Polskie prawo ochrony środowiska opracowanie: Katarzyna Kulikowska

Prezentacja na temat: "Polskie prawo ochrony środowiska opracowanie: Katarzyna Kulikowska"— Zapis prezentacji:

1 Polskie prawo ochrony środowiska opracowanie: Katarzyna Kulikowska

2 Wprowadzenie do prawnej ochrony środowiska
Rys historyczny prawnych regulacji ochrony środowiska Pierwsze akty prawne - Bolesław Chrobry objął ochroną bobry - 1423r Władysław Jagiełło ochroną objął populację dzików, jeleni, łosi, tarpanów, jak też ograniczył wycinkę lasów. Stefan Batory objął ochroną niektóre gatunki ryb . 1868r Sejm Krajowy we Lwowie uchwalił nowatorską, jedną z pierwszych o tej tematyce na świecie ustawę „względem zakazu łapania, wytępiania i sprzedawania zwierząt alpejskich właściwych Tatrom: świstaka i dzikich kóz”. rozporządzenie z dnia 15 września 1919 r o ochronie niektórych zabytków przyrody Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921 roku. ( art. 99) ustawa z dnia 10 marca 1934r o ochronie przyrody ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska z dnia 30 stycznia 1980 r, zastąpiona ustawą z 27 kwietnia 2001r prawo ochrony środowiska, znowelizowana obszernie 03 października 2008r

3 Źródła prawa - KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r.(Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.) - umowy międzynarodowe i prawo Wspólnoty Europejskiej - ustawy - ratyfikowane umowy międzynarodowe, - rozporządzenia, - akty prawa miejscowego

4 Ustawy regulujące Prawo ochrony środowiska ustawa z dnia 2011.02.25
Substancje chemiczne i ich mieszaniny. Dz.U ustawa z dnia Dz.U j.t. Lasy. ustawa z dnia Dz.U j.t Odpady. ustawa z dnia Dz.U j.t. Bezpieczeństwo żywności i żywienia. . ustawa z dnia Dz.U j.t. tyt. VII dział III Kodeks morski. . ustawa z dnia Dz.U j.t Rybactwo śródlądowe.

5 .ustawa z dnia Dz.U j.t Ochrona przyrody. ustawa Dz.U Rolnictwo ekologiczne. ustawa z dnia Dz.U Odpady wydobywcze. ustawa z dnia Dz.U j.t. Ochrona roślin. .ustawa z dnia Dz.U j.t Prawo ochrony środowiska. ustawa z dnia Dz.U Nawozy i nawożenie. Ustawa z dnia Dz.U j.t. art. 92 Transport drogowy. ustawa z dnia Dz.U Międzynarodowe przemieszczanie odpadów.

6 ustawa z dnia Dz.U Zapobieganie szkodom w środowisku i ich naprawa. .ustawa z dnia Dz.U j.t Prawo atomowe. ustawa z dnia Dz.U j.t. Organizmy genetycznie zmodyfikowane. .ustawa z dnia Dz.U j.t Żegluga śródlądowa. ustawa z dnia Dz.U j.t. Zapobieganie zanieczyszczaniu morza przez statki. ustawa z dnia Dz.U j.t. Utrzymanie czystości i porządku w gminach. ustawa z dnia Dz.U j.t. Prawo łowieckie. ustawa z dnia Dz.U rozdz. 8 Handel uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji.

7 ustawa z dnia 1997.06.06 kodeks karny Dz.U.1997.88.553
.ustawa z dnia Dz.U j.t Ochrona gruntów rolnych i leśnych. ustawa z dnia Dz.U Rybołówstwo. ustawa z dnia Dz.U j.t. Zakaz stosowania wyrobów zawierających azbest. ustawa z dnia Dz.U j.t. Ochrona zwierząt. ustawa z dnia Dz.U Zachowanie narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju. ustawa z dnia kodeks karny Dz.U ustawa z dnia kodeks cywilny Dz.U

