Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

TURYSTYKA A ŚRODOWISKO NATURALNE

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "TURYSTYKA A ŚRODOWISKO NATURALNE"— Zapis prezentacji:

1 TURYSTYKA A ŚRODOWISKO NATURALNE
Wykłady h Ćwiczenia h Projekt h AFD Stacjonarne

2 Konsultacje Prof. nadzw. dr hab. inż. Jan Krupa
Wtorek (według dat) w godz Czwartek (według dat) w godz – 12.30 pok. KA110A i w czasie zjazdów – sobota i niedziela według dat (przed lub po zajęciach) tel. (0-17)

3 Egzamin: 3LTD-2012 Wykłady – egzamin ustny
Ćwiczenia - zaliczenie z oceną Projekt zaliczenie z oceną Kryteria oceny z egzaminu/ćwiczeń/ projektu podano w Karcie Przedmiotu (dysk S) i w syllabusie

4 Literatura Bohdanowicz P., Turystyka a świadomość
ekologiczna, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006. Alejziak W., Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku. Wydanie drugie, Albis, Kraków 2000. Zaręba D., Ekoturystyka, Wyd. PWN, Warszawa 2010.

5 4. Kozłowski S., Ekorozwój: wyzwanie XXI wieku.
PWN, Warszawa 2002. 5. Bohdanowicz P., Turystyka a świadomość ekologiczna, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006. Gaworecki W. W., Turystyka, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007. Kurek W., (red.) Turystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

6 Literatura uzupełniająca
Staniewska-Zątek W., Turystyka a przyroda i jej ochrona, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 2007. Wnuk Z., Ziaja M. (red.), Turystyka w parkach krajobrazowych, Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2009.

7 aspekty rozwoju społeczno-gospodarczego.
10. Ekologia i ochrona środowiska a wybrane aspekty rozwoju społeczno-gospodarczego. (red.) J. Krupa, J. Strojny, W. Tabasz, Wyd. Mitel, Rzeszów 2005. 11. „Innowacje ekologiczne w rozwoju społeczno- gospodarczym” (red.) L. Woźniak, J. Krupa, J. Grzesik), Wyd. WSIiZ, Rzeszów 2006.

8 12. Turystka wiejska, ochrona środowiska i dziedzictwo kulturowe Pogórza Dynowskiego, (red.) J. Krupa i T. Soliński, Wyd. Związek Gmin Turystycznych Pogórza Dynowskiego, Dynów Ochrona środowiska w aspekcie zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego Pogórza Dynowskiego, (red.) J. Krupa i T. Soliński, Wyd. Związek Gmin Turystycznych Pogórza Dynowskiego, Dynów 2012.

9 14. Ochrona środowiska, krajobraz przyrodniczy i kulturowy Pogórza Dynowskiego a rozwój turystyki, (red.) J. Krupa, Wyd. Związek Gmin Turystycznych Pogórza Dynowskiego, Dynów Krupa J., Krupa K Ochrona przyrody i krajobrazu na Roztoczu Środkowym a rozwój turystki, [w:] M. Jalinik (red.), Turystyka na obszarach przyrodniczo cennych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok, s

10 16. Krupa J., Hałys J Problematyka ochrony środowiska w aspekcie rozwoju turystyki wiejskiej, [w:] J. Krupa i T. Soliński (red.), Turystyka wiejska, ochrona środowiska i dziedzictwo kulturowe Pogórza Dynowskiego, Wyd. Związek Gmin Turystycznych Pogórza Dynowskiego, s Krupa J., Dec B Proekologiczne działania w usługach turystycznych, [w:] Ochrona środowiska w aspekcie zrównoważonego rozwoju społeczno- gospodarczego Pogórza Dynowskiego, (red.) J. Krupa, T. Soliński, Wyd. Związek Gmin Turystycznych Pogórza Dynowskiego, Dynów, s

11 18. Krupa J., Dec B Ochrona przyrody w Bieszczadzkim Parku Narodowym, a rozwój turystyki, [w:] Problemy ochrony przyrody, korzystania ze środowiska i promocji walorów turystycznych południowo-wschodniej Polski, wschodniej Słowacji i zachodniej Ukrainy, (red.) J. R. Rak, Wydawnictwo Muzeum Regionalnego im. Adama Fastnachta w Brzozowie, Brzozów, s

12 Biosfera i jej elementy
Tematyka wykładów: Wstęp do problematyki turystyki Walory turystyczne Pojęcia: EKOLOGIA i SOZOLOGIA Biosfera i jej elementy Ekosystem i jego elementy

13 Eufunkcje i dysfunkcje turystyki
Tematyka wykładów: Środowisko naturalne – pojęcie i składowe Zagrożenia dla środowiska naturalnego Eufunkcje i dysfunkcje turystyki Działania prośrodowiskowe w turystyce

14 Ludzie, którym leży na sercu dobro świata, sądzą, że los samej Ziemi zależy od przetrwania jej przyrody w nienaruszonym stanie

15 „Nadszedł czas, aby zrozumieć, że przyroda bez człowieka będzie istniała, ale człowiek bez przyrody już nie”

16 Pojęcie turystyki Turystyka – jest to ogół wszystkich czynności
osób, które podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, służbowych lub  innych nie dłużej niż rok bez przerwy, poza swoim codziennym otoczeniem oraz mają styczność ze środowiskiem odwiedzanym (przyrodniczym, kulturowym, bądź społecznym).

