Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Ubóstwo i wykluczenie społeczne jako współczesny problem europejski

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Ubóstwo i wykluczenie społeczne jako współczesny problem europejski"— Zapis prezentacji:

1 Ubóstwo i wykluczenie społeczne jako współczesny problem europejski
Projekt jest współfinansowany ze środków Komisji Europejskiej

2 Czym według Was jest „ubóstwo”? Kogo określamy jako „ubogiego”?

3 Ubóstwo Ubóstwo określamy względem podstawowych potrzeb życiowych człowieka, związanych z jego strukturą biologiczną, których zaspokojenie decyduje o przeżyciu, a zależy w dużej mierze od posiadania pieniędzy lub innych dóbr materialnych. Kryteriami ubóstwa będą zatem: dostęp do wody pitnej, właściwe warunki sanitarne, wartościowa żywność, odpowiednia odzież, godne miejsce i warunki zamieszkania. „Ubóstwo” to stan osoby, w którym brakuje jej podstawowych dóbr, na skutek czego jej podstawowe potrzeby nie są zaspokojone.

4 Jak „mierzymy” ubóstwo?
Sposób mierzenia ubóstwa jest zagadnieniem skomplikowanym ze względu na złożoność zjawiska. Generalnie, ubóstwo mierzone jest w ujęciu absolutnym lub względnym. W podejściu absolutnym ubogie są te rodziny, te osoby, które nie mają możliwości zaspokojenia potrzeb uznanych w danych warunkach za podstawowe, niezależnie od tego, na jakim poziomie żyją lepiej sytuowane warstwy społeczeństwa. W podejściu względnym (lub relatywnym) ubóstwo rozważane jest jako forma nierówności, nadmiernego dystansu miedzy poziomem życia poszczególnych grup społeczeństwa: ubogie są te osoby, rodziny, których poziom życia jest znacznie niższy niż pozostałych członków społeczeństwa.

5 Ustalanie poziomu ubóstwa w Polsce
Przyjęta w Polsce ustawowa granica ubóstwa, czyli kwota, która uprawnia do ubiegania się o przyznanie świadczenia pieniężnego z systemu opieki społecznej, wyniosła w 2010 r. dla jednoosobowego gospodarstwa domowego: 477 zł, zaś dla czteroosobowego: 1404 zł (351 zł na osobę) Gospodarstwo domowe zostaje uznane za ubogie, jeśli poziom wydatków był niższy od wartości przyjętej za granicę ubóstwa. Poniżej ustawowej granicy ubóstwa w 2010 r. żyło w Polsce 7,3% osób w gospodarstwach domowych. Wśród nich najwięcej jest osób bezrobotnych, mieszkających na wsi, rolników, rencistów, utrzymujący się z pomocy społecznej. Utrzymało się też zjawisko częstszego zagrożenia ubóstwem ludzi młodych, w tym dzieci, głównie z rodzin wielodzietnych. W 2010 r. ok. 12% dzieci do lat 18 wchodziło w skład gospodarstw, w których poziom wydatków był niższy od ustawowej granicy ubóstwa. Dzieci i młodzież do lat 18 stanowiły ok. 1/3 populacji zagrożonej skrajnym ubóstwem. Źródła:

6

7 Najbardziej zagrożoną ubóstwem grupą społeczną w Polsce
są beneficjenci pomocy socjalnej, bezrobotni, pracujący nielegalnie oraz rolnicy. Najlepiej mają się przedsiębiorcy oraz… emeryci. Źródło:

8 MPI Wskaźnik Wielowymiarowości Ubóstwa (Multidimensional Poverty Index - MPI) to skomplikowane narzędzie statystyczne za pomocą dziesięciu wskaźników analizuje trzy wymiary funkcjonowania gospodarstw domowych w krajach rozwijających się: zdrowie (umieralność dzieci i poziom żywienia), poziom edukacji (lata nauki i wiek jej podjęcia), poziom życia (elektryczność, warunki sanitarne, woda pitna, paliwo kuchenne, stan podłóg i posiadany majątek). MPI został opracowany na uniwersytecie oxfordzkim w 2010 roku i zastosowany po raz pierwszy w corocznym raporcie ONZ dotyczącym rozwoju na świecie (The 2010 United Nations Development Programme Human Development Report). Pod względem MPI, Polska znajduje się w grupie państw o bardzo wysokim stopniu rozwoju. Źródło:

9 Mimo że społeczeństwa Unii Europejskiej są uważane za zamożne, szacuje się, że ponad 82 miliony Europejczyków żyje na granicy ubóstwa – stanowi to 16,4 % populacji UE. Zgodnie z definicją przyjętą przez UE, ludzie żyjący w ubóstwie utrzymują się za mniej niż 60% mediany dochodów w danym kraju.

