Dane INFORMACYJNE: Nazwa szkoły:

Prezentacja na temat: "Dane INFORMACYJNE: Nazwa szkoły:"— Zapis prezentacji:

1

2 Dane INFORMACYJNE: Nazwa szkoły:
Zespół Szkolno-Przedszkolny w Kozłowie ID grupy: /31_MP_G1 Opiekun: Iwona Kwiatek Kompetencja: matematyczno- przyrodnicza Temat projektowy: „Sól soli nierówna” Semestr/rok szkolny: drugi /2012

3 Cele projektu Wybierając temat projektowy „Sól soli nierówna’’ założyliśmy realizację następujących celów: Cel główny: Uzyskanie zadowalającego wyniku na egzaminie gimnazjalnym z części matematyczno-przyrodniczej poprzez utrwalenie wiadomości dotyczących soli oraz ich zastosowania w życiu codziennym. W szczególności zajmiemy się: - Badaniem rozpuszczalności soli, - Poznaniem budowy soli, - Utrwaleniem umiejętności pisania wzorów soli, - Rozwijaniem umiejętności pisania równań reakcji otrzymywania soli i reakcji dysocjacji, - Rozwijaniem umiejętności przeprowadzania doświadczeń, pomiarów i obserwacji.

4 Przydział obowiązków:
Przed rozpoczęciem pracy nad wybranym tematem projektowym wybraliśmy lidera, którym została ponownie Monika Gołębiewska oraz wyznaczyliśmy kronikarzy: Bartka Grzela i Adriana Nachtygala. Następnie określiliśmy, jakie działania podejmiemy przy opracowaniu tematu i dokonaliśmy przydziału zadań: *Ola i Bartek- sole jako nawozy sztuczne (zapotrzebowanie roślin dawkowanie), opracowanie tekstu do prezentacji , plakaty sole i sposobu ich otrzymywania *Paulina i Justyna – zastosowanie soli w gospodarstwie domowym (album), przepisy kuchni małosolnej, *Michał i Mateusz – sole w apteczce domowej (album), wpływ NaCl na organizm człowieka, przygotowanie doświadczeń *Monika i Dawid – sole w łazience (album), przygotowanie gry o solach *Adrian i Krystian – występowanie soli w przyrodzie, przygotowanie prezentacji o znaczeniu soli, zdjęcia, mapa *Pozostałe zadania - wspólnie

5 Na początku naszej pracy przypomnieliśmy sobie wiadomości o budowie soli oraz sposobie tworzenia nazw i wzorów soli. Wzór ogólny soli Wartościowość reszty kwasowej n m M m R n Wartościowość metalu Liczba anionów reszt kwasowych Liczba kationów metalu M – kation metalu R – anion reszty kwasowej

6 Jak tworzymy nazwy soli?
Powtórzyliśmy również, jak tworzymy nazwy soli kwasów tlenowych i beztlenowych te łatwiejsze… Jak tworzymy nazwy soli? Na2CO3 Sole kwasów tlenowych węglan sodu węglan sodu Na2S Sole kwasów beztlenowych siarczek sodu siarczek sodu

7 Fe2(SO4)3 Jak tworzymy nazwy soli? siarczan (VI) żelaza (III)
I te bardziej skomplikowane… Jak tworzymy nazwy soli? III II Fe2(SO4)3 II 3 : 2 = III * siarczan (VI) żelaza (III) Siarczan (VI) żelaza (III)

8 Cax (NO3)Y Ca (NO3) Ca (NO3)2 Jak tworzymy wzory soli?
azotan (V) wapnia Cax (NO3)Y II I Ca (NO3) 1 2 Ca (NO3)2

9 Metody otrzymywania soli
Omówiliśmy metody otrzymywania soli: Metal + niemetal  sól beztlenowa Metal + kwas  sól + wodór Tlenek metalu + kwas  sól + woda Zasada + kwas  sól + woda Tlenek niemetalu + tlenek metalu  sól tlenowa Tlenek niemetalu + zasada  sól + woda Sól1 + kwas1 sól2 + kwas2 Sól1+ zasada1  sól2 + zasada2 Sól1 + metal1  sól2 + metal2 Sól1 + sól2  sól3 + sól4 Przeprowadziliśmy doświadczenia, w czasie których otrzymaliśmy sole z zastosowaniem metod nr: 2, 3, 4, 10.

