PROBLEMY ŚRODOWISKA LOKALNEGO ORAZ ICH WPŁYW NA ROZWÓJ DZIECKA

Prezentacja na temat: "PROBLEMY ŚRODOWISKA LOKALNEGO ORAZ ICH WPŁYW NA ROZWÓJ DZIECKA"— Zapis prezentacji:

1 PROBLEMY ŚRODOWISKA LOKALNEGO ORAZ ICH WPŁYW NA ROZWÓJ DZIECKA

2 Istotną rolę w wychowaniu dzieci i młodzieży pełni rodzina
Istotną rolę w wychowaniu dzieci i młodzieży pełni rodzina. Jednak aby rodzina mogła spełniać stojące przed nią zadania musi funkcjonować w miarę sprzyjających warunkach. Aktualnie dokonująca się w naszym państwie transformacja gospodarcza i społeczna spowodowała dezintegrację życia rodzinnego Degradacja środowiska rodzinnego i lokalnego nie sprzyja prawidłowemu rozwojowi młodego pokolenia.

3 bezrobocie

4 To istotne zaburzenie funkcji ekonomicznej w wielu współczesnych rodzinach bardzo niekorzystnie wpływa na zaspakajanie potrzeb psychicznych poszczególnych członków rodziny i ich wzajemnych stosunkach. W związku z tym pogarsza się sytuacja dzieci w środowiskach szkolnym i rówieśniczym.

5 Skutki bezrobocia wpływają na losy uczących się dzieci, gdyż rodzice nie mają pieniędzy na wydatki związane z nauką. Dzieci te nie uczestniczą czynnie w różnych formach integrujących zespoły klasowe takich jak wyjazdy do kina, teatru, wycieczki, zabawy. Bardzo często stają się uczniami o statusie izolacji oraz charakteryzują się obniżoną aktywnością społeczną w klasie oraz na terenie szkoły

6 Niektóre dzieci zaczynają ujawniać w swym zachowaniu symptomy niedostosowania społecznego w formie lekceważenia obowiązków szkolnych, czynnej i biernej agresji, uporu i przekory, dokuczliwości, impulsywności. Wywołują konflikty w grupie i zniechęcają do siebie inne dzieci.

7 JAK RADZIĆ SOBIE Z TAKĄ SYTUACJĄ?
Dziecko należy aktywizować, zachęcać do udziału w organizowanych przez szkołę uroczystościach, apelach, imprezach, zajęciach pozalekcyjnych. Warto samemu czynnie zaangażować się w życie szkoły, dać dziecku dobry przykład, pokazać, że nawet w trudnych sytuacjach życiowych nie należy być bezczynnym i nie można się poddawać. To my jesteśmy wzorem dla naszych dzieci.

8 Należy umożliwić dziecku rozwój i motywować je do pracy tak, by miało świadomość, że mimo trudnej sytuacji rodzinnej nie jest gorsze od innych dzieci i może osiągać sukcesy w szkole i poza nią. Należy zadbać o prawidłowe relacje w rodzinie, unikać konfliktów, które mogą pojawiać się w związku z trudną sytuacją materialną. Bezrobocie powoduje bowiem u bezrobotnych rodziców silne stresy i frustracje. Wywołuje agresję i konflikty małżeńskie. Warto też szczerze rozmawiać z dziećmi, nie ukrywać przed nimi naszych problemów. Dziecko widzi i czuje więcej niż nam się wydaje.

9 EUROSIEROCTWO

10 Czym jest erosieroctwo?
Konsekwencją procesu migracji zarobkowych, do jakich doszło masowo wśród Polaków po wejściu naszego kraju do Unii Europejskiej w 2004 roku było powstanie nowego podrodzaju sieroctwa społecznego – zwanego eurosieroctwem. Szczególnym przypadkiem eurosieroctwa jest sytuacja, gdy matka i ojciec pozostawiają w kraju dzieci bez opieki rodzicielskiej na dłuższy okres.

11 Najczęstszym powodem wyjazdów Polaków jest trudna sytuacja finansowa i chęć podniesienia statusu materialnego rodziny. Migracja zmienia strukturę rodziny okresowo a czasem nieodwracalnie.

