Dziedzictwo funkcjonalizmu: Psychologia stosowana

Prezentacja na temat: "Dziedzictwo funkcjonalizmu: Psychologia stosowana"— Zapis prezentacji:

1 Dziedzictwo funkcjonalizmu: Psychologia stosowana

2 JAMES McKEEN CATTELL (1860-1944): Badanie zdolności senso-motorycznch
Zgodnie ze zwyczajem odbywania studiów w Europie, Cattell udał się najpierw na uniwersytet w Getyndze, a następnie do Lipska i Wilhelma Wundta Propagował on praktyczną, opartą na testach koncepcję badań procesów psychicznych. Psychologia Cattella zajmowała się zdolnościami ludzkimi, a nie treścią świadomości i z tego względu zbliżał się on do stanowiska funkcjonalistycznego.

3 Po otrzymaniu tytułu doktora w Lipsku (1886), Cattell powrócił do Stanów Zjednoczonych.
Pojechał z wykładami do Anglii, na uniwersytet w Cambridge, gdzie spotkał Francisa Galtona. Pod wpływem Galtona Cattell stał się jednym z pierwszych amerykańskich psychologów, którzy podkreślali znaczenie kwantyfikacji, był pierwszym psychologiem, który uczył statystycznej analizy danych eksperymentalnych. To również wyjaśnia, dlaczego psychologowie amerykańscy skupiali się raczej na badaniu dużych grup, w przypadku których możliwe było przeprowadzanie porównań statystycznych, niż na pojedynczych osobach badanych, jak czynił to Wundt.

4 Wczesne zastosowanie statystyki do analizy wyników badań
W ostatnich dziesięcioleciach XIX wieku Galton, Ebbinghaus, Hall i amerykański psycholog - Thorndike, często wykorzystywali graficzny sposób prezentacji danych. Brytyjski statystyk, Karl Pearson, który sformułował wzór na obliczanie współczynnika korelacji, wymyślił w 1900 roku test chi kwadrat. Obie techniki stosowano szerzej w psychologii amerykańskiej niż w Anglii. W 1907 roku John Edgar Cover, psycholog z Uniwersytetu Stanforda, najwyraźniej jako pierwszy opowiedział się za wykorzystywaniem grupy eksperymentalnej i kontrolnej (Dehue, 2000; Smith, Best, Cylke i Stubbs, 2000).

5 Cattela testy zdolności umysłowych
W artykule opublikowanym w 1890 roku Cattell użył określenia testy zdolności umysłowych. Testy wykorzystywane przez Cattella do pomiaru zakresu i zmienności ludzkich zdolności różniły się od testów inteligencji i zdolności poznawczych, jakie zostały później opracowane przez psychologów. Testy inteligencji wykorzystują bowiem bardziej złożone sprawdziany zdolności umysłowych. Testy Cattella, podobnie jak testy Galtona, obejmowały przede wszystkim elementarne pomiary senso-motoryczne. W 1901 roku Cattell zgromadził wystarczający zbiór danych, żeby skorelować wyniki testowe z osiągnięciami akademickimi studentów. Ku jego rozczarowaniu korelacje te okazały się niskie, podobnie jak inter-korelacje między poszczególnymi testami. Cattell sformułował wniosek, że testy tego typu nie są trafnymi predyktorami osiągnięć akademickich, czyli, zgodnie z założeniem, zdolności intelektualnych.

6 Cattell najsilniej oddziałał na psychologię amerykańską poprzez swoją pracę jako organizator, menedżer i administrator badań i praktyki psychologicznej, a także jako wyraźny łącznik między psychologami a szerszą społecznością naukową. Po śmierci Cattella, historyk E.G. Boring napisał do jego dzieci: "Moim zdaniem wasz ojciec zrobił nawet więcej niż William James, żeby nadać amerykańskiej psychologii jej osobliwy punkt widzenia, żeby odróżnić ją od psychologii niemieckiej, z której się wywodzi" (cyt. za Bjork, 1983, s. 105).

