Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

PRZYSZŁY KSZTAŁT I POZYCJA UE W PERSPEKTYWIE PRZYJĘCIA 10 NOWYCH PAŃSTW Dr inź. Jerzy Wąchol Idea zjednoczenia Europy funkcjonowała w umysłach ludzi już.

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "PRZYSZŁY KSZTAŁT I POZYCJA UE W PERSPEKTYWIE PRZYJĘCIA 10 NOWYCH PAŃSTW Dr inź. Jerzy Wąchol Idea zjednoczenia Europy funkcjonowała w umysłach ludzi już."— Zapis prezentacji:

1 PRZYSZŁY KSZTAŁT I POZYCJA UE W PERSPEKTYWIE PRZYJĘCIA 10 NOWYCH PAŃSTW
Dr inź. Jerzy Wąchol Idea zjednoczenia Europy funkcjonowała w umysłach ludzi już od wieków. Po rozpadzie Cesarstwa Rzymskiego w 476 r. próbowano zjednoczyć lub podporządkować sobie Europę wielokrotnie, jednak te próby jednoczenia były realizowane zwykle na siłę (np. przez Napoleona, Hitlera, Stalina) i kończyły się niepowodzeniami.

2 Nie udało się narzucić dyktatury, hegemoni jednej opcji politycznej czy nacji dla całej Europy i twory organizacyjne w ten sposób powstałe charakteryzowały się krótkotrwałością, małą wewnętrzną spoistością oraz nie obejmowały zwykle całej Europy. Obecna próba zjednoczenia Europy jest jakościowo zupełnie inna, przynajmniej w tej początkowej fazie rozwoju.

3 Ma ona przeciwdziałać antagonizmom, niestabilnością i wojnom, ma się odbywać na zasadzie dobrowolności a nie przymusu, ma być realizowana za pomocą programów ekonomicznych, politycznych, społecznych i prawnych, które powinny być z założenia korzystne dla wszystkich członków Unii Europejskiej, ale czy to tak naprawdę jest zawsze możliwe – przy ciągłej walce interesów różnych grup nacisku?

4 Jeśli jednak ze jednoczenia Europy ma wyjść coś dobrego dla poszczególnych członków to musi tu zaistnieć tzw. efekt synergii w organizacji, mówiący, że efekt działań – będąc razem jest większy od sumy indywidualnych, samotnych działań poszczególnych elementów organizacji.

5 W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych dwudziestego wieku chciano stworzyć Stany Zjednoczone Europy na wzór USA, gdzie z założenia ludzie mogliby się czuć bezpiecznie, gdzie kultywowano by prawa człowieka, wartości humanistyczne, europejskie i demokratyczne. Kiedy jednak próbowano zjednoczyć Europę bezpośrednio, wprost – nic z tego nie wychodziło, ponieważ odrębność interesów poszczególnych państw, narodów i grup nacisku działała paraliżująco.

6 Natomiast jednoczenie Europy udawało się skutecznie wtedy, gdy apelowano do realizacji konkretnych wspólnych interesów, wymiernych rzeczy, korzystnych dla wszystkich, poczynając od Wspólnoty Węgla i Stali w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku (01 konferencja ministrów spraw zagranicznych państw EWWiS w Messynie dla integracji gospodarczej), kończąc na obecnym kształcie UE i Traktacie Akcesyjnym (z r.) dla dziesięciu nowych państw kandydujących do członkostwa w UE, w którym także szczegółowo zaznaczono w wielotomowym dokumencie obszary współpracy pomiędzy poszczególnymi krajami w UE w przyszłości.

7 Ujął to zresztą w swoistą doktrynę jeden z ojców wspólnoty Europejskiej Jean Monnet, przewidział on, że Europa będzie się jednoczyła przez kryzysy, ciągłą walkę interesów, tworzenie korzystnych konieczności, małymi krokami. Uważał on ponadto, że proces integracji technicznej, ekonomicznej wymusi stopniowy postęp w integracji politycznej.

8 Należy pamiętać jednak, że z założenia (jak na razie) UE nie ma być jakimś nowym państwem, super mocarstwem, ale system polityczny i gospodarczym łączącym kraje o wspólnych interesach i podobnym historycznym podłożu kulturowym.