10 Jak sądzicie, czym jest „wykluczenie społeczne”
Jak sądzicie, czym jest „wykluczenie społeczne”? Z czym kojarzy się Wam to sformułowanie?

11 Wykluczenie społeczne
„Wykluczenie społeczne” określamy względem możliwości i warunków uczestnictwa osoby w życiu politycznym, kulturalnym i gospodarczym społeczeństwa. Kryteriami wykluczenia społecznego będzie zatem brak m.in.: a) dostępu do instytucji państwowych i politycznych, wpływu na podejmowane decyzje, brak postawy obywatelskiej, akceptacji we własnym środowisku (z różnych względów); b) dostępu do edukacji, sztuki, rozrywki, wypoczynku oraz informacji i mediów, jak również niezrozumienie wartości fundujących dane społeczeństwo; c) pracy i godnej płacy, możliwości korzystania z systemu zabezpieczeń społecznych, ochrony zdrowia, transportu czy dóbr publicznych, jak również do dóbr konsumpcyjnych. „Wykluczenie społeczne” to stan wyobcowania z życia wspólnoty - w jego wymiarach politycznym, kulturalnym czy gospodarczym.

12 Grupami społecznymi najbardziej narażonymi na wykluczenie społeczne są:
długotrwale bezrobotni, osoby niepełnosprawne, osoby chore psychicznie, uzależnieni, opuszczający zakłady karne i poprawcze, kobiety samotnie wychowujące dzieci, ofiary patologii życia rodzinnego, osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych, starsze osoby samotne, bezdomni, dzieci i młodzież ze środowisk zaniedbanych oraz wychowujące się poza rodziną, osoby będące imigrantami oraz członkowi mniejszości narodowych (np. członkowie społeczności romskiej). Źródło:

13 Oblicza wykluczenia społecznego w państwach UE
problemy zdrowotne i ograniczony (często płatny) dostęp do usług medycznych utrudniony (drogi) dostęp do edukacji, wypoczynku oraz rozrywek wykluczenie finansowe i nadmierne zadłużenie praca i niska płaca nie gwarantujące likwidacji zagrożenia ubóstwem problemy z dostępem do mieszkań (zakup, wynajem), zwłaszcza dla młodych rodzin ograniczony dostęp do nowoczesnych technologii, np. internetu (tzw. wykluczenie cyfrowe) samotność i braku kontaktów z innymi ludźmi wykluczenie finansowe, np. brak dostępu do kredytów i usług finansowych ograniczony dostęp do informacji

14 Jaka jest relacja pomiędzy ubóstwem i wykluczeniem społecznym?

15 Ubóstwo    Wykluczenie społeczne
Relacja pomiędzy ubóstwem i wykluczeniem społecznym jest przez badaczy odmiennie interpretowana. Biorąc pod uwagę przyjęte określenia, stwierdzamy, że zakres pojęcia „ubóstwo” jest węższy od „wykluczenia społecznego”. Tak rozumiane ubóstwo jest przyczyną wykluczenia z życia społeczeństwa. Ubóstwo    Wykluczenie społeczne Przykłady: a) Osobie bezdomnej, często zmieniającej miejsce pobytu, trudniej będzie brać udział w posiedzeniach np. Rady Osiedla, niż komuś, kto ma stałe miejsce zamieszkania. Z powodu swej bezdomności jest ona wykluczona poza obręb tych, którzy biorą udział w życiu samorządu lokalnego. b) Osobie długotrwale bezrobotnej trudno będzie zafundować sobie wymarzone wakacje np. w Paryżu czy nad morzem. Z powodu braku pracy jest wykluczona poza obręb osób korzystających z wypoczynku.