7 Alfred Binet (1857-1911), Francja
Binet nie zgadzał się z podejściem Galtona i Cattella, które opierało się na wykorzystaniu testów dotyczących procesów sensomotorycznych do pomiaru inteligencji. Był on przekonany, że bardziej odpowiednią miarą będzie ocena takich funkcji poznawczych, jak pamięć, uwaga, wyobraźnia i rozumowanie. W 1904 roku, francuskie ministerstwo oświaty powołało komisję do badania zdolności szkolnych u dzieci, które miały trudności w nauce. . Binet i psychiatra Thćodore Simon, którzy weszli w jej skład, wspólnie ustalili, jakie zadania intelektualne potrafi opanować większość dzieci z poszczególnych grup wiekowych. Gdy zidentyfikowali te zadania, mogli na tej podstawie opracować test inteligencji, składający się z 30 pozycji ułożonych w kolejności od najprostszych do naj trudniej szych zadań. Test kładł nacisk na trzy funkcje poznawcze: sądzenie, rozumowanie i wnioskowanie.

8 Lewis M. Terman: Ruch badań testowych
W 1916 roku Lewis M. Terman, który także studiował pod kierunkiem Halla, opracował wersję testu, która od tego czasu stała się standardem. Nazwał ją Stanfordzką Skalą Inteligencji Bineta - i wprowadził pojęcie ilorazu inteligencji (I.Q.). Wskaźnik I.Q. - jest definiowany jako stosunek wieku umysłowego do wieku życia, został po raz pierwszy zaproponowany przez niemieckiego psychologa Williama Sterna). Stanfordzka Skala Inteligencji Bineta, która była kilkakrot- nie rewidowana, nadal jest powszechnie używana.

9 Alfred Binet & Lewis M. Terman

10 Stanfordzka Skalą Inteligencji Bineta

11 Skala Inteligencji Termana-Merrill (adaptacja testu Stanford-Binet z 1937 r.)
American psychologist Lewis Terman ( ) teamed up with his student Maud Merril ( ). They developed this ‘M’ version of the Stanford-Binet IQ test in Termin had adapted the work of French psychologist Alfred Binet ( ) while at Stanford University. Binet had devised intelligence tests. The revised test was more reliable and more objective. It was also a better standardised version of an IQ test, especially for people with a low mental age. The test used verbal tests: word-naming and comprehension. It also featured non-verbal tests using beads, coloured cubes and form boards. This meant young children as well as people who were illiterate or did not speak good English could be tested. The test also included a second set of questions to prevent people learning the answers of the original. The form ‘M’ test was in standard use until 1960.

12 Pierwsza wojna światowa i grupowe badania testowe
Po ogłoszeniu mobilizacji amerykańskiej armii, przywódcy wojskowi stanęli przed problemem oceny poziomu inteligencji wielkiej liczby poborowych - w celu ich sklasyfikowania i przydzielenia im odpowiednich zadań. Stanfordzka Skala Inteligencji Bineta była indywidualnym testem inteligencji i mogła być poprawnie stosowana tylko przez dobrze wyszkoloną osobę. Stąd nie można było użyć tego testu do oceny tak wielu ludzi w krótkim czasie. Wojsko potrzebowało testu grupowego, który byłby prosty w użyciu. Yerkes, mianowany majorem, zgromadził zespół 40 psychologów, aby opracować grupowy test inteligencji. Przeanalizowali oni pewną liczbę proponowanych testów, niebędących dotąd w powszechnym użyciu, i jako podstawę wybrali test przygotowany przez Arthura S. Otisa, który studiował z Termanem. Grupa Yerkesa przygotowała następnie Testy Alfa i Beta dla Wojska (Army General Classification Test) . (Test Beta był wersją przygotowaną dla osób niemówiących po angielsku i niepiśmiennych; instrukcje nie były zatem przekazywane ustnie lub pisemnie, ale za pomocą demonstracji lub gestykulacji).

13

14 Testowanie żołnierzy

15 Army Alpha Test The Army Alpha Test is perhaps the best known and best standardized test for adults among the great number at present existing. It is composed of eight tests chosen for both practical and theoretical reasons by a committee of experts, after extended trial and searching examination of all available evidence regarding their value and reliability. These have been given to some million persons and norms based upon a random sample of over 100,000 men in the U. S. Army may be consulted. The test has shown itself to be valuable not only in the selection of men for the purposes for which it was devised, but to have a much wider usefulness and a remarkably high general validity. An account of the history, development, use, and results of the test, covering nearly 900 octavo pages, has been published by the National Academy of Science. (PsycINFO Database Record (c) 2012 APA, all rights reserved)

16

17

18

19

20 Testowe badania inteligencji odniosły w czasie wojny własne zwycięstwo - sukces publicznej akceptacji. W niedługim czasie miliony pracowników, uczniów i kandydatów do college'u musiały się zmierzyć z zestawami testów, od których wyników miało zależeć ich przyszłe życie. Z pojęcia ilorazu inteligencji uczyniono podstawę reorganizacji amerykańskiego systemu oświaty publicznej, a punkty IQ stały się najważniejszym kryterium kwalifikowania i promowania studentów.

