Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

DANE INFORMACYJNE Nazwa szkoły: - Gimnazjum Gminne w Siemiatyczach

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "DANE INFORMACYJNE Nazwa szkoły: - Gimnazjum Gminne w Siemiatyczach"— Zapis prezentacji:

1

2 DANE INFORMACYJNE Nazwa szkoły: - Gimnazjum Gminne w Siemiatyczach
ID grupy: - 96/76_MP_G1 Kompetencja: - Matematyczno-Przyrodnicza Temat projektowy: - Woda cud natury Semestr/rok szkolny: - III/

3 Woda cud natury 3

4 Woda jest wielkim darem i skarbem.
Z niej wyszliśmy i dzięki niej istniejemy. 4

5 „POCZĄTKIEM WSZECHRZECZY JEST WODA.” TALES Z MILETU
W kulturowej symbolice woda jest jednym z żywiołów (czterech w kulturze europejskiej, lub pięciu w tradycji chińskiej, pięciu w tradycji japońskiej, czy trzech w tradycji celtyckiej). Przeciwstawiana jest ogniowi, powietrzu i ziemi (w Europie), ogniowi, metalowi, drewnu i ziemi (w Chinach), ogniowi, powietrzu, ziemi i piorunowi (w Japonii). W tradycji celtyckiej żywioły to Ziemia, Ogień i Sztorm, woda jest częścią tego ostatniego. 5

6 Woda symbolizuje życie, płodność i oczyszczenie (choć bywa także ukazywana jako siła zła, zwłaszcza w przeciwstawieniu wody czystej i brudnej). Woda jest częstym elementem mitów kosmogonicznych. Bywa też uważana za medium ułatwiające przejście z jednego świata do drugiego (w mitologii starożytnej Grecji Charon przewoził łodzią duszę zmarłego do Hadesu, gdzie pijąc wodę ze źródła Lete zapominała o minionej egzystencji). W wielu religiach zanurzenie w wodzie symbolizuje oczyszczenie i odrodzenie (porównaj - chrzest). 6

7 Nasz organizm składa się aż w % z wody (choć u ludzi z dużą ilością tkanki tłuszczowej zawartość wody wynosi zwykle ok. 55%). Podobnie nasza planeta – ok. 75% jej powierzchni pokrywa woda. Spośród wszystkich składników znajdujących się w żywej komórce woda występuje w największych ilościach – zawartość jej waha się w granicach 70 – 98%. 7

8 Woda jest najbardziej pierwotną i powszechnie występującą substancją
Woda jest najbardziej pierwotną i powszechnie występującą substancją. Jest też jedną z najcenniejszych i najważniejszych na Ziemi. Spada na Ziemię, kapie na niej, pluszcze litrów = x 1021 litrów wody (tj. tysiąc dwieście sześćdziesiąt trylionów), z czego 97,2% znajduje się w oceanach. Życie na Ziemi zależy od wody, a właściwie od deszczu (lub śniegu). Opady wypełniają rzeki i jeziora, pozwalają kiełkować nasionom, dostarczają wszystkim stworzeniom wody pitnej. Aż 80% opadów od razu tonie w rzekach, jeziorach lub oceanach, a tylko 20% wsiąka w ziemię i dołącza do wód gruntowych. 8

9 WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNO-CHEMICZNE WODY

10 Woda Woda (H2O), to jeden z najczęściej występujących w przyrodzie związków chemicznych, o olbrzymim znaczeniu biologicznym. Charakteryzuje się brakiem zapachu i smaku oraz bezbarwnością. Temperatura wrzenia wody pod ciśnieniem atmosferycznym wynosi 100°C, natomiast temperatura topnienia 0°C. Z obniżaniem temperatury, od około 4°C, gęstość wody maleje.

