1 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Wykład 5. Sieci Komputerowe i Systemy Biznesu Elektronicznego.

Prezentacja na temat: "1 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Wykład 5. Sieci Komputerowe i Systemy Biznesu Elektronicznego."— Zapis prezentacji:

1 1 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Wykład 5. Sieci Komputerowe i Systemy Biznesu Elektronicznego Wykładowca: Prof. Anatoly Sachenko Informatyczne Systemy Zarządzania (James A. O'Brien. Management Information Systems)

2 2 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Krótki przegląd wykładu:  Rozdział I. Sieci Komputerowe i Telekomunikacyjne  Rozdział II System Przedsięwzięć Biznesowych  Rozdział III Funkcjonalne Systemy Biznesu  Rozdział IV. Podstawy Handlu Elektronicznego

3 3 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Rozdział I. Sieci Komputerowe i Telekomunikacyjne  „Osieciowanie” Przedsiębiorstwa  Trendy Sieci Telekomunikacyjnych  Biznesowa Wartość Sieci Telekomunikacyjnych  Rewolucja Internetowa  Biznesowe Zastosowanie Internetu  Biznesowe Wartości Internetu  Rola Sieci Intranet  Rola Sieci Extranet

4 4 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. „Osieciowanie” Przedsiębiorstwa  Biznes staje się przedsięwzięciem połączonym przez sieć komputerową. Poprzez ich stosowanie (sieci) firmy mogą:  Współpracować bardziej kreatywnie  Kierować ich działaniami biznesowymi i bogactwami organizacyjnymi bardziej efektywnie  Pomyślnie konkurować w dzisiejszej, szybko zmieniającej się gospodarce globalnej  Dziś wiele organizacji nie mogłoby przetrwać bez różnorodności połączeń sieci komputerowych do obsługi procesów informacyjnych i potrzeb komunikacji.

5 5 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Trendy w Telekomunikacji

6 6 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Trendy w Telekomunikacji (ciąg dalszy)  Trendy w przemyśle  Sieci Telekomunikacyjne i usługi są dostępne dzięki licznym małym i dużym firmom telekomunikacyjnym  Oszałamiający wzrost Internetu i WWW (World Wide Web) sprawił, że powstało mnóstwo nowych telekomunikacyjnych produktów, usług i dostawców.services and providers.  Firmy handlowe dramatycznie zwiększyły swoje użycie Internetu i Sieci do współpracy oraz handlu elektronicznego

7 7 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Trendy w Telekomunikacji (ciąg dalszy)  Trendy Technologiczne  Systemy otwarte z niesprecyzowaną możliwością połączeń, używające połączeń internetowych jako platformy technologicznej, stają się wiodącymi użytkownikami technologii telekomunikacyjnych  Wszystkie systemy otwarte dostarczają:  Większą możliwość połączeń – zdolność komputerów w sieci i innych urządzeń do łatwego dostępu, komunikacji i dzielenia się informacjami  Wysoki stopień zdolności sieci do współdziałania – systemy otwarte umożliwiają wielu różnym aplikacjom używanie rozmaitości komputerów & SW & DB

8 8 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Trendy w Telekomunikacji (ciąg dalszy)  Trendy Technologiczne (ciąg dalszy)  Zmiana technologii sieci z analogowej na cyfrową. LAN i WAN szybko konwertują przekaz na cyfrowy. Sieci cyfrowe oferują:  Większą szybkość transmisji  Obsługuje większe ilości informacji  Skuteczniejsza ekonomia  O wiele mniejszy błąd niż systemy analogowe  Typy telekomunikacji takie jak linie światłowodowe i komórki, satelity i inne bezprzewodowe

9 9 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Trendy w Telekomunikacji (ciąg dalszy)  Tendencje aplikacji biznesu  Dramatyczne powiększenie liczby wykonalnych aplikacji telekomunikacyjnych  Cięcie kosztów, krótsze czasy opracowania, krótszy czas odpowiedzi, wpieranie handel internetowego, ulepszanie współpracy, dzielenie zasobów zawartych w klientach i dostawcach, rozwijanie nowych produktów i usług

10 10 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Biznesowa Wartość Sieci Telekomunikacyjnych

11 11 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Biznesowa wartość sieci telekomunikacyjnych (ciąg dalszy)  Technologia informacji, szczególnie bazująca na aplikacjach telekomunikacji dla biznesu, pomaga firmie pokonywać bariery prowadzące do sukcesu w biznesie. Cztery strategiczne możliwości telekomunikacji i innych technologii informacyjnych to:  Pokonywanie barier geograficznych  Pokonywanie barier czasowych  Pokonywanie barier kosztowych  Pokonywanie barier strukturalnych

12 12 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Rewolucja Internetowa  Internet jest największą “siecią nad sieciami” dziś, i modelem przyszłościowej „autostrady” informacji  Cechy Internetu:  Internet nie posiada centralnego systemu komputerowego lub centrum telekomunikacyjnego. Każda wiadomość wysłana przez Internet ma unikatowy kod (szyfr) dlatego każdy serwer Internetowy w sieci może odsyłać je do miejsca przeznaczenia  Internet nie posiada siedziby głównej ani jednostki zarządzającej  Internet rozwija się bardzo dynamicznie