17 Istota turystyki Turystyka jest rodzajem podróży.
Nie każda jednak podróż jest turystyką. Definicja wyłącza podróże w celach dojazdu do pracy i  czysto lokalne, np.  do szkół czy sklepów.

18 Wyróżnia się trzy kategorie turystyki:
turystykę wewnątrzkrajową –   obejmującą turystykę krajową i przyjazdową; turystykę narodową –  obejmującą turystykę krajową i wyjazdową (emigracja); turystykę międzynarodową –  obejmującą turystykę przyjazdową i wyjazdową.

19 Turystyka narodowa zwana również turystyką etniczną jest ściśle związana z pojęciem diaspora i skupisk etnicznych. Możemy poznać elementy i zjawiska kulturowe innych grup etnicznych, ich literaturę, dzieła sztuki, talenty artystyczne i obyczaje.

20 Rodzaje turystyki o dużym potencjale rozwojowym
Turystyka przyrodnicza (głównie na obszarach chronionych); Turystyka piesza (łączy w sobie t. przyrodniczą, kulturową i agroturystykę); Turystyka rowerowa (ścieżki rowerowe); Turystyka wodna (żeglarstwo, kajakarstwo); Turystyka konna (obszary leśne i łąki); Turystyka wiejska (i agroturystyka); Ekoturystyka (i turystyka ekologiczna);

21 Turystyka zdrowotna (i uzdrowiskowa);
Turystyka biznesowa; Turystyka szkoleniowa (kongresowa, konferencyjna); Turystyka morska (wycieczki morskie); Turystyka narodowa (etniczna); Turystyka polonijna (powrót do ojczyzny); Turystyka socjalna (urlopowa); Turystyka pielgrzymkowa (i religijna); Turystyka kulturowa (i kulturalna).

22 Każda forma turystyki ingeruje w środowisko przyrodnicze i zagraża jego jakości
EKOTURYSTYKA to ruch turystyczny, którego głównym celem jest zachowanie trwałego, zrównoważonego rozwoju, zasobów i walorów turystycznych poprzez: integrację działalności turystycznej z celami ochrony przyrody oraz życiem społeczno- gospodarczym, kształtowanie nowych postaw i zachowań turystów i organizatorów ruchu turystycznego.

23 ruchu turystycznego, minimalizująca negatywny wpływ turystyki na stan
TURYSTYKA EKOLOGICZNA – forma ruchu turystycznego, minimalizująca negatywny wpływ turystyki na stan środowiska przyrodniczego (miejsca recepcji turystycznej), bez względu na motywy podjęcia podróży: wypoczynek, leczenie, sport, rozrywka, odwiedziny krewnych, t. krajoznawcza, t. kulturowa, oświatowa, religijna itp…

24 Przestrzeń turystyczna
to przestrzeń geograficzna (fizyczno- geograficzna), obejmuje powierzchnię ziemi zróżnicowaną jakościowo pod względem fizycznym, biologicznym i geochemicznym. Przestrzeń geograficzna jest wyznaczana przez środowisko geograficzne, rozumiane jako ogół elementów przyrodniczych, wśród których żyje i funkcjonuje człowiek.

25 Przestrzeń turystyczna

26 Walory turystyczne 1. to elementy środowiska przyrodniczego lub kulturowego, które stanowią lub mogą stanowić cel ruchu turystycznego. Jest to zarówno główny cel (motyw), jak i cel poboczny, uwzględniany z okazji przyjazdu, bądź pobytu w danym regionie czy miejscowości (turystyka zdrowotna, biznesowa, pielgrzymkowa).

27 Walory turystyczne 2. to zespół elementów środowiska naturalnego oraz elementów poza przyrodniczych, które wspólnie lub każde z osobna są przedmiotem zainteresowań turysty. Jest to suma składników, stworzonych przez naturę (walory przyrodnicze), ukształtowanych przez historię i tworzonych przez współczesność (walory kulturowe).

28 punktowe (np. dany obiekt, miasto); powierzchniowe (np. obszar parków
Walory turystyczne można również podzielić ze względu na punkt położenia: punktowe (np. dany obiekt, miasto); powierzchniowe (np. obszar parków narodowych); liniowe (np. trasa szlaków turystycznych).

29 Wyróżniamy walory: wypoczynkowe (tereny o atrakcyjnym
środowisku przyrodniczym, urozmaiconym ukształtowaniu powierzchni); osobliwości przyrodnicze oraz elementy kultury materialnej i duchowej; specjalistyczne: obszary umożliwiające uprawianie wędkarstwa, myślistwa, jeździectwa, kajakarstwa.