11 Cząsteczka wody zbudowana jest z dwóch atomów wodoru, połączonych wiązaniem kowalencyjnym z atomem tlenu. Kąt wiązania H - O - H wynosi 104°40'. Cząsteczka wody posiada moment dipolowy. Ta właściwość cząsteczek H2O jest odpowiedzialna za wysoką temperaturę wrzenia (tworzenie się asocjatu* poprzez oddziaływania elektrostatyczne) oraz dobrą rozpuszczalność wielu związków chemicznych w wodzie. * asocjat- nietrwały zespół kilku cząsteczek, powstający na skutek wiązanie się pojedynczych cząsteczek w zespoły cząsteczkowe

12 Właściwości wody fizyczne : -ciecz -bezbarwna -bezwonna -zmienia swoje stany skupienia (stały, ciekły, gazowy) chemiczne: -reaguje z metalami -jest rozpuszczalnikiem dla wielu związków organicznych -nie pali się -nie podtrzymuje spalania

13 Rodzaje wód Stojące Płynące Słone Słodkie Powierzchniowe Gruntowe

14 Wody stojące Wody stojące to takie, które nie mają ujścia.
Do wód stojących zaliczamy: wody słodkie, jeziora, wody podziemne, wody śródlądowe, wody powierzchniowe, strumienie.

15 Wody płynące Wody płynące są poruszane przez prądy wodne. Do wód płynących zalicza się min. rzeki, morza, strumienia.

16 Wody słone Woda słona– woda występująca w morzach i oceanach. W wodzie tej jest rozpuszczone tysiące związków chemicznych i prawie wszystkie pierwiastki chemiczne obecne na kuli ziemskiej. Woda morska stanowi ponad 96% wody obecnej w formie ciekłej na powierzchni Ziemi.

17 Wody słodkie Woda słodka - woda zawierająca stosunkowo niewielkie ilości soli (zasolenie poniżej 0,5‰). Całość wody słodkiej na kuli ziemskiej pochodzi z procesów parowania i skraplania (ewentualnie resublimacji). Dostęp do wody słodkiej jest czynnikiem warunkującym życie i przetrwanie wielu gatunków roślin i zwierząt (w tym człowieka).

18 Wody powierzchniowe Wody powierzchniowe – wody występujące na powierzchni ziemi, łatwe do bezpośredniego ujęcia (czerpania). Dzielimy je na: słone (morza, oceany), słone jeziora – zajmują 97 procent wód słonawe (brakkiczne) – wody w ujściach rzek, a także wody Bałtyku słodkie (większość wód śródlądowych) – zajmują pozostałe 3 procent wód płynące (rzeki, strumienie)

19 Wody gruntowe Wody gruntowe – wody podziemne, zalegające na większych głębokościach niż wody zaskórne. Nie podlegają bezpośrednim wpływom czynników atmosferycznych, są przefiltrowane i z tego względu nadają się do użytkowania dla celów spożywczych. Wody te nie podlegają zmianom temperatury w ciągu doby, cechuje je równowaga termiczna. Temperatura ich zmienia się w zależności od pór roku.

20 KRĄŻENIE WODY W PRZYRODZIE
Pod wpływem ciepła słonecznego powierzchnia mórz i oceanów nieustannie paruje. Woda zmienia stan skupienia i masy pary wodnej mieszają się z powietrzem. Przy dostatecznie dużej wilgotności powietrza następuje skraplanie pary wodnej do postaci małych kropelek, które grupują się w widoczne skupienia chmury. W wyniku ochładzania na niewielkich wysokościach powietrza zawierającego parę wodną powstają mgły. Chmury, niesione wiatrem przemieszczają się nad powierzchnią lądów mórz i oceanów. W określonych warunkach drobniutkie kropelki łączą się ze sobą w większe krople i opadają na ziemię jako deszcz, śnieg lub grad. Ziemia wchłania opady atmosferyczne i gromadzi je w postaci wód gruntowych. W niektórych miejscach wody gruntowe wydostają się na powierzchnię i tak powstają źródła. Z nich biorą początek strumyki, te z kolei łączą się ze sobą w większe strumienie i rzeki, które wpadają do morza lub oceanu. W ten sposób zamyka się obieg wody w przyrodzie. Proces zaczyna się od nowa.

