Przygotowała: Paulina Nowak

Prezentacja na temat: "Przygotowała: Paulina Nowak"— Zapis prezentacji:

1 Przygotowała: Paulina Nowak
Postsocjalistyczna transformacja z perspektywy nowej ekonomii instytucjonalnej Przygotowała: Paulina Nowak

2 Plan prezentacji 1. Wstęp związek ekonomii z polityką 2. Rozwinięcie
postsocjalistyczna transformacja w ujęciu historycznym i ekonomicznym 3. Podsumowanie

3 Etapy transformacji w Polsce:
zła koniunktura gospodarki  fala strajków zabójstwo ks. Jerzego Popiełuszki (1984r.) obrady „Okrągłego Stołu” (1989r.)

4 „Porozumienia kwietniowe”:
nowe wybory do Sejmu i Senatu (czerwiec 1989r.) premierem Tadeusz Mazowiecki (sierpień 1989r.) pierwsze powszechne wybory  Lech Wałęsa prezydentem Polski (grudzień 1989r.)

5 Główny cel przemian społecznych…
…przejście od biernego społeczeństwa postkomunistycznego do społeczeństwa obywatelskiego.

6 Nowy podział społeczeństwa polskiego:
klasa wyższa klasa średnia klasa niższa under class

7 Przemiany gospodarcze
przejście od gospodarki scentralizowanej do gospodarki rynkowej „Plan Balcerowicza” (walka z inflacją) wzrost gospodarczy spadek bezrobocia stabilizacja cen

8 Ekonomia instytucjonalna:
T.B. Veblen: Teza o nieracjonalności i uleganiu przez człowieka nawykom myślowym, powstającym w wyniku przekazywania tradycyjnych wzorców rozumowania i naśladownictwa

9 Nowa ekonomia instytucjonalna:
Ronald Coase „The Nature of the Firm” Oliver Williamson F. Hayek North Buchanan

10 Ronald Coase „The Nature of the Firm”
koszty transakcyjne instytucje

11 Koszty transakcyjne: koszty związane ze zbieraniem informacji
koszty prowadzonych negocjacji handlowych koszty związane z realizacją kontraktu

12 Rynki i przedsiębiorstwa jako instytucje pozwalają minimalizować koszty transakcyjne

13 Schemat Williamsona (1) :
Społeczne podłoże: instytucje nieformalne, zwyczaje, zasady moralne, tradycja, religia Ustrój polityczno-prawny: formalne reguły gry – zwłaszcza prawo własności (ustrój polityczny, wymiar sprawiedliwości, biurokracja)

14 Schemat Williamsona (2) :
Struktury zarządzania (mechanizm kształtowania proporcji transakcji rynkowych i zarządzania hierarchicznego) Alokacja zasobów (ceni i ilości)

15 F. Hayek… … zwolennik wolnego rynku, który jeszcze przed nowymi instytucjonalistami koncentrował swoją uwagę na problemach koordynacji.

16 Nowa ekonomia instytucjonalna
nawiązanie do tradycji starego instytucjonalizmu konkluzje polityczne bliskie ekonomii ortodoksyjnej

17 Transformacja: podejście techniczne i społeczne
Maksymalizacja dobrobytu najważniejszą częścią podłoża społecznego gospodarki rynkowej.

18 Reguły warunkujące proces transformacji:
własność prywatna twarde ograniczenie budżetowe wolne ceny wolność działalności gospodarczej

19 Efektowność adaptacyjna…
… czyli zdolność systemu instytucjonalnego do ustawicznego dostosowywania się do zmian technologicznych i demograficznych oraz szoków pojawiających się w systemie społecznym.

20 Nieuniknione koszty transakcyjne:
koszty uświadamiania ludziom konieczności i wymagań instytucjonalnej rekonstrukcji koszty tworzenia nowego prawa i wymiaru sprawiedliwości koszty przekonywania, że system rządów powinien być oparty na zasadzie rządów prawa

21 Koszty transakcyjne, których można uniknąć:
koszty spowodowane przez częste zmiany prawa brak zabezpieczeń i przejrzystości praw własności niski poziom legitymizacji nowego prawa i rządzących koalicji

22 Zasada rządów prawa – Rule of law:
życie społeczne oparte na przestrzeganiu przyjętych reguł prawnych przymus państwowy ograniczony do podlegania tym prawom rząd nie narzuca swojej woli

23 Buchanan podkreśla, że…
… w społeczeństwie wolnych i odpowiedzialnych jednostek słowo konstytucja musi stać przed słowem demokracja.

24 Barro uważa, że… … rozwój rule of law jest podstawowym czynnikiem wzrostu gospodarczego, podczas gdy demokrację ocenia jako czynnik ambiwalentny.

25 S. Pejovich – „teza o interakcji”:
Wzajemne oddziaływanie formalnych i nieformalnych instytucji jest zasadniczym czynnikiem oddziałującym na stabilność ekonomiczną i stopę wzrostu gospodarczego.

26 Korupcja jako istotny problem krajów transformacji

27 Podsumowanie: Nowa ekonomia instytucjonalna akcentuje trudności i złożoność transformacji ale nie kwestionuje liberalizacji gospodarczej jako podstawowej strategii przejścia od gospodarki planowanej do rynkowej.

28 Bibliografia: Janina Godłów-Legiędź, Transformacja ustrojowa z perspektywy nowej ekonomii instytucjonalnej, „Ekonomista” nr 2 ( 2005 r.) Stanisław Rudolf (red.), Nowak ekonomia instytucjonalna. Aspekty teoretyczne i praktyczne, Kielce 2005 Tadeusz Teofil Kaczmarek, Ład ekonomiczny w demokratycznym państwie, Warszawa 2007 Antoni Czubiński, Historia Polski XX wieku, Poznań 2000 Encyklopedia popularna PWN, Warszawa 1994

29 Dziękuję za uwagę.