30 Walory krajoznawcze dzielą się na:
1. WALORY PRZYRODNICZE: - naturalne, powstałe bez udziału człowieka (żywe i martwe – skałki, wąwozy, jaskinie, wodospady); - powstałe przy udziale człowieka (muzea, ogrody); - mała ingerencja człowieka (parki, punkty widok.). 2. WALORY KULTUROWE (antropogeniczne): np. muzea i rezerwaty archeologiczne, zabytki architektury i budownictwa, imprezy kulturowe, miejsca pielgrzymkowe.

31 WALORY PRZYRODNICZE: Środowisko przyrodnicze (środowisko naturalne) obejmuje następujące elementy: Budowa geologiczna; Rzeźba terenu; Klimat; Stosunki wodne; Gleba; Organizmy żywe.

32 Środowisko przyrodnicze
Jedną z zasadniczych właściwości środowiska przyrodniczego jest równowaga naturalna, która zachodzi, gdy odpływ i dopływ energii i materii w przyrodzie są zrównoważone. Środowisko przyrodnicze znajduje się w ciągłej interakcji z człowiekiem.

33 Granice odporności środowiska na działalność turystyczną
Naturalne („zdrowe”) środowisko przyrodnicze charakteryzują dwie podstawowe właściwości: - bioróżnorodność i - zdolność do zachowania równowagi ekologicznej. W turystyce granice odporności środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz infrastruktury na obciążenia inwestycyjne i eksploatację obiektów określa się 2 wskaźnikami: chłonności naturalnej i pojemności turystycznej.

34 Chłonność naturalna dopuszczalnego obciążenia na jednostkę
odnosi się do środowiska przyrodniczego i oznacza maksymalną liczbę turystów, która może swobodnie penetrować dany obszar, bez obawy powstania w nim ujemnych zmian ekologicznych - wyrażona wskaźnikiem dopuszczalnego obciążenia na jednostkę powierzchni, przy zachowaniu komfortu wypoczynku turyście i nie powoduje degradacji degradacji środowiska.

35 Chłonność naturalna w szczególności z badaniem roślinności,
określanie tego wskaźnika wiąże się w szczególności z badaniem roślinności, która stanowi najważniejszy element środowiska rekreacyjnego i wyznacznik atrakcyjności turystycznej danego obszaru.

36 Pojemność turystyczna
dotyczy bezpośrednio infrastruktury turystycznej i paraturystycznej, obiektów muzealnych i zabytków, regionów recepcji turystycznej. Oznacza maksymalną liczbę turystów, jaka w tym samym czasie może korzystać z infrastruktury turystycznej, komunalnej regionu nie powodując obniżenia się jakości usług i zakresu produktów turystycznych.

37 Pojemność turystyczna określa granice
odporności środowiska przyrodniczego, regionu recepcji oraz infrastruktury na działalność turystyczną w zakresie: - ekologicznej pojemności turystycznej (ekosystem, krajobraz mogą jeszcze tolerować skutki rozwoju turystyki); - kulturowej i społecznej pojemności turystycznej (szkodliwy wpływ na społeczność lokalną); - psychologicznej pojemności turystycznej (wartości estetyczne i rekreacyjne zostają zniszczone).

38 Ochrona środowiska definiowana jest jako zespół działań prawnych, organizacyjnych i technicznych mających na celu kontrolę i poprawę warunków życia ludzi (zachowanie czystości powietrza i wód, ochronę powierzchni ziemi i jej zasobów surowcowych, zagospodarowanie odpadów, oczyszczanie ścieków, itp.) oraz ochrona dóbr antropogenicznych (infrastruktury socjalnej, przemysłowej, komunikacyjnej, kulturowej itp.).

39 Ochrona elementów antropogenicznych środowiska
„Nie wystarczy tylko coś chronić, trzeba to użytkować, bo inaczej ulegnie zniszczeniu”

40 Chiny – nowoczesność i tradycja

41 Ochrona przyrody zmierzająca do zachowania i restytuowania
definiowana jest jako działalność zmierzająca do zachowania i restytuowania zasobów przyrody żywej i nieożywionej.

42 E U F U N K C J E (pozytywne skutki turystyki):
wypoczynkowa i zdrowotna, wychowawcza i kształceniowa, miastotwórcza i ekonomiczna, etniczna i polityczna, kształtowania świadomości ekologicznej, edukacji kulturowej.

43 1. ZDROWOTNA lecznicza, rehabilitacyjna,
profilaktyczna (wczasy zdrowotne, uzdrowiskowe, geriatryczne). Turystyka może wpływać na ogólny rozwój sprawności i wydolności fizycznej organizmu (następuje regeneracja sił fizycznych, ale również oddziałuje ona na siły psychiczne).

44 ZDROWOTNA przeciwdziała procesom starzenia się organizmu, poprzez kontakt z naturalnym środowiskiem przyrodniczym następuje pozytywne oddziaływanie na organizm ludzki różnorodnych bodźców fizycznych, takich jak: słońce, las, śnieg, morze, jezioro.

