazówek dotyczących pracy z dzieckiem Imprezy okolicznościowe - przygotowanie i organizacja imprez i uroczystości szkolnych (Ślubowanie, Dzień Matki i Ojca, Dzień Babci i Dziadka, Dzień Dziecka) - organizacja wycieczek, pikników, imprez rekreacyjnych Zajęcia otwarte - zajęcia w ramach kształcenia zintegrowanego, zajęć logopedycznych i wyrównawczych

63 w zakresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej
Rola i zadania poradni psychologiczno – pedagogicznych dotyczące współpracy ze szkołą w zakresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej

64 Poradnia psychologiczno-pedagogiczna
Szczególną rolę w systemie wsparcia szkoły w działaniach na rzecz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi pełnić będą poradnie psychologiczno-pedagogiczne i placówki doskonalenia nauczycieli. Zatrudnieni tam specjaliści są zobowiązani, by w ramach swoich obowiązków wspierać nauczycieli w pracy z dziećmi i młodzieżą.

65 Poradnia psychologiczno-pedagogiczna
W ramach swoich działań poradnie przygotowują i realizują kompleksową ofertę adresowaną do trzech grup odbiorców: uczniów, rodziców i nauczycieli. Działania w ramach tej oferty są ze sobą powiązane i tworzą system pomocy psychologiczno – pedagogicznej w którym podmiotem oddziaływań jest dziecko. Celem podejmowanych działań jest poprawa funkcjonowania dziecka w środowisku przedszkolnym, szkolnym, rodzinnym.

66 Oferta poradni opracowywana jest co roku z uwzględnieniem:
Diagnozy potrzeb środowiska. Możliwości kompetencyjnych. Standardów udzielania pomocy dzieciom i młodzieży, rodzicom i nauczycielom. Priorytetów określonych przez MEN.

67 Rola i zadania poradni psychologiczno – pedagogicznych we współpracy ze szkołą
pomoc udzielana uczniom, rodzicom i nauczycielom, zadania: m.in. diagnozowanie specyficznych trudności w uczeniu się; wydawanie opinii i orzeczeń; współpraca ze szkołami i placówkami w rozpoznawaniu specyficznych trudności w uczeniu się, w tym w rozpoznawaniu u uczniów w szkole podstawowej, na pierwszym etapie edukacyjnym, ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się; współpraca z przedszkolami, szkołami i placówkami przy opracowywaniu i wdrażaniu indywidualnych programów dla uczniów wymagających pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz dokonywaniu okresowej oceny efektywności udzielanego wsparcia; udział w pracach zespołu ds. SPE; udzielanie wsparcia nauczycielom i specjalistom we współpracy z placówkami doskonalenia nauczycieli.

68 Współpraca w udzielaniu i organizowaniu przez przedszkola, szkoły i placówki pomocy psychologiczno-pedagogicznej wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji rodziny; wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji przedszkola, szkoły lub placówki, w tym udzielanie nauczycielom pomocy w rozwiązywaniu problemów dydaktyczno-wychowawczych; prowadzenie edukacji dotyczącej ochrony zdrowia psychicznego, wśród dzieci i młodzieży, rodziców i nauczycieli; udzielanie, we współpracy z placówkami doskonalenia nauczycieli, wsparcia merytorycznego nauczycielom, wychowawcom grup wychowawczych i specjalistom udzielającym pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolach, szkołach i placówkach.

69 wykłady, pogadanki, prelekcje, interwencje w sytuacjach kryzysowych,
Najczęściej wymieniane formy pomocy udzielanej przez poradnie nauczycielom i wychowawcom oraz specjalistom zatrudnionym w szkołach: porady i konsultacje, szkolenia, wykłady, pogadanki, prelekcje, interwencje w sytuacjach kryzysowych, mediacje i negocjacje, warsztaty, treningi, zajęcia adaptacyjno-integracyjne,

70 Najczęściej wymieniane formy pomocy udzielanej przez poradnie nauczycielom i wychowawcom oraz specjalistom zatrudnionym w szkołach: superwizje, udział w radach pedagogicznych, udzielanie instruktaży, indywidualne wspieranie nauczycieli, specjalistów szkoły, wspólne spotkania informacyjne na terenie poradni, przekazywanie materiałów metodycznych i fachowej literatury psychologom i pedagogom szkolnym, organizowanie konferencji tematycznych.