8 akty prawa miejscowego prawo wspólnotowe
Rozporządzenia akty prawa miejscowego prawo wspólnotowe (Traktat Paryski z 18/04/1951r, Traktat Rzymski z 25/03/1957r, Traktat o Unii Europejskiej z 01/11/1993r.) wraz z protokołami i aneksami oraz zasady prawa nadzorowane przez Trybunał Sprawiedliwości rozporządzenia dyrektywy decyzje

9 Przepisy ogólne - Prawo horyzontalne UE Ochrona przyrody
Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979r. w sprawie ochrony dzikich ptaków, Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992r. w sprawie ochrony naturalnych siedlisk oraz dzikiej fauny i flory Dyrektywy i Rozporządzenia dot. obrotu skórami młodych fok, zakazu używania potrzasków, pułapek i innych niehumanitarnych form odłowy oraz handlu dzikimi gatunkami fauny i flory. Dostęp do informacji o środowisku Dyrektywa Rady 90/313/EWG z 7 czerwca 1990r. w sprawie swobodnego dostępu do informacji o środowisku, Dyrektywa Rady 91/692/EWG z 23 grudnia 1991r. w sprawie standaryzacji i racjonalizacji raportów z wprowadzania w życie postanowień niektórych dyrektyw, Dyrektywa Rady 96/62/EWG z 27 września 1996r. w sprawie oceny i zarządzania jakością powietrza, Dyrektywa Rady 96/61/EWG z 24 września 1996r. w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom środowiska.

10 ZASADY PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA
Zasada zrównoważonego rozwoju Zasada kompleksowości Zasada prewencji Zasada przezorności Zasada materialnej odpowiedzialności Zasada nadrzędności wymagań ochrony środowiska wobec dokumentów i aktów prawnych o charakterze aktów planowania i programowania Zasada dostępu informacji o środowisku Zasada partycypacji publicznej Zasada ujednolicania

11 FUNKCJE PRAWA W OCHRONIE ŚRODOWISKA
organizacyjna reglamentacyjno-ochronna ochrony praw podmiotowych wdrażania postępu technicznego Represyjna ochrony walorów lub zasobów środowiska o znaczeniu ponadpaństwowym

12 POJĘCIE OCHRONY ŚRODOWISKA
Definicja normatywna ochrony środowiska (art. 3 ust 13 Upoś ) w części dotyczącej wyjaśniania wyrażeń ustawowych 13)  ochrona środowiska - podjęcie lub zaniechanie działań, umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej; ochrona polega w szczególności na: a)  racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, b)  przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom, c) przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego ORGANY ADMINISTRACJI DO SPRAW OCHRONY ŚRODOWISKA art. 376, 377 Upoś   1)   wójt, burmistrz lub prezydent miasta;   2)   starosta;   3)  sejmik województwa; 4)  marszałek województwa;   5)   wojewoda;   6)   minister właściwy do spraw środowiska;   7)   Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska;   8)   regionalny dyrektor ochrony środowiska. 9)  Organy Inspekcji Ochrony Środowiska działające na podstawie przepisów ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska wykonujące zadania w zakresie ochrony środowiska, jeżeli ustawa tak stanowi.

13 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska Dz. U. 08
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska Dz.U j.t. PRZEPISY OGÓLNE Dział I Zakres obowiązywania ustawy Dział II Definicje i zasady ogólne Dział III Polityka ekologiczna oraz programy ochrony środowiska Dział IV Informacje o środowisku- Rozdział 1 uchylony –przez art.144 pkt 7 ustawy z dnia o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U ) z dniem r Rozdział 2 (Państwowy monitoring środowiska oraz rozpowszechnianie informacji o środowisku)

14 Dział V (uchylony tym samym aktem co w dziale IV) Dział VI (uchylony tym samym aktem co w dziale IV) Dział VII Ochrona środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym i przy realizacji inwestycji Dział VIII Edukacja ekologiczna, badania z zakresu ochrony środowiska oraz reklama TYTUŁ II OCHRONA ZASOBÓW ŚRODOWISKA Dział I Przepisy ogólne Dział II Ochrona powietrza Dział III Ochrona wód Dział IV Ochrona powierzchni ziemi