45 2. WYPOCZYNKOWA rekreacyjna i usportowiona.
Na walory wypoczynkowe składa się zespół cech niezbędnych, jak: czyste powietrze, cisza, niski stopień urbanizacji, walory estetyczne krajobrazu oraz brak przeciwwskazań klimatycznych.

46 WYPOCZYNKOWA Cechy korzystne wypoczynku to: walory lecznicze, korzystne warunki bioklimatyczne, szczególne walory widokowe krajobrazu oraz warunki do uprawiania czynnego wypoczynku, które podnoszą wartości wypoczynkowe terenu.

47 3. KSZTAŁCENIOWA edukacyjna i poznawcza.
W miejscu tymczasowego pobytu poznajemy zabytki, dzieła sztuki, instytucje kulturalne, obszary pamięci narodowej, kulturę ludową kształtując tym samym odpowiedni stosunek do dóbr kulturalnych i sztuki.

48 4. WYCHOWAWCZA kształtowanie osobowości człowieka oraz przygotowanie go do życia w społeczeństwie. Turystyka skłania do samodzielnego zdobywania wiedzy oraz wdraża do racjonalnego spożytkowania czasu wolnego. Kształtuje postawy międzyludzkie, postawy społeczne.

49 5. POZNAWCZA kształcąca. Turystyka daje możliwości do zdobycia
umiejętności potrzebnych do rozwoju określonych uzdolnień lub zainteresowań czy nawet ogólnej sprawności umysłowej. Kształtowanie umiejętności obserwacji, aktywnego, świadomego zdobywania wiedzy czy naukowego poglądu na świat.

50 6. KSZTAŁTOWANIA ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ
polega ona na kontakcie ze środowiskiem przyrodniczym. Obowiązują dwie zasady: etyczna i operacyjna. Etyczne: świat posiada ograniczone zasoby, które muszą służyć wszystkim, a sposób życia musi być dopasowany do środowiska. Operacyjne: wielokrotne wykorzystanie tych samych zasobów (recycling), zwiększanie wykorzystywania zasobów odnawialnych.

51 7. SPOŁECZNA potrzeba przebywania w grupach społecznych, przekaz kultury, element przemian kulturowych, element niszczenia kultury, niszczy tradycję miejscową.

52 Turystyka zagraniczna jest elementem handlu
8. Ekonomiczna   obecność we wszystkich sferach gospodarowania: produkcji dóbr i usług, podziału, wymiany i konsumpcji. Turystyka krajowa stanowi przede wszystkim ważny czynnik społeczno-gospodarczego rozwoju obszarów recepcji turystycznej. Jest też narzędziem do zmian w przestrzennej strukturze podziału dochodu narodowego. Turystyka zagraniczna jest elementem handlu zagranicznego.

53 9. Etniczna funkcja wyrażająca tendencję do szukania
przez turystów swoich korzeni. U podstaw leżą liczne związki krajów emisji i krajów przyjmujących turystów w płaszczyźnie historyczno-kulturowej, a także wspólne dziedzictwo historyczne i kulturowe. turystyka sentymentalna – powrót do korzeni.

54 10. Polityczna na skutek migracji międzynarodowych państwa są automatycznie włączane w sferę polityczną. W turystyce międzynarodowej może stanowić instrument osiągania innych celów politycznych, m.in. poszerzania międzynarodowych stosunków z innymi krajami, budowania wizerunku swojego kraju za granicą, aktywizacji turystyki etnicznej. Polityczne aspekty turystyki pogłębiają się wraz z postępami procesów integracyjnych, jakie obserwuje się w Europie.

55 11. Miastotwórcza oddziaływanie turystyki na proces urbanizacji (rozwój ośrodków miejskich). W roli miastotwórczej występuje głównie na obszarach wyposażonych w walory turystyczne, stanowiące przyrodniczo-kulturowe podstawy rozwoju turystyki, czyli ruchu turystycznego i gospodarki turystycznej.

56 Inne pozytywne skutki turystyki:
Zapewnienie harmonii ekosystemów przyrodniczych i odrębności kulturowej lokalnych społeczności, ochrona tradycji i zwyczajów, kreowanie wrażliwości na sprawy przyrody; Źródło środków finansowych przeznaczonych na ochronę dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego (pobieranie opłat za wstępy do parków, sprzedaż pamiątek, przewodników, fundusze przekazywane przez biura podróży itp.);

57 Źródło korzyści ekonomiczno- społecznych ludności miejscowej,
Zwiększenie świadomości ekologicznej wśród turystów, zwiększanie poparcia społecznego dla terenów chronionych. angażowanie turystów w działanie na rzecz ochrony środowiska, wspieranie programów ochronnych, wydawanie broszur informacyjno-edukacyjnych; Ustalenie granic zagospodarowania obszarów „dzikich”, wyznaczanie szlaków do poruszania się, wprowadzanie technologii proekologicznych, określanie dopuszczalnych emisji zanieczyszczeń wody, powietrza; Tworzenie rezerwatów, parków narodowych.