71 Formy pomocy świadczone rodzicom:
doradztwo w zakresie metod wychowania, techniki efektywnego uczenia się, porady po badaniach przesiewowych w przedszkolach i szkołach, indywidualne spotkania terapeutyczne, terapia rodzin, zajęcia warsztatowe dla rodziców, porady indywidualne i konsultacje, spotkania z rodzicami zgłaszającymi się z problemami w sytuacjach kryzysowych, niewydolności wychowawczej.

72 WSPARCIE DLA NAUCZYCIELA – ROLA SPECJALISTÓW
Efektywny sposób współpracy pomiędzy nauczycielami i rodzicami, a specjalistami w działaniach na rzecz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi dobrze ilustruje model, który za A. Brzezińską można nazwać „animacja i wsparcie”. W tym modelu: nauczyciele, rodzice sami rozwiązują problemy wychowawcze i dydaktyczne wspierani w swych działaniach przez pedagogów i psychologów oraz pozostałe osoby tworzące społeczność szkoły – innych nauczycieli, rodziców, dyrektora, następuje odwrócenie strategii działania z „od problemu do ludzi” na „od ludzi do problemu”, zmienia się relacja diagnoza – pomoc.

73 Wsparcie dla nauczyciela – rola specjalistów
KATEGORIE ANALIZY MODEL ANIMACJA I WSPARCIE WIZJA miejsca psychologa/ pedagoga nauczyciele we współpracy z rodzicami rozwiązują problemy wychowawcze i dydaktyczne wspierani w swych działaniach przez specjalistów oraz pozostałe osoby tworzące społeczność szkoły – innych nauczycieli, rodziców, dyrektora Cele działalności wzmacnianie poczucia kompetencji nauczycieli i rodziców, wspieranie umiejętności budowania strategii własnego działania i oceny ich skuteczności, pomoc przy budowie, realizacji i ocenie skuteczności indywidualnych programów/planów przez nauczycieli we współpracy z rodzicami, diagnoza psychologiczna/pedagogiczna problemów “nietypowych” – wspierająca /uzupełniająca diagnozy nauczyciela i rodziców, uruchamianie procesu uczenia się "od siebie", umożliwianie nauczycielom i rodzicom samodzielnego zdobycia wiedzy przede wszystkim w formie warsztatów, zajęć treningowych, grup samokształceniowych (od doświadczenia do refleksji – zaangażowany cały człowiek, a nie tylko jego umysł).

74 Wsparcie dla nauczyciela – rola specjalistów
Strategia działania : OD LUDZI: stały kontakt nauczycieli z rodzicami i wspólne rozpoznawanie problemu (diagnoza), w razie potrzeby konsultacja ze specjalistami w szkole, poradni lub innej instytucji działającej na rzecz dziecka i jego rodziny w środowisku lokalnym DO PROBLEMU: nauczyciele i rodzice wspólnie z psychologami/pedagogami/ innymi specjalistami dochodzą do ostatecznej diagnozy, wspólnie opracowują indywidualny program edukacyjno - terapeutyczny lub plan działań wspierających dziecko w rozwijaniu jego osobistego potencjału bądź pokonaniu trudności, wspólnie opracowują sposób i kryteria oceny skuteczności podejmowanych działań

75 Mocne strony Słabe strony
PODSUMOWANIE FUNKCJONOWANIA MODELU Mocne strony Słabe strony systemowe ujmowanie problemu - na płaszczyźnie intrapersonalnej, interpersonalnej, grupowej, instytucjonalnej, społecznej, upodmiotowienie uczniów, nauczycieli i rodziców, wspieranie nauczycieli i rodziców w samodzielnym poszukiwaniu rozwiązań napotykanych problemów przy jednoczesnym umożliwieniu korzystania z pomocy, wzmacnianie odpowiedzialności nauczycieli, rodziców oraz psychologów/pedagogów za konsekwencje działań w stosunku do uczniów (dziecka), wspieranie aktywnego szukania pomocy u specjalistów poza szkołą (np. w PPP, OPS) odciążenie psychologa, pedagoga od wyręczania nauczyciela w rozwiązywaniu indywidualnych problemów, wspólne poszukiwanie rozwiązań systemowych uruchamianie w szkole procesów zmierzających do przekształcenia jej w organizację uczącą się konieczność ciągłego poszukiwania sojuszników dla swych działań, konieczność ciągłego budowania i wzmacnianie społecznej sieci wsparcia dla tych działań, ryzyko przeciążenia przy braku wsparcia osób kluczowych w danej organizacji czy społeczności lokalnej

76 Wsparcie dla nauczyciela – rola specjalistów
Wymienione słabe strony – konieczność poszukiwania sojuszników oraz budowanie i wzmacnianie sieci wsparcia – można w rzeczywistości potraktować jako pozytywy. Pokazują one bowiem, że ten model „wymusza” współpracę. Jest to tym bardziej ważne, że uczniowie (i często ich rodziny), którzy borykają się w szkole z różnymi problemami, są często klientami innych instytucji (np. pomocy społecznej, świetlic środowiskowych) lub znajdują się w obszarze działania tych instytucji (np. policja, sądy).

