Małgorzata Jezierska Instytut Książki i Czytelnictwa Biblioteka Narodowa Finansowanie samorządowych bibliotek publicznych 30 maja 2009 r.

Prezentacja na temat: "Małgorzata Jezierska Instytut Książki i Czytelnictwa Biblioteka Narodowa Finansowanie samorządowych bibliotek publicznych 30 maja 2009 r."— Zapis prezentacji:

1 Małgorzata Jezierska Instytut Książki i Czytelnictwa Biblioteka Narodowa Finansowanie samorządowych bibliotek publicznych 30 maja 2009 r.

2 Zasady finansowania bibliotek publicznych LataKtoW jaki sposóbKogoFinansowanie pośrednie do 1975państworady narodowebiblioteki publiczne wszystkich szczebli współpraca bibliotek wszystkich szczebli bez zakłóceń kompetencyjnych 1976 - 1981 1982 – 1989/90 państwo Narodowy Fundusz Kultury rady narodowe biblioteki publiczne wszystkich szczebli współpraca bibliotek wszystkich szczebli bez zakłóceń kompetencyjnych 1990 - 1998państwo samorząd gminny inne instytucje, fundacje, stowarzyszenia... urzędy wojewódzkie urzędy gmin urząd gminy/ biblioteka biblioteki wojewódzkie biblioteki w gminnie (wiejskie, miejsko-wiejskie, miejskie) spory dotyczące współpracy bibliotek finansowanych przez samorządy i państwo – biblioteki wojewódzkie i miejskie 1999 -samorządy (gminy, powiatowy, wojewódzki) państwo inne instytucje, fundacje, stowarzyszenia.. urzędy gmin, marszałkowskie, starostwa dotacje, subwencje, mecenat państwa granty, dotacje, dary, inne formy biblioteki samorządowe wszystkich szczebli spory dotyczące współpracy bibliotek finansowanych przez różne samorządy np. biblioteki powiatowe, wojewódzkie i miejskie

3 Finansowanie bibliotek publicznych lata 1982-1989/90 Źr ó dło: Kultura 1992 (GUS) LataNakłady bieżące z funduszów społecznych na kulturę i sztukę Udział % bibliotek w wydatkach Funduszu Rozwoju Kultury OgółemBudżet państwaFundusz Rozwoju Kultury w mln zł % % 198566 6763 5255,356 65684,97 12,3 (za 1983 r.) 1989690 15038 6335,6598 97486,7914,6 19903 142 15949 4371,63 050 84797,0916,8

4 Regres sieci bibliotek publicznych w latach 1989-2007 Źr ó dło: Biblioteki Publiczne w Liczbach 1989-2007. IKiCz BN Stan sieci Ubyło 1824 biblioteki i filie ogółem – (17,7%), w tym: w miastach – 471 placówek (14,1%) na wsi – 1353 placówki (19,4%) Punkty biblioteczne – o 20 473 (92,8%), w miastach – 2618 (82,5%), na wsi – o 17 855 (94,4%)

5 Biblioteki i filie biblioteczne połączone – og ó łem Źr ó dło: Biblioteki Publiczne w Liczbach 1999-2007. IKiCz BN (na podstawie danych GUS) LataBiblioteki i filie biblioteczne połączone – ogółem ogółemmiastowieśróżnica w ogółem do poprzedniego roku 19991213343870- 200017053721333+492 200124504292021+745 200223363951941-114 200323173911926-19 200423504401910+33 200520813541727- 269 200620023381664- 79 200718973291568- 105

6 Udział środków na kulturę w budżetach państwa i samorządów (w %) Źr ó dło: Kultura 1993-2007 (GUS)

7 Wydatki publiczne na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego według źródła finansowania Źr ó dło: Kultura 2000-2007(GUS)

8 Odsetek środków przeznaczanych na biblioteki w ogółem funduszy na kulturę w budżetach państwa i samorządów Źr ó dło: Kultura 2003-2007 (GUS)