15 Dział V Ochrona przed hałasem Dział VI Ochrona przed polami elektromagnetycznymi Dział VII Ochrona kopalin Dział VIII Ochrona zwierząt oraz roślin Dział IX Ograniczanie sposobu korzystania z nieruchomości w związku z ochroną środowiska Rozdział 1 Przepisy ogólne Rozdział 2 Ograniczenia związane z ochroną zasobów środowiska Rozdział 3 Obszary ograniczonego użytkowania Rozdział 4 Strefy przemysłowe

16 PRZECIWDZIAŁANIE ZANIECZYSZCZENIOM Dział I Przepisy ogólne Dział II
TYTUŁ III PRZECIWDZIAŁANIE ZANIECZYSZCZENIOM Dział I Przepisy ogólne Dział II Instalacje, urządzenia, substancje oraz produkty Rozdział 1 Instalacje i urządzenia Rozdział 2 Substancje Rozdział 3 Produkty Dział III Drogi, linie kolejowe, linie tramwajowe, lotniska oraz porty

17 Dział IV Pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii Rozdział 1 Przepisy ogólne Rozdział 2 Wydawanie pozwoleń Rozdział 3 Wygaśnięcie, cofnięcie i ograniczenie pozwolenia Rozdział 4 Pozwolenia zintegrowane Rozdział 5 Pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza Rozdział 6 (uchylony). Rozdział 7

18 Dział IVa Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń Dział V Przeglądy ekologiczne TYTUŁ IV POWAŻNE AWARIE Dział I Przepisy ogólne Dział II Instrumenty prawne służące przeciwdziałaniu poważnej awarii przemysłowej Rozdział 1 Rozdział 2 Obowiązki prowadzącego zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia awarii przemysłowej Rozdział 3 Obowiązki organów administracji związane z awarią przemysłową Dział III Współpraca międzynarodowa

19 ŚRODKI FINANSOWO-PRAWNE Dział I Przepisy ogólne Dział II
TYTUŁ V ŚRODKI FINANSOWO-PRAWNE Dział I Przepisy ogólne Dział II Opłaty za korzystanie ze środowiska Rozdział 1 Wnoszenie opłat Rozdział 2 Stawki opłat za korzystanie ze środowiska Rozdział 3 Opłaty podwyższone Rozdział 4 Przepisy szczególne dotyczące opłat za pobór wody, wprowadzanie ścieków i za składowanie odpadów

20 Dział III Administracyjne kary pieniężne Rozdział 1 Postępowanie w sprawie wymierzenia kary Rozdział 2 Wysokość kar Rozdział 3 Przepisy szczególne dotyczące kar za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzanie ścieków oraz emisję hałasu Dział IV Odraczanie, zmniejszanie oraz umarzanie podwyższonej opłaty za korzystanie ze środowiska oraz administracyjnych kar pieniężnych

21 TYTUŁ VI ODPOWIEDZIALNOŚĆ W OCHRONIE ŚRODOWISKA Dział I Odpowiedzialność cywilna Dział II Odpowiedzialność karna Dział III Odpowiedzialność administracyjna

22 ORGANY ADMINISTRACJI ORAZ INSTYTUCJE OCHRONY ŚRODOWISKA Dział I
TYTUŁ VII ORGANY ADMINISTRACJI ORAZ INSTYTUCJE OCHRONY ŚRODOWISKA Dział I Organy administracji do spraw ochrony środowiska Dział II Instytucje ochrony środowiska Rozdział 1 Przepisy ogólne Rozdział 2 Państwowa Rada Ochrony Środowiska Rozdział 3 Rozdział 4 Finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej(182)

23 PROGRAMY DOSTOSOWAWCZE Dział I Przepisy ogólne Dział II
TYTUŁ VIII PROGRAMY DOSTOSOWAWCZE Dział I Przepisy ogólne Dział II Ustalenie treści programu dostosowawczego Dział III Komisja negocjacyjna Dział IV Skutki prawne wszczęcia postępowania negocjacyjnego oraz ustalenia programu dostosowawczego TYTUŁ IX PRZEPIS KOŃCOWY