13 13 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Rewolucja Internetowa (ciąg dalszy)  Popularne użycia Internetu

14 14 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Biznesowe zastosowanie Internetu  Biznesowe zastosowanie Internetu:  Współpraca między partnerami handlowymi  Zaopatrywanie klientów i wspieranie sprzedawców  Kupowanie i sprzedawanie produktów i usług  Aplikacje marketingowe, transakcyjne i usługowe  Wzrost zastosowania zintegrowanych aplikacji biznesowych  Emergence of applications anywhere  Komunikacja i współpraca w przedsiębiorstwie  Handel elektroniczny  Strategiczna współpraca biznesowa

15 15 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

16 16 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Biznesowe Wartości Internetu  Jakie biznesowe wartości firmy zyskują dzięki stosowaniu przez nie biznesowych aplikacji w Internecie? - Odpowiedzi:  Mogą powstać istotne zmniejszenia kosztów ponieważ aplikacje stosowane w Internecie są dużo tańsze od tradycyjnych systemów.  Przyciąganie nowych klientów poprzez innowacyjny marketing i produkty.  Utrzymanie obecnych klientów dzięki ulepszonej obsłudze klienta.  Generowanie dochodu poprzez używanie handlu elektronicznego jest rosnącym źródłem biznesowych wartości.

17 17 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Biznesowe Wartości Internetu (ciąg dalszy)

18 18 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Rola sieci Intranet  W obrębie organizacji charakterystyki sieci Intranet obejmują:  Intranet jest siecią komputerową wewnątrz organizacji, która używa technologii Internetowych do zaopatrzenia Internetowego środowiska w obrębie przedsiębiorstwa w udzielanie informacji, komunikację, współpracę oraz wspieranie procesów biznesowych.  Intranet jest chroniony przez takie zabezpieczenia jak hasła, szyfrowanie i firewall’e, toteż może być dostępny autoryzowanym użytkownikom tylko przez Internet.  Intranet firm może także być dostępny; dzięki sieciom Intranet; klientom, dostawcom i innym parterom biznesowym poprzez połączenia Extranet.

19 19 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Rola sieci Intranet (ciąg dalszy)  Biznesowe zastosowanie sieci Intranet :  Marketing  Finanse  Human Resources  Sprzedaż  Produkcja  Szkolenia  Informacja dla klienta  Aplikacje sieci Intranet wspierają komunikację i współpracę, operacje biznesowe i zarządzanie, web publishing, i zarządzanie siecią Intranet (następny slide)

20 20 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

21 21 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Role sieci Extranet  Extranet to sieć połączeń używająca technologii Internetowych do łączenia sieci Intranet poszczególnych firm z sieciami Intranet klientów, dostawców i innych partnerów biznezowych. Firmy mogą:  Ustalić prywatne bezpośrednie sieci połączeń między sobą albo stworzyć prywatne, bezpieczne połączenia Internetowe między nimi, nazywane prywatnymi sieciami wirtualnymi  Używać niezabezpieczonego Internetu jako połączenia między swoją siecią Extranet a sieciami Intranet klientów i innych.  ale polegają na szyfrowaniu poufnych danych i swoich własnych systemów firewall, która prowadzi do osiągnięcia adekwatnego poziomu bezpieczeństwa.

22 22 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Role sieci Extranet – Wartości biznesowe  Technologia przeglądarki sieci Extranet powoduje, że konsumenci i dostawcy mają łajtwiejszy i szybszy dostęp do zasobów sieci Infranet niż przy stosowaniu poprzednich metod.  Sieci Extranet umożliwiają firmie zaoferować nowe rodzaje interaktywnych, dostępnych w sieci usług dla swoich partnerów biznesowych.  Sieci Extranet umożliwiają i usprawniają współpracę biznesową z klientami i innymi partnerami.  Sieci Extranet ułatwiają interaktywny rozwój produktu, marketingu oraz procesów zorientowanej na klienta.

23 23 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Rozdział II System Przedsięwzięć Biznesowych  Wprowadzenie do systemów e-biznesu  Zintegrowane Aplikacje dla Przedsiębiorstw  Integrowanie Aplikacji w Przedsiębiorstwie  Systemy Przetwarzania Transakcji  Systemy Współpracy w Przedsiębiorstwie

24 24 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Wprowadzenie do systemu e-biznesu  E-biznes jest wykorzystaniem Internetu oraz innych sieci i technologii informacyjnych do wspomagania handlu, komunikacji i współpracy w przedsiębiorstwie, oraz dostępnych w sieci procesów biznesowych. Wszystko w obrębie technologii informacyjnych i sieciowych.  E-biznes zawiera e-handel  Obejmuje to kupno, sprzedaż, marketing i serwis produktów, usług i informacji poprzez Internet i inne sieci.