9 Możliwości rozwoju i teoretyczne granice ekspansji UE
Jak każda organizacja (posiadająca cel, podsystem społeczny, materialno-techniczny, strukturę organizacyjną i człon kierowniczy) tak również i UE działa w określonym otoczeniu (np. świata), podlega jego prawom i uwarunkowaniom. Podobnie jak organizm biologiczny posiadający swoje organy – wymienia swoje produkty z otoczeniem aby przeżyć.

10 Może to powodować jej rozrost, rozwój ale może także w określonej dłuższej czy krótszej perspektywie czasu doprowadzić do upadku organizacji i śmierci organizmu biologicznego (cykl życia organizacji). W miejsce upadłych organizacji generują się zwykle nowe organizacje zastępujące stare, jednak kształt ich jest już zwykle inny. Ilustruje to rysunek 1.

11

12 Możliwości rozwoju UE można rozważać w wielu płaszczyznach
Możliwości rozwoju UE można rozważać w wielu płaszczyznach. W płaszczyźnie czasu trwania, przestrzennego zasięgu, rozwoju ekonomicznego, społecznego i kulturalnego itd. Jeśli chodzi o czas trwania organizacji, to UE jak wynika z rys. 1, może mieć dłuższy lub krótszy cykl życia. Pytanie tylko czy będzie on trwał kilka, kilkanaście lat, czy też dziesiątki, setki, a może tysiące lat? Tak czy inaczej prędzej czy później (ewentualnie w dalekiej przyszłości) może nastąpić jej rozpad i powstaną w miejsce UE nowe organizacje.

13 Już np. konflikt w Iraku w 2003 r
Już np. konflikt w Iraku w 2003 r. poróżnił stanowiska czołowych państw UE, mówiono nawet z duża przesadą, że UE pękła na pół. Z kolei w płaszczyźnie przestrzennego zasięgu, wydaje się raczej mało prawdopodobne, aby UE mogła się rozszerzać na inne kontynenty. Może ewentualnie przyłączyć jeszcze Rosję z jej azjatycką częścią w przyszłości, ale to będzie już raczej koniec ekspansji UE w tym zakresie. Przestrzenny zasięg UE przed i po rozszerzeniu prezentuje rys. 2.

14

15 Pozycja UE w świecie w aspekcie procesów globalizacji
Globalizacja to proces społeczny i ekonomiczny zmierzający do przekształcenia globu ziemskiego w jeden wspólny rynek – sterowany przez dążenie do maksymalizacji zysku, na którym wszystko może być wszędzie wytworzone i sprzedane, dzięki handlowi bez granic. Siłą napędową globalizacji jest rozwijanie intelektualnego potencjału ludzkości, który staje się głównym ekspansywnym czynnikiem produkcji, umożliwiającym minimalizacje kosztów produkcji i komunikacji..

16 _________________________________________
Procesy globalizacji wzmacniane są przez międzynarodowe organizacje takie jak np. Bank Światowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, MFW, ONZ, UE, NATO, NAFTE itp. _________________________________________ Globalizacja oznacza także praktycznie niekontrolowany przez państwa narodowe przepływ kapitałów, informacji, wiedzy i technologii w świecie. Dotyczyć to może także przemian: kulturowych, prawnych, w zakresie zarządzania i ekonomii społ., stylu życia i świad. ludzi

17 Nie ulega jednak wątpliwości, że UE jest i będzie coraz większym elementem światowej gospodarki globalnej, doganiając powoli USA. Ilustruje to tabela 1. Na pozycję UE składa się jej duży PKB (9203,7 mld USD dla UE-15) i jest to druga pozycja w świecie zaraz po USA (10082,0 mld USD). Należy tu dodać, że po ewentualnym przyłączeniu dziesięciu nowych państw w 2004 roku i powstania UE-25, PKB jeszcze wzrośnie o ok. 8,4% do 9980,4 mld USD i prawie wyrówna się z PKB w USA. Wzrośnie także liczba ludności o ok. 19,7% z 379,8 mln ludzi dla UE-15 do ok. 454,7 mln dla UE-25.