21 Krążenie wody w przyrodzie

22 Stany skupienia: Stan gazowy - na skutek bardzo małych oddziaływań międzycząsteczkowych cząsteczki gazu mogą swobodnie się przemieszczać. Dzięki temu będą zajmowały całą dostępną im objętość. Na skutek dużych odległości między cząsteczkami gazów gaz charakteryzuje się dużą ściśliwością. Ciecz - jest najbardziej powszechnym stanem skupienia wody. Oddziaływania między cząsteczkami wody są słabsze wprawdzie od tych w ciele stałym, ale silniejsze niż w gazie. Dlatego ciecz nie będzie zmieniała swojej objętości, ale może zmieniać kształt przyjmując kształt naczynia. Ciało stałe - ten stan skupienia charakteryzuje się bardzo silnymi oddziaływaniami między cząsteczkami. Jest to przyczyną faktu, że ciała stałe zachowują swój kształt i nie są ściśliwe. W przypadku lodu wodnego atomy wodoru tworzą wiązania wodorowe z atomami tlenu cząsteczek położonych obok. Między poszczególnymi warstwami w kryształach lodu obecne są wolne przestrzenie, które powodują, że lód ma gęstość mniejszą niż woda.

23 MODELOWANIE POWIERZCHNI ZIEMI PRZEZ WODĘ W WYNIKU EROZJI.

24 Erozja Erozja - procesy zachodzące pod wpływem działalności wody, wiatru, lodowców w ich wyniku powierzchnia Ziemi ulega żłobieniu, materiał skalny przemieszcza się, ścierając podłoże skalne (procesy abrazji), przemieszczanie materiału może być wywołane przez nurty rzeczny (erozja rzeczna), lodowce, wiatr (erozja eoliczne), deszcz, prądy morskie, falowanie (erozja morska).

25 EROZJA RZECZNA Woda , tak jak wszystkie ciecze, może płynąć albo ruchem laminarnym, albo turbulentnym. Przy ruchu laminarnym woda porusza się warstewkami ( laminami ) do siebie równoległymi, które się ze sobą nie krzyżują ani nie mieszają. Przy ruchu turbulentnym tworzą się wiry i cząstki wody przesuwają się w różnych kierunkach. Wody deszczowe działają selektywnie, wymywając tylko najdrobniejszy materiał, strugi deszczowe mogą erodować nawet tak twarde skały jak granity, tworzą w nich podłużne rynny. Inną formą erozji deszczowej są piramidy ziemne , są to wysokie, stożkowe słupy ziemne zbudowane z gliny lub tufu; na ich szczycie znajdują się większe głazy.

26 EROZJA MORSKA Dwa główne czynnik wywołują erozję morską, mianowicie ruch wody morskiej spowodowany przez wiatr, czyli falowanie, oraz ruch wywołany przyciąganiem Księżyca i Słońca, czyli przypływ i odpływ morza. Mniejsze znaczenie erozyjne mają inne ruchy wody morskiej, jak prądy oceaniczne wywołane wiatrami stałymi; prądy konwekcyjne lub prądy gęstości. Erozja morska atakuje przede wszystkim brzeg morza i dno w pobliżu brzegu; oprócz tego ruchy wody morskiej wywołują w pewnych warunkach erozję dna morskiego w miejscach bardziej odległych od brzegu; jest to erozja podmorska,

27 JAK BARDZO WODA MOŻE ZMIENIĆ ZIEMIĘ

28 WODA JAKO ROZPUSZCZALNIK

29 Jony które zostały oderwane od kryształu, ulegają hydratacji w wyniku czego jony otaczają się cząsteczkami wody

30 Zjawiska towarzyszące rozpuszczaniu
Zgodnie z powyższym cząsteczki wody jako dipole łatwo mogą oddziaływać na cząsteczki w których występują jony a te jak wiemy są obdarzone ładunkiem dodatnim i ujemnym. Ujemny biegun dipola wody przyciągany jest przez jon dodatni (kation) i odwrotnie dodatni biegun dipola jest przyciągany przez jon ujemny (anion). To wzajemne przyciąganie ułatwia wzajemne przenikanie a tym samym rozpuszczanie substancji.