25 25 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Zintegrowane Aplikacje dla Przedsiębiorstw  Wiele firm używa Technologii Informacyjnych (IT) to develop integrated zintegrowane enterprise systems that cross the boundaries of traditional business functions in order to reengineer and improve vital business processes all across the enterprise  Przykład takich biznesowych procesów poniżej

26 26 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Międzyfunkcyjne Aplikacje Korporacyjne (kontynuacja)  Schemat na następnym slajdzie jest doskonałą ilustracją koncepcji budowy aplikacji korporacyjnej  Ilustruje on wewnętrzne powiązania głównych międzyfunkcyjnych aplikacji korporacyjnych, które są w posiadaniu większości przedsiębiorstw lub są obecnie przez nie wdrażane  Ten układ rzuca światło na rolę, jaką e-biznes odgrywa we wspomaganiu klientów  Skupiony na ukańczaniu fundamentalnych procesów biznesowych w zgodzie z klientem firmy, dostawcą, partnerem oraz własnymi pracownikami

27 27 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Międzyfunkcyjne Aplikacje Korporacyjne (kontynuacja)  Enterprise Application Architecture

28 28 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Międzyfunkcyjne Aplikacje Korporacyjne (kontynuacja)  Planowanie zasobów przedsiębiorstwa (ERP) koncentruje się na wydajności wewnętrznej produkcji firmy, dystrybucji i finansowych procesach.  Zarządzanie relacjami z klientem (CRM) skupia sięna pozyskiwania i utrzymywaniu dochodowych klientów poprzez marketing, sprzedaż i procesy obsługi.  Zarządzanie relacjami z partnerami (PRM) mierzy w pozyskiwanie i utrzymywanie partnerów, którzy mogą zwiększyć sprzedaż i dystrybucję produktów i usług firmy.  Zarządzanie łańcuchem dostaw (SCM) skupia się na rozwijaniu najbardziej skutecznych i efektywnych procesów pozyskiwania i otrzymywania dostaw na produkty wymagane przez biznes.  Zarządzanie wiedzą (KM) skupia się na dostarczaniu pracownikom narzędzi, które wspomagają podejmowanie decyzji oraz współpracę w grupie.

29 29 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Intergracja Aplikacji Korporacyjnych Jak biznes łączy niektóre z międzyfunkcyjnych systemów korporacyjnych?  Integracja aplikacji korporacyjnych (EAI) oprogramowanie jest używane przez wiele przedsiębiorstw, aby połączyć ich główne aplikacje e-biznesu (następny slajd).  Oprogramowanie EAI umożliwia użytkownikom modelowanie procesów biznesowych włączonych w interakcje, które powinny pojawić się między aplikacjami biznesowymi.  EAI również dostarcza oprogramowanie pośrednie, które  Umożliwia konwersję i koordynację danych  Umozliwia komunikowanie się aplikacji  Umozliwia dostęp do interfejsu aplikacji

30 30 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Integracja Aplikacji Korporacyjnych (kontynuacja)

31 31 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Integracja Aplikacji Korporacyjnych (kontynuacja)  Wartość biznesu  Integruje aplikacje działu kontaktu z klientami i działu odpowiedzialnego za procedury realizowane wewnątrz firmy, aby umożliwić szybszą i bardziej efektywną odpowiedź na zdarzenia biznesowe i rządania klientów  Zwiększa doświadczenie klientów i dostawców z biznesem

32 32 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Przetwarzania Transakcji  Międzyfunkcyjne systemy informacji przetwarzają dane wynikające z występowania transakcji biznesowych  Transakcje – wydarzenia pojawiające się jako część uprawiania biznesu  Sprzedaże  Zakupy  Depozytowanie pieniędzy na koncie  Podejmowanie pieniędzy z konta  Refundowanie  Zapłaty

33 33 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Przetwarzania Transakcji (kontynuacja)  Systemy biezacego przetwarzania transakcyjnego (OLTP)  Zajmują strategiczną pozycję w handlu elektronicznym  Systemy czasu rzeczywistego, które od razu wyłapują i przetwarzają transakcje  Systemy OLTP dodają wartości produktowi lub usłudze, dzięki lepszej obsłudze klienta

34 34 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Przetwarzania Transakcji (kontynuacja)  Cykl Przetwarzania Transakcji (patrz następny slajd)  Wprowadzenie danych  Wyłapanie biznesowych danych  Przetwarzanie transakcji  Dwa podstawowe sposoby  Pakietowe przetwarzanie, gdzie dane są gromadzone i przetwarzane okresowo  Przetwarzanie w czasie rzeczywistym, gdzie dane są przetwarzane natychmiast, jak tylko pojawi się transakcja

35 35 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Przetwarzania Transakcji (kontynuacja)

36 36 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Przetwarzania Transakcji (kontynuacja)  Utrzymanie bazy danych  Złożone bazy danych są uaktualniane, aby odzwierciedlić biznesowe transakcje „z dnia na dzień”  Generowanie dokumentów i raportów  Powstaje wiele różnych dokumetów