24

25 Ochrona przyrody w systemie ochrony środowiska .
Jedna z klasyfikacji systematyki prawnej ochrony środowiska dzieli ją na 2 części: Część pierwsza to zagadnienia ogólne prawa ochrony środowiska Ogólna charakterystyka podstaw prawnych ochrony środowiska w Polsce. Zasady ogólne prawa ochrony środowiska. Organy ochrony środowiska. Rola orzecznictwa sądów i trybunałów w prawie ochrony środowiska. Ocena oddziaływania na środowisko. Odpowiedzialność administracyjna w ochronie środowiska. Odpowiedzialność cywilna w ochronie środowiska. Odpowiedzialność karna w ochronie środowiska Instrumenty finansowo-prawne w ochronie środowiska.

26 Część druga- Regulacje sektorowe prawa ochrony środowiska, a w niej:
Ochrona powietrza. Ochrona wód. Ochrona powierzchni ziemi. Ochrona przed hałasem. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi. Prawo geologiczne i górnicze a ochrona środowiska. Prawna regulacja gospodarki odpadami. Prawne formy ochrony przyrody. Ochrona zabytków nieruchomych a ochrona środowiska. Ochrona środowiska w planowaniu przestrzennym i prawie budowlanym.

27 Wybrane prawne formy ochrony przyrody
Art. 6. ustawy z dnia r. O ochronie przyrody ( Dz.U ) – t.j. Formami ochrony przyrody są:   1)  parki narodowe; definicja art.8 ust1 w ilości – 23 parki   2)  rezerwaty przyrody; art. 13 – w ilości 1423 szt.   3)  parki krajobrazowe; art. 16 – w ilości 120 szt.   4)  obszary chronionego krajobrazu; szt.   5)  obszary Natura 2000;art. 25 ust 1   6)  pomniki przyrody; art. 40 – w ilości 35 074 szt.   7)  stanowiska dokumentacyjne; art.41 –w ilości 153 szt.   8)  użytki ekologiczne; art. 42 – w ilości 6 686 szt.   9)  zespoły przyrodniczo-krajobrazowe; art. 43 – w ilości 207 szt.   10  ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów. W drodze porozumienia z sąsiednimi państwami mogą być wyznaczane przygraniczne obszary cenne pod względem przyrodniczym w celu ich wspólnej ochrony.

28 Obszary odrębnie chronione Natura 2000 wymienione zostały w art
Obszary odrębnie chronione Natura 2000 wymienione zostały w art.25 ustawy Art. 25. Sieć obszarów Natura 2000 obejmuje:   obszary specjalnej ochrony ptaków;   specjalne obszary ochrony siedlisk;   obszary mające znaczenie dla Wspólnoty. Obszar Natura 2000 może obejmować część lub całość obszarów i obiektów objętych formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-4 i 6-9.

29 Sieć obszarów Natura 2000

30 1 - OSO Bielawskie Błota 2 - OSO Jezioro Dobskie 3 - OSO Ostoja Drawska 4 - OSO Ostoja Poligon Orzysz 5 - OSO Ostoja Wkrzańska 6 - OSO Lasy Puszczy nad Drawą 7 - OSO Ostoja Witnicko-Dębniańska 8 - OSO Puszcza Barlinecka 9 - OSO Dolina Samicy 10 - OSO Dolina Małej Wełny pod Kiszkowem 11 - OSO Żwirownia Skoki 12 - OSO Jezioro Zgierzynieckie 13 - OSO Zbiornik Podedworze 14 - OSO Uroczysko Mosty-Zahajki 15 - OSO Bory Dolnośląskie 16 - OSO Polesie 17 - OSO Zbiornik Mietkowski 18 - OSO Karkonosze 19 - OSO Ostoja Nieliska 20 - OSO Dolina Górnej Łabuńki 21 - OSO Roztocze 22 - OSO Zlewnia Górnej Huczwy 23 - OSO Dolina Sołokiji 24 - OSO Dolina Szyszły 25 - OSO Góry Stołowe 26 - OSO Babia Góra 27 - OSO Góry Słonne 28 - OSO Torfowiska Orawsko-Nowotarskie 29 - OSO Pieniny 30 - OSO Ostoja Warmińska 31 - OSO Jeziora Wełtyńskie 32 - OSO Dolina Dolnej Narwi 33 - OSO Ostoja Rogalińska 34 - OSO Puszcza nad Gwdą 35 - OSO Puszcza Sandomierska 36 - OSO Ławica Słupska 37 - OSO Zalew Wiślany 38 - OSO Dolina Pasłęki 39 - OSO Jezioro Oświn i okolice 40 - OSO Zatoka Pomorska