9 Źródła finansowania bibliotek publicznych po 1999 roku 1. ze środków samorządowych 2. z budżetu państwa na: dofinansowanie bieżących zadań własnych związanych z prowadzeniem instytucji kultury, przejętych z dniem 1 styczna 1999 r. zadania z zakresu administracji rządowej objęte mecenatem państwa w dziedzinie kultury, wykonywane przez instytucje kultury, dla których organizatorami są jednostki samorządu terytorialnego 3. mecenat, sponsorowanie innych instytucji, fundacji, stowarzyszeń ogólnopolskich, lokalnych, zagranicznych, osób prywatnych 4. środki unijne 5. inne źródła lokalne, regionalne

10 Dotacja celowa z budżetu państwa w latach 1999-2004 na dofinansowanie bieżących zadań własnych związanych z prowadzeniem od dnia 1 stycznia 1999 r. samorządowych instytucji kultury przejętych od Ministra Kultury oraz wojewodów LataWysokość dotacjiWzrost/spadek 1999129 476 000- 2000132 587 000+ 3 111 000 (+2,4%) 2001130 880 000-1 707 000 (-1,2%) 2002124 336 000-6 544 000 (-5,0%) 2003129 300 000+ 4 964 000 (+4,0%) 2004128 394 050-905 950 (-0,7%) Na dofinansowanie bibliotek publicznych przypadało ok. 24% całości środków

11 Kwoty i kryteria zakupu nowości wydawniczych z rezerwy celowej budżetu państwa LataWysokość dotacji (w zł) Forma przekazania Kryteria 20009 000 000darprocentowy udział wydatków na zakup książek w województwach w stosunku do ogółu wydatków w 1999 r. 20017 463 000depozytliczba czytelników 20021 150 000depozytliczba czytelników 20035 000 000depozyto kryteriach decydowały wbp (liczba czytelników, zakup nowości wydawniczych) 200410 000 000porozumienia z samorządami liczba czytelników 200530 000 000porozumienia z samorządami liczba ludności, liczba czytelników, PKB na 1 mieszkańca 2006-200828 500 000umowy z bibliotekami liczba ludności, liczba czytelników, PKB na 1 mieszkańca (w 2006 r. dochody do dyspozycji brutto w gospodarstwach domowych na 1 mieszkańca)

12 Wydatki na zakup książek i zbiorów specjalnych (w zł) Źr ó dło: Biblioteki Publiczne w Liczbach 2004-2007. IKiCz BN (na podstawie danych GUS)

13 Zakup książek w wol. na 100 mieszkańców Źr ó dło: Biblioteki Publiczne w Liczbach 198-2007. IKiCz BN (na podstawie danych GUS)

14 Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego realizowało w 2008 roku następujące programy: 1. Promocja twórczości 2. Rozwój infrastruktury kultury i szkolnictwa artystycznego 3. Edukacja kulturalna i upowszechnianie kultury 4. Fryderyk Chopin 5. Rozwój inicjatyw lokalnych 6. Promocja kultury polskiej za granicą 7. Promocja czytelnictwa 8. Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 9. Patriotyzm jutra 10. Znaki czasu 11. Dziedzictwo kulturowe 12. Herbert

15 Programy MKiDN na 2009 rok: 1.Programy operacyjne Wydarzenia artystyczne Rozwój infrastruktury kultury Edukacja kulturalna i diagnoza kultury Dziedzictwo kulturowe Literatura i czytelnictwo Promocja kultury polskiej za granicą Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Fryderyk Chopin Infrastruktura bibliotek 2. Mecenat

16 Fundusze europejskie na lata 2007-2013 na realizację projektów z obszaru kultury: XI Priorytet Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko - Kultura i dziedzictwo kulturowe Fundusz Wymiany Kulturalnej w ramach Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego Program Kultura (2007-2013) Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy Europa dla Obywateli

17 Udział różnych źródeł w finansowaniu bibliotek publicznych Źródło: oprac. własne rodzaj źródłaodsetek MKiDN (poza zakupem nowości wydawniczych) 31,8 środki lokalne27,3 środki regionalne12,5 środki unijne14,1 fundacje9,8 budżet państwa (spoza resortu kultury)4,3