31 Woda jako rozpuszczalnik
Najbardziej rozpowszechnionym zastosowaniem wody jest wykorzystanie jej jako rozpuszczalnika. Nie jest ona rozpuszczalnikiem uniwersalnym, który rozpuszcza wszystko. Słabo rozpuszcza substancje pochodzenia organicznego, natomiast bardzo dobrze substancje w których występuje wiązanie jonowe. Spowodowane jest to między innymi obecnością w wodzie cząsteczek wody jako dipoli .

32 W chemii często używa się następującego uogólnienia - podobne rozpuszcza podobne. Oznacza to, że substancje rozpuszczane wtedy będzie bardzo dobrze rozpuszczała się, jeżeli ma strukturę i właściwości podobne do cząsteczek rozpuszczalnika. Z tego powodu woda jest dobrym rozpuszczalnikiem substancji polarnych (alkohol etylowy) i substancji o budowie jonowej (sól kuchenna).

33 Parametry Wody Przeźroczystość Zawartość tlenu Zasadowość Wartość ph
Zawartość azotanów i azotynów

34 Przeźroczystość Wody Jest to cecha optyczna, organoleptyczna wody
rozumiana jako zdolność przepuszczania promieni świetlnych przez warstwę wody. O stopniu p. decyduje ilość występujących w wodzie zdyspergowanych cząsteczek koloidalnych lub zawiesin. Wody podziemne są z reguły przezroczyste. P. wód powierzchniowych jest natomiast różna. Pojęciem przeciwstawnym jest „mętność wody”.

35 Mętność Wody Cecha optyczna ,organoleptyczna wody określająca zdolność do pochłaniania i rozpraszania promieni świetlnych. Wywołana jest najczęściej przez cząsteczki koloidalne lub zawiesiny (cząsteczki ilaste, substancję organiczną, krzemionkę, nierozpuszczone węglany, wodorotlenki żelaza, koloidalną siarkę, emulsje różnego typu, a nawet skupienia bakterii). Zmętnienie wód gruntowych może występować okresowo: podczas powodzi lub roztopów, szczególnie przy odkrytych, szczelinowych lub krasowych systemach krążenia. Zmętnienie wód podziemnych może też być wywołane zbyt intensywnym pompowaniem wody ze studni. Mętność wody jest wyrażana w Polsce w skali krzemionkowej (jednostką jest 1 mg/dm SiO o wymiarze cząstek ok. 100 μm). W Europie Zachodniej są też stosowane jednostki JTU i NTU.

36 Zawartość tlenu Ważnym parametrem wody jest również ilość tlenu rozpuszczonego w wodzie. Tlen jest dostarczany z powietrza ponad taflą wody, a także jest produkowany przez rośliny wodne. Za normę można uznać około 5-7 mg/l tlenu przy temperaturze 25C. Jeżeli ilość ta jest znacznie przekroczona, ryby mogą mieć problem z przeżyciem. Przy znacznym niedoborze tlenu może dojść do uduszenia ryb. Poziom tlenu możemy zmierzyć za pomocą specjalnych testerów lub obserwując zachowanie ryb np.: zaczerwienienie skrzeli, Częstotliwość oddychania, pływanie przy tafli wody. W przypadku podwyższonej zawartości tlenu zwykle występuje piana na powierzchni wody.

37 Zasadowość Zasadowość wody jest to jej zdolność do zobojętnienia mocnych kwasów mineralnych wobec umownych wskaźników. Właściwość tę nadają wodzie obecne w niej: -Węglany i wodorowęglany -Wodorotlenki -Występujące w mniejszych stężeniach krzemiany, borany, fosforany, amoniak -Zasadowe związki organiczne -Sole hydrolizujące z odczynem zasadowym (Np. wodorowęglany oraz węglany sodu i potasu.)