16 Tabela przedstawia porównanie ubóstwa i wykluczenia społecznego
względem wybranych kryteriów. UBÓSTWO WYKLUCZENIE SPOŁECZNE SYTUACJA brak dostępu do podstawowych dóbr i niezaspokojenie podstawowych potrzeb wyobcowanie z życia politycznego, kulturalnego i gospodarczego społeczeństwa CZEGO BRAKUJE pieniądze, żywność, mieszkanie, odzież, etc. wielowymiarowy brak relacji społecznych, takich, jak zaangażowanie, integracja czy władza PODZIAŁ SPOŁECZEŃSTWA pionowy: stojący wyżej (bogatsi) i stojący niżej (biedniejsi) poziomy: grupy wewnątrz (włączeni) i na zewnątrz (wyłączeni) REMEDIUM stworzenie możliwości podjęcia pracy zarobkowej środki aktywizacyjne i integracyjne ANALIZA NAUKOWA ekonomia socjologia Na podstawie:

17 Ćwiczenie Proszę zaklasyfikować wypowiedź do stanu, o którym świadczy.
„Od dwóch lat nie mogę znaleźć pracy, a warunki mojego życia katastrofalnie się pogorszyły, czasem nie mam co do garnka włożyć. Gdy nie znajduję pracy dorywczej, zbieram puszki i makulaturę. Po jakimś czasie, do jednego posiłku dziennie i pustego żołądka można się przyzwyczaić. ” (ubóstwo/ wykluczenie społeczne) „Po przebytej chorobie straciłam przyjaciół, nikt mnie nie odwiedza, nikt nie dzwoni, nikt nie zaprasza. Właściwie, siedzę w domu zupełnie sama”. (ubóstwo/ wykluczenie społeczne) „Znajomi często rozmawiają o tym, co przeczytali i obejrzeli w internecie, wspólnie śmieją z żartów tam znalezionych. W domu nie mam dostępu do sieci, więc wypadłem poza to towarzystwo”. (ubóstwo/ wykluczenie społeczne) „Na korytarzu naszej kamienicy jest tylko jedna łazienka, często tworzą się kolejki. Najgorzej jest rano. Na szczęście, na podwórzu jest sławojka. ” (ubóstwo /wykluczenie społeczne) „Nie radziłem sobie w życiu, po zamknięciu zakładu moje długi narastały, dlatego zostałem zmuszony do opuszczenia mieszkania. Dziś jestem bezdomny, nocuję na dworcach i w noclegowniach”. (ubóstwo /wykluczenie społeczne) „Mąż i ja pracujemy, jednak zarabiamy na tyle mało, że choć wystarcza na związanie końca z końcem, to o kredycie bankowym na własne mieszkania nie mamy co marzyć. Jednak do końca życia nie będziemy mieszkali u jego rodziców. Chcemy coś wynająć – to droższe, ale samodzielności jest większa.” (ubóstwo/ wykluczenie społeczne) „Nie jestem w stanie kupić dzieciom takich ubrań, o jakich marzą. Wszystko, co noszą, pochodzi z Caritasu, czasem z lumpeksu”. (ubóstwo /wykluczenie społeczne) „Nie sądzę, abym miał jakiś wpływ na decyzje, które podejmowane są przez władze gminy, Wiecie przecież, jak oni traktują emerytów!”. (ubóstwo/ wykluczenie społeczne) „Żadne z moich czworga dzieci nie chodzi do kina. Jeden bilet kosztuje 15 złotych, to razem daje 60 zł. A za co kupię chleb i masło?!”. (ubóstwo/ wykluczenie społeczne)

18 Przyczyny ubóstwa i wykluczenia społecznego
Osobiste lenistwo, niegospodarność, nieudolność, uzależnienia, nałogi i patologie, choroby, niepełnosprawność, brak wykształcenia i analfabetyzm, podeszły wiek, brak zabezpieczeń socjalnych, zaniżona samoocena (np. kompleksy), rozwiązłość seksualna. Pozaosobiste strukturalne bezrobocie, spadek realnych dochodów wielu grup zawodowych, klęski naturalne i katastrofy, ograniczanie i wadliwe rozdzielanie środków na pomoc społeczną, dyskryminujące wzorce kulturowe, nierówności społeczne, wojny, opresywny system polityczno-ekonomiczny, przestępczość, uchodźstwo, sąsiedztwo polityczne, przemoc, migracje (często nielegalne).