18

19

20

21 Powiększy się obszar UE o ok
Powiększy się obszar UE o ok. 22,8%, oraz możliwości militarne, które jednak nadal znacznie odbiegają od USA. UE w porównaniu z USA wydaje zbyt mało na zbrojenia i stąd też wynika jej słabsza pozycja w obliczu konfliktów zbrojnych. Być może dobrym sposobem na zwiększenie możliwości UE w tym zakresie byłoby przyłączenie Rosji z jej arsenałem militarnym i zasobami surowców strategicznych w przyszłości, jednak obecnie oficjalne wydatki na zbrojenia w Rosji są bardzo niewielkie w porównaniu z wydatkami USA.

22 Jak wynika z danych szacunkowych zawartych w tabeli 1, około 2/3 PKB na świecie powstaje w USA i UE. Jeśli chodzi o wydatki na zbrojenia to okazuje się, że prawdopodobnie USA wydają na zbrojenia więcej niż cała reszta świata razem wzięta! Monopolistyczna pozycja sprawia, że USA mogą pozwolić sobie na nie liczenie się z ONZ i opinią światową w żywotnych dla siebie interesach (np. w 2003 r. w sprawie wojny w Iraku).

23 Jednak pomimo dużego PKB w mld USD, dużego budżetu państwa i wydatków na zbrojenia, zauważyć można także wyjątkowo duże ujemne saldo eksportu-import dla gospodarki Stanów Zjednoczonych, duże zadłużenie zewnętrzne USA oraz relatywnie bardzo małą dynamikę wzrostu PKB rzędu 0,3% do 1%.

24 Jak na razie tuż za UE rośnie pozycja Chin, które w ramach dyscypliny, reżimowego komunistycznego państwa chińskiego wprowadziły elementy kapitalizmu (po wchłonięciu Hong-Kongu), zapewnia to Chinom stały duży wzrost średniorocznej dynamiki PKB o kilka procent, co w tym stanie rzeczy mogłoby spowodować doścignięcie gospodarki USA ale dopiero za ok lat. W tym czasie mogą jednak nastąpić jeszcze inne zmiany na świecie.

25 Kształt UE i jej Instytucji przed i po rozszerzeniu
Unia Europejska z założenia ma być rozwijana jako system polityczny, ekonomiczny, społeczny, prawny dla lepszej, korzystniejszej i skuteczniejszej realizacji celów poszczególnych państw członkowskich, grup interesu, czy narodów. Nie ma to być jak na razie z założenia jakieś nowe państwo, super mocarstwo.

26 Tym nie mniej z pewnością UE jest drugą potęgą globalną świata i uważam, że może przez realizacje swoich celów aspirować też do takiej pozycji w kształcie super mocarstwa. Jednak jak na razie “przemawianie” Unii Europejskiej “jednym głosem” jest bardzo utrudnione, bądź nawet całkiem niemożliwe, wynika to z jej struktury i założeń

27 Okazało się np. że w sprawie wojny Iraku w 2003 r
Okazało się np. że w sprawie wojny Iraku w 2003 r. stanowiska czołowych państw UE zupełnie się różniły. Jednak fakt ten nie spowodował rozbicia UE. Nawet nie było takiego zagrożenia. Tak czy inaczej dominującą pozycję w UE mają Niemcy, głównie ze względu na poziom gospodarczy i wysoką wartość PKB (2174,0 mld USD) , poza tym oczywiście Francuzi. Wielka Brytania i Włochy, pozostałe kraje maja charakter drugoplanowy, drugorzędny. Ilustruje to tabela 2 i 3. Być może ewentualne przyłączenie Rosji do UE mogło by tutaj radykalnie zmienić układ sił w UE w przyszłości. Tabela 2. Unia Europejska przed i po rozszerzeniu o 10 państw kandydujących

28

29

30 Tabela 3. Wybrane dane dla Unii Europejskiej przed i po rozszerzeniu
Chociaż ta pozycja ekonomiczna Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii i Włoch nie przelicza się tak dobrze i bezpośrednio na mandaty w UE, jednak może być decydującą przy rozpatrywaniu wielu spraw w ramach tzw. przymusu ekonomicznego. Ewentualne przyjęcie 10 nowych państw członkowskich do UE w 2004 roku nie zachwieje tą dominującą pozycją tych czterech państw w UE w a szczególności Niemiec i Francji.