37 37 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Przetwarzania Transakcji (kontynuacja)  Przetwarzanie ankiet  Ankiety i odpowiedzi dotyczące wyników aktywności przeprowadzania transakcji  Przykładowe pytania dotyczą:  Sprawdzanie statusu zamówień  Sprawdzanie równowagi na koncie  Sprawdzanie liczby zapasów w magazynie

38 38 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Współpracy Korporacyjnej  Międzyfunkcyjne systemy e-biznesu, które wzmacniają komunikację, koordynację i współpracę  Komunikacja – Dzielenie się informacją z innymi  Koordynowanie – Koordynowanie indywidualnego wysiłku oraz wspólne używanie zasobów  Współpraca – kooperacja przy wspólnych projektach i zadaniach

39 39 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Współpracy Korporacyjnej (kontynuacja)  Narzedzia dla Współpracy Korporacyjnej (następny slajd)  Komunikacja elektroniczna  E-mail  Poczta głosowa  Fax  Publikacje WWW  Tablice ogłoszeń  Pagery  Internetowe systemy telefoniczne - Skype

40 40 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

41 41 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Enterprise Collaboration Systems (continued)  Konferencje elektroniczne  Konferencje głosowe i informacyjne  Wideokonferencje  Systemy chatów  Fora dyskusyjne  Systemy spotkań elektronicznych  Synchronizacja. Członkowie zespołu mogą się spotkać w tym samym czasie i miejscu w „pokoju decyzyjnym”

42 42 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Współpracy Korporacyjnej (kontynuacja)  Zarządzanie wspólną pracą  Kalendarze i harmonogramy  Zarządzanie zadaniami i projektami  Systemy przepływu pracy  Zarządzanie wiedzą

43 43 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Część III Funkcjonalne Systemy Biznesu  Definicje  SystemyMarketingowe  Systemy Przemysłowe  Systemy Zasobów Ludzkich  Systemy Księgowe  Systemy Zarządzania Finansami

44 44 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Funkcjonalne Systemy Biznesu - definicje  Funkcjonalny system biznesu, czyli różnorodność typów systemów informacyjnych (przetwarzanie transakcji, zarządzanie informacją, wspomaganie podejmowania decyzji itp.), które wspierają następujące funkcje biznesu (patrz następny slajd):  Księgowość  Finanse  Marketing  Zarządzanie produkcją/operacjami  Zarządzanie zasobami ludzkimi

45 45 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

46 46 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Marketingowe  Systemy Informacji Marketingowej zapewniają technologie informacyjne, które wspierają główne komponenty funkcji marketingowych (patrz następny slajd):  Interaktywny Marketing  Marketing skupiony na klientach  Opiera się na użyciu Internetu, Intranetu oraz Ekstranetu, aby utworzyć dwutorową komunikację między klientami a biznesem  Klienci stają się bardziej istotni dla rozwoju produktu, dostaw oraz związanych z nim usług

47 47 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Fig 5.3

48 48 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Marketingowe (kontynuacja)  Marketing docelowy jest koncepcją zarządzania promocją i reklamą, która zawiera pięć elementów celu (następny slajd):  Społeczność  Rozmieszczenie  Kontekst  Demografia/psychografia  Zachowanie online  Więcej szegółów o elementach – po następnym slajdzie

49 49 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Fig 5.4

50 50 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Marketingowe (kontynuacja)  Społeczność – firmy mogą dostosować treść swoich ogłoszeń i metod promocji w sieci aby bardziej oddziaływać na ludzi ze specyficznych społeczności  Rozmieszczenie – reklamy, takie jak elektroniczne billboardy czy bannery, mogą być umieszczone w dowolnym miejscu strony WWW  Kontekst – reklamy pojawiają się tylko na stronach, które są związane tematycznie z produktem  Demografia/Psychografia – działania marketingowe mogą być wymierzone w specyficzną grupę odbiorców  Zachowanie Online – działania reklamowe i promocyjne mogą być dopasowane do każdej indywidualnej wizyty na stronie

51 51 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Marketingowe (kontynuacja)  System Automatyzacji Sił Sprzedaży  Siły sprezedaży są połączone ze stronami marketingowymi w internecie, ekstranecie i intranecie firmy  Zwiększenie produktywności sił sprzedaży  Przyspieszenie zdobywania i analizy danych sprzedaży  Zapewnienie kierownictwu ulepszone informacje dostaw i lepsze wspomaganie sił sprzedaży.

52 52 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Produkcyjne  Wspomaganie funkcji produkcji/operacji, która włącza wszystkie aktywności związane z planowaniem i kontrolą procesów, które przyczyniają się do produkcji dóbr lub usług.  Funkcja produkcji/operacji jest związana z zarządzaniem systemami operacyjnymi wszystkich firm związanych z biznesem.  Pomaga firmom w planowaniu, monitoringu i kontrolowaniu zapasów, zakupach oraz przepływie dóbr i usług.

