Weryfikacja trendów rozwojowych zachodzących w ramach kluczowych technologii przyszłości w Małopolsce wyznaczonych metodą foresightu w 2010 r.

Prezentacja na temat: "Weryfikacja trendów rozwojowych zachodzących w ramach kluczowych technologii przyszłości w Małopolsce wyznaczonych metodą foresightu w 2010 r."— Zapis prezentacji:

1 Weryfikacja trendów rozwojowych zachodzących w ramach kluczowych technologii przyszłości w Małopolsce wyznaczonych metodą foresightu w 2010 r.

2 Plan prezentacji Informacje o badaniach Streszczenie wyników badań Odpowiedzi respondentów Wnioski i rekomendacje

3 Informacje o badaniach

4 Główny cel to zbadanie aktualnej sytuacji oraz uwzględnienie trendów rozwojowych w ramach kluczowych technologii przyszłości wskazanych w opracowaniu Perspektywa Technologiczna Kraków – Małopolska 2020. Badania objęły zarówno sferę podażową innowacji, jak i popytową, wykorzystującą w praktyce gospodarczej te technologie. W ramach badań przeprowadzono wywiady ankietowe w grupie 37. firm oraz 42. podmiotów podaży innowacji.

5 Streszczenie wyników badań

6 Wyniki badań Ponad 2/3 respondentów uważa, że poziom kreatywności ich firm jest bardzo wysoki lub wysoki. Badane firmy mają relatywnie rozbudowaną sieć kontaktów - ponad ¾ z nich współpracuje co najmniej z 10. innymi przedsiębiorstwami. W badanych firmach jest dostrzegane znaczenie kompetencji zatrudnianych pracowników (czynnik ten uzyskał najwyższą ocenę wśród parametrów pozwalających na podniesienie poziomu konkurencyjności). Wśród czynników pozwalających na podniesienie poziomu innowacyjności firm najniżej oceniono nawiązanie współpracy z wyższą uczelnią, a stosunkowo wysokie oceny uzyskały zwiększenie lub nawiązanie współpracy z innymi firmami oraz zatrudnienie wysokiej klasy specjalistów.

7 Wyniki badań Respondenci reprezentujący badane firmy najczęściej wskazywali, że rozwój branży związanej z daną technologią do 2020 r. będzie szybszy bądź znacznie szybszy niż w przypadku innych branż. Prawie połowa jednostek podaży innowacji uważa, że branża oparta o wykorzystanie danej technologii przyszłości w perspektywie do 2020 r. będzie się rozwijać szybciej niż pozostałe branże. W instytucjach podaży innowacji działających w ramach 10. kluczowych technologii przyszłości jako najszybsze oceniono tempo rozwoju technologii Leki i technologie miejscowo niszczące nowotwory oraz Systemu inteligentne. Najistotniejszą wskazywaną barierą w rozwoju innowacyjności są wysokie koszty prowadzenia działalności rozwojowej/innowacyjnej oraz zbiurokratyzowane procedury otrzymywania wsparcia ze środków publicznych na działalność B+R.

8 Wyniki badań Najważniejszymi problemami w początkowej fazie tworzenia firm były wysokie koszty pracy oraz dostępność zewnętrznych źródeł finansowania. Prawie 2/3 badanych firm współpracuje ze szkołą wyższą. Najczęściej wskazywano na Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie oraz politechniki. Najbardziej powszechną formą kooperacji badanych firm ze szkołami wyższymi jest współpraca z doktorantami. Prawie1/3 z badanych firm posiada co najmniej 1. własny patent.

9 Wyniki badań W objętych badaniami jednostkach podaży innowacji zadeklarowano posiadanie łącznie 88. patentów związanych z analizowanymi 10. kluczowymi technologiami przyszłości. W objętych badaniem instytucjach podaży innowacji związanych z 10. kluczowymi technologiami przyszłości dla Małopolski padło tylko kilka odpowiedzi wskazujących, że korzyści z wdrożenia patentów są znacznie wyższe od kosztów. Wśród postulatów kierowanych w stosunku do regionalnej polityki innowacyjnej ankietowani przedsiębiorcy wskazywali na konieczność skupienia się na wybranych obszarach.

10 Wyniki badań Respondenci reprezentujący jednostki podaży innowacji wśród postulatów w stosunku do regionalnej polityki innowacyjnej wskazywali konieczność zwiększenia finansowania (w tym badań podstawowych) oraz ukierunkowanie wsparcia na wybrane technologie. Respondenci reprezentujący jednostki podaży innowacji uważają, że współpraca z firmami działającymi w zakresie wskazanej technologii przyszłości ma miejsce umiarkowanie często, bądź też w ogóle nie dochodzi do takiej kooperacji. Wśród realizowanej aktywności skierowanej na potrzeby firm działających w ramach wybranych technologii przyszłości badane instytucje podaży innowacji najczęściej wymieniały wykonywanie ekspertyz.

