„Andrzejki” i „Katarzynki”

Prezentacja na temat: "„Andrzejki” i „Katarzynki”"— Zapis prezentacji:

1 „Andrzejki” i „Katarzynki”

2

3 Andrzejki – St. Andrew’s Day
Jest to wieczór wróżb, który zwykle organizowany jest w nocy z 29 na 30 listopada – a więc w wigilię św. Andrzeja. It’s an evening of divinations, which is usually organized at the night between 29 and 30 November - so on St. Andrew’s eve. Św. Andrzej jest patronem krajów takich jak np. Szkocja, Grecja, Rosja, Hiszpania, Niemcy, Luksemburg. St. Andrew is the patron of countries such as Scotland, Greece, Russia, Spain, Germany, Luxembourg.

4 Kim jest św. Andrzej? – Who’s St. Andrew?
Św. Andrzej był jednym z 12 apostołów. St. Andrew was one of the 12 apostles. Jest patronem: Narodów słowiańskich Małżeństw, podróżników, rybaków, rycerzy, zakochanych, pomaga w wypraszaniu potomstwa i kojarzeniu małżeństw He is the patron of: Slavic Nations Married couples, travelers, fishermen, knights, people in love, he helps in praying for offspring and connects couples

5 Andrzejki – St. Andrew’s Day
Andrzejki są idealną okazją do tego, by organizować ostatnie huczne zabawy na chwilę przed adwentem (trwającym aż do Świąt Bożego Narodzenia). St. Andrew’s Day is an ideal opportunity to organize the last loud party just before Advent (which lasts until Christmas).

6 Andrzejki w innych krajach – St. Andrew’s Day in other countries
W Szkocji są tzw. „świętem bankowym” – ang bank holiday – dzień wolny od pracy. Osoby, które nie są zatrudnione w służbach użyteczności publicznej lub służbach mundurowych, a więc m.in. w: straży pożarnej pogotowiu ratunkowym służbie zdrowia policji mają dzień wolny od pracy, natomiast osoby pracujące w wyżej wymienionych służbach otrzymują wyższe wynagrodzenie. Nazwa związana jest z faktem, że tego dnia również banki są nieczynne. In Scotland it’s called „bank holiday" - a day off from work. Those who are not employed in the public services or the uniformed services such as: Firefighters Emergency medical service Health service Police have a day off from work, and people who work in those departments receive higher salary. However, the name comes from the fact that on that day the banks are closed.

7 Kilka słów o historii – a few words about history
Kiedyś wróżby andrzejkowe przeznaczone były dla płci żeńskiej – kobiet i dziewcząt. Andrzejki traktowane były niezwykle poważnie. Zwykle kobiety wróżyły sobie indywidualnie, bez świadków. Później zaczęto wróżyć sobie w grupach kobiet niezamężnych, w podobnym wieku. W dzisiejszych czasach wróżby dotyczą zarówno kobiet jak i mężczyzn i prawie nikt nie wróży sobie w samotności, gdyż najczęściej wróżby połączone są z zabawą. Once St. Andrew's predictions were for females - women and girls. St. Andrew’s Day were treated extremely serious. Women usually bode on their own, without witnesses. Later on, they stared to bode in groups of single women who are in the same age. Nowadays predictions refer to women and men, and almost nobody bode alone, because predictions are combined with fun.

8 Kilka słów o historii – a few words about history
Warto zaznaczyć, że pochodzenie wróżb andrzejkowych nie jest do końca znane. Jedni twierdzą, że zwyczaje związane z wróżeniem mają swoje korzenie w starożytnej Grecji (podobieństwo imienia Andrzej Andress i greckich słów aner, andros – co oznacza męża, mężczyznę), inni z kolei odnoszą się do kultu boga Frejra, który uważany jest za dawcę bogactw, za bóstwo miłości i płodności. W Polsce wzmianki na temat „Andrzejek” pochodzą z XVI wieku. It should be pointed out that the origin of St. Andrew’s divination is not fully known. Some people claim that the habits of divination have their roots in ancient Greece (similarity of the name of Andrew (Andress) and Greek words aner, andros - means husband, a man), others refer to the cult of the god Frejra, who is considered to be a giver of wealth, a divinty of love and fertility. In Poland, the mention of "Andrzejki" comes from the sixteenth century.