31

32

33 Należy tu zaznaczyć, że wśród tych 10 państw kandydujących wiodącą rolę (na ok. 50%) jeśli chodzi o zasoby (ludność, powierzchnia, PKB itd.) ma Polska. Jest to kraj ze względu na swój obszar i zaludnienie relatywnie duży, z którym zapewne trzeba będzie się również liczyć w przyszłości, zarówno w przypadku gdyby Polska weszła do UE czy też nie.

34 Jeśli Polska wejdzie do UE to dostanie 50 głosów w Parlamencie UE i 27 głosów w Radzie UE- co jest już jednak obecnie pod znakiem zapytania, ponieważ większe panstwa takie jak Niemcy i Francja domagają się innego, korzystniejszego dla nich sposobu liczenia głosów. Jest to ilość mandatów znacząca i trzeba będzie się liczyć z Polską w UE, zawierać z nią koalicje itd. Instytucje Europejskie są przedstawione na rys. 3-8.

35

36

37

38

39

40

41 Szanse i zagrożenia dla UE i państw kandydujących w tym Polski
Do podstawowych szans dla UE zalicza się jej nieustanny rozwój, powiększanie się zasobów ekonomicznych, technologicznych, obszarowych, społecznych, kulturowych, militarnych, wyższy cywilizacyjny poziom życia ludzi itd. Może to być w przyszłości już nie druga potęga globalna na świecie po USA ale nawet pierwsza, przez co UE będzie mogła lepiej realizować swe cele.

42 Z drugiej jednak strony takie duże organizacje po pewnym czasie rozwoju, rozkwitu mogą zacząć nękać wewnętrzne, problemy spójności interesów, siły odśrodkowe poszczególnych elementów składowych, co może grozić upadkiem, podziałem lub wprost rozpadem UE (w ewentualnie dalekiej przyszłości).

43 Jednak trzeba się z tym liczyć z punktu widzenia państw członkowskich, np. co byłoby gdyby po wielu latach UE rozpadła się, czy dominujące państwa, narody, grupy nacisku w UE nie zawłaszczyłyby sobie państw słabszych i narodów dla realizacji własnych interesów.. Mogą także występować duże różnice w rozwoju ekonomicznym poszczególnych regionów UE, pomimo wprowadzanych programów pomocowych przez Instytucje UE.

44 Podobna sytuacja jest w stosunku do poszczególnych narodowości, które mieszając się w UE mogą już nie powrócić do swoich macierzystych korzeni państw narodowych, co jak twierdzą eurosceptycy zubaża jednak bogactwo obecnej różnorodnej narodowej kultury europejskiej

45 Ingerencja władz UE w obecną gospodarkę rynkową musi być dobrze wyważona i reagować na zaistniałe zagrożenia, wydaje się, że nie wskazana jest tu raczej jednak nadmierna i kosztowna biurokracja. W erze globalizacji, automatyzacji procesów produkcji i usług jednym z podstawowych problemów może stać się także zapewnienie dla ludności UE pracy lub chociaż zapewnienie alternatywnych sposobów realizacji czasu i pomocy społecznej. Bezrobocie w UE na tle innych państw państwach przedstawia tabela 4. Chociaż w UE stopa bezrobocia jest rzędu 7-9% to jednak jest to dość dużo np. w porównaniu z USA. Tabela 4. Stopa bezrobocia w krajach Unii Europejskiej i innych wybranych państwach świata w %

46

47

48

49 Z kolei Polska z bezrobociem rzędu 18,1-20% plasuje się na końcu tabeli w takim towarzystwie jak Argentyna, Urugwaj, Zimbabwe, Zambia, Kenia. Bezrobocie w Polsce jest już tragedią narodową, a niektórzy specjaliści z UE ostrzegają, że po wejściu Polski do UE bezrobocie to może jeszcze wzrosnąć z uwagi na zbyt mała konkurencyjność polskich firm w stosunku do firm UE, oraz emigrację lepiej wykwalifikowanych ludzi z Polski

50 Jednak będą też istniały możliwości legalnej pracy dla Polaków w innych krajach UE gdzie bezrobocie jest mniejsze, co może poprawić sytuacje w Polsce, polska siła robocza jest jednak tańsza. Dodać tu należy jednak, że bezrobocie wśród mlodych ludzi do lat 25 w Polsce szacowane jest na aż 40% a w Unii Europejskiej na 15% też dużo!