38 Wartość pH Wartość pH jest ujemnym dziesiętnym
logarytmem określającym stężenie [mol/dm3] kationów wodorowych H+ W uproszczeniu jest ona wskaźnikiem obecności w wodzie kwasów i zasad:   - pH odczyn kwasowy   - pH 7 - odczyn obojętny   - pH odczyn zasadowy

39 Wartość pH Odczyn wody jest jednym z najważniejszych
wskaźników określających warunki życia biologicznego w stawach. Aby zachowany był właściwy mechanizm samooczyszczania oraz panował przyjazny klimat dla wszystkich mieszkańców stawu wartość pH powinna być w zakresie 7,4 a 8,4 stopnia. Każdy składnik, który jest zawarty lub może być zawarty w wodzie, oddziałuje na wartość pH.

40 Zawartość Azotanów i Azotynów
Są to związki toksyczne i ich nadmiar w zbiorniku wodnym jest niebezpieczny. Szkodzą rybom i mogą prowadzić do ich chorowania i umierania. Powstają z rozkładających się resztek organicznych, odchodów, nie zjedzonych pokarmów. Chociaż azotyn jest mniej trujący niż amoniak, wystarczy już 0,1 – 2 mg/l, aby zaszkodzić rybom w sposób trwały lub nawet je zabić. Do tego toksyczność azotynu zwiększa się wraz ze zmniejszającą się wartością pH i zawartością chlorku. Zatrucia ryb azotynem mogą być rozpoznane poprzez chwytanie powietrza wraz przy ciężkim oddechu lub przez chaotyczne pływanie bez określonego celu.

41 Rola wody w przyrodzie Woda to jeden z najważniejszych składników pokarmowych potrzebnych do życia. Woda w organizmach roślinnych i zwierzęcych stanowi średnio 80% ciężaru. Niektóre, bardziej uwodnione zwierzęta jak meduzy, składają się w 97% z wody. U człowieka stanowi ona od 0, 2%-komorki szkliwa zębów, do 85% komórki mózgowej. Woda to rozpuszczalnik większości związków organicznych i nieorganicznych. W niej także zachodzi większość reakcji chemicznych. W wodzie rozpuszczają się produkty przemiany materii, i wraz z wodą usuwane są na zewnątrz. Pochłania ona duże ilości ciepła podczas parowania, co umożliwia utratę nadmiaru ciepła przez wyparowywanie wody- pocenie się. Woda ma wysoką pojemność cieplną co oznacza, że pochłania duże ilości ciepła bez zmiany swojej temperatury i chroni to komórki przed nagłymi skokami termicznymi.

42 ZANIECZYSZCZENIA WÓD

43 Przez zanieczyszczenie wód rozumiemy niekorzystne zmiany właściwości fizycznych, chemicznych i bakteriologicznych wody spowodowane wprowadzaniem w nadmiarze substancji nieorganicznych (stałych, płynnych, gazowych), organicznych, radioaktywnych czy wreszcie ciepła, które ograniczają lub uniemożliwiają wykorzystywanie wody do picia i celów gospodarczych. Ze względu na pochodzenie, można podzielić je na komunalne, przemysłowe oraz rolnicze.