9 Przykłady najbardziej znanych wróżb andrzejkowych – Examples of the most famous predictions of St. Andrew’s Day

10 Wróżby popularne wiele lat temu – Predictions popular many years ago
Jeśli kobieta zachowywała post przez cały dzień, a oprócz tego modliła się do św. Andrzeja 7 razy kończąc pacierz zaklęciem: „Święty Andrzeju Mój dobrodzieju Kto ma moim być Niech mnie poda pić.” – w nocy podczas snu mogła zobaczyć swojego przyszłego męża. Wierzono, że mężczyzna, który ukaże się dziewczynie we śnie z kubkiem wody, zostanie jej mężem. Istniał też zwyczaj stawiania przy łóżku naczynia z wodą, na które kładło się w poprzek wiórki lub słomkę. Panna, idąc spać, wzywała ukochanego, by ją szczęśliwie przeprowadził przez ten most. Jeśli we śnie spełnił życzenie, wróżyło to dobre małżeństwo. If a woman fasts the whole the day and she prays to St. Andrew 7 times ending the prayer: „St. Andrew, My benefactor, Who will be mine Let him give me drink." - at night while sleeping she could see her future husband. It was believed that the man who appears in a girl’s dream with a cup of water - will be her husband. There was a custom of placing bowl of water near the bed and putting across the straw. Girl while going to bed, called her lover to take her safety across the bridge. If he will come true a wish during the dream, it means a good marriage.

11 Wróżby popularne wiele lat temu – Predictions popular many years ago
W dniu św. Andrzeja kobieta ścinała gałązkę wiśni lub czereśni. Jeśli stało się tak, że ta gałązka zakwitła w Wigilię – oznaczało to, że kobieta szybko wyjdzie za mąż. Podczas wróżb losowane były przedmioty, które miały symboliczne znaczenie np. różaniec – kobieta zostanie zakonnicą, wstążka – ślub w niedalekiej przyszłości, liść – staropanieństwo. On St. Andrew’s Day woman was cutting the twig of cherry tree. If this twig bloomed on Christmas Eve - this meant that she will get married soon. During predictions were drawn objects which had symbolic sense such as rosary – the woman will become a nun, ribbon - wedding in the near future, leaf - spinsterhood.

12 Wróżby popularne wiele lat temu – Predictions popular many years ago
Dziewczęta nasłuchiwały szczekania psa – strona, z której dochodził odgłos miała symbolizować region, z którego będzie ukochany. Głośne i mocne szczekanie zapowiada młodzieńca, skowyt – że mąż będzie chorowity, szczek chrapliwy – że narzeczony będzie stary. Dziewczęta tworzyły koła, w środku umieszczały gąsiora – ta, do której podszedł jako pierwszy – najwcześniej ze wszystkich miała wyjść za mąż. Dziewczęta piekły placki, smarowały tłuszczem i kładły na ławie – ta, której placek został zjedzony przez psa jako pierwszy – pierwsza miała wyjść za mąż. Girls listened for barking dog – side from which the sound was coming symbolized the region of lover. Loud and strong barking symbolized the young man, yelping - that the husband will be ill, harsh barking – the lover will be old. The girls made circle and in the middle they placed the gander – the one to who he came first - the earliest will get married. Girls made pancakes, buttered and put on the bench - the one whose pancake was eaten by a dog as the first – will get married soon.

13 Wróżby andrzejkowe popularne w dzisiejszych czasach – St
Wróżby andrzejkowe popularne w dzisiejszych czasach – St. Andrew’s predictions popular nowadays

14 Lanie wosku – decanting wax
W odpowiednio przygotowanym garnku należy rozpuścić wosk. Przygotowujemy miskę z wodą. W jednej ręce trzymamy klucz z dziurką, a w drugiej garnek z woskiem. Wosk przelewamy przez dziurkę od klucza tak, by na lustrze wody powstał kształt woskowy. Po stężeniu oglądamy cień, który kształt rzuca na ścianę. Kształt związany jest z naszą przyszłością. Klucz symbolizuje przejście między światem żywych i duchów, bywa amuletem, ale może też przynosić pecha. Dissolve the wax in a special pot. Prepare a bowl full of water. In one hand hold the key with a hole, and in other - pot with wax. Funnel the wax through the keyhole to have shape of wax in water. After concentration, watch a shadow on the wall. The shape is connected with our future. The key symbolizes the transition between the world of the living and the spirits, sometimes is an amulet, but it can also bring bad luck.