21 Różnice rasowe w zakresie inteligencji
Późniejsze badania testowe populacji imigrantów (z których wszyscy w ograniczonym stopniu władali językiem angielskim używanym w testach) wykazały, że większość - 87% Rosjan, 83% Żydów, 80% Węgrów i 79% Włochów - była niedorozwinięta umysłowo, z wiekiem umysłowym poniżej 12 lat (Gould, 1981). Wyniki tych testów zostały później wykorzystane jako podstawa ustawodawstwa federalnego, ograniczającego imigrację grup rasowych i etnicznych o obniżonym poziomie inteligencji. Pogląd o różnicach rasowych w zakresie inteligencji otrzymał dodatkowe wsparcie w 1921 roku, gdy do wiadomości publicznej podano wyniki testów przeprowadzonych wśród poborowych pod koniec I wojny światowej. Dane pokazywały, że wiek umysłowy mężczyzn powołanych do wojska i, przez uogólnienie, całej populacji białych, wynosił tylko 13 lat.

22 Wyspa Ellis

23 Mental examination of immigrants
In an interview conducted 60 years later, the former Ellis Island physician Grover Kempf recalled „The mental examination of immigrants was usually done in a quiet room ± it had to be done with an interpreter present, a man or woman who was well versed in the language of the immigrant. Usually two officers sat in during the examination and it was conducted in a question and answer method, and also mostly with the board tests, putting blocks back together and the Knox cube test. And I had one test there of a face, called the Kempf test, which required the immigrant to place the blocks in order to form a human face. However, none of these tests were standardized.” (U.S. Public Health Service, 1977)

24

25

26 Różnice rasowe i etniczne I.Q.
Co więcej, dane pokazywały, że Murzyni oraz imigranci z krajów śródziemnomorskich i Ameryki Łacińskiej mają niższy poziom IQ niż biali. Jedynie imigranci z Europy Północnej mieli taki sam IQ jak biali Amerykanie. Te odkrycia wzbudziły niepokój wśród naukowców, polityków i dziennikarzy. Jak jakikolwiek demokratycznie wybrany rząd mógłby przetrwać, gdyby obywatele byli aż tak głupi? Czy grupy z niskimi IQ powinny mieć możliwość głosowania? Czy rząd powinien odmówić wjazdu imigrantom z krajów, gdzie IQ jest niski? Czy za sensowny można uznać pogląd, że ludzie zostali stworzeni jako równi?

27 HUGO MüNSTERBERG ( ) Hugo Münsterberg, będący uosobieniem stereotypu niemieckiego profesora, odniósł swego czasu fenomenalny sukces w amerykańskiej psychologii i zyskał duży rozgłos. Napisał setki artykułów do popularnych magazynów i prawie dwa tuziny książek. Swego czasu Münsterberg był szanowanym profesorem Uniwersytetu Harvarda i został wybrany na przewodniczącego dwóch towarzystw: APA i Amerykańskiego Towarzystwa Filozoficznego. Był twórcą psychologii stosowanej w Stanach Zjednoczonych i Europie. Opisywano Münsterberga jako "płodnego propagatora psychologii stosowanej" (O'Donnell, 1985, s. 225). Zdaniem jego biografa, Münsterberg był także odnoszącym sukcesy publicystą, "obdarzonym niesamowitą umiejętnością wzbudzania sensacji. Na swe życie może on spojrzeć jak na pasmo promocji - siebie, swojej nauki i swojej [niemieckiej] ojczyzny" (Hale, 1980, s. 3). Pod koniec życia Miinsterberg stał się obiektem szyderstw i kpin, tematem gazetowych komiksów i karykatur, źródłem wstydu dla uniwersytetu, któremu służył przez wiele lat.

28

29

30 Münsterberg nie sformułował teorii naukowych, nie zapoczątkował nowej szkoły myślenia i nie przeprowadzał czysto akademickich badań, odkąd zajął się psychologią stosowaną. Jego badania służyły biznesowi. Były to funkcjonalne badania, ukierunkowane na udzielanie ludziom różnych form pomocy. Nadrzędną ideą, która przyświecała barwnej i kontrowersyjnej karierze Münsterberga, była użyteczność psychologii. Mimo germańskiego temperamentu był on najbardziej typowym przedstawicielem amerykańskiej psychologii funkcjonalnej, odzwierciedlając i wyrażając ducha swojego czasu.