11 Wyniki badań Wśród realizowanej aktywności skierowanej na potrzeby firm działających w ramach wybranych technologii przyszłości badane instytucje podaży innowacji najczęściej wymieniały wykonywanie ekspertyz. Największa liczba projektów w analizowanych jednostkach podaży innowacji jest realizowana na potrzeby firm związanych z technologią Bezdotykowy interfejs komputerowy. Najważniejszymi czynnikami mogącymi mieć wpływ na poziom i zakres badań prowadzonych w jednostkach podaży innowacji na potrzeby firm działających w ramach wybranych technologii przyszłości jest: finansowanie interdyscyplinarnych zespołów nastawionych na prace b+r dla konkretnych firm oraz wzmocnienie międzynarodowych kontaktów badawczych.

12 Wyniki badań Jednostki podaży innowacji uważają, że współpraca z firmami w ramach10. kluczowych technologii przyszłości przyjmuje ograniczone rozmiary. W grupie 10 kluczowych technologii przyszłości najwięcej podmiotów podaży innowacji zlokalizowano w zakresie technologii czyste technologie energetyczne oraz inżynieria tkankowa.

13 Wyniki badań W grupie 10 kluczowych technologii przyszłości najwięcej firm zlokalizowano w zakresie technologii uniwersalny dostęp do informacji, systemy inteligentne oraz budownictwo samowystarczalne energetycznie. Wśród ocen potencjału firm działających w regionie firm związanych z poszczególnymi 10 technologiami przyszłości wyróżniała się grupa firm związana z technologiami obejmującymi Leki i technologie miejscowo niszczące nowotwory, czystych technologii energetycznych, zajmujących się technologiami systemy inteligentne, jak i Bezdotykowy interfejs komputerowy.

14 Odpowiedzi respondentów

15 Wykształcenie założyciela firmy

16 Liczba kooperantów (inne firmy)

17 Ocena stopnia kreatywności badanych firm

18 Rozwój branży w oparciu o technologię przyszłości do 2020 r. w stosunku do pozostałych branż - instytucje podaży

19 Rozwój branży w oparciu o technologię przyszłości do 2020 r. w stosunku do pozostałych branż - firmy

20 Waga poszczególnych barier rozwoju innowacyjności firm * w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznacza, że nie jest to bariera a 5, że bardzo istotna bariera Bariery rozwoju innowacyjności firmy Średnia ocena* Wysokie koszty prowadzenia działalności rozwojowej/innowacyjnej4,2 Zbiurokratyzowane procedury związane z uzyskaniem wsparcia ze środków publicznych na działalność badawczo-rozwojową 4,0 Wysokość podatków3,8 Konkurencja w branży3,7 Niestabilne przepisy prawne3,5 Brak dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania3,5 Brak wykwalifikowanych pracowników3,0 Nieuprawnione wykorzystanie własności intelektualnej przez inne firmy2,7 Obawa przed zbyt dużym ryzykiem2,4 Trudności we współpracy z wyższą uczelnią2,1 Trudności we współpracy z jednostką badawczo-rozwojową2,1 Obawa przed zmianami w firmie1,8

21 Czynniki pozwalających na podniesienie innowacyjności firm * skala od 1 do 5, gdzie 1 oznacza, że nie jest to bariera a 5, że bardzo istotna bariera

22 Istotne kryteria zatrudniania pracowników - firmy * skala od 1 do 5, gdzie 1 oznacza brak znaczenia, a 5 bardzo istotne znaczenie

23 Współpraca firm ze szkołami wyższymi

24 Patenty w firmach Liczba patentów Liczba przedsiębiorstw z własnymi patentami Liczba przedsiębiorstw z wdrożonymi patentami Co najmniej 1119 144 201 330 401 810 powyżej 100033

25 Ocena znaczenia poszczególnych typów innowacji dla rozwoju badanych firm *skala od 1 do 5, gdzie 1 oznacza, najniższe znaczenie a 5 najwyższe znaczenie

26 Ocena znaczenia poszczególnych typów innowacji dla rozwoju badanych firm * skala od 1 do 5, gdzie 1 oznacza bardzo ograniczone rezultaty, a 5 bardzo znaczące rezultaty Rezultaty działalności innowacyjnej w latach 2010- 2011 Średnia ocena* Zwiększenie asortymentu towarów lub/i usług4,0 Wzrost dynamiki sprzedaży3,7 Wzrost satysfakcji pracowników3,5 Zwiększenie rentowności3,2 Zwiększenie zdolności produkcyjnych2,9 Zwiększenie elastyczności działania2,8 Obniżenie kosztów jednostkowych2,5 Skróceniem cyklu produkcji2,4 Poprawa ratingu kredytowego2,3 Skróceniem cyklu innych procesów2,2