51 W całej UE dla lepszej współpracy gospodarczej występują także tzw
W całej UE dla lepszej współpracy gospodarczej występują także tzw. euroregiony, jest ich ponad 200. Takie euroregiony są także wokół Polski, prezentuje to rys 10. Nazwa "euroregion" oznacza zarówno wyodrębniony region europejski, położony na pograniczu dwóch lub kilku sąsiadujących ze sobą państw, jak i organizację powołaną do koordynacji współpracy na takim obszarze – przez strony umowy euroregionalnej i zaakceptowaną przez Unię Europejską, która może wspierać finansowo działalność danego euroregionu.

52 1. Bałtyk , 2. Niemen , 3. Bug , 4. Karpaty , 5. Tatry , 6. Beskidy , 7. Śląsk Cieszyński , 8. Silesia , 9. Pradziad , 10. Glacensis , 11. Dobrava , 12. Nysa , 13. Sprewa-Nysa-Bóbr , 14. Viadrina , 15. Pomerania

53 Z cywilizacyjnego punktu widzenia, proces globalizacji w tym także rozszerzenie Unii Europejskiej jest wydaje się raczej nie do uniknięcia, jednak w ferworze emocji zwolenników i przeciwników UE zapomina się w dużej mierze o realnej rzeczywistości, postrzeganej nie przez emocje i uczucia ale przez świadomość i rozum.

54 To prawda, że cała konstrukcja UE jest skomplikowana jak również Traktat Akcesyjny zawiera wiele tomów, jednak i rzeczywistość bywa zwykle bardzo skomplikowana i trudno ją łatwo i krótko opisać. Należy jednak obiektywnie przyznać, że UE daje nowe szanse zarówno dla państw już do niej należących, jak również dla państw kandydujących.

55 Może ona także powodować zagrożenia dla wielu grup interesów.
Wejście Polski do UE musi wiązać się z podniesieniem konkurencyjności, wszelkich standardów i wymagań technologicznych, ekonomicznych, prawnych i w zakresie zarządzania.

56 Spowodować to może ulepszenie wielu firm polskich, które będą wstanie się przystosować do nowych warunków, inne polskie firmy prawdopodobnie będą musiały upaść, ponieważ nie sprostają wymaganiom konkurencji wewnątrz UE. Walka o polskie interesy wewnątrz, czy na zewnątrz UE może być bardzo trudna, nie tylko z punktu widzenia przedsiębiorców, ale także z punktu widzenia władz polskich.

57 Pytania nadal więc pozostają dla wielu ludzi otwarte i do rozważenia
Pytania nadal więc pozostają dla wielu ludzi otwarte i do rozważenia. Jaki to ma być i dla kogo realizowany proces globalizacji? Czyim interesom będzie on służył. Jaka ma to być UE, czyim interesom będzie tak naprawdę służyła? Czy Polsce, Polakom będzie lepiej z UE czy też bez Unii? Okaże się to zapewne już wkrótce i każdy odczuje to na własnej skórze!

58 Literatura .Churchill N., Lewis V.: The five stages of small business growth, “Harvard Busines Review" , May – June 1983. .Machaczka J.: Zarządzanie rozwojem organizacji, czynniki, modele, strategia diagnoza, PWN, Warszawa 1998. .Polska Agencja Prasowa: .Urząd Statystyczny UE, .Central Intelligence Agency USA (World Factbook). .Eckert M.: Przedsiębiorstwo w obliczu globalizacji gospodarki, [w:] Nowoczesne Zarządzanie przedsiębiorstwem (red) Sankiewicz J., WNTiE, Zielona Góra 2001. .Główczyk J.: Uniwersalny słownik ekonomiczny, Fundacja Innowacja, Warszawa 2000.


Pobierz ppt "PRZYSZŁY KSZTAŁT I POZYCJA UE W PERSPEKTYWIE PRZYJĘCIA 10 NOWYCH PAŃSTW Dr inź. Jerzy Wąchol Idea zjednoczenia Europy funkcjonowała w umysłach ludzi już."

Podobne prezentacje


Reklamy Google