58 D Y S F U N K C J E (negatywne skutki turystyki):
Turystyka przynosi nie tylko pozytywne, ale także ujemne skutki dla obszarów recepcyjnych (krajów, regionów i innych obszarów odwiedzanych przez turystów).

59 ŚRODOWISKO SPOŁECZNO-KULTUROWE
Może nastąpić przejęcie obyczajów, zachowań od przyjezdnych, co spowoduje zanik tradycyjnych wartości. Dewastacja obiektów zabytkowych, zbiorów muzealnych. Pogorszenie jakości życia lokalnych mieszkańców i wzrost zjawisk patologicznych (utrudnienia komunikacyjne, brud, hałas, zanieczyszczenia środowiska, transfer groźnych chorób oraz wzrost przestępczości).

60 ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
Rozwój turystyki prowadzi do zmian środowiska naturalnego. Powstają hotele, drogi, tereny sportowe. Infrastruktura zajmuje ogromne obszary. Następuje karczowanie lasów, biwakowanie w miejscach niedozwolonych oraz płoszenie miejscowej zwierzyny. Powstają różnego rodzaju szkody takie, jak: zubożenie krajobrazu, zanieczyszczenia powietrza i wód, niszczenie roślinności, degradacja gleb (erozja, osuwanie się zboczy).

61 SFERA GOSPODARCZA Wiąże się ona z uzależnieniem państw przyjmujących od państw wysyłających turystów. Znaczna część hoteli należy do organizacji ponadpaństwowych. Negatywnymi skutkami są również wyższe ceny dóbr i usług, które obniżają standard życia miejscowej ludności.

62 Dysfunkcje: zakłócenie harmonii, dewastacja krajobrazu
związana jest z „dziką zabudową”, niezgodnością z planowym zagospodarowaniem przestrzennym, nadmierna urbanizacja; brak troski o ochronę naturalnego środowiska człowieka, segregacji odpadów, oczyszczania ścieków; szkody spowodowane przez budowę tras narciarskich, wyciągów, skoczni itp.;

63 nadmierne zaludnienie miejscowości
wypoczynkowych – turystycznych (przekraczanie pojemności turystycznej); zwiększenie zagrożenia dla turystów i dla ludności miejscowej, np. narasta zjawisko patologii, kradzieży, rozboje i handel narkotykami, pijaństwo; zagrożenie zdrowia, a nawet życia turystów (zwłaszcza w turystyce międzynarodowej, np. niebezpieczeństwo zachorowań na choroby: malaria, tyfus, czarna ospa, cholera oraz zatrucie pokarmowe salmonellą i włośnicą);

64 zaśmiecanie plaż, ulic, parkingów,
zbiorników wody; hałas jest wynikiem dużego natężenia ruchu turystycznego, ale również wiąże się z używaniem hałaśliwego sprzętu np. motorówek; turyści zmotoryzowani stają się plagą – wzrasta liczba wypadków drogowych, coraz większe jest przeciążenie dróg (szczególnie w szczytach sezonu).

65 szkody w stosunkach międzyludzkich,
dotyczy to szczególnie relacji: turyści – stali mieszkańcy. Złe zachowanie turystów za granicą wywołuje niekorzystne opinie o ich kraju, chociaż stanowią oni znikomą cząstkę swego społeczeństwa. Turyści z bogatych krajów demonstrują zachowania i postawy, które u miejscowej ludności mogą wywołać uczucie rezygnacji lub agresywnego niezadowolenia.

66 Inne negatywne skutki: (podsumowanie)
Zabór ziemi i wody; Ubożenie krajobrazu (np. Podtatrze); Zanieczyszczenie powietrza; Zanieczyszczenie wody (eutrofizacja); Degradacja gleb; Niszczenie roślinności; Szkody w świecie zwierząt (wyparcie gatunków rodzimych, płoszenie zwierząt).

67 Skala przeobrażenia przez turystykę
środowiska przyrodniczego zależy głównie od: poziomu rozwoju zagospodarowania turystycznego; natężenia oraz charakteru form ruchu turystycznego; kierunków rozwoju infrastruktury turystycznej; zarządzania oraz organizacji ruchu turystycznego; odporności środowiska przyrodniczego na presję ze strony działalności ludzkiej; świadomości ekologicznej usługodawców, turystów, organizatorów turystyki, mieszkańców.

68 Przyroda ma w sobie harmonię, niezwykłe piękno, moc i tajemniczość
Przyroda ma w sobie harmonię, niezwykłe piękno, moc i tajemniczość. Może pomóc człowiekowi, niekiedy bardziej niż ktoś bliski. Bardzo często uczy szacunku i pokory, jakże potrzebnej tak pewnemu siebie człowiekowi, w tak bardzo skomercjalizowanych czasach. Należy pamiętać, że przyroda bez człowieka jest w stanie sobie poradzić, natomiast człowiek bez różnorodnej dzikiej przyrody może nie przetrwać.