15 Imię ukochanego – sposób 1 The name of beloved – way number 1
Pierwszym ze sposobów na poznanie imienia ukochanego jest przerzucanie kartek w kalendarzu z zamkniętymi oczami. Zatrzymanie się na danej kartce z imieniem – oznacza imię przyszłego męża. The first way to get to know the name of your beloved is flipping the pages of calendar with closed eyes. Stopping on a piece of paper with the name – means the name of future husband.

16 Imię ukochanego – sposób 2 The name of beloved – way number 2
Z papieru wycina się duże serce. Na odwrocie wypisuje się imiona mężczyzn. Następnie zamyka się oczy i przebija serce szpilką w dowolnym miejscu – wylosowane imię będzie oznaczało imię przyszłego męża. Cut out from paper a large heart. Overleaf, write the names of men. Close eyes and puncture heart with pin anywhere – chosen name will mean the name of future husband.

17 Imię ukochanego – sposób 3 The name of beloved – way number 3
Na 25 białych karteczkach wypisuje się bliskie sercu imiona męskie. Wszystkie karteczki miesza się i wkłada pod poduszkę. Codziennie losuje się jedną karteczkę, aż do Wigilii. Karteczka, która została wyjęta spod poduszki w Wigilię związana jest z imieniem przyszłego męża. On 25 white pieces of paper write names of men close to your the heart. Mix them and put under the pillow. Every day draw one piece of paper until Christmas Eve. The piece of paper which will be removed from the pillow on Christmas Eve is connected with the name of future husband.

18 Imię ukochanego – sposób 4 The name of beloved – way number 4
Równie popularna jest wróżba ze skórką jabłka. Jabłko należy obrać ze skórki starając się, aby stanowiła ona jak najdłuższy łańcuch. Następnie każda z dziewcząt rzuca skórkę za siebie. W kształcie skórki upatruje się litery – będzie ona oznaczała pierwszą literę imienia ukochanego. Equally popular is the divination with the peel of an apple. Try to peel the apple to make the longest chain. Then each girl throws the peel backwards. In the shape of peel girls look for the shape of the letter - this is the sign of the first letter of beloved’s name.

19 Imię ukochanego – sposób 5 The name of beloved – way number 4
Mniej znana jest wróżba z wodą i płomieniem. Miskę wypełnia się wodą – od środka do brzegów miski przykleja się karteczki z imionami. Na wodzie stawia się łupinę orzecha ze świeczką, która karteczka zapali się pierwsza – będzie oznaczała imię wybranka. Less known is the divination with water and fire. Fill the bowl with water - from the center to the edges of the bowl stick cards with names. On the water put the shell of nut with a candle, which card will kindle like the first one – it means the name of chosen one.

20 Buty – Shoes To chyba jedna z najbardziej znanych wróżb. Kobiety zdejmują po jednym bucie i zaczynają je ustawiać w jednej linii. Potem kolejno przestawiają buty – zawsze w tym samym układzie. Ta, której but przekroczy próg jako pierwszy wyjdzie za mąż najszybciej. It's probably one of the most famous divination. Women take off one shoe and begin to set them up in one line. Then shoes are reordered - always in the same combination. The one whose shoe will pass the doorstep - will be married soon.

21 Buty – Shoes Jest jeszcze jedna wróżba związana z butami. Mianowicie kobieta zdejmuje but i rzuca go za siebie przez lewe ramię. Jeżeli spadnie szpicem w stronę drzwi, oznacza to "wyjście z domu", czyli zamążpójście, jeżeli odwrotnie - jeszcze nie pora myśleć o ślubie. There is another divination associated with shoes. Woman takes off her shoe and throws it over her left shoulder. If it falls spike in the door, it means "out of home" or marriage, if it falls opposite – there’s no time to think about marriage.