31 41 - OSO Dolina Słupi 42 - OSO Dolina Dolnej Wisły 43 - OSO Puszcza Augustowska 44 - OSO Puszcza Borecka 45 - OSO Jezioro Drużno 46 - OSO Wielki Sandr Brdy 47 - OSO Zalew Szczeciński 48 - OSO Bagna Rozwarowskie 49 - OSO Bagna Nietlickie 50 - OSO Lasy Iławskie 51 - OSO Jezioro Łuknajno 52 - OSO Łąki Skoszewskie 53 - OSO Puszcza Napiwodzko-Ramudzka 54 - OSO Jezioro Świdwie 55 - OSO Dolina Dolnej Odry 56 - OSO Ostoja Ińska 57 - OSO Jezioro Miedwie i okolice 58 - OSO Doliny Omulwi i Płodownicy 59 - OSO Bagienna Dolina Drwęcy 60 - OSO Bagienna Dolina Narwi 61 - OSO Przełomowa Dolina Narwi 62 - OSO Nadnoteckie Łęgi 63 - OSO Dolina Górnej Narwi 64 - OSO Puszcza Białowieska 65 - OSO Puszcza Biała 66 - OSO Ujście Warty 67 - OSO Ostoja Nadgoplańska 68 - OSO Błota Rakutowskie 69 - OSO Dolina Liwca 70 - OSO Dolina Dolnego Bugu 71 - OSO Wielki Łęg Obrzański 72 - OSO Pradolina Warszawsko-Berlińska 73 - OSO Dolina Środkowej Warty 74 - OSO Dolina Środkowego Bugu 75 - OSO Zbiornik Wonieść 76 - OSO Dolina Pilicy 77 - OSO Dolina Środkowej Wisły 78 - OSO Dolina Tyśmienicy 79 - OSO Stawy Przemkowskie 80 - OSO Lasy Parczewskie

32 81 - OSO Dolina Baryczy 82 - OSO Bagno Bubnów 83 - OSO Małopolski Przełom Wisły 84 - OSO Chełmskie Torfowiska Węglanowe 85 - OSO Lasy Strzeleckie 86 - OSO Grądy Odrzańskie 87 - OSO Puszcza Solska 88 - OSO Dolina Nidy 89 - OSO Puszcza Niepołomicka 90 - OSO Tatry 91 - OSO Bieszczady 92 - OSO Dolina Górnej Wisły 93 - OSO Pogórze Przemyskie 94 - OSO Gorce 95 - OSO Lasy Janowskie 96 - OSO Puszcza Piska 97 - OSO Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego 98 - OSO Puszcza Kampinoska 99 - OSO Delta Świny OSO Ostoja Słowińska 101 - OSO Przybrzeżne wody Bałtyku OSO Zatoka Pucka OSO Ujście Wisły OSO Dolina Dolnej Noteci OSO Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry OSO Łęgi Odrzańskie OSO Ostoja Tyszowiecka OSO Dolina Środkowej Odry OSO Doliny Wkry i Mławki OSO Dolina Kostrzynia OSO Ostoja Kozienicka OSO Beskid Niski OSO Lasy Lęborskie OSO Puszcza Darżlubska OSO Lasy Mirachowskie OSO Dąbrowy Krotoszyńskie OSO Pojezierze Sławskie OSO Puszcza Notecka OSO Wybrzeże Trzebiatowskie OSO Zalew Kamieński i Dziwna