69 Pozytywne i negatywne skutki rozwoju turystyki
były istotnymi przesłankami powstania koncepcji turystyki zrównoważonej. Zrównoważony rozwój turystyki określa się jako rozwój, pozwalający na zrealizowanie potrzeb współczesnych turystów oraz regionów turystycznych, który równocześnie chroni i wzmacnia możliwości przyszłych organizatorów oraz konsumentów na rynku turystycznym w aspekcie ekologicznym, ekonomicznym, społecznym i kulturowym.

70 ORGANIZACJA OCHRONY ŚRODOWISKA
Minister Środowiska, jest głównym organem rządowym (administracji publicznej) odpowiedzialnym za gospodarowanie środowiskiem. Do kompetencji Ministra Środowiska należą w szczególności: ochrona środowiska oraz zapobieganie i ograniczanie zanieczyszczeń,

71 ORGANIZACJA OCHRONY ŚRODOWISKA
ochrona przyrody, gospodarka wodna i ochrona przeciwpowodziowa, ochrona lasów i gospodarka leśna, gospodarowanie zasobami mineralnymi, w tym przyznawanie koncesji na prace badawcze i wydobywanie kopalin.

72 Ochrona środowiska ochrony i poprawy jakości środowiska
sprowadza się do: zachowania; ochrony i poprawy jakości środowiska dla obecnego i przyszłych pokoleń.

73 zasady ochrony środowiska, warunki korzystania ze środowiska,
Ustawa określa: zasady ochrony środowiska, warunki korzystania ze środowiska, obowiązki administracji związane z ochroną środowiska.

74 Zgodnie z art. 3 pkt 13 ustawy ochrona polega, przede wszystkim na:
racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu jego zasobami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju; przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom; przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego.

75 środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 roku zapisano definicję
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ W ustawie Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 roku zapisano definicję zrównoważonego rozwoju.

76 ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ - to rozwój
społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.

77 Zadania dla Polski w dziedzinie ochrony środowiska
Obowiązek zwiększenia produkcji energii ze źródeł odnawialnych (z 2% obecnie do 7% w 2012 r., oraz do 20% w 2020 r.); Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o połowę ich obecnej emisji. Ograniczenie zużycia energii.

78 Tradycyjne surowce energetyczne
Twierdzi się, że światowe zasoby paliw kopalnych są na wyczerpaniu. Przy założeniu utrzymania dotychczasowego wydobycia wskaźnik wystarczalności zasobów  (International Energy Outlook 2002) wynosi: dla ropy 30 lat, gazu ziemnego 60 lat, węgla kamiennego 220 lat,  zaś paliw rozszczepialnych (uran) 210 lat.

79 Zasoby surowcowe Wyczerpywalne Niewyczerpywalne Ad. 1.
Odnawialne (rośliny, zwierzęta, woda, gleba) Nieodnawialne (węgiel, ropa, gaz, torf, uran, siarka, sól). Ad. 2. Energia słoneczna, wiatr, siła wody, geotermia, biogaz, biopaliwa, biomasa

80 Energia przyszłości Źródło:

81 promieniowaniu słonecznemu, wytwarzać energię
dostępne). Ogniwa fotowoltaiczne – pozwalają dzięki promieniowaniu słonecznemu, wytwarzać energię (prąd) niezbędną np. do ładowania samochodów z napędem elektrycznym. Fotowoltaiczne „drzewo” w Styrii (Austria) Parkomat na fotoogniwa

82 Produkcja energii elektrycznej w Polsce

83 Złoża złóż mineralnych w Polsce

84 Innowacyjność w gospodarce a ochrona środowiska
Elektroniczne wydania prasy, książki, np. kupujemy gazetę, lecz nie w kiosku i nie papierową, ale przyjazną dla środowiska, taką której nie trzeba utylizować ani przetwarzać. Segregacja odpadów (pojemniki do segregacji odpadów, kompostowniki) i oszczędzanie wody (fotokomórki w instalacji wodnej). Stosowanie oświetlenia energooszczędnego (żarówki energooszczędne, oświetlenie z czujnikiem ruchu).

85 Działania edukacyjne Programy edukacyjne oraz rekreacyjne
przybliżające tematykę ochrony środowiska (walorów przyrodniczych i kulturowych), w celu praktykowania zachowań prośrodowiskowych. Edukacja powinna objąć organizatorów turystyki, turystów oraz mieszkańców regionów turystycznych.

86 Duże znaczenie może też mieć kształcenie
miejscowych interpretatorów przyrody i ekoprzewodników. Przygotowanie materiałów informacyjnych (broszur, folderów) dotyczących walorów turystycznych danego terenu, jego osobliwości przyrodniczych, form ochrony przyrody itp..). Promocja tradycyjnej i regionalnej kuchni oraz serwowanie potraw z produktów ekologicznych.

87 PROGRAM UNII EUROPEJSKIEJ dotyczący ochrony przyrody NATURA 2000
Program mający na celu ochronę cennych obszarów przyrodniczych. Podstawę do wyboru terenów stanowią przyjęte przez Unię Europejską dwie dyrektywy – ptasia i siedliskowa.