22 Przestroga wirującej butelki - Caution of the spinning bottle
Dziewczyna, która organizuje wieczór andrzejkowy układa na obwodzie koła wypisane wcześniej przestrogi. Kolejno każda uczestniczka spotkania kręci butelką znajdującą się w środku koła losując dla siebie przestrogę. Powiadają, że zwykle te przestrogi się sprawdzają… The girl who organizes St. Andrew's evening, is also arranging warnings in the circle. Each participant of meetings spins the bottle which is located in the center of the circle by drawing a warning for her. It is said that usually these warnings come true...

23 Magiczne kości – magical dice
Do tej wróżby potrzebne są 3 kości do gry i kubek. Kości należy włożyć do kubka i energicznie potrząsnąć – każda liczba oczek ma swoje znaczenie: For this divination are needed three dice and cup. The dice should be put into a cup and shake vigorously - any number of dots has the meaning: Three - happiness, fulfillment of dreams Trzy -  szczęście, spełnienie marzeń Four – troubles, unpleasant surprises Cztery - kłopoty, niemiłe niespodzianki Five - soon you will meet the love of your life Pięć - wkrótce poznasz miłość swego życia Six - feelings of your partner fall away or friend will lose confidence in you Sześć - uczucia partnera zaczynają słabnąć lub przyjaciel straci do ciebie zaufanie Seven - trouble at school Siedem - kłopoty w szkole Eight – you follow the road to nowhere, listen to advice of friends Osiem - podążasz drogą donikąd, słuchaj rad przyjaciół Nine – you will meet a new friend Dziewięć - poznasz nowego przyjaciela Ten - you will have a sibling Dziesięć - będziesz mieć rodzeństwo Eleven - illness of a loved one Jedenaście - choroba kogoś bliskiego Twelve - good news Dwanaście - dobre wiadomości Thirteen - nearly somebody double-faced Trzynaście - blisko ktoś dwulicowy Fourteen – the help of someone influential or a new admirer Czternaście - pomoc kogoś wpływowego albo nowy wielbiciel Fifteen – you get no change out, you need allies Sixteen - a valuable acquaintanceship with someone from abroad Piętnaście - sam(a) nic nie wskórasz, potrzebujesz sojuszników Seventeen - something is in the wind Szesnaście - cenna znajomość z kimś z zagranicy Eighteen – gossip about you Siedemnaście - coś wisi w powietrzu Osiemnaście - plotki o tobie

24 Kolory - Colours W tej wróżbie należy zamknąć oczy i wylosować jedną karteczkę z kolorem. Każdy kolor ma inne znaczenie: niebieski - szalone powodzenie w miłości i finansach biały - radość i spokojne dni zielony – spełnienie najskrytszych marzeń czerwony - miłe spotkanie i wesoła zabawa pomarańczowy – pojednanie z ukochanym żółty – rywalka w miłości, gotowa na wszystko szary – trzeba więcej się uczyć fioletowy - duże rozczarowanie czarny - pechowy okres w życiu In that divination, you have to close your eyes and draw one piece of paper with color. Each color has a different meaning: blue - crazy success in love and finance white - the joy and quiet days green - fulfilling dreams red - nice meeting and cheerful fun orange - reconciliation with beloved yellow - rival in love, ready for anything grey - you have more to learn purple - a big disappointment black - unlucky period in the life

25 Wróżba z talerzami – divination with plates
Pod talerzami ukryte są przedmioty : cukierek, piórko, ziarenko pieprzu, muszelka, kamyk. Dziewczyna wybiera jeden talerz nie wiedząc co się pod nim znajduje. Każdy przedmiot ma inne znaczenie: Cukierek - życie słodkie i wesołe Piórko - życie lekkie i przyjemne Ziarenko pieprzu - życie pełne przygód Muszelka - życie na morzu lub w dalekim kraju Kamyk - życie pracowite i pożyteczne Under the plates there are hidden objects: candy, feather, grain of pepper, shell, stone. Girl chooses one plate without knowing what is under it. Each object has different meaning: Candy - sweet and happy life Feather - light and pleasant life Grain of pepper - a life full of adventure Shell - life at sea or in a faraway country Stone – life useful and full of hard work