77 Wsparcie dla nauczyciela – rola specjalistów
Skuteczne radzenie sobie z problemami wymaga korzystania z różnych obszarów wiedzy i umiejętności, których nie posiada żaden nauczyciel w stopniu wystarczającym do rozwiązania tych problemów, ani nie posiada jej szkoła jako instytucja. Nauczyciele mają po tę pomoc sięgać, aktywnie jej poszukiwać, inicjatywa w szukaniu pomocy jest po stronie nauczycieli.

78 Wsparcie dla nauczyciela – rola specjalistów
Taki model pozwoli też nie „zgubić” w procesie udzielania pomocy rodziny oraz realiów, w jakich żyje uczeń. Umożliwi reagowanie na wczesne symptomy problemów i kompleksowe działania, obejmujące różne aspekty życia rodziny, adekwatnie do jej potrzeb. Zarówno uczniowie, rodzice oraz nauczyciele z dużo większym prawdopodobieństwem, przy tak zorganizowanym systemie pomocy i wsparcia, będą mieć poczucie bezpieczeństwa

79 Płaszczyzny współpracy poradni i szkoły
Diagnoza dzieci, Doradztwo psychologiczno – pedagogiczne, Realizacja celów i zadań wychowawczych, przede wszystkim profilaktyki, zajęć psychoedukacyjnych, socjoterapeutycznych, interwencji kryzysowej, Pomoc w podejmowaniu decyzji edukacyjno-zawodowych, Realizacja zadań o charakterze terapeutycznym, Orzecznictwo, Działalność informacyjno – edukacyjna,

80 Ćwiczenie Opracowanie planu współpracy poradni ze szkołą wg podanego wzoru.

81 Plan współpracy poradni psychologiczno – pedagogicznej ze szkołą
Zadanie Forma realizacji Miejsce realizacji Diagnoza przyczyn oraz pomoc uczniom w przezwyciężaniu trudności w uczeniu się Organizacja punktów konsultacyjnych na terenie szkół i placówek, Badania przesiewowe organizowane wspólnie przez nauczycieli pracowników poradni, mające na celu obserwację i jak najwcześniejszą diagnozę trudności w uczeniu się, Udzielanie informacji o uczniu – pracownicy poradni, którzy badali dziecko omawiają opinię/orzeczenie z wychowawcą, nauczycielem i rodzicami w celu planowania wspólnej pomocy dziecku, Organizowanie i pomoc w kierowaniu uczniów mających trudności w nauce - konsultacje, zajęcia specjalistyczne, Pomoc nauczycielom w zakresie indywidualizacji procesu nauczania, Konsultacje pracowników poradni z nauczycielami w zakresie realizacji zaleceń z opinii uczniów, diagnozy i form pomocy, Warsztatowe zajęcia psychoedukacyjne dla dzieci i młodzieży usprawniające proces uczenia się, Prowadzenie szkoleniowych rad pedagogicznych na temat przyczyn trudności w uczeniu się oraz metod i form pracy z dziećmi z problemami w nauce.

82 Plan współpracy poradni psychologiczno – pedagogicznej ze szkołą
Zadanie Formy realizacji Miejsce realizacji Rozpoznawanie indywidualnych potrzeb dzieci i młodzieży (rozpoznawanie przyczyn trudności wychowawczych), współpraca z pedagogami i psychologami szkolnymi w zakresie opieki nad uczniami zagrożonymi niedostosowaniem społecznym, Udzielanie porad i informacji dzieciom i młodzieży odnośnie rozwiązywania problemów związanych z rozwojem, nauką i zachowaniem. Dokonywanie systematycznej oceny sytuacji wychowawczej w szkole, ze szczególnym uwzględnieniem charakterystyki uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym, rozmowy indywidualne z uczniami oraz obserwację uczestniczącą, wywiad,