88 NATURA 2000 Obszary Natura 2000 to tereny
najważniejsze dla zachowania zagrożonych lub bardzo rzadkich gatunków roślin, zwierząt czy charakterystycznych siedlisk przyrodniczych, mających znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych Europy. Od początku wyznaczania sieci Natura 2000 budzi ona wiele kontrowersji i obaw, np. spowolnienie rozwoju gospodarczego.

89 NATURA 2000 Jednym z ograniczeń dla działalności
gospodarczej na obszarach objętych „siecią” jest konieczność zachowania chronionej populacji czy siedliska w stanie nie gorszym niż w chwili wyznaczenia obszaru. Planowane inwestycje muszą zostać poddane ocenie oddziaływania na środowisko np. budowa dróg, hoteli itp.

90 NATURA 2000 gospodarczego i zachowania wartości
Zadanie pogodzenia rozwoju gospodarczego i zachowania wartości przyrodniczych wymaga mądrego zarządzania, a dobrze prowadzone i realizowane zasady gospodarowania na obszarach sieci Natura pozwalają na ochronę zasobów przyrodniczych przy zaangażowaniu społeczności lokalnych.

91 Tereny Podkarpacia ujęte w sieci Natura 2000
W sumie jest ich 62, o powierzchni ponad 740 tys. ha. Stanowi to 33% powierzchni woj. podkarpackiego (większa część terenów górskich), jak: Bieszczady i Beskid Niski oraz Góry Sanocko-Turczańskie.

92 Tereny Podkarpacia ujęte w sieci Natura 2000
Fragment Pogórza Przemysko-Dynowskiego; część Kotliny Sandomierskiej (Płaskowyż Kolbuszowski i Tarnogrodzki); część Równiny Biłgorajskiej; praktycznie całe Roztocze w granicach województwa.

93 EKOLOGIA - pojęcie, zadania
Ekologia - dziedzina nauk przyrodniczych badająca wzajemne stosunki pomiędzy organizmami żywymi (lub ich grupami), a  otaczającym je światem zewnętrznym – środowiskiem. Ekologia to nauka o strukturze i funkcjonowaniu żywej przyrody. Cechą charakterystyczną ekologii ogólnej jest zainteresowanie strukturą i  funkcjonowaniem układów powyżej poziomu pojedynczego organizmu, np. populacja, biocenoza, biosfera.

94 EKOLOGIA - pojęcie, zadania
Duże praktyczne znaczenie, ze względu na wzrastające zagrożenie środowiska życia człowieka, posiada ekologia środowiskowa (sozologia), zbliżająca ekologię do nowocześnie ujmowanej geografii, a  także ekologia człowieka. Główną zasadą ekologii jest jedność organizmu ze środowiskiem

95 EKOLOGIA - pojęcie, zadania
ekologia (gr. oíkos - dom, siedlisko, gospodarowanie + logos - nauka), biol nauka o  siedlisku oraz przystosowaniu się do niego organizmów, wzajemnych zależnościach pomiędzy nimi. Współcześnie dotyczy także ochrony środowiska naturalnego

96 Ekologia jest dziedziną nauki o charakterze interdyscyplinarnym
EKOLOGIA - termin Termin ekologia wprowadził do nauki w 1869 r. niemiecki zoolog Ernest Haeckel. Ekologia jest dziedziną nauki o charakterze interdyscyplinarnym

97 EKOLOGIA - patron w kategoriach ekologicznych
Prekursorem myślenia w kategoriach ekologicznych był św. Franciszek z Asyżu, ogłoszony 1 listopada r. przez Jana Pawła II patronem ekologów (w rocznicę jego urodzin w Asyżu).

98 ZADANIA EDUKACJI EKOLOGICZNEJ
EDUKACJA EKOLOGICZNA (popularyzacja wiedzy o procesach przyrodniczych, ich wpływie na życie społeczeństw oraz o ochronie środowiska). 2. PODNOSZENIE ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ (zdolność do zdawania sobie sprawy z własnego zachowania i konsekwencji).

99 Świadomość ekologiczna
Według D. Cichego „świadomość ekologiczna rozumiana jest jako obszar świadomości społecznej odniesionej do sfery środowiska przyrodniczego”. Świadomość ekologiczna to specyficzny wyraz stosunku człowieka do przyrody: współbrzmienie, współodczuwanie, współdecydowanie.

100 ZADANIA EDUKACJI EKOLOGICZNEJ W TURYSTYCE
Rozwój turystyki zależy od atrakcyjności środowiska. Organizatorzy turystyki powinni mieć świadomość, że dobrze zachowane środowisko przyrodnicze oraz dziedzictwo kulturowe są dla turystyki bezcenne (powietrze, woda, fauna i flora oraz zabytki historyczne, etniczne, sakralne itp.).