44 ZANIECZYSZCZENIA KOMUNALNE
Są to ścieki miejskie- mieszanina odpadów z gospodarstw domowych, fekaliów, odpadów ze szpitali, łaźni, pralni i zakładów przemysłowych. Znaczną ich część stanowią występujące w postaci zawiesiny lub rozpuszczone związki organiczne, głównie białka, tłuszcze i węglowodany. Zawierają one także detergenty, chorobotwórcze drobnoustroje, które są źródłem takich chorób, jak tyfus, cholera, dur brzuszny, choroba Heinego Mediny. Jeszcze jednym ważnym składnikiem ścieków są metale ciężkie(ołów, rtęć). Substancje te, jeśli przenikną do organizmów zwierzęcych, w tym organizmu ludzkiego, powodują uszkodzenia wątroby, naczyń krwionośnych, serca, układu nerwowego i kości. Zanieczyszczenia przemysłowe Powstają między innymi przy wydobywaniu surowców, w trakcie chłodzenia urządzeń, filtracji, destylacji i podczas wielu innych czynności wykonywanych w różnorakiej produkcji. Ich skład jest bardzo zróżnicowany i zależny od rodzaju produkcji, np. ścieki z garbarni zawierają związki wapnia, chromu, siarczki, chlorki, związki azotu, a także tłuszcze i inne związki organiczne. Są one szkodliwe dla organizmów żywych, gdyż działają na nie, niszcząc wątrobę, przewód pokarmowy i układ krążenia. Zanieczyszczenia rolnicze Składają się na nie środki ochrony roślin, które mają na celu nisz-czenie szkodliwych organizmów, niszcząc również organizmy pożyteczne. Duże znaczenie mają także nawozy sztuczne, tylko częściowo wykorzystywane przez rośliny. Ich nadmiar spływa z wodami deszczowymi i gruntowymi do zbiorników wodnych, powodując gromadzenie się środ-ków odżywczych tylko dla pewnych gatunków roślin, co w efekcie prowadzi do zakłócenia równowagi ekologicznej.

45 ZANIECZYSZCZENIA PRZEMYSŁOWE
Powstają między innymi przy wydobywaniu surowców, w trakcie chłodzenia urządzeń, filtracji, destylacji i podczas wielu innych czynności wykonywanych w różnorakiej produkcji. Ich skład jest bardzo zróżnicowany i zależny od rodzaju produkcji, np. ścieki z garbarni zawierają związki wapnia, chromu, siarczki, chlorki, związki azotu, a także tłuszcze i inne związki organiczne. Są one szkodliwe dla organizmów żywych, gdyż działają na nie, niszcząc wątrobę, przewód pokarmowy i układ krążenia.

46 ZANIECZYSZCZENIA ROLNICZE
Składają się na nie środki ochrony roślin, które mają na celu niszczenie szkodliwych organizmów, niszcząc również organizmy pożyteczne. Duże znaczenie mają także nawozy sztuczne, tylko częściowo wykorzystywane przez rośliny. Ich nadmiar spływa z wodami deszczowymi i gruntowymi do zbiorników wodnych, powodując gromadzenie się środków odżywczych tylko dla pewnych gatunków roślin, co w efekcie prowadzi do zakłócenia równowagi ekologicznej.

47 KLASY CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH W POLSCE
klasa pierwsza (1%) tylko (!!!) taka woda nadaje się do zaopatrywania ludności w wodę picia klasa druga (6%) wody nadające się do: - chowu i hodowli zwierząt - celów rekreacyjnych klasa trzecia (33%) wody nadające się do: - zaopatrywania zakładów przemysłowych - nawadniania pól wody pozaklasowe (60%) wody nieodpowiadające Żadnym (nawet polskim) normom.

48 WYKORZYSTANIE WODY

49 WODA W ŻYCIU CODZIENNYM

50 Woda jest jednym ze składników środowiska geograficznego, który w dużym stopniu wpływa na klimat, glebę, roślinność, zwierzęta oraz rzeźbę terenu. Jest niezbędna we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej, m. in. w gospodarstwie domowym, rolnictwie, przemyśle, komunikacji, rekreacji, ale jest również groźnym żywiołem.

51 W życiu codziennym wodę wykorzystujemy
Wodę wykorzystuje się na dwa sposoby : czerpanie ze zbiorników naturalnych, transport wodny, rekreacja, elektrownie wodne. W życiu codziennym wodę wykorzystujemy na wiele sposobów. Przede wszystkim do życia potrzebujemy wody pitnej, czyli takiej która nadaje się do spożycia, zawierająca dostatecznie dużo soli mineralnych jednakże nie powinna być zanieczyszczona.