12 Dziecko najdotkliwiej odczuwa okres rozłąki z rodzicami
Dziecko najdotkliwiej odczuwa okres rozłąki z rodzicami. Jest bezsilne wobec decyzji rodziców o wyjeździe. Każdy przypadek rozłączenia rodziny jest dla dziecka niekorzystny, nawet gdy wyjeżdża tylko jedno z rodziców. Dzieci źle znoszą rozłąkę i choć mają rodziców, czują się sierotami. Nieobecność rodzica powoduje zakłócenia w realizacji podstawowych funkcji rodziny, odbija się na procesie wychowawczym.

13 Badania zjawiska „eurosieroctwa” w województwie zachodniopomorskim wskazały na negatywny wpływ tego zjawiska na uczniów szkół gimnazjalnych. Na ogólną liczbę uczniów gimnazjów dotkniętych „eurosieroctwem” 653 (23,73%) ma szeroko rozumiane problemy z nauką. Pod tym określeniem kryją się m.in.: brak motywacji do nauki, obniżone wyniki nauczania, lekceważenie obowiązków szkolnych, nieprzygotowanie do zajęć, drugoroczność, problemy wychowawcze (arogancja, wulgarne słownictwo, oszukiwanie), problemy z frekwencją (wysoka absencja, niesystematyczne uczestnictwo w zajęciach, wagary, duża liczba godzin nieusprawiedliwionych).

14 Jak pomóc dziecku Rozmowa z dzieckiem
To trudny moment zarówno dla rodzica, jak i dziecka. Trzeba się więc do takiej rozmowy solidnie przygotować, rozważając wszystkie pozytywne i negatywne aspekty podjętych planów wyjazdowych. Dziecko, nawet w wieku przedszkolnym, powinno znać powód, dla którego jego mama/tata, czy też oboje rodzice – na pewien czas – opuszczają dom, pozostawiając je pod opieką np. babci. Poczuciu bezpieczeństwa u dziecka będzie sprzyjało także jasne i konkretne określenie czasu nieobecności rodzica w domu. Należy wraz z dzieckiem ustalić – konkretnie i szczegółowo – formy oraz częstotliwość wzajemnego kontaktowania się. Koniecznie trzeba szczerze nazwać własne obawy i nadzieje, spokojnie wysłuchać opinii dziecka, pozwolić mu ujawnić, wyartykułować trudne emocje, np. lęk i złość, a nade wszystko zapewnić, że jest i będzie zawsze kochane, że jest dla rodzica najważniejsze na świecie.

15 Zapewnienie opieki prawnej Dopełnienie wszelkich formalności związanych z zapewnieniem dziecku opieki prawnej jest niezbędne. Tylko w ten sposób można uniknąć wykluczenia dziecka z normalnego, przysługującego mu, zakresu praw i przywilejów. Trzeba to zrobić, dokonując wyboru jednej z trzech możliwości:

16 I. Rodzice Pawła i Zosi planują wyjazd do pracy w Anglii. Dzieci mają zostać pod opieką cioci. Dlatego złożyli do sądu rejonowego (wydział rodzinny i nieletnich) wniosek o przeniesienie na czas ich wyjazdu opieki prawnej właśnie na siostrę taty, która ich zdaniem zapewni Pawłowi i Zosi prawidłową opiekę i wychowanie, dbając o ich sprawy szkolne i zdrowotne.

17 II. Mama Patrycji wyjechała do pracy do Irlandii. Dziewczynką od trzech miesięcy faktycznie opiekują się dziadkowie. Jej mama nie zdążyła dopełnić sądowych formalności, więc babcia sama złożyła wniosek do sądu o ustanowieniu jej na czas wyjazdu córki za granicę opiekunem prawnym wnuczki.

18 III. Tata Karola, wyjeżdżając do pracy w Austrii, przekazał sprawowanie opieki nad synem swej konkubinie. Uczynił to w drodze pełnomocnictwa notarialnego na czas określony, z wyszczególnieniem tylko części obowiązków i praw wobec dziecka, m.in. w zakresie sprawowania bezpośredniej opieki nad nim i reprezentowanie jego interesów wyłącznie w szkole oraz służbie zdrowia.