53 53 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Produkcyjne (kontynuacja)  Oparte na komputerach systemy informacji przemysłowej korzystają z kilku ważniejszych technik, aby wspierać komputerowo zintegrowane wytwarzanie (computer-integrated manufacturing - CIM) – ogólna koncepcja, która akcentuje, że cele używcia komputerów w automatyzacji fabryki muszą być (natępny slajd):  Uproszczone - (przeprojektowane) procesy produkcyjne, projekty produktów oraz organizacja fabryki jako instotne podstawy dla automatyzacji i integracji  Automatyzacja – procesy produkcyjne i funkcje biznesowe, które wspierają je poprzez komputery, maszyny i roboty  Integracja – cała produkcja i procesy wspomagania korzysta z komputerów, sieci telekomunikacyjnych i innych technologii informacyjnych

54 54 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

55 55 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Produkcyjne (kontynuacja)  Wspieranie koncepcji elastyczności i zwinności systemów wytwarzania oraz globalnego zarządzania jakością  Konputerowo wspomagane konstruowanie (CAE)  Komputerowo wspomagane projektowanie (CAD)  Planowanie zapotrzebowania materiałowego (MRP)  Komputerowo wspomagane wytwarzanie (CAM) – systemy automatyzują procesy produkcyjne  Systemy realizacji produkcji (MES) – monitorowanie produkcji i peracji podstawowych  Zapis monitoringu i kontrola pięciu komponentów: Materiały, Sprzęt, Personel, Instrukcje i specyfikacje, zgodność produkcji

56 56 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Produkcyjne (kontynuacja)  Proces konroluje użycie komputerów do badania fizycznych przebiegów w takich obszarach jak:  Rafinerie ropy naftowej  Fabryki produkujące żywność  Fabryki Cementu  Zakłady drzewno-papiernicze  Zakłady stalowe  Elektrownie  Zakłady chemiczne

57 57 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Produkcyjne (kontynuacja)  Kontrola Maszyn- uzycie komputera do kontrolowania działań maszyn, popularnie się to nazywa kontrola numeryczna  Komputery kontrolujące maszyny są używane w takich obszarach jak:  Fabryki  Sklepy przemysłowe  Sklepy maszynowo-narzędziowe

58 58 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Zasobów Ludzkich  Systemy Informacji o Zasobach Ludzkich (HRIS)  Wspierają (zobacz następny slajd) :  Planowanie sprostania biznesowym potrzebom personelu  Rozwijanie pracowników do pełnego potencjału  Rekrutacja, selekcja, zatrudnianie  Umiejscowienie pracy

59 59 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Fig 5.9

60 60 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Zasobów Ludzkich (kontynuacja)  HRIS wspiera także:  Ocena kwalifikacji  Analiza zysków pracownika  Trening i Rozwój  Zdrowie i bezpieczeństwo

61 61 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Zasobów Ludzkich (kontynuacja)  Systemy zarządzania zasobami ludzkimi (HRM)  Pozwalają przedsiębiorstwom przetworzyć większość powszechnych aplikacji HRM poprzez ich intranet.  Pozwalają przedsiębiorstwom udostępnić całodobowe usługi dla ich pracowników.  Pozwalają przedsiębiorstwom szybciej rozprzestrzeniać cenne informacje  Pozwalają prqacownikom wykonywać zadania HRM online.

62 62 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Zasobów Ludzkich (kontynuacja)  Obsadzanie personelem  Wspierane przez systemy informacyjne, które nagrywają i śledzą zasoby ludzkie, aby zmaksymalizować ich wykorzystanie  Trening i Rozwój  Pomaga kierownikom zasobów ludzkich planowanie i monitorowanie zatrudniania pracowników, treningu i programów rozwoju

63 63 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Księgowe  Systemy informacji księgowej – najstarsze i najszerzej rozpowszechnione systemy informacji w biznesie  Ewidencja i sprawozdawczość przepływu funduszy przez organizację na podstawie chronologii oraz tworzenie ważnych finansowych oświadczeń  Tworzenie prognoz przyszłych uwarunkować, takich jak budżet oraz planowane oświadczenia finansowe  Skupienie na systemach przetwarzania transakcji, kładących nacisk na przechowywanie historycznych i legalnych zapisów i tworzenie dokładnych finansowych oświadczeń  Księgowe Systemy Online(następny slajd)  Systemy Informacji Księgowej są nastawione na internetowe monitorowanie i namierzanie aktywności biznesowej

64 64 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

65 65 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Księgowe (kontynuacja)  Sześć szeroko używanych systemów księgowych  Przetwarzanie zamówień  Wyłapuje i przetwarza zamówienia klientów oraz wytwarza dane potrzebne do analizy sprzedaży i kontroli zapasów  Kontrola zapasów  Przetwarza dane odwzorowujące zmiany przedmiotowe w zapasach.  Pomaga dostarczyć wysokiej jakości usługę, jednocześnie minimalizując inwestycje w zapasy oraz związane z tym koszty

66 66 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Księgowe (kontynuacja)  Należności Firmy  Zapis ile klienci są winni z danych generowanych przy zakupach i płatnościach dokonywanych przez konsumenta  Zobowiązania Formy  Zapis danych, dotyczących „kupna od” oraz „zapłaty za”, związanych z dostawcami

67 67 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Systemy Księgowe (kontynuacja)  Lista płac  Zbiera i przetrzymuje dane z kart czasu pracowników i innych zapisów pracy  Ogólny rejestr  Utrwala dane otrzymywane z Należności Firmy, Zobowiązań firmy, Listy płac oraz innych systemów informacji księgowej

68 68 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Finansowe systemy zarządzania  Wspomaga kierowników finansowych w decyzjach dotyczących:  Finansowania biznesu  Alokacji i kontroli zasobów kapitału w biznesie.