10 Gra planszowa Przygotowaliśmy grę planszową, dzięki której utrwalimy sobie wzory i równania dysocjacji soli Z gry korzystać będą również koledzy z klas II.

11 Rozpuszczalność soli Rozpuszczalność to liczba gramów substancji, którą można maksymalnie rozpuścić w 100 g rozpuszczalnika w danej temperaturze pod stałym ciśnieniem. Badaliśmy rozpuszczalność różnych soli w wodzie, określaliśmy rodzaj otrzymanych mieszanin. Odczytywaliśmy rozpuszczalność soli z tabeli rozpuszczalności.

12 Rozpuszczalność soli Rozwiązywaliśmy zadania dotyczące rozpuszczalności soli w wodzie, np. Zadanie: Oblicz rozpuszczalność chlorku rtęci (II) HgCl2 w temperaturze 60⁰C, jeżeli po całkowitym odparowaniu wody z 36 g nasyconego roztworu tego związku chemicznego w temperaturze 60⁰C uzyskano 6 g chlorku rtęci (II) 6g soli - 30g wody x g soli -100g wody _________________ x=(6g*100g)/30g x=20g Odp: Rozpuszczalność chlorku rtęci (II) w temperaturze 60⁰C wynosi 20g/100g wody.

13 Sole w skorupie ziemskiej
Zebraliśmy również informacje na temat soli występujących w skorupie ziemskiej (surowce mineralne). Sole w skorupie ziemskiej Piryt FeS2 Baryt BaSO4 Kalcyt tworzący skały wapienne CaCO3 Fluoryt CaF2 Aragonit CaCO3 Sylwin KCL Granat (Mg, Fe)3 Al2 [SiO4]3 Malachit Cu2[(OH)2|CO3] Perła CaCO3 Halit NaCl Topaz Al2[SiO4](FOH)2|CO3] Gips krystaliczny CaSO4 *2 H2O Szmaragd Be3Al2[Si6O8] Apatyt Ca5X(PO4)3

14 Występowanie Surowców mineralnych na terenie polski
Kalcyt - Wyżyna Śląska i Krakowsko Wieluńska, Pieniny, Tatry, Dolny Śląsk . Sylwin - okolice Kłodawy i Inowrocławia. Granat - Dolny Śląsk, Ziemia Kłodzka, Tatry. Fluoryt - Gorce. Piryt Góry Świętokrzyskie; Górnośląskie Zagłębie Węglowe Dolnośląskie Zagłębie Węglowe;, Śląsko-Krakowskie złoża Zn-Pb; Legnicko Głogowski Okręg Miedziowy;, Rudawy Janowickie; Góry Kaczawskie; Dolny Śląsk Halit Wielkopolska, Małopolska, Kujawy i Dolny Śląsk. Baryt - Gorce, Góry Świętokrzyskie, okolice Machowa i Tarnobrzega, Dolina Kościeliska. Aragonit - okolice Kłodzka, Ząbkowic Śląskich i Szklar. Malachit - woj. Świętokrzyskie, Dolny Śląsk.

15 Zastosowanie soli Odwiedziliśmy aptekę oraz sklep wielobranżowy. Przeprowadziliśmy rozmowę z farmaceutą na temat zastosowania soli w medycynie. Szukaliśmy informacji na ulotkach i etykietach o zastosowaniu soli w lekach, środkach czystości i produktach spożywczych.

16 Zastosowanie soli Korzystaliśmy też z informacji zgromadzonych w Internecie i w podręcznikach szkolnych. Analizowaliśmy również jakie sole zastosowano w produktach kupowanych przez naszych rodziców. Przygotowaliśmy albumy na temat zastosowania soli. Na kolejnych slajdach przedstawiamy przykłady zastosowania soli w gospodarstwie domowym, w łazience i domowej apteczce.

17 Sole w gospodarstwie domowym
NaHCO wodorowęglan sodu Ma zastosowanie jako składnik proszków do pieczenia, napojów gazowanych.