19 Wizyta w przedszkolu/szkole
O planach związanych z wyjazdem koniecznie należy powiadomić dyrektora placówki oraz wychowawcę. Warto zostawić do dyspozycji szkoły swój nowy adres oraz numer telefonu, uzgodnić, w miarę konkretny i realny, sposób kontaktowania się w sprawach nauki i zachowania dziecka. Dobrze jest przedstawić notarialne pełnomocnictwo dla osoby, pod opieką której pozostawia się syna/ córkę, lub postanowienie sądu o ustanowieniu opiekuna prawnego, jak również przyprowadzić tę osobę i wspólnie z wychowawcą określić formę kontaktu z tą osobą i wzajemne oczekiwania.

20 Dotrzymywanie umów i przestrzeganie ustaleń
Niezwykle istotną kwestią jest wiarygodność rodzica/rodziców w dotrzymywaniu umów, przestrzeganiu zasad i ustaleń poczynionych ze wszystkimi osobami zaangażowanymi w sprawę wyjazdu: współmałżonkiem, opiekunem prawnym, wychowawcą, a szczególnie z dzieckiem. Jego nie wolno zawieść!

21 Trzeba podtrzymywać więź na różne sposoby: drogą telefoniczną, internetową, listowną. Wszelkie wieści, wyrazy pamięci, miłości i tęsknoty pomogą przetrwać ten trudny czas, z ufnością i spokojem oczekiwać powrotu rodzica/rodziców.

22 Drodzy Rodzice! Do Was należy podjęcie wszelkich kroków mających na celu ochronę praw dziecka. Powinniście to zrobić, by także siebie uchronić od zarzutu jego porzucenia.

23 alkoholizm

24 W rodzinach, w których jeden z rodziców nadużywa alkoholu, wszystko się kręci wokół tego właśnie rodzica podczas gdy inne osoby – w tym również dziecko – pozostają w cieniu. Sprawy i problemy dziecka wydają się nieistotne w obliczu tragedii rodzinnej. Dziecko jest zostawione samemu sobie.

25 Na pierwszy rzut oka dzieci te nie różnią się od pozostałych rówieśników. Często są dobrymi – ba, nawet najlepszymi uczniami, są grzeczne, nie sprawiają kłopotu. Patrząc na nie nikt nie podejrzewa, że w ich rodzinie rozgrywa się dramat. Tymczasem odbiciem domowej rzeczywistości jest to, co się dzieje w psychice dziecka. Dziecko doświadcza ogromnej ilości napięć, lęków, dezorientacji i pozostaje z tym wszystkim osamotnione. Taki stan rzeczy sprzyja tworzeniu się obronnej postawy życiowej.

26 Dziecko, które wykształciło w sobie postawę obronną, zastyga w postawie czujności, gotowości na przyjęcie ataku. Napina się i zamyka w sobie. Nie podejmuje ryzyka, paraliżuje go lęk przed zmianami. Postawa ta wynika z przeżywanych urazów.

27 W rodzinie alkoholowej dziecko doświadcza totalnego zagubienia i chaosu. Nigdy nie wiadomo, na co może liczyć. Wszystko zależy od chwilowego nastroju. Tego rodzaju chaos sprawia, że dziecko odrywa się od rzeczywistości. Wydaje mu się, że na nic nie ma wpływu. Zatraca poczucie przyczyny i skutku. By przetrwać, uczy się trzech rzeczy: nie ufać, nie mówić i nie odczuwać.

28 JAK POMÓC DZIECKU? Przede wszystkim zdobądź wiedzę na temat alkoholizmu. Wiedza to potężny oręż w walce z tą chorobą. Rozmawiaj z dzieckiem o wszystkim, co się dzieje w domu. Żadnych tematów tabu. Pozwól mu pytać o wszystko, odpowiadaj szczerze i najlepiej jak potrafisz, zgodnie ze swoja wiedzą. Żadnych niejasności, enigmatycznych odpowiedzi, owijania w bawełnę, ukrywania. Akceptuj wszystkie uczucia dziecka. Nawet jeśli złości się na Ciebie, okazuje współczucie wobec osoby pijącej lub wręcz powie, że kocha ją bardziej niż Ciebie. Daj mu do zrozumienia, że cokolwiek odczuwa – jest to OK.