33 121 - OSO Puszcza Goleniowska OSO Ostoja Cedyńska OSO Bagno Wizna OSO Ostoja Biebrzańska OSO Dolina Górnego Nurca OSO Puszcza Knyszyńska OSO Zbiornik Jeziorsko OSO Lasy Łukowskie OSO Jezioro Turawskie OSO Bagno Całowanie OSO Beskid Żywiecki OSO Stawy w Brzeszczach OSO Dolina Dolnej Soły OSO Dolina Dolnej Skawy OSO Stawy Wielikąt i Las Tworkowski OSO Zbiornik Otmuchowski OSO Zbiornik Nyski OSO Lasy Skaliskie OSO Bory Tucholskie OSO Pasmo Policy OSO Staw Boćków

34 Dla ochrony rzadkich i zagrożonych typów siedlisk ustanawia się Specjalne Obszary Ochrony (SOO). Typy siedlisk cenne z punktu widzenia UE (zagrożone zanikiem, rzadkie, o małym zasięgu, szczególnie reprezentatywne) są wymienione w załączniku I do Dyrektywy Siedliskowej. Poza tym wymienione są również gatunki roślin i zwierząt, których siedliska powinny zostać objęte ochroną (załącznik II). Dyrektywa Ptasia nakazuje ochronę cennych gatunków ptaków. W tym celu nakazuje się tworzenie Obszarów Specjalnej Ochrony (OSO). Cenne dla UE gatunki ptaków to takie, które są zagrożone wyginięciem, szczególnie podatne na zmiany siedlisk oraz gatunki rzadko występujące. Spis gatunków wymagających ochrony znajduje się w załączniku I do Dyrektywy Ptasiej. Uregulowane również są kwestie polowań oraz metod stosowanych do polowań na ptaki łowne.

35 ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA
Odpowiedzialność cywilna Odpowiedzialność cywilnoprawna obejmuje przede wszystkim : - obowiązek zapobieżenia grożącej szkodzie w środowisku, i dalszym jego naruszeniom pełniąc funkcję prewencyjną - obowiązek naprawy wyrządzonej szkody przez przywrócenie naruszonego dobra w środowisku do stanu właściwego ( nie koniecznie poprzedniego, może być lepszego byleby był właściwy), pełniąc funkcję restytucyjną - obowiązek naprawienia szkody przez jej skompensowanie, gdy przywrócenie do stanu poprzedniego nie jest możliwe, poprzez albo wypłatę odszkodowania, lub wyrównanie straty w środowisku powstałej w jednym miejscu poprzez działania w innym miejscu., jako funkcja kompensacyjna ( wycięcie drzewa – kara i zasadzenie nowego).

36 Przesłanki odpowiedzialności cywilnej
szkoda Bezprawność zachowania związek przyczynowy Prawo cywilne rozróżnia odpowiedzialność: na zasadzie winy na zasadzie ryzyka odpowiedzialność za tzw. produkt niebezpieczny na zasadzie słuszności

37 Odpowiedzialność karna- regulacja kodeksowa Dz.U.1997.88.553 
funkcja represyjna funkcja ochronna funkcja gwarancyjna Zasady odpowiedzialności karnej ( k.k.) Art. 1. § 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. § 2. Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. § 3. Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.

38 Czyn bezprawny Czyn karalny Czyn karygodny Czyn zawiniony Opis danego typu czynu zabronionego następuje za pomocą znamion. Musi być określony: Podmiot czynu zabronionego, czynność która jest zabroniona( lub skutek przy przestępstwach skutkowych), określenie przedmiotu ochrony, naruszenie reguły postępowania, stosunek psychiczny sprawcy do czynu ( umyślność, nieumyślność). Podmiot zbiorowy – w rozumieniu ustawy z dnia r o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary ( Dz.U 2002 nr.197 poz 1661)