26 Kleks – Blot To wróżba podobna do woskowej. Ale do tej wróżby potrzebna jest kartka papieru i farba lub atrament. Należy ją złożyć na pół, potem rozłożyć, żeby było widać miejsce zgięcia. Na środku kartki, tam gdzie zgięcie robimy plamę. Kartkę z plamą składamy mocno i dociskamy. Dzięki temu kształt się odbije na dwóch połowach. Rozkładamy kartkę i obserwujemy kształt. This divination is similar to wax one. But here you need a piece of paper and paint or ink. Paper should be folded in half, then unfold to see the line. In the middle of paper we make stain. We fold the paper and press. We will have the shape in two halves. We spread the paper and observe the shape.

27 Karteczki – Sheets of paper
Jest to wróżba, która pozwala zaangażować wszystkich uczestników do wspólnej zabawy. Na małych karteczkach piszemy różne wróżby. Mogą być śmieszne, ale nie wolno pisać rzeczy złośliwych! Karteczki wrzucamy razem do woreczka. Kartek musi być wystarczająco dla uczestników zabawy. Każdy losuje po jednej karteczce. It is a divination, which allows all participants to involve into fun. On small pieces of paper write different predictions. They can be funny, but don’t write things malicious! Sheets throw together in the bag. Must be enough sheets for participants. Each person draws one piece of paper.

28 Kółeczko - Circle Dziewczęta ustawiają się w kółku. Trzymają się za ręce i idą w prawą stronę. W środku koła znajduje się chłopak z zawiązanymi oczami. Jego zadaniem jest chwycenie za ręce jednej z dziewcząt. Ta, którą chwyci za ręce - pierwsza będzie panną młodą. The girls stand in a circle. They hold their hands and go to the right. Inside the circle there is a man with blindfold. His task is grasping hands of one girl. The one whose hands he holds will be future bride.

29 Wahadełko - Pendulum Należy zawiesić pierścionek albo obrączkę na czerwonej nitce. Palcem wskazującym i kciukiem lewej dłoni uchwycić nitkę, a łokieć oprzeć na stole. Ustaw wahadełko nad szklanym naczyniem wypełnionym wodą w ten sposób, aby znalazło się po środku naczynia. Rękę trzeba trzymać nieruchomo i obserwować obrączkę. Jeżeli wahadełko nie poruszy się, upłynie wiele lat, zanim spotka się ukochana osobę. Później trzeba przesunąć wahadełko, tak by wisiało 3 cm od brzegu naczynia. Gdy zacznie się kołysać i uderzać o brzegi naczynia należy policzyć ile razy zrobi to w ciągu 5 minut. Wynik trzeba odjąć od łącznej sumy liter imienia i nazwiska. Wynik pokaże tyle lat ile upłynie od chwili obecnej do ślubu. Jeżeli wynik odejmowania jest ujemny, to oznacza ślub jeszcze w tym roku. Dangle a ring or a wedding ring on the red thread. Hold the thread using index finger and thumb of your left hand and put your elbow on the table. Set pendulum over a glass vessel filled with water in such a way to find in the middle of the vessel. Keep your hand and look at wedding ring. If the pendulum doesn’t move, you will meet your beloved after many years. Later, you move the pendulum 3 cm from the edge of the vessel. When it will start to swing and hit the edges of the vessel, count how many times it will hit during 5 minutes. The result must be subtracted from the total sum of letters in your name and surname. The result will show you how many years will be between present and your wedding. If the result of the subtraction is negative, it means a wedding this year.

30 Katarzynki - St. Catherine’s Day

31 Katarzynki - St. Catherine’s Day
Są polskim zwyczajem i jednocześnie żeńskim odpowiednikiem andrzejek. Oznacza to, że w nocy z 24 na 25 listopada to mężczyźni wróżą sobie, aby dowiedzieć się czegoś na temat swojej przyszłości. It is a Polish tradition and at the same time female version of St. Andrew’s Day. This means that at night between 24 and 25 November men presage themeselves to get to know something about their future.