69 69 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Finansowe systemy zarządzania (kotynuacja)  Główne kategorie systemów zarządzania finansowego (następny slajd)  Zarządzanie gotówką  Zbiera informacje z wszystkich gotówkowych kwitów i wydatków na podstawie czasu rzeczywiostego lub okresowo

70 70 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved.

71 71 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Finansowe systemy zarządzania (kontynuacja)  Zarządzanie inwestycjami  Pomaga menadżerom finansowym w podjęciu decyzji o zakupie, sprzedaży lub wstrzymaniu zakupu określonych papierów wartościowych  Pomaga menadżerom finansowym opracować optymalną mieszankę papierów wartościowych w celu minimalizacji ryzyka i maksymalizacji zysków

72 72 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Finansowe systemy zarządzania (kontynuacja)  Asygnacja głównego funduszu  Zawiera ocenę rentowności i finansowego wpływu proponowanych wydatków  Pozwala kierownikom finansowym na analizę długoterminowych propozycji wydatków na zakład i wyposażenie

73 73 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Finansowe systemy zarządzania (kontynuacja)  Przewidywanie i planowanie finansów  Ocenia teraźniejszy i przyszły wynik finansowy firmy  Pomaga określić potrzeby finansowe i analizuje alternatywne metody ich finansowania  Poszukuje odpowiedzi na pytania co- jeżeli… (co się stanie jeżeli zastosuje się dane rozwiązanie)

74 74 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Dział IV. Podstawy handlu elektronicznego  Wprowadzenie do e-commerce (e-handlu)  Możliwości handlu elektronicznego  Istotne procesy e-handlowe  Procesy elektronicznej płatności

75 75 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Wprowadzenie do e-handlu  Tylko kilka koncepcji bardziej zrewolucjonizowało biznes niż e-commerce  E-commerce to proces online dotyczący rozwijania się, marketingu, sprzedaży, dostawy, serwisu i płatności za produkty i usługi na globalnym internetowym rynku klientów przy wsparciu międzynarodowej sieci partnerów biznesowych

76 76 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Wprowadzenie do e-handlu (kontynuacja)  E-commerce opiera się na źródłach z Internetu, intranetu ekstranetu oraz pozostałych sieci komputerowych. Handel elektroniczny może zawierać:  Marketing interaktywny, zamawianie, płatności i proces wspierania klienta na stronach e-handlowych w sieci World Wide Web  Ekstranetowy dostęp do baz danych produktów przez konsumentów i dostawców  Wewnątrzsieciowy (intranetowy) dostęp do systemu zarządzania kontaktami z klientami dla przedstawicieli ds. sprzedaży i serwisu  Współpraca konsumencka w dziedzinie rozwoju produktu za pośrednictwem for internetowych i poczty elektronicznej

77 77 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Możliwości handlu elektronicznego  Firmy zaangażowane w e-handel jako kupujący lub sprzedający polegają na technologiach opartych na Internecie oraz aplikacjach i usługach e-commerce by zrealizować marketing, odkrycia, procesy transakcyjne i procesy obsługi produktu i odbiorcy.  Trzy podstawowe kategorie:  Business-to-Consumer (B2C) | Firma-do-klienta  Business-to-Business (B2B) | Firma-do-firmy  Consumer-to-Consumer (C2C) | Klient-do-klienta

78 78 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Możliwości handlu elektronicznego (kontynuacja)  Business-to-Consumer (B2C) - w tej formie e- handlu, firmy muszą wytworzyć atrakcyjne elektroniczne centra sprzedaży by zwabić potencjalnych odbiorców i sprzedać im towary lub usługi. Firmy mogą zaoferować:  Strony internetowe e-commerce, które pokazują wirtualne witryny sklepowe i katalogi multimedialne.  Interaktywne przesyłanie zamówień  Systemy bezpiecznych płatności internetowych  Sieciowe (online) wsparcie odbiorcy

79 79 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Możliwości handlu elektronicznego (kontynuacja)  Business-to-Business (B2B) - ta kategoria handlu elektronicznego zawiera zarówno elektroniczne centra sprzedaży, jak i bezpośrednie połączenia rynkowe między spółkami. Firmy mogą zaoferować:  Bezpieczne witryny internetowe lub ekstranetowe e- handlu dla ich dostawców i odbiorców  Elektroniczną wymienialność danych (EDI) przez Internet lub ekstranet dla wymiany e-commerce’owych dokumentów z komputera na komputer z ich większymi biznesowymi odbiorcami i dostawcami.  B2B portale e-handlowe zapewniające aukcje i wymianę rynkową dla firm