18 Udział poszczególnych podmiotów w budżecie ogółem w układzie wojewódzkim Źródło: oprac. własne Województwaorganizatorinny podmiot publiczny ogółemMKiDNinny samorząd ogółem94,55,43,71,2 dolnośląskie95,74,32,50,7 kujawsko-pomorskie bydgoski toruńsko-włocławski 84,6 92,4 15,4 6,0 5,5 4,5 10,0 1,5 lubelskie94,45,64,60,9 lubuskie gorzowski zielonogórski 94,7 95,1 5,3 4,9 5,2 4,0 0,0 0,3 łódzkie94,35,74,01,2 małopolskie92,67,44,40,8 mazowieckie96,63,42,30,9 opolskie96,13,93,01,0 podkarpackie91,48,66,22,5 podlaskie92,37,75,90,8 pomorskie94,75,34,00,3 śląskie95,94,13,10,7 świętokrzyskie92,97,16,30,6 warmińsko-mazurskie94,35,74,00,5 wielkopolskie94,45,33,51,9 zachodniopomorskie93,05,43,30,8

19 Struktura wydatków z dotacji organizatora według typu biblioteki Źródło: oprac. własne WyszczególnienieDotacja organizatora (w odsetkach) przeznaczona na: zakup zbiorów automatyzacj ę remontpłace książekzbiorów specjalnych ogółem5,00,31,82,760,2 wojewódzkie2,10,41,22,759,7 powiatowe3,80,42,03,063,3 gminne6,10,11,52,261,4

20 Struktura wydatków bibliotek publicznych w układzie wojewódzkim WojewództwaDotacja organizatora (w odsetkach) przeznaczona na: zakup zbiorówautomatyzacjęremontypłace książekzbiorów specjalnych ogółem5,00,31,82,760,2 dolnośląskie3,20,41,22,350,3 kujawsko-pomorskie bydgoski toruńsko-włocławski 5,0 3,4 0,1 1,3 0,9 3,3 0,7 69,6 68,1 lubelskie4,90,31,81,965,6 lubuskie gorzowski zielonogórski 5,4 5,3 0,2 0,7 0,9 2,6 2,7 2,5 57,5 61,1 łódzkie4,00,21,91,858,2 małopolskie4,20,23,21,961,9 mazowieckie6,60,62,23,757,7 opolskie4,80,32,24,160,7 podkarpackie5,40,12,02,259,6 podlaskie4,80,11,22,967,1 pomorskie5,20,12,5 61,8 śląskie4,50,31,22,462,4 świętokrzyskie4,40,31,70,966,5 warmińsko-mazurskie4,30,40,92,761,1 wielkopolskie6,30,21,53,359,8 zachodniopomorskie4,50,31,73,861,1

21 Średnia płaca brutto w bibliotekach publicznych w 2008 r. Źródło: oprac. własne, na postawie analiz wbp WojewództwaŚrednia płaca brutto ogółempowiatowegminne dolnośląskie2 0491 818 - 2 8651 120 - 3 980 kujawsko-pomorskie bydgoski toruńsko-włocławski 2 172 2 078 2 217 – 2 939 1 238 – 2 316 1 064 – 2 821 1 046 – 3 653 lubelskie2 1271 520 – 3 425690 – 3 061 lubuskie gorzowski zielonogórski 2 047 2 008 2 500 2 018 – 2 300 1 128 – 2 926 941 – 3 328 łódzkie2 1161 450 – 2 820750 – 4 344 małopolskie2 1871 750 – 2 904 800 – 3 500 mazowieckie2 4451 885 – 3 1651 190 – 3 800 opolskie2 1751 450 – 3 235690 – 3 226 podkarpackie2 0711 449 – 2 705791 – 3 155 podlaskie2 1681 709 – 2 807849 – 3 939 pomorskie2 0771 619 – 2 930930 – 3 333 śląskieb. d.1 755 – 3 300942 – 3 565 świętokrzyskie2 1191 483 – 2 454895 – 4 033 warmińsko-mazurskie2 0781 400 – 2 5971 125 – 3 488 wielkopolskie2 1531 710 – 3 297894 – 4 174 zachodniopomorskie2 1841 690 – 3 0801 051 – 3 800