32 Katarzynki - St. Catherine’s Day
Święta Katarzyna jest patronką cnotliwych kawalerów, którzy pragną poznać pannę i w przyszłości wejść w szczęśliwy związek małżeński. Kult tej świętej był najbardziej nasilony w okresie średniowiecza. St. Catherine is the patron chaste bachelors who want to meet a woman and in the future enter into a happy marriage. The cult of the saint was most intensified in Middle Ages.

33 Katarzynkowe zwyczaje – Customs of St. Catherine’s Day

34 Gałązka – A twig W dniu świętej Katarzyny należy zerwać gałązkę wiśni lub czereśni i wstawić do wody. Jeżeli zakwitnie do Bożego Narodzenia, to w przyszłym roku spełnią się marzenia. On St. Catherine’s Day you have to cut a twig of cherry tree and put into the water. If it will bloom until Christmas, next year dreams will come true.

35 Liście - Leaves Na zerwanych liściach należy wypisać swoje marzenia. Liść, który najdłużej zachowa świeżość wróży spełnienie tego marzenia. You should write your dreams on collected leaves. Leaf, which will remain fresh for long time will bring fulfillment of that dream.

36 Szpilki - Pins Do wróżby potrzebne jest 13 szpilek. Wsypuje się je do kubka, potrząsa, a następnie wysypuje na obrus. Ze szpilek należy odczytać właściwą literę – litery mają swoje znaczenia: A - przed tobą duża zmiana, być może dotyczy to miejsca zamieszkania. E - spełnienie marzeń uczuciowych. Odwrócona - kłopoty zawodowe. H - szczęście w miłości, zmiana stanu cywilnego. L - uważaj na nieuczciwych ludzi i na fałszywe uczucia. Odwrócona- zdecydowana poprawa w sprawach uczuciowych. M - awans, wygrana albo nowa miłość. N - przed tobą znakomity czas. T - możesz liczyć na bliskich, życzliwych ludzi. Odwrócona - strzeż się fałszywych przyjaciół. W - wygrana na każdym polu. V - otwórz się na nowe doznania. X - doskonały czas na nowe przedsięwzięcia. For this divantion you need 13 pins. Pour them into a cup, shake, and then scatter on a tablecloth. From pins you should read the letter - the letters have their meanings: A – a big change in front of you, maybe this relates to your dwelling place E – fulfillment emotional dreams. Reverse - professional problems. H - lucky in love, a change in marital status. L - beware of dishonest people and fake feelings. Reverse - significant improvement in emotional matters. M - ascension, win or new love. N - excellent time in front of you. T - you can count on close, friendly people. Reversed - beware of false friends. W - win in each field. V - open yourself into new experiences. X - the perfect time for a new project.

37 Pióro – A Feather Przed pójściem spać kawaler powinien włożyć pod poduszę pióro. W nocy powinien mu się przyśnić ptak: kogut - pozostanie w stanie wolnym kura biała - młoda panienka kura czarna - wdowa kura z kurczętami - wdowa z dziećmi paw - kobieta wyniosła, próżna i dumna sowa - żona mądra, chociaż nieurodziwa lub niesympatyczna gołąb - kobieta ładna i miła, ale ograniczona kaczka - żona gaduła kukułka - żona niedbała o potomstwo siwy koń zamiast ptaka – starokawalerstwo Before going to bed bachelor should put feather under the pillow. At night, he should find a bird in the dream: Rooster – he will remain single White hen - a young lady Black hen – a widow Hen with chickens - a widow with children Peacock - a superior, vain and proud woman Owl – wise but ugly and unpleasant wife Pigeon - pretty and nice but limited woman Duck – talker wife Cuckoo – wife who doesn’t care for offspring Grey horse instead of a bird – being and old bachelor

38 Karteczki z imionami – Sheets of paper with names
Do tej wróżby przygotowuje się losy z imionami. Zbiera się je wszystkie razem i rzuca za plecy. Ta karteczka, która spadnie najbliżej osoby rzucającej będzie zawierała imię przyszłej żony. For this divination you have to prepare lots with names. Collect them all together and throw behind your back. That card, which falls close to the throwing person, will contain the name of his future wife.

39 Dziękujemy za uwagę i zapraszamy na część warsztatową 