80 80 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Możliwości handlu elektronicznego (kontynuacja)  Consumer-to-Consumer (C2C) - sukcesy e-handlowe sieciowych domów aukcyjnych jak e-Bay pozwalają klientom (i firmom) na sprzedaż i kupno online na aukcyjnej witrynie internetowej.  Aukcje online klientów lub firm są ważną e- commerce’ową alternatywą dla e-handlu w stylu B2C lub B2B.  Osobiste elektroniczne reklamowanie towarów lub usług przez konsumentów na stronach czasopism elektronicznych, konsumenckich portalach e- commerce’owych albo prywatnych stronach, by coś sprzedać lub kupić, jest ważną formą e-commerce typu C2C.

81 81 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Możliwości handlu elektronicznego (kontynuacja)  Technologie e-handlowe – następny slajd pokazuje architekturę e-commerce wytworzoną przez Sun Microsystems  Internet, sieci intranet i extranet, są infrastrukturą lub podstawą sieci  Konsumentom należy zapewnić bezpieczeństwo informacji, marketing, procesy transakcyjne i usługi związane z płatnościami

82 82 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Technologie Handlu Elektronicznego

83 83 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Możliwości handlu elektronicznego (kontynuacja)  Technologie e-handlowe (kontynuacja)  Partnerzy handlowi i biznesowi opierają się na Internecie i sieciach ekstranet przy wymianie informacji i zawieraniu bezpiecznych transakcji.  Pracownicy firm używają różnych form internetowych i intranetowych źródeł by komunikować się i współpracować  Twórcy i końcowi użytkownicy IS mogą używać różnych software’owych narzędzi by gromadzić i przechowywać informacje oraz dokonywać operacji na witrynach internetowych i innych nośnikach e-commerce

84 84 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Istotne procesy e-handlowe  Dziewięć kluczowych składników architektury e- commerce (zobacz następny slajd)  Kontrola wejść i bezpieczeństwo  Profilowanie i personalizowanie  Wyszukiwanie  Zarządzanie zawartością  Zarządzanie katalogiem  Płatność  Zarządzanie przepływem pracy  Powiadamianie o wydarzeniach  Współpraca i trening

85 85 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Istotne procesy e-handlowe (kontynuacja)

86 86 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Istotne procesy e-handlowe (kontynuacja)  Kontrola wejść i bezpieczeństwo  Procesy MUSZĄ osiągnąć jednocześnie zaufanie i bezpieczeństwo wejścia  Poświadczanie tożsamości użytkownika  Autoryzowanie wejść  Wymuszanie usług związanych z bezpieczeństwem  Należy chronić nośniki stron e-commerce przed zagrożeniami  Hakerzy  Kradzież kodów lub numerów kart  Błędy systemu

87 87 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Istotne procesy e-handlowe (kontynuacja)  Profilowanie i personalizowanie  Strategia marketingu sam-na-sam  Spersonalizowany wygląd strony  Oparty na…  Danych osobistych  Zachowanie na stronie i dokonywane wybory  Używa się go by pomóc zatwierdzać tożsamość dla zarządzania kontami i poleceniami przelewu

88 88 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Istotne procesy e-handlowe (kontynuacja)  Wyszukiwanie  Pomaga konsumentom w znalezieniu właściwego dla siebie towaru lub usługi  Software może zawierać składnik silnika wyszukiwania lub firma może posiadać własny e-commerce’owy silnik wyszukiwania

89 89 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Istotne procesy e-handlowe (kontynuacja)  Zarządzanie zawartością i katalogowaniem  Program zarządzający zawartością pomaga firmom gromadzić, generować, dostarczać, aktualizować i archiwować dane tekstowe i informację multimedialną  Najczęściej ma formę multimedialnego katalogu informacji o produkcie  Działa z narzędziami profilującymi by personalizować zawartość strony

90 90 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Istotne procesy e-handlowe (kontynuacja)  Zarządzanie katalogami i zawartością (kontynuacja)  Może być rozszerzony o włączenie procesów konfiguracji produktu, które obsługują masowe dostosowywanie produktów firmy

91 91 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Istotne procesy e-handlowe (kontynuacja)  Zarządzanie przepływem zadań (proces kierowniczy)  Mechanizm decyzyjny  Ustalenie zasad biznesowych  Znaczenie zaangażowania wszystkich udziałowców (partnerów biznesowych) w dane przedsięwzięcie  Potrzeby autoryzacji  Różne możliwości przekazu  Użycie baz danych  Sekwencja zadań

92 92 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Istotne procesy e-handlowe (kontynuacja)  Zarządzanie przepływem zadań (kontynuacja)  Systemy przepływu zadań upewniają nas że..  Właściwe transakcje, decyzje i praca są wykonywane  Właściwe dane i dokumenty są kierowane do właściwych pracowników, klientów, dostawców i pozostałych partnerów biznesowych