52 Rolnictwo W krajach bogatych trzecia część wód bieżących przepływa w sztucznych zbiornikach utworzonych przez tamy, kanały itd. Zapory rzeczne stanowią najważniejsze elementy tych regulacji. Pozwalają one wykorzystywać wody do nawadniania pól, a także do produkcji energii czy nawigacji śródlądowej. Konieczność wykorzystywania, i to znacznych ilości, wody w rolnictwie potwierdzają statystyki. W Polskich regionach o typowo rolniczym charakterze, takich jak województwo Lubelskie, wykorzystanie tego życiodajnego płynu jest po prostu ogromne. W w/w województwie stanowi około 45% zużycia wody na potrzeby gospodarki narodowej- rolnictwa. 

53 Przemysł  • W niektórych krajach cierpiących na brak wody, tak jak w Izraelu, rozmaite instalacje pozwalają na odsalanie wody morskiej w celu nawadniania ziemi tą drogocenną cieczą oraz wody zdatnej do picia. Ocean nie zawiera jednak wyłącznie wody. Od tysięcy lat ludzie wydobywają z niego sól, łowią ławice ryb. Obecnie w niektórych rejonach połowy są zbyt duże, zagrażają odmowie gatunkowej morskiej fauny, którą trzeba w rezultacie hodować. • Ważną funkcję uzupełniającą w strukturze gospodarczej kraju odgrywa przemysł rybny (rybołówstwo). Jego dynamiczny rozwój miał miejsce w 1980, kiedy to odłowiono ok. 820tys. ton ryb, wśród których 96,6% stanowiły ryby morskie. Odtąd jednak notowany jest systematyczny spadek wielkości połowów, spowodowany głównie drastycznym ograniczeniem dostępu polskiej floty rybackiej do łowisk dalekomorskich i idącym w parze z gwałtownym spadkiem ich opłacalności.  • W wielu krajach wprowadza się bezpieczniejsze i czystsze sposoby uzyskiwania energii. Wykorzystuje sie w nich tzw. odnawialne źródła energii, czyli takie, które się nie wyczerpią, co możliwe jest w przypadku paliw kopalnych. W różnych rejonach świata źródła odnawialne są już efektywnie eksploatowane bez szkody dla środowiska naturalnego.

54 • Energia pływów. Pływy są wykorzystywane do napędzania elektrycznych, dzięki wybudowaniu tam na głęboko wciętych zatokach morskich, które zamykają ich ujścia. Nagromadzenie wody w tak powstałym zbiorniku w czasie przypływu i wypuszczeniu jej w czasie odpływu do morza pozwala napędzać turbiny. • Energia wód geotermalnych. Wody te na głębokości m mogą osiągać temp. ok. 300C. Wykorzystuje się energię gorących źródeł i gejzerów oraz wody termalne w ogrzewaniu domów, rolnictwie i medycynie. pierwszą elektrownię geotermiczną wybudowano we Włoszech w r., obecnie wiele ich pracuje w USA, Nowej Zelandii i Islandii. W latach 90-tych udokumentowano zasoby tych wód w woj. krakowskim, w rejonie Zakopanego. Wody te już są wykorzystywane do celów gosp. dom. i w lecznictwie. W Pyrzycach w 1996 r. zbudowano ciepłownię wykorzystującą wody geotermalne celów grzewczych. Wodę o temp. 61C, pobiera się z głębokości 1600 m. Ciepłe wody są często wodami mineralnymi. • Energia z różnicy temp. wody morskiej. Temp. wody przypow. w strefie klimatu gorącego osiąga +30C, a na głębokościach ok m spada do +3, +4C. Różnica temp. pomiędzy warstwami wody, przy utworzeniu zamkniętego jej obiegu, może wytworzyć parę wodną naprowadzającą generatory. Energię uzyskuje się też przez wykorzystanie różnicy temperatury wody oceanicznej na powierzchni i w głębi oceanu. • Energia spadku wód. Stanowi podstawę rozwoju hydroenergetyki. Do najstarszych elektrowni wodnych należą: w Rosji – Krasnojarska na Jeniseju, Wołgogradzka i Kujbyszewska na Wołdze; w USA – Glen Conyon i Hoover na Kolorado. Istnieje 5 typów elektrowni wodnych: przepływowe, zaporowe, zbiornikowe, szczytowo-pompowe i pływowe.