18 Sole w gospodarstwie domowym
Środek konserwujący produkty żywnościowe. KNO azotan (V) potasu

19 Sole w gospodarstwie domowym
Stosowany do produkcji szkła i papieru oraz w hutnictwie. Na2CO węglan sodu

20 C₁₇H₃₅COONa palmitynian sodu
Sole w łazience Mydło „Biały jeleń” - zawiera C₁₇H₃₅COONa palmitynian sodu

21 Sole w łazience Środek do czyszczenia np. łazienek CILLIT BANG zawiera sole fosforowe.

22 Sole w łazience NaF fluorek sodu Pasta do mycia zębów Elmex.

23 Sole w łazience Na3PO4 fosforan (V) sodu
Stosuje się go do produkcji środków zmiękczających wodę (proszki do zmywania i prania), do oczyszczania metali.

24 Jest składnikiem pudrów, zasypek dla dzieci i past do zębów.
Sole w łazience CaCO węglan wapnia Jest składnikiem pudrów, zasypek dla dzieci i past do zębów.

25 Sole w apteczce domowej
NaCl chlorek sodu Jest podawany w celu zatrzymania wody w organizmie (jony sodowe i chlorkowe odpowiadają za regulację ilości wody w komórkach). Znalazł zastosowanie np. w kroplach do nosa, kroplach do oczu.

26 Sole w apteczce domowej
MgCO węglan magnezu Jest używany do zobojętniania nadmiernie wydzielającego się w żołądku kwasu solnego.

27 Sole w apteczce domowej
CaCl chlorek wapnia Jest podawany przy niedoborach wapnia, ponieważ jest solą łatwo przyswajalną. Często jest składnikiem mlek w proszku dla dzieci i niemowląt.

28 Sole w apteczce domowej
AgNO azotan (V) srebra Posiada właściwości utleniające i bakteriobójcze. Jest stosowany jako środek odkażający , np. w kroplach do oczu i przy poparzeniach.

29 Zastosowanie soli jako nawozów
Postanowiliśmy zbadać, jaki jest skład nawozów sztucznych stosowanych w rolnictwie. W tym celu odwiedziliśmy punkt sprzedaży nawozów. Właścicielka, która jednocześnie prowadzi gospodarstwo rolne udzieliła nam szczegółowych informacji dotyczących składu nawozów sztucznych oraz ich dawkowania.

30 Zastosowanie soli jako nawozów
Nawozy sztuczne (mineralne) to substancje wydobyte z ziemi i przetworzone lub produkowane chemicznie, zawierające sole wzbogacające glebę w różne składniki odżywcze przyswajane przez rośliny, poprawiające strukturę gleby lub zmieniające jej kwasowość. W zależności od rodzaju zawartych składników nawozy sztuczne można podzielić na: nawozy azotowe: amonowe ( chlorek i siarczan (VI) amonu), amonowo – azotanowe (azotan(V) amonu), amidowe (mocznik) i azotanowe (saletra potasowa, sodowa wapniowa) nawozy fosforowe: superfosfat, precypiat (wodorofosforan(V) wapnia), supertomasyna, tomasyna, mączka kostna nawozy potasowe: chlorek i siarczan(VI) potasu oraz mielone minerały, np. kainit nawozy magnezowe, najczęściej stosuje się zmielone minerały: magnezyt i dolomit nawozy mieszane, wśród nich najczęściej stosowana nitrofoska (azotan(V) potasu + chlorek amonu + wodorososforan(V) amonu) Mikronawozy – ich głównymi składnikami są mikroelementy

31 A oto Nawozy dostępne w punkcie sprzedaży w kozłowie

32

33 ZAPOTRZEBOWANIE ROŚLIN NA POSZCZEGÓLNE SKŁADNIKI
Roślina Przewidywany plon z 1 ha [t/ha] Nawożenie [kg/ha] Azotem Fosforem Potasem Stanowisko słabe Niska zawartość składników pokarmowych Żyto 3,5 115 100 90 Pszenica 4,5 85 65 Jęczmień ozimy 4 80 Jęczmień jary browarny 3 40 Jęczmień jary pastewny Owies 70 130 Kukurydza na ziarno 5 140 110 Kukurydza na zielonkę 60 150 105 190 Rzepak 200 Buraki cukrowe Buraki pastewne 175 235

34 PRZYKŁAD OBLICZANIA DAWKI nawozu - SALETRY AMONOWEJ DLA RZEPAKU NA GLEBACH SŁABYCH
Zapotrzebowanie na azot – 200 kg/ha Zawartość azotu w saletrze amonowej – 34% 200 kg azotu – 34% x kg nawozu – 100% _______________________ x = (200 kg * 100%) : 34% x = 588 kg Powinno się wysiać 588kg saletry amonowej, jednak normy stosowane w krajach Unii Europejskiej zabraniają wysiewania więcej niż 500 kg nawozu na 1ha, dlatego należy ograniczyć się do dawki 500kg/ha.