83 Plan współpracy poradni psychologiczno – pedagogicznej ze szkołą
Zadanie Formy realizacji Miejsce realizacji Otaczanie opieką uczniów mających problemy wychowawcze Zajęcia warsztatowe dla uczniów np. Zastępowanie agresji...... Asertywność jako metoda radzenia sobie z agresją –zajęcia warsztatowe, Warsztaty z grupami klasowymi w sytuacjach kryzysowych, Programy psychoedukacyjne i profilaktyczne w szkołach standardowe i autorskie), Zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci i młodzieży, Terapia indywidualna trudności emocjonalnych, zaburzeń zachowania, problemów okresu dojrzewania, Udzielanie młodzieży pomocy w eliminowaniu napięć psychicznych nawarstwiających się na tle niepowodzeń szkolnych, domowych. Udzielanie uczniom pomocy i wsparcia (poradnictwo psychospołeczne) w zakresie rozwiązywania problemów: rodzinnych, szkolnych, rówieśniczych.

84 Plan współpracy poradni psychologiczno – pedagogicznej ze szkołą
Zadanie Formy realizacji Miejsce realizacji Opracowywanie i wdrażanie programów edukacyjno – terapeutycznych, profilaktycznych, wychowawczych Prowadzenie zajęć dla rodziców i nauczycieli programem „Szkoła dla rodziców i wychowawców”, Przygotowanie kwestionariusza dla wychowawców klas systematyzującego ich wiedzę oraz rozeznanie w sytuacji rodzinno –wychowawczej uczniów znajdujących się w sytuacji problemowej, Trening umiejętności społecznych dla uczniów, Współpraca pracowników poradni przy opracowywaniu programu wychowawczego i profilaktycznego szkoły,

85 Plan współpracy poradni psychologiczno – pedagogicznej ze szkołą
Zadanie Formy realizacji Miejsce realizacji Wspieranie rodziców i nauczycieli w doskonaleniu ich kompetencji   Zajęcia warsztatowe dla nauczycieli gimnazjów - uczenie różnych strategii radzenia z sobie z trudnymi zachowaniami uczniów, Trudności wychowawcze i trudności w nauce – prelekcja dla rodziców, Specyficzne trudności w procesie uczenia się: pomoc w przezwyciężaniu trudności w pisaniu i czytaniu na drodze terapii pedagogicznej – prelekcja i warsztaty dla nauczycieli, Jak rozpoznawać i jak pracować z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo – prelekcja i warsztaty dla nauczycieli, Kryzys okresu adolescencji – wykład dla nauczycieli i rodziców, Trening umiejętności wychowawczych dla rodziców i nauczycieli, Pomoc rodzinie w rozwiązywaniu konfliktów i problemów wychowawczych, Grupa wsparcia rodziców dzieci z zaburzeniami zachowania, Prowadzenie grup problemowych grup dyskusyjnych (pedagodzy, psycholodzy, nauczyciele ).

86 Przykładowy model współpracy poradnia-szkoła

87 Z kim jeszcze powinna współpracować szkoła w zakresie pomocy psychologiczno – pedagogicznej?

88 Poradnie Specjalistyczne Dom Dziecka
Służba Zdrowia pedagog Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna psycholog Sąd Rejonowy ds. nieletnich Fundacje nauczyciele MOPS, GOPS ODN POLICJA Świetlica Terapeutyczna Współpraca w zakresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej 88

89 Wieloaspektowa pomoc dla uczniów zagrożonych wypadnięciem z systemu edukacji z powodu
wagarów złej sytuacji materialnej rodziny niewydolności wychowawczej rodziny zagrożenia przestępczością policja rodzice pracownicy socjalni psycholodzy kuratorzy sądowi 89

90 EWALUACJA DZIAŁAŃ W ZAKRESIE POMOCY PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNEJ

91 Aby się przekonać, czy organizacja pomocy psychologiczno – pedagogicznej miała pożądany wpływ na rozwój ucznia, konieczne jest przeprowadzenie ewaluacji tj. sprawdzenie, w jakim stopniu zamierzone cele zostały osiągnięte, a proponowane strategie i sposoby realizacji skuteczne.

92 Monitoring i ewaluacja
Podczas całego okresu realizacji indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego oraz planu działań wspierających, ważne jest, aby go monitorować i poddawać ewaluacji. Pomoc udzielana uczniowi wymaga monitorowania, ponieważ daje to możliwość reagowania na zachodzące zmiany i obserwowane potrzeby uczniów, a w związku z tym – na elastyczne wprowadzanie zmian do IPET i PDW.