29 Nie zgrywaj przed dzieckiem osoby nieomylnej, nieskazitelnej, idealnej
Nie zgrywaj przed dzieckiem osoby nieomylnej, nieskazitelnej, idealnej. Jesteś zwyczajnym człowiekiem, mającym prawo do chwil słabości i do popełniania błędów. Niech dziecko widzi w Tobie człowieka, a nie kamienny posąg. Bądź konsekwentny i stanowczy. Niech dziecko wie, za co otrzyma karę, a za co pochwałę czy nagrodę. – Jeśli coś obiecasz – dotrzymuj słowa. – Jeśli czegoś zabronisz, nie zmieniaj zdania pod wpływem impulsu. – Nie staraj się pozyskać względów dziecka pobłażliwością. – Niech Twoje zachowania będą logiczne i przewidywalne.

30 Pracuj nad sobą, by nie okazywać przy dziecku nadmiernych reakcji lękowych czy histerycznych.
Nie koncentruj się na alkoholiku i jego piciu. Pomagasz mu tym samym trwać w jego nałogu. Skoncentruj się na sobie i swoim dziecku. Stawiaj Wasze potrzeby na pierwszym miejscu. bez względu na okoliczności, zapewniaj dziecko o tym, że je kochasz. Często je przytulaj, obdarzaj autentyczną uwagą, gdy sygnalizuje, że potrzebuje się przed Tobą wygadać.

31 PRZEMOC

32 Jest oczywiste, że dzieci różnie odczuwają skutki przemocy domowej
Jest oczywiste, że dzieci różnie odczuwają skutki przemocy domowej. Ich reakcja zależy od wielu czynników, nie wszystkie czynniki zostały już rozpoznane i przeanalizowane. Dzieci doświadczają przemocy w dwojaki sposób: będąc celem ataków sprawcy lub będąc świadkiem ataku na osobę im bliską, osobę którą kochają. Nawet jeśli nie widzą bezpośrednio ataku, mogą słyszeć odgłosy świadczące o tym, że dzieje się cos złego.

33 Rodzina, w której te podstawowe więzi i kryteria zostały zaburzone, kształtuje młodego człowieka, którego zachowania i postawa nacechowane są brakiem zaufania do innych, brakiem poczucia bezpieczeństwa, poczuciem bezradności i złości, nieumiejętnością rozwiązywania problemów, która wynika z niskiego poczucia własnej wartości, tendencją do izolacji emocjonalnej i społecznej.

34 Dramatem dziecka doświadczającego przemocy jest fakt, że największym odczuwanym przez nie zagrożeniem jest zagrożenie płynące ze strony bliskich. Osobom, które doznały przemocy towarzyszą dodatkowo uczucia winy, wstydu, upokorzenia. Dzieci nie mają wystarczająco rozwiniętego aparatu poznawczego, aby za pomocą intelektu zrozumieć całą sytuację i nadać jej sens. Często dochodzą do wniosku, że to one są winne zaistniałej sytuacji. Dzieci mają zdecydowaną tendencje do obwiniania się za to, co dzieje się domu. Często pojawiają się u nich tendencje do uzależnień – alkohol, narkotyki, ale też gry komputerowe.

35 AGRESJA ! Dzieci nie umieją sobie poradzić z olbrzymimi pokładami złości i gniewu związanych z ich trudną sytuacją. Nie mają możliwości wyładować jej na sprawcach przemocy, więc posługują się mechanizmem obronnym projekcji swojej złości na inne osoby lub instytucje, bądź też kierują gniew na samych siebie doprowadzając do autodestrukcji.