35 Badanie wpływu nawozów na kiełkowanie i wzrost owsa
Przygotowaliśmy 4 pojemniki: z piaskiem, glebą, glebą z saletrzakiem oraz glebą z saletrą amonową. Do każdego pojemnika wysialiśmy po 100 nasion owsa. Przez 3 tygodnie rośliny podlewaliśmy, obserwując ich wzrost. 2 1 3 6 4 5 5

36 Uzyskane wyniki hodowli nasion owsa
Data badania Podłoże r. r. r. Piasek 33 rośliny, średnio po 7 cm dł. 72 rośliny, średnio po 13,5 cm dł. 84 rośliny, średnio po 24,5 cm dł. Gleba 24 rośliny, średnio po 5 cm dł. 53 rośliny, średnio po 13,0 cm dł. 63 roślin, średnio po 32,0 cm dł. Gleba+ saletrzak 9 roślin, średnio po 16,5 cm dł. NaNO3 36 roślin, średnio po 8,5 cm dł. 43 rośliny, średnio po 27,5 cm dł.

37 Obserwacje W pojemniku z piaskiem wykiełkowało najwięcej nasion owsa. Rośliny rosły tu najszybciej do końca drugiego tygodnia hodowli. W pojemniku z glebą, do której nie dodano nawozów wykiełkowało mniej roślin, ale w drugim tygodniu były już wyższe od tych w piasku i mocniejsze. W pojemniku, do którego dosypaliśmy saletrzaku rośliny wykiełkowały dopiero po 2 tygodniach. Było ich tylko 9. W glebie wzbogaconej saletrą amonową rośliny wykiełkowały po 10 dniach i było ich mniej niż w pojemnikach z glebą i piaskiem. Po trzech tygodniach były one jednak najwyższe. Po czterech tygodniach i po 3-dniowej suszy uschły rośliny hodowane na piasku i w glebie, rośliny wzbogacane nawozami przetrwały suszę. Wnioski Owies może być hodowany na glebach piaszczystych, ubogich w składniki mineralne. Nadmiar nawozów sztucznych może zmniejszyć plony. Rośliny hodowane na glebach bogatych w składniki mineralne są mocniejsze i bardziej odporne na suszę. Sole mineralne zatrzymują wodę w organizmie (także u człowieka, dlatego w czasie biegunki musimy pić osoloną wodę, żeby się nie odwodnić).

38 Wpływ soli kuchennej na rośliny
Badaliśmy również wpływ soli kuchennej na kiełkowanie i wzrost nasion owsa. Przygotowaliśmy cztery roztwory soli o stężeniach 0,1%; 1%; 2,5%; 5% oraz wodę wodociągową. Do pięciu pojemników z glebą wysialiśmy po 50 nasion owsa. Glebę w pojemnikach podlewaliśmy tymi roztworami. Obserwowaliśmy kiełkowanie i wzrost roślin. 1 2 3 4 6 5

39 Kiełkowanie i wzrost nasion owsa podlewanych roztworami soli o różnych stężeniach
Badanie I r. Badanie II r. Badanie III r. Nasiona podlewane wodą wodociągową 7 kiełkujących nasion, 12 roślin o dł cm 11 nasion kiełkujących, 19 roślin o dł – 15cm. 0 nasion kiełkującyh 30 roślin o dł – 25 cm Nasiona podlewane roztworem soli o stężeniu 0,1% 10 kiełkujących nasion, 20 roślin o dł. 4 – 6 cm 6 nasion kiełkujących 30 roślin o dł – 11 cm. 1 nasienie kiełkujące 37 roślin o dł – 17 cm. Nasiona podlewane roztworem soli o stężeniu 1% Brak kiełkujących nasion Nasiona podlewane roztworem soli o stężeniu 2,5% Nasiona podlewane roztworem soli o stężeniu 5%