19 Ekonomiczne przyczyny ubóstwa i wykluczenia społecznego
rozpad tradycyjnych form społecznych, np. rodziny trudna sytuacja gospodarcza kontynentu, kraju, regionu brak kapitału bądź sprzyjających warunków dla podjęcia działalności gospodarczej przestarzała technologia, generująca wysokie koszty produkcji i niską jakość wyrobu; niewłaściwy sposób produkcji rolnej, wydobycia i wykorzystania surowców wciąż odczuwalne skutki systemu komunistycznego w państwach Europy Środkowo-Wschodniej niski kapitał społeczny, brak międzyludzkiego zaufania brak lub niedorozwój infrastruktury (np. budynki, drogi, telefon, internet) błędnie prowadzona polityka ekonomiczna państwa lub UE, biurokratyzacja i korupcja, wysokie podatki konkurencja na rynku towarów i usług doraźny charakter pomocy socjalnej ideologie destruujące wzorce zachowań i ład społeczny przyczyny ubóstwa: praktyki biznesowe, zatrud­nienie, fair trade, konkurencyjność/uczciwość w handlu kapitał naturalny i jego wykorzystanie system prawny, demokracja migracje edukacja status kobiet instytucje, infrastruktura religia i kultura, wzorce zachowań wartości rodzinne wykorzystanie zasobów naturalnych, np. wycinka lasów, gaz ziemny Na podstawie: Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy

20 Ubóstwo i wykluczenie społeczne w Europie na przykładzie Wielkiej Brytanii
Wydawać się może, że ubóstwo dotyka tylko najbiedniejsze kraje UE. Tymczasem jest to problem obecny także w najbogatszych państwach. Np. w Wielkiej Brytanii, w 2008 roku: 23 % populacji UK żyło w ubóstwie – 13,5 milionów osób. 31 % dzieci żyło w ubogich rodzinach - 4 miliony dzieci. 10,7 % osób dorosłych i 16,7% dzieci żyje w rodzinach, w których nikt nie pracuje. 18 emerytów i rencistów dotkniętych było ubóstwem – 2 miliony osób. Zagrożenie ubóstwem osób 65+ wynosi 27% w przypadku mężczyzn i 32% w przypadku kobiet. Jest ono wyższe niż unijna średnia wynosząca odpowiednio 16% i 22%. Ryzyko ubóstwa relatywnego dotyczy 19% brytyjskiego społeczeństwa, wobec unijnej średniej wynoszącej 16%. Źródła: Reporting poverty in the UK A practical guide for journalists, Revised edition 2009, strona 17; (United Kingdom - Joint Report on Social Protection and Social Inclusion 2009)

21 …w województwie kujawsko-pomorskim

22 Szacuje się, że w województwie kujawsko pomorskim poniżej granicy ubóstwa przyjętej na poziomie minimum egzystencji żyło ok. 160 tys. osób (ok. 8 %). W sferze ubóstwa ustawowego żyło ok. 340 tys. mieszkańców województwa. Żadnych oszczędności nie miało 65 % rodzin mieszkających w miastach oraz 75 % rodzin na wsi. Na oszczędzanie może sobie pozwolić co 5 gospodarstwo (23 % gospodarstw domowych w miastach i 15 % na wsi). Co 20 gospodarstwo domowe zajmowało mieszkanie, w którym nie ma toalety (2 % w miastach, 9 % na wsi); 6 % gospodarstw nie miało łazienki, (4 % w miastach i 11 % na wsi), a w co setnym mieszkaniu nie było bieżącej wody (przede wszystkim na wsi — 3 %). W % mieszkań znajdowały się niesprawne technicznie instalacje elektryczne, kanalizacyjne i wodociągowe, a 13 % mieszkań miało przeciekający dach, zawilgocone ściany, podłogi, fundamenty, butwiejące okna lub podłogi. Podłączenie do Internetu miało w województwie kujawsko pomorskim 42 % gospodarstw. Dostępu do Internetu w domu nie miała ponad połowa gospodarstw mieszkających w miastach (52 %) oraz bez mała 3/4 gospodarstw na wsi (72 %). W połowie 2008 r. komputer osobisty (stacjonarny lub przenośny-laptop) posiadała ponad połowa gospodarstw domowych (55 %). Źródło:

23 Dziękuję za uwagę.


Pobierz ppt "Ubóstwo i wykluczenie społeczne jako współczesny problem europejski"

Podobne prezentacje


Reklamy Google