Procesy uwagi Uwaga jest mechanizmem redukcji nadmiaru informacji

Prezentacja na temat: "Procesy uwagi Uwaga jest mechanizmem redukcji nadmiaru informacji"— Zapis prezentacji:

1 Procesy uwagi Uwaga jest mechanizmem redukcji nadmiaru informacji
Uwaga a świadomość – uwaga intensywna i ekstensywna (rozproszona) Czynności automatyczne i kontrolowane

2 Funkcje uwagi Selektywność – zdolność wyboru jednego bodźca, źródła stymulacji czy ciągu myśli, kosztem innych Czujność – zdolność do długotrwałego oczekiwania na pojawienie się ściśle określonego bodźca, zwanego sygnałem, a ignorowanie pozostałych bodźców, zwanych szumem Przeszukiwanie – proces aktywny (w przeciwieństwie do czujności), polegający na systematycznym badaniu pola percepcyjnego w celu wykrycia obiektów spełniających założone kryterium Kontrola myśli jednoczesnych  np. teoria zasobów uwagi (D. Kahneman)

3 Uczenie się – podstawowe rodzaje
Warunkowanie klasyczne – jednostki uczą się przewidywać pojawianie się ważnych wydarzeń w środowisku (np. pokarm lub ból) i przygotowywać się na nie Warunkowanie instrumentalne (sprawcze) – jednostki uczą się, które z ich zachowań przynoszą korzystne, a które – niekorzystne zmiany w środowisku, a więc – które reakcje warto powtarzać, a których lepiej unikać

4 Warunkowanie klasyczne
Badania Pawłowa Bb  Rb Bw  Rw Wygaszanie, generalizacja bodźca, różnicowanie bodźca Badania Roberta Rescorla (1967) – do powstania odruchu warunkowego niezbędne jest występowanie zależności pomiędzy bodźcem warunkowym a pojawieniem się bodźca bezwarunkowego, ważna jest również wyrazistość tego bodźca

5 Warunkowanie instrumentalne
Edward Thorndike (1898) – prawo efektu – zachowanie, które w danej sytuacji wywołuje stan zadowolenia, zostaje skojarzone z tą sytuacja i jeśli w przyszłości sytuacja ta się powtórzy, to wzrasta prawdopodobieństwo, że powtórzone zostanie także to zachowanie. Jeśli natomiast w danej sytuacji zachowanie wywoła odczucie dyskomfortu, to spada prawdopodobieństwo powtórzenia się tego zachowania w podobnych warunkach w przyszłości Podstawowe rodzaje relacji funkcjonalnych pomiędzy zachowaniem i jego konsekwencjami Wzmocnienie pozytywne Kara Wzmocnienie negatywne Pomijanie By zadziałało warunkowanie instrumentalne, potrzebna jest relacja zależności pomiędzy reakcja i jej następstwami

6 Uczenie wykraczające poza warunkowanie
Uczenie się stanowi nieobserwowalny proces, prowadzący do zmian w zachowaniu. Dokonuje się on na podłożu indywidualnego doświadczenia. Jest możliwy dzięki istnieniu pamięci, czyli zdolności do przechowywania śladów tego doświadczenia W kontekście psychologii poznawczej, uczenie się to nabywanie wiedzy Formy aktywności poznawczej przejawianej przez człowieka w procesie zdobywania wiedzy (nabywania umiejętności): Formułowanie lub/i precyzowanie celu uczenia się Uruchamianie i wprowadzanie w życie strategii poznawczych Stosowanie strategii kontrolnych

7 Pamięć Pamięć jest procesem odpowiedzialnym za rejestrowanie, przechowywanie i odtwarzanie doświadczenia/informacji Pamięć jako zdolność Pamięć jako proces Element psychicznego „wyposażenia” jednostki, wykazujący duże różnice indywidualne Sposób kodowania doświadczenia, stanowiący uniwersalną właściwość człowieka Składnik inteligencji Faza przetwarzania informacji Składa się z wielu zdolności specyficznych, np. p. wzrokowej, słuchowej Składa się z wielu faz, ich liczba zależy od szczegółowości opisu, w najogólniejszym rozumieniu – faza zapamiętywania, przechowywania i odtwarzania informacji Można ją doskonalić Można doskonalić niektóre fazy procesu pamięciowego, np. fazę odtwarzania

8 Podstawowe rodzaje pamięci
Pamięć ultrakrótka (sensoryczna) Pamięć krótkotrwała (operacyjna) Pamięć długotrwała Pamięć deklaratywna Semantyczna Epizodyczna Pamięć niedeklaratywna Zdolności proceduralne Priming (torowanie) Warunkowanie Nieświadoma – np.habituacja i sensytyzacja

9 właściwość P. operacyjna P. długotrwała
Czas przechowywania Kilkanaście minut Nieograniczony Pojemność 7+2 jednostek informacyjnych Sięga do 187 miliardów bitów informacji Zapamiętywanie Szybkie, bez wysiłku automatyczne Wymaga zaangażowania i uwagi Utrwalanie materiału Powtórki wewnętrzne Wykrycie wewnętrznej struktury lub znaczenia Format zapamiętywanych informacji Akustyczny lub wzrokowy Semantyczny lub wzrokowy Wrażliwość na zapominanie Duża; zapomniane informacje znikają bezpowrotnie Informacje zapomniane pozornie, odzyskiwane spontanicznie Dostęp Łatwy Powolny Czynniki powodujące interferencję Podobieństwo akustyczne Podobieństwo semantyczne lub wzrokowe

10 Metafory stosowane w badaniach nad pamięcią
Metafora śladu stopy na piasku Metafora „magnetofonowa” Metafora „komputerowa”

11 Strategie pamięciowe - mnemotechniki
Grupowanie Akronimy Akrostychy Metoda słów – wieszaków Metoda miejsc Co jeszcze? „Zewnętrzne” sposoby usprawniania pamięci, Różnorodność zapamiętywanego materiału Przerwy w zapamiętywaniu