40 WNIOSKI Z PRZEPROWADZONEGO DOŚWIADCZENIA:
Obserwacje: W pojemniku z glebą podlewaną 0,1% roztworem soli wykiełkowało więcej nasion niż w pojemniku z glebą podlewaną wodą wodociągową. Rośliny były niższe, ale bardziej zielone (mocniejsze). W pojemnikach z glebą podlewaną roztworami soli o większych stężeniach żadne z nasion nie wykiełkowało. Po trzech dniach bez podlewania rośliny w glebie podlewanej wcześniej wodą wodociągową uschły, a w glebie podlewanej 0,1% r. NaCl przetrwały niekorzystne warunki WNIOSKI Z PRZEPROWADZONEGO DOŚWIADCZENIA: Stosowanie soli w niewielkich dawkach może korzystnie wpłynąć na rośliny. Większe dawki soli kuchennej wpływają niekorzystnie na rośliny (hamują ich rozwój). Posypywanie zimą dróg solą prowadzi do zasolenia gleb przy nich położonych i w efekcie do zmniejszenia plonów. W przypadku suszy trudniej przetrwać roślinom na glebach ubogich w składniki mineralne.

41 Znaczenie soli kuchennej dla organizmu człowieka
W dostępnych źródłach informacji szukaliśmy danych na temat wpływu soli na organizm człowieka, przeprowadziliśmy debatę na temat: „Za i przeciw soli kuchennej. Oto jej wyniki: Znaczenie soli kuchennej dla organizmu człowieka .  sód i chlor odpowiadają za transport do i z komórek Wspomaga przemianę materii Ma wpływ na proces tworzenia komórek     Jest ważnym źródłem sodu i chloru (składniki tkanek i płynów ustrojowych człowieka ) Sód reguluje ciśnienie krwi Chlor jest składnikiem HCl niezbędnym w trawieniu Wspomaga trawienie Sód wpływa na prawidłowe funkcjonowania mięśni Sód reguluje gospodarkę wodną i kwasowo-zasadową ludzkiego organizmu Sód opowiada za   właściwe przenoszenie sygnałów nerwowych Dzienne zapotrzebowanie organizmu człowieka na sól kuchenną wynosi 6 g .

42 Niekorzystne działanie nadmiaru soli kuchennej na organizm człowieka
Sól w nadmiarze traktowana jest przez organizm jak trucizna. Stara się on wydalić ją razem z wodą, powodując: Obumieranie komórek Kamicę nerkową Przedwczesne starzenie Kamicę woreczka żółciowego Nadciśnienie tętnicze Reumatyzm Obciążenie i choroby nerek Artrozę Tworzenie obrzęków Gościec Powstawanie celulitów Jod i fluor dodawane do soli działają rakotwórczo

43 ZAWARTOŚĆ SOLI W WYBRANYCH POTRAWACH

44 Ilość produktów świeżych i przetworzonych zawierających 0,1g sodu = 0,25g soli kuchennej

45 CZYM MOŻNA ZASTAPIC SÓL KUCHENNĄ?
Sól kuchenną dobrze zastępują świeże zioła: majeranek, estragon, bazylia, natka pietruszki. Nadają potrawie lekko słony smak. bazylia

46 Literatura: Chemia Nowej Ery. Podręcznik dla gimnazjum cz. 2. J. Kulawik, T. Kulawik, M. Litwin. Wyd. Nowa Era, Warszawa 2010; Kuchnia polska przepisów. E. Aszkiewicz. Wyd. Publicat Poznań.  Sól soli nierówna.- J. Stobiński i W. Stobiński, PZWiS, 1970, Świat biologii. Podręcznik dla gimnazjum cz. 3. M. Kłyś, J. Stawarz, W. Gołda, U. Nowak, T. Ogorzałek. Wyd. Nowa Era, Warszawa 2010;

47 Prawie trzy lata udziału w projekcie za nami, wyniki egzaminu - przed nami. Czy będziemy z nich zadowoleni? Mamy taką nadzieję… Jedno wiemy na pewno: stworzyliśmy świetną grupę, dla której nawet największe wyzwania nie wydają się straszne…

48 Dziękujemy za uwagę !

49