27 Wnioski i rekomendacje

28 Analizując potencjał firm działających w Małopolsce w zakresie 10. kluczowych technologii przyszłości należy wskazać na wyróżnianie się podmiotów związanych z branżą medyczną oraz czystymi technologiami energetycznymi. W przypadku 10. kluczowych technologii przyszłości znaczenie ma przede wszystkich współpraca z uczelniami technicznymi, co może stanowić wskazówkę przy planowaniu wsparcia współpracy firm ze szkołami wyższymi. Warto rozwijać programy współpracy doktorantów z firmami jako jedną ze wskazywanych form kooperacji przedsiębiorstw ze szkołami wyższymi.

29 Wnioski i rekomendacje Należy rozważyć możliwość finansowania interdyscyplinarnych zespołów nastawionych na prace b+r dla konkretnych firm oraz wzmocnienie międzynarodowych kontaktów badawczych. Prowadzenia działalności przez badane firmy przede wszystkim na rynku międzynarodowym i krajowym nie należy traktować jako zagrożenia dla rozwoju gospodarczego regionu. Wśród korzyści z funkcjonowania tych firm w Małopolsce można wymienić np. wpływ na regionalny rynek pracy: mimo niestabilnej sytuacji większość z badanych firm zamierza zatrudniać nowych pracowników lub nie przewiduje zwolnień.

30 Wnioski i rekomendacje Najważniejszymi czynnikami wzrostu poziomu innowacyjności badanych firm jest kooperacja z innymi przedsiębiorstwami oraz zatrudnianie wysokiej klasy specjalistów, a nie współpraca ze szkołami wyższymi. Firmy i jednostki podaży innowacji wskazywały, że branża w której działają do 2020 r. będzie się rozwijać szybciej niż inne sektory. Warto więc zastanowić się nad koncentracją wsparcia publicznego w najbardziej perspektywicznych sektorach.

31 Wnioski i rekomendacje Rozwojowi innowacyjności będzie sprzyjać m. in. obniżenie kosztów prowadzenia działalności innowacyjnej oraz uproszczenie procedur otrzymywania wsparcia ze środków publicznych na działalność B+R. Na tego typu działania w niewielkim zakresie mają wpływ władze regionalne, ale mogą one zgłaszać stosowne postulaty zmian na szczeblu krajowym i/lub unijnym. Z odpowiedzi uzyskanych od jednostek podaży trudno o jednoznaczną ocenę relacji nakładów poniesionych na opracowany patent do korzyści wynikających z jego wdrożenia. Jednocześnie w objętych badaniem instytucjach podaży innowacji związanych z 10. kluczowymi technologiami przyszłości padło tylko kilka odpowiedzi wskazujących, że korzyści z wdrożenia patentów są znacznie wyższe od kosztów.

32 Wnioski i rekomendacje W nawiązaniu do postulatów kierowanych w stosunku do regionalnej polityki innowacyjnej zasadnym wydaje się skoncentrowanie na wybranych obszarach i rezygnacji z obszarów, w których nie ma szans na osiągniecie konkurencyjności w wymiarze regionalnym. Istotnym postulatem jest również zwiększenie finansowania działalności innowacyjnej, w tym (na co wskazywały instytucje podaży innowacji) również wsparcia badań podstawowych. Istotne jest także uproszczenie systemu dopłat i dotacji oraz zwiększenia dostępu do dotacji unijnych.

33 Wnioski i rekomendacje Warto rozważyć tworzenie programów pomocowych na dostosowanie produktów do potrzeb rynków zagranicznych (związanych z wytworzeniem bądź zmianą technologii). Zasadnym wydaje się dokonanie badania oczekiwań firm wobec parków technologicznych, co pozwoli na dostosowanie tych ostatnich do oczekiwań przedsiębiorców.

34 Wnioski i rekomendacje Należy zastanowić się nad postulatem opracowania i zastosowania komputerowego systemu wspomagania decyzji dotyczących polityki innowacyjnej w regionie, co może przyczynić się do optymalizacji dystrybucji środków publicznych przeznaczonych na wspieranie działalności innowacyjnej. Zaleca się cykliczność prowadzenia badań dotyczących oceny potencjału firm i instytucji podaży innowacji związanych z kluczowymi technologiami przyszłości (najlepiej w odstępach rocznych) oraz badania typu foresight (co kilka lat). Zakres badań powinien być rozszerzony o bardziej szczegółowe informacje dotyczące wszystkich firm działających w ramach poszczególnych technologii przyszłości.