36 Konsekwencje przemocy dla rozwoju fizycznego
Bezpośrednie: nawracające bóle głowy, mięśni, żołądkowe, zawroty głowy, problemy gastryczne (nudności, wymioty, biegunka), nadmierna potliwość, wahania ciśnienia, nietrzymanie moczu. Wśród długotrwałych konsekwencji dla rozwoju fizycznego dziecka można wymienić przede wszystkim opóźnienia w rozwoju fizycznym i intelektualnym, funkcjonowaniu poznawczym, nadpobudliwość autonomicznego układu nerwowego, rozregulowanie działania osi podwzgórze-przysadka-nadnercza w wyniku długiego działania przewlekłego stresu, a nawet zmiany strukturalne mózgu np. (okolice hipokampa - odpowiadające za konsolidację pamięciową). Także charakterystyczne są koszmary senne i lęki nocne.

37 WYUCZONA BEZRADNOŚĆ

38 W ostatnich latach można zaobserwować pewną tendencję związaną z bezradnością dzieci. Z jednej strony współczesne dzieci to pokolenia zinformatyzowane, mające dostęp do nowoczesnych technologii. Nawet bardzo małe dzieci potrafią się posługiwać komputerem, komórką i tabletem lepiej niż ich rodzice. Z drugiej strony są to dzieci, które nie potrafią sobie radzić w wykonywaniu prostych czynności. Są bezradne, gdy nie ma w pobliżu mamy, taty, babci lub kogoś innego do pomocy.

39 Autentyczna sytuacja w jakimś przedszkolu:
„- Mamo załóż mi buty? - Chodzisz już do przedszkola pół roku i nie potrafisz zakładać butów? - Potrafię, ale ty mi załóż - Szybko zakładaj, bo mi się spieszy! (Po dwóch minutach, dziecko nadal siedzi, buty nie założone) - Szybko zakładaj te buty - Nie -Ty nic nie potrafisz zrobić sam. Dobra dziś ja ci pomogę założyć, bo jestem już spóźniona, ale następnym razem masz sam zakładać.”

40 Czym jest wyuczona bezradność?
Powyższy przykład nie jest jednostkową sytuacją i nie dotyczy tylko jednego dziecka. Zapracowani rodzice, którzy ciągle się spieszą nie pozwalają dziecku na samodzielność, ale wyręczają je w wielu sytuacjach, żeby było szybciej. W ten sposób  dziecko coraz częściej ma tzw :”syndrom leniwych rąk”. „Po co mam to robić, niech mama się męczy”. Wychowanie szczęśliwego dziecka wymaga w zasadzie opanowania tylko jednej umiejętności: Budowania związku opartego na miłości, szacunku, ale również polega na tworzeniu odpowiednich granic. Granice są niezbędne da strukturalnego i emocjonalnego rozwoju dziecka. Dziecko powinno mieć swoje obowiązki i zadania do wykonywania.

41 Wyuczona bezradność dziecka jest wynikiem nadmiernej opiekuńczość i wyręczania dziecka w jego pracy. Rodzice sami przyczyniają się do tej sytuacji. Ze względu na brak czasu nie pozwalają dziecku na samodzielne dokończenie czynności i robią ją za dziecko. W miarę jak pociechy dorastają, potrzebują coraz więcej okazji do samodzielności. Potrzebują wyzwań na tyle trudnych, by starając się im sprostać, mogły nauczyć się czegoś nowego. Satysfakcja z samodzielnie wykonanego zadania przyczynia się do podejmowania innych prób i odkrywania świata.

42 Jak postępować? Rodzice powinni wyznaczać dziecku bezpieczne granice rozwoju. Dzieci muszą się dowiedzieć na czym polega różnica między „chcę”, a „potrzebuję”. Jeżeli dziecko czegoś naprawdę potrzebuje powinno to otrzymywać, jeżeli natomiast wymusza na rodzicu kupienie kolejnej zabawki to nie jest to konieczne do wykonania. Dziecko powinno wiedzieć, że mama i tata są mili, ale zarazem są stanowczy i nie pozwolą na nierozsądne zachowania. Popełniamy błąd wyręczając dzieci, bo całe życie muszą sobie radzić same. Nie sprzątajmy za dziecko, nie ubierajmy go i nie rozwiązujmy jego problemów, ale wspierajmy w każdej sytuacji i znajdźmy czas na to, aby dziecko robiło to samodzielnie.