39 Zbieg podstaw odpowiedzialności Odpowiedzialność administracyjna
Wykroczenia. Kodeks wykroczeń Dz.U j.t. Zasady odpowiedzialności za wykroczenia: § 1. Odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu (5-30 dni), ograniczenia wolności (do miesiąca), grzywny do złotych lub nagany. § 2. Nie popełnia wykroczenia sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu. Zbieg podstaw odpowiedzialności Odpowiedzialność administracyjna Pod tym pojęciem należy rozumieć ustalone przez organ administracji publicznej nakazy (zakazy) określonego zachowania, zwłaszcza dotyczące; -Wstrzymania działalności, -Cofnięcia ( ograniczenia zakresu)decyzji zezwalającej na oznaczony sposób korzystania ze środowiska , -Wykonania stosownych urządzeń ochronnych, usunięcia stwierdzonych uchybień lub szkodliwych skutków Funkcje: prewencyjna oraz restytucyjna, ze znikomą funkcją penalizacyjną.

40 Instrumenty odpowiedzialności administracyjnej
Sankcje finansowo-prawne administracyjne kary pieniężne opłaty podwyższone Opłaty podwyższone W rozumieniu ustawy P.o.ś. opłaty podwyższone są sankcją finansową związaną z niedopełnieniem obowiązku uzyskania pozwolenia emisyjnego. Zgodnie bowiem z art.292 i 293 podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone w przypadku: braku wymaganego pozwolenia na wprowadzanie do powietrza gazów lub pyłów, braku wymaganego pozwolenia na pobór wód lub wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, określonych sposobów nieprawidłowego postępowania z odpadami.

41 Administracyjne kary pieniężne.
Co do zasady są wymierzane wskazanym podmiotom ( wg. ustawy P.o.ś. będą to podmioty korzystające ze środowiska ) za naruszanie wymagań ochrony środowiska, najczęściej określonych w skierowanym do takiego podmiotu akcie administracyjnym. Kary nakładane na podstawie przepisów ustawy Prawo ochrony środowiska. Kary pieniężne wymierza, w drodze decyzji, wojewódzki inspektor ochrony środowiska za: przekroczenie określonych w pozwoleniach emisyjnych ilości lub rodzaju gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza, przekroczenie, określonych w pozwoleniach zintegrowanych lub pozwoleniach wodnoprawnych ilości, stanu lub składu ścieków, przekroczenie, określonej w pozwoleniach zintegrowanych lub pozwoleniach na pobór wód, ilości pobranej wody, naruszenie warunków decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska odpadów albo decyzji określającej miejsce i sposób magazynowania odpadów, wymaganych przepisami ustawy o odpadach, co do rodzaju i sposobów składowania lub magazynowania odpadów, przekroczenie, określonych w pozwoleniach emisyjnych, poziomów hałasu.

42 Kary pieniężne przewidywane przepisami Ustawy o ochronie przyrody.
Art.88 ustawy przewiduje wymierzenie administracyjnej kary pieniężnej za: zniszczenie terenów zieleni albo drzew lub krzewów, powodowane - niewłaściwym wykonywaniem robót ziemnych lub wykorzystaniem sprzętu mechanicznego albo urządzeń technicznych bądź też zastosowaniem środków chemicznych w sposób szkodliwy dla roślinności za usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia, za zniszczenie spowodowane niewłaściwą pielęgnacją terenów zieleni

43 Administracyjne kary pieniężne nakładane na podstawie innych ustaw szczególnych.
Ustawa z 2001 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową Dz.U   Odmienny rodzaj kar pieniężnych, wymierzanych w sposób uznaniowy wg wysokości „widełkowej”przewidują: ustawa z 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz.U. nr 32 poz. 131 z późn. zm.) art ustawy z 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz.U. nr 47 poz. 243 z późn. zm.)

44 Opłata produktowa Przepisy ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 90, poz. 607 z późn. zm.), nakładają obowiązek osiągania wskazanych poziomów odzysku. Niewypełnienie go powoduje sankcję finansową w postaci opłaty produktowej Odzysk odzysk to wszelkie działania nie stwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, prowadzące do wykorzystania odpadów w całości lub w części, lub do odzyskania z odpadów substancji, materiałów bądź energii i ich wykorzystania, określone w załączniku nr 5 do ustawy; Recykling recykling to powtórne przetwarzanie substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii.