93 93 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Istotne procesy e-handlowe (kontynuacja)  Powiadamianie o zdarzeniach  Najbardziej wpływowe informacje o zdarzeniach  Pierwsza wizyta nowego klienta  Proces płatności i realizacji dostaw  Kontakty z klientami i łańcuch wspierania czynnego zarządzania (działań kierowniczych)  Informacje te potwierdzają kiedy występują zdarzenia mogące mieć wpływ na ich status w transakcji

94 94 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Istotne procesy e-handlowe (kontynuacja)  Współpraca i trening  Wspieranie umów współpracy i usług handlowych potrzebnych klientom i dostawcom oraz pozostałym wspólnikom  Mogą być świadczone za pośrednictwem internetowych usług handlowych

95 95 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Procesy elektronicznej płatności  Procesy są kompleksowe (kompletne)  Niemal anonimowa natura transakcji  Kwestie zabezpieczeń  Szeroka oferta możliwości debetowych i kredytowych  Szeroki wachlarz instytucji finansowych i pośredników

96 96 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Procesy elektronicznej płatności (kontynuacja)  Procesy płatności sieciowych  Karty kredytowe  Zamówienia  Elektroniczne koszyki zakupów  Przykład zabezpieczenia elektronicznego systemu płatności z wieloma możliwościami płatniczymi jest zilustrowany na następnym slajdzie

97 97 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Proces Sieciowej Płatności

98 98 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Procesy elektronicznej płatności (kontynuacja)  Transfer funduszy elektronicznych (EFT)  Używa wielu elementów IT by złapać i przesłać pieniężne i kredytowe transfery między bankami i firmami oraz ich klientami  bankomaty  płatność przez telefon  sieciowe  PayPal i Bill Point (transfery gotówki)  CheckFree i PayTrust (serwisy automatycznej płatności za rachunki)

99 99 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Procesy elektronicznej płatności (kontynuacja)  Transfer funduszy elektronicznych (kontynuacja)  Płatności internetowe  Punkty sprzedaży połączone z systemami przelewów bankowych

100 100 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Procesy elektronicznej płatności - Bezpieczne płatności elektroniczne  Bezpieczne płatności elektroniczne – kiedy kupujesz przez Internet, informacje o twojej karcie kredytowej są narażone na przejęcie przez oszustów internetowych  SW łatwo rozpoznające formaty numerów kart kredytowych  Kilka podstawowych działań jest użytych by zlikwidować ten problem bezpieczeństwa. Zawierają one:  Zaszyfrowanie danych przesyłanych od konsumenta do sprzedawcy  Zaszyfrowanie danych przesyłanych od konsumenta do firmy zajmującej się realizacją transakcji  Pobieranie ważnych informacji poza siecią (następny slajd)

101 101 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Procesy elektronicznej płatności - Bezpieczne płatności elektroniczne (kontynuacja)  Secure Socket Layer (SSL) - automatycznie szyfruje dane między twoją przeglądarką internetową a serwerem sprzedawcy  Portfel cyfrowy – do swojej przeglądarki internetowej dodajesz moduły programów zabezpieczających. Pozwala to przeglądarce na szyfrowanie danych twojej karty kredytowej w taki sposób, że tylko bank autoryzujący transakcje kartą może je zobaczyć.  Secure Electronic Transaction standard (SET) | standard Bezpiecznych Transakcji Elektronicznych – program szyfruje cyfrową kopertę cyfrowych certyfikatów zawierającą szczegóły płatności każdej transakcji. SET ma niedługo stać się dominującym standardem zabezpieczania transakcji internetowych.

102 102 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Literatura  James A. O'Brien. Management Information Systems: Managing Information Technology in the Business Enterprise. Sixth Edition. McGraw- Hill/Irwin, 2004, 619 p.  http://www.roz6.polsl.pl/asachenko/sutaa.html  C.J.Date. An Introduction to Database Systems. Addison-Wesley, Copyright, 1024 p., 2003  Kisielnicki J., Sroka H.: Systemy informacyjne biznesu. Informatyka dla zarządzania. Metody projektowania i wdrażania systemów. A.W. „Placet”, Wwarszawa 1999 r.  Dobson R.: Programowanie Microsoft Access 2000. Wydawnictwo RM, Warszawa 2000.

103 103 McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2004, The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. Literatura (kontynuacja)  Beynon-Davies P.: Systemy baz danych. WNT, Warszawa 2000.  Andrzejewski M., Chudzicki M., Nowosielska G.: Materiały pomocnicze do projektowania aplikacji bazodanowych. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2003.  Microsoft Official Curriculum: MS #2072: Administering a Microsoft SQL Server 2000 Database.  Date C.J.: Wprowadzenie do systemów baz danych. WNT, Warszawa 2000.  Internet: Strona domowa przedmiotu: http://www.roz6.polsl.pl/bazydanych. http://www.roz6.polsl.pl/bazydanych  Internet: Portal wiedzy Katedry Informatyki i Ekonometrii http://www.roz6.polsl.pl/portalwiedzy. http://www.roz6.polsl.pl/portalwiedzy