93 Monitoring i ewaluacja
Zgodnie z rozporządzeniem dotyczącym pomocy psychologiczno-pedagogicznej Zespół dokonuje oceny efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniowi, w tym efektywności realizowanych zajęć, dotyczącej: danej formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej— po zakończeniu jej udzielania; pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielonej w danym roku szkolnym — przed opracowaniem arkusza organizacji przedszkola, szkoły lub placówki

94 Monitoring i ewaluacja
Dodatkowo, kwestię oceny efektywności pomocy udzielanej uczniom posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, reguluje § 5 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie (…)

95 Monitoring i ewaluacja
Rozporządzenia te określają, iż Zespół nie rzadziej niż raz w roku szkolnym dokonuje okresowej wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia, uwzględniając ocenę efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniowi, dokonaną zgodnie z przepisami wymienionymi w § 4 ust. 1 pkt 3, oraz, w miarę potrzeb, dokonuje modyfikacji programu.

96 Monitoring i ewaluacja
Bezcennym źródłem informacji będą spisane obserwacje poszczególnych nauczycieli, czynione podczas realizacji zadań wynikających z programu/planu. Warto, aby nauczyciel cyklicznie (np. raz w tygodniu) robił krótkie notatki dotyczące każdego dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (mogą to być 1-3 zdania dotyczące konkretnych sytuacji czy osiągnięć ucznia). Na tej podstawie łatwiej będzie potem sporządzić roczne podsumowanie realizacji programu/planu, a przede wszystkim można na bieżąco wprowadzać modyfikacje do obu tych dokumentów. Tego rodzaju modyfikacje mogą przyczynić się do skuteczniejszego wspierania dziecka w szkole. Monitoring planu powinien być prowadzony równolegle z monitoringiem karty indywidualnych potrzeb ucznia, gdyż są to dokumenty powiązane ze sobą.

97 Monitoring i ewaluacja
W dokonywanie przeglądu programu/planu i ocenę skuteczności pomocy świadczonej uczniowi warto włączać rodziców. Współpraca w tym zakresie sprawia, że rodzice czują się osobami współodpowiedzialnymi za efekty podejmowanych działań. Rodzice mają również uczestniczyć w zatwierdzaniu zmian wprowadzanych do przyjętego planu działań wspierających bądź indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego.

98 Monitoring i ewaluacja
Ewaluacja efektów pracy służy: ponownemu przyjrzeniu się sytuacji ucznia i jego potrzebom, zweryfikowaniu, które działania zostały podjęte i przyniosły skutek, które nie przyniosły oczekiwanych efektów, a jakich działań nie podjęto. Na tej podstawie można ponownie spojrzeć przez pryzmat szkoły na potrzeby dziecka i zastanowić się nad tym, jakiego rodzaju dostosowań i wsparcia dziecko będzie potrzebowało w kolejnym roku edukacji.

99 Przykład EWALUACJA WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI PROWADZONEJ PRZEZ SZKOŁĘ
Plan ewaluacji Cel: dlaczego to robimy? Zebranie informacji na temat efektywności działań prowadzonych przez szkołę w zakresie zwiększenia uczestnictwa rodziców w życiu szkoły Odbiorcy: dla kogo jest ta ewaluacja? (główny odbiorca, pozostali odbiorcy) Rada pedagogiczna Rodzice Przedmiot: co ma być poddane badaniu? Współpraca szkoły z rodzicami Osoby: kto projektuje /przeprowadza / badanie? Zespół ds. ewaluacji  Czas: kiedy i jak długo ma być prowadzone badanie?  wrzesień 2012 – maj 2013 Na kiedy są potrzebne dane /wyniki/? czerwiec 2013

100 Przykład EWALUACJA WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI PROWADZONEJ PRZEZ SZKOŁĘ
PRZEDMIOT EWALUACJI PYTANIA KLUCZOWE KRYTERIA METODY ZBIERANIA DANYCH PRÓBA BADAWCZA/ ŹRÓDŁA INFORMACJI ORGANIZACJA ZEBRANYCH WSPÓŁPRACA SZKOŁY Z RODZICAMI W jaki sposób nauczyciele/ wychowawcy planują swoje zadania w zakresie współpracy z rodzicami Planowane działania są adekwatne do potrzeb rodziców. Rozmowy z rodzicami – lista pytań Ankieta anonimowa Wywiad grupowy z nauczycielami Losowo wybrani rodzice – np. 5 z klasy Rodzice np. słuchacze pogadanki o określonej tematyce. Grupy po 6-8 nauczycieli W jaki sposób nauczyciele współpracują z rodzicami? Skutecznie współpracują w rozwiązywaniu problemów Analiza dokumentów Protokoły spotkań z rodzicami …….

101 Dziękujemy za uwagę!