45

46 Udział społeczeństwa w kształtowaniu i stosowaniu prawa ochrony środowiska
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko1)2) (Dz. U. z dnia 7 listopada 2008 r.) Informacje o środowisku Dokumenty podlegające udostępnieniu Wnioski o wydanie decyzji Decyzje Inne akty administracyjne, w tym projekty polityk, strategii, planów lub programów, prognozy oddziaływania na środowisko, raporty o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, dokumenty sporządzane na potrzeby ewidencji odpadów.

47 katalog wyłączeń obejmuje wyłączenie z udostępnienia: danych chronionych tajemnicą statystyczną, danych objętych toczącym się postępowaniem sądowym, dyscyplinarnym lub karnym, danych osobowych osób trzecich, informacji związanych z realizacją na terenach zamkniętych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, danych o wartościach handlowych

48 Udział społeczeństwa w ochronie środowiska
źródła prawa: dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z dnia r. inne dyrektywy ( m.in. siedliskowa, czy dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom zwana IPPC) postanowienia Konwencji z Aarhus. ( Dz.U. z 9 maja 2003) ustawa z dnia 3 października 2008 r. oprócz przepisów o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, mówi też o udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko Art. 29. Każdy ma prawo składania uwag i wniosków w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa. .

49 organizacja ekologiczna
Organizacja ekologiczna, będąc rodzajem organizacji społecznej, jest podmiotem spełniającym następujące warunki: wyodrębnienie organizacyjne legalność działania prowadzenie działalności w zakresie ochrony środowiska Podstawy dopuszczenia do udziału organizacji ekologicznych w postępowaniu: 1.Wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu 2. zgodność celu statutowego organizacji z przedmiotem postępowania 3. przesłanka przemawiania za tym interesu społecznego Udział innych organizacji społecznych art. 45 ustawy- wprowadzono możliwość współdziałania w omawianej kategorii spraw organizacji ekologicznych, jednostek pomocniczych samorządu gminnego, samorządu pracowniczego, jednostek ochotniczych straży pożarnej oraz związków zawodowych.

50

51

52

53

54

55

56 Zakres udziału organizacji społecznych w postepowaniu z zakresu ochrony środowiska
uczestniczą na ogólnych zasadach gdy przepisy wymagają udziału społeczeństwa, W sytuacjach, w których przepisy szczególne przewidują konieczność zasięgnięcia opinii wymienionych w ustawie podmiotów, w formie działań społeczno-organizatorskich, Organizacje ekologiczne współdziałające z organami administracji w sprawach z zakresu ochrony środowiska najczęściej do swej działalności przybierają postać stowarzyszenia.

57 Stowarzyszenia w prawie polskim
Podlegają regulacji USTAWY z dnia 7 kwietnia 1989 r.- Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U z późn. zm.) Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. 1. Kto może tworzyć stowarzyszenie ? 2. Jaką strukturę ma stowarzyszenie ? Walne zebranie członków Zarząd i organ kontroli wewnętrznej 3. Kto sprawuje nadzór nad stowarzyszeniami ? Wojewoda właściwy ze względu na siedzibę stowarzyszenia Starosta właściwy ze względu na siedzibę stowarzyszenia 4. Skąd stowarzyszenie bierze swój majątek ? 5. Czy istnieją inne formy stowarzyszeń ? związek stowarzyszeń stowarzyszenie zwykłe

58 Oceny oddziaływania na środowisko
Ochrona środowiska jako przedmiot wykładu akademickiego Oceny oddziaływania na środowisko Jedną z podstawowych zasad prawa ochrony środowiska, wynikającą z art. 6 i 8 prawa ochrony środowiska, jest odpowiednio zasada zrównoważonego rozwoju oraz planowości działań w zakresie ochrony środowiska., Art. 48 ustawy - odstąpienie od obowiązku przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Art.3 ust1 pkt 8- ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko - postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia. ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko1) (Dz. U. z dnia 12 listopada 2010 r.) raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko- jako istotny element postępowania. W art. 66 ustawy określono elementy, które powinien zawierać każdy raport oddziaływania na środowisko. Udział rzecznika interesu publicznego w postępowaniu