55 Lecznictwo Naprawdę duże lecznicze znaczenie mają wszelkiego rodzaju wody mineralne. Dla przedstawienia ich działania i różnorodności, posłużę się przykładami dwóch najpopularniejszych polskich miejscowości uzdrowiskowych: Krynicy oraz Buska Zdroju.  Sądzę, że obydwa te miejsca będą świetnie obrazowały zastosowania wód podziemnych w lecznictwie. Krynica znana jest ze swej rozlewni, Busko natomiast – z wszelakich zabiegów zdrowotnych z użyciem wód mineralnych i borowiny. Innymi znanymi miejscowościami o takim charakterze są np. Swoszowice, Krzeszowice, Horyniec, czy też Solec Zdrój.

56 Transport • Transport wodny śródlądowy Najmniej mobilny z lądowych systemów transportowych, ale za to gwarantujący tanie przewozy, zdający egzamin w przewozach ładunków masowych i względnie obojętny dla środowiska. W celu wykorzystania walorów tego transportu trzeba niestety inwestować poważne środki w regulację rzek, budowę zbiorników retencyjnych, kanałów i śluz. Nie wszystkie systemy wodne nadają się do takiego zainwestowania. Trudno jest przystosować do żeglugi rzeki o dużym spadku, rzeki charakteryzujące się znacznymi wahaniami wodostanów, rzeki okresowe oraz zamarzające zimą. Dlatego też sprawne systemy żeglugi śródlądowej funkcjonują w niewielu krajach świata, głównie w krajach wysoko rozwiniętych. • Transport morski Transport morski obsługuje przede wszystkim przewozy ładunków masowych w wymianie międzynarodowej. Często jest też wykorzystywany do obsługi przewozów regionalnych, zwłaszcza w krajach, których aktywność gospodarcza koncentruje się wzdłuż rozległej strefy brzegowej. Działalność transportu morskiego w tym zakresie określa się mianem żeglugi kabotażowej. 

57 Turystyka i rekreacja Zdecydowanie większym powodzeniem niż w górach, kiedy chcemy zmienić klimat i środowisko w którym żyjemy, cieszy się wypoczynek związany z wodą – nad morzem, jeziorem czy też rzeką. Każde z tego typu miejsc ma swój niepowtarzalny urok oraz walory, i każdy znajdzie tam coś dla siebie: starsi i młodsi, chłopcy i dziewczęta... • Każdy chyba był nad morzem, i każdy przywiózł ze sobą spowrotem jakąś pamiątkę. Najbardziej jednak cieszy to, co zrobione lub znalezione własnoręcznie, a nad Bałtykiem na przykład znaleźć można wiele: poczynając od najpopularniejszych bursztynów, poprzez wyśmienite rybki ze smażalni w Kołobrzegu, a kończąc na sposobie na świetną zabawę. • Bawiąc się nad rzeką, zalewem utworzonym na niej, lub jeziorem rezygnujemy co prawda z morskiej bryzy i słonej wody, zyskujemy jednak możliwość wykonywania przeróżnych sportów wodnych, takich jak kajakarstwo, pływanie na krótsze lub dłuższe dystanse czy windsurfing. Inną formą rozrywki w takim miejscu, choć niewątpliwie mniej aktywną, jest wylegiwanie się nie tylko na plaży, lecz bez obawy, że fale wyniosą nas daleko od brzegu, na dmuchanym materacu.

58 WODO! „Wodo, nie masz smaku, ani koloru, ani zapachu, nie można ciebie opisać, pije się ciebie nie znając ciebie. Nie jesteś niezbędna do życia: jesteś samym życiem. Obdarzasz nas rozkoszą, której niepodobna pojąć samymi zmysłami … Jesteś największym bogactwem, jakie istnieje na świecie …” Antoine de Saint-Exupery, „Ziemia, planeta ludzi”

59 KONIEC 59

60


Pobierz ppt "DANE INFORMACYJNE Nazwa szkoły: - Gimnazjum Gminne w Siemiatyczach"

Podobne prezentacje


Reklamy Google