31 Münsterberg: Psychologia sądowa i zeznania naocznych świadków
Psychologia sądowa korzysta z psychologii i prawa. Münsterberg szczególnie interesował się tym omylnością człowieka w spostrzeganiu zdarzenia kryminalnego oraz w późniejszym przypominaniu go sobie. Przeprowadzał badania, w których świadkowie symulowanych przestępstw byli bezpośrednio po ich zobaczeniu proszeni o opisanie tego, co zaszło. Relacje badanych różniły się w szczegółach, nawet jeśli ich pamięć o danej scenie była zupełnie świeża. Münsterberg zastanawiał się zatem, jak dokładne mogą być świadectwa składane na sali sądowej, gdy zdarzenie, o którym mowa, zaszło wiele miesięcy wcześniej. W 1908 roku wydał książkę „On the Witness Stand", opisującą czynniki psychologiczne, które mogą mieć wpływ na wynik procesu sądowego. Zaliczył do nich fałszywe zeznania, siłę sugestii w sytuacji wzięcia świadków w krzyżowy ogień pytań oraz wykorzystanie wskaźników fizjologicznych (tętna, ciśnienia krwi i oporności skóry) do wykrywania stanów emocjonalnego pobudzenia u podejrzanych i oskarżonych. Książka została wydana jako reprint w 1976 roku, prawie 70 lat po jej publikacji, ponieważ odżyło zainteresowanie poruszonymi w niej zagadnieniami (patrz Loftus, 1979; Loftus i Monahan, 1980). W tym samym czasie, w celu propagowania podstawowych i stosowanych badań w dziedzinie psychologii sądowej, utworzono Amerykańskie Stowarzyszenie Psychologii i Prawa jako oddział APA.

32

33 Münsterberg: Psychoterapia
Książka Münsterberga z 1909 roku, Psychotherapy, koncentrowała się na innym obszarze psychologii stosowanej. Przyjmował on pacjentów w swoim laboratorium, a nie w poradni. Upierał się, że jego stanowisko niesie z sobą pewną władzę, która daje mu prawo do udzielania pacjentom bezpośrednich wskazówek co do możliwego sposobu ich wyleczenia. Był przekonany, że choroba psychiczna jest w rzeczywistości problemem wynikającym z niedostosowania behawioralnego, a nie czymś, co można przypisać nieświadomym konfliktom, jak utrzymywał Sigmund Freud. "Nie ma podświadomości" - oznajmił Münsterberg (cyt. za Landy, 1992, s. 792). Podejście terapeutyczne Münsterberga polegało na usuwaniu dręczących myśli ze świadomości pacjenta, na tłumieniu niepożądanych lub kłopotliwych zachowań i nakłanianiu go do zapominania o trudnościach emocjonalnych. Jego książka na temat psychoterapii w dużym stopniu przyczyniła się do zwrócenia uwagi ogółu na psychologię kliniczną, lecz nie została dobrze przyjęta przez innego prekursora psychologii klinicznej Witmera.

34 Münsterberg: Psychologia pracy
Miinsterberg był także propagatorem psychologii pracy. Rozpoczął tę działalność w 1909 roku artykułem Psychology and the Market, omawiającym kilka dziedzin, do których psychologia mogłaby wnieść swój wkład: poradnictwo zawodowe, reklamę, zarządzanie personelem, badania testowe, motywowanie pracowników oraz wpływ zmęczenia i monotonii na poziom wykonywanej pracy. Pracował jako doradca w kilku przedsiębiorstwach i wykonał dla nich sporo badań praktycznych. Ich wyniki opublikował w książce Psychology and Industrial Efficiency (1913), napisanej dla szerokiego grona czytelników. Książka trafiła na listę bestsellerów. Münsterberg dowodził, że najlepszym sposobem na zwiększenie wydajności, produktywności i zadowolenia z pracy jest dobór pracowników do stanowisk odpowiadających ich umysłowym i emocjonalnym zdolnościom. Jego badania wykazały także, że rozmowy prowadzone podczas pracy obniżają jej wydajność. Rozwiązanie, które zaproponował, nie dotyczyło zakazu rozmów wśród pracowników, lecz takiego przeprojektowania miejsca pracy, aby ich prowadzenie było utrudnione. W tym celu sugerował zwiększenie odległości między stanowiskami pracy przy maszynach (w fabryce) lub przedzielenie biurek urzędników przegrodami (zapowiedź dzisiejszych boksów biurowych).