101 ZADANIA EDUKACJI EKOLOGICZNEJ W TURYSTYCE
Funkcja kształtowania świadomości ekologicznej współczesnej turystyki nabiera coraz większego znaczenia i sprowadza się do podjęcia trzech ogólnych problemów: Zachowanie jakości środowiska przyrodniczego  i   społecznego to najważniejsze zagadnienie  współczesnego życia;

102 ZADANIA EDUKACJI EKOLOGICZNEJ W TURYSTYCE
2. Turyści, organizatorzy i świadczący usługi turystyczne  powinni mieć właściwy stosunek do narastających  współcześnie problemów środowiska; 3. Należy zmniejszyć różnice między świadomością  ekologiczną, a postępowaniem ekologicznym podmiotów   turystyki.

103 E k o r o z w ó j „Zrównoważony rozwój to
rozwój, który zaspokaja potrzeby obecne, nie zagrażając możliwościom zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń”. Opiera się na dwóch podstawowych pojęciach:

104 EKOROZWÓJ „Edukacja dla rozwoju zrównoważonego
to działanie podejmowane przez całe życie, to wyzwanie dla każdego z nas, dla instytucji i całych społeczeństw, by na życie patrzeć z perspektywy jutra jako dnia, który należy do nas wszystkich, albo…. nie będzie należał wcale”.

105 SOZOLOGIA – pojęcie, zadania
Sozologia - dziedzina wiedzy opisująca zmiany w  środowisku przyrodniczym (np. zanieczyszczenie wód, powietrza i  gleby), zachodzące zwłaszcza pod wpływem czynników postępu technicznego.

106 Sozologia – pojęcie, zadania
sozologia - (gr. sodzo lub sozo - chronię, ratuję logos - nauka), biol nauka o  zagrożeniach środowiska naturalnego oraz o metodach ich eliminacji lub ograniczania.

107 Sozologia – pojęcie, zadania
Twórcą terminu sozologia (1962 r.) jest W. Goetel Walery Goetel ( ), taternik, narciarz, działacz sportowy i turystyczny, geolog. W latach rektor Akademii Górniczej w Krakowie, członek PAN.

108 Ś R O D O W I S K O ATMOSFERY, HYDROSFERY i BIOSFERY.
Środowisko przyrodnicze - ogólny termin oznaczający trójwymiarową powłokę kuli ziemskiej, stanowiącą miejsce przenikania się: LITOSFERY, ATMOSFERY, HYDROSFERY i  BIOSFERY.

109 Ś R O D O W I S K O Środowisko przyrodnicze jest miejscem zachodzenia wszystkich procesów geograficznych. Składa się z  komponentów: budowy geologicznej (geologia - gleby), klimatu i stosunków wodnych (hydrologia), rzeźby terenu (krajobraz), szaty roslinnej (flora) i  świata zwierzęcego (fauna).

110 Ś R O D O W I S K O przyrodniczych i antropogenicznych
Środowisko to ogół elementów przyrodniczych i antropogenicznych (przyrody martwej i   ożywionej, pozostających w stanie naturalnym lub przekształconym przez człowieka), tworzących otoczenie, w  którym żyje człowiek.

111 Ś R O D O W I S K O Definicja encyklopedyczna: „Środowisko jest to ogół czynników abiotycznych (środowisko fizyczne), biotycznych (środowisko biologiczne) oraz społeczno-ekonomicznych (środowisko społeczne), mających bezpośrednie znaczenie dla życia i rozwoju organizmów żywych i społeczności ludzkich”.

112

113 Ś R O D O W I S K O - ochrona Ochrona środowiska - „działania lub
zaniechanie, zmierzające do ochrony elementów przyrodniczych: wód, powietrza i  gleby, a  także krajobrazu, znajdujących się zarówno w  stanie naturalnym, jak i  zmienionym przez człowieka”. Zachowanie lub przywrócenie równowagi przyrodniczej niezbędnej dla egzystencji człowieka.

114 OCHRONA Ś R O D O W I S K A Ochrona środowiska przyrodniczego
stanowi trzeci - po zachowaniu pokoju i zapewnieniu żywności - główny problem wymagający rozwiązania przez społeczność światową. Zagrożenie środowiska przeistoczyć się bowiem może w dramatyczną rzeczywistość, jeżeli ludzie nie zrozumieją, że konieczne jest tworzenie nowej globalnej cywilizacji opartej na ekoetyce (i ekoturystyce).

115 ORGANIZACJA OCHRONY ŚRODOWISKA
ochrona przyrody, gospodarka wodna i ochrona przeciwpowodziowa, ochrona lasów i gospodarka leśna, gospodarowanie zasobami mineralnymi, w tym przyznawanie koncesji na prace badawcze i wydobywanie kopalin.

116 Zanieczyszczenie środowiska
rozumiemy jako „stan środowiska wynikający z wprowadzania do powietrza, wody lub gleby, substancji stałych, ciekłych lub gazowych lub energii w takich ilościach i takim składzie, że: może to ujemnie wpływać na zdrowie człowieka, przyrodę ożywioną, klimat i glebę, wodę lub powodować inne niekorzystne zmiany, np. korozję metali”.

117 Źródła zanieczyszczeń
źródła naturalne (np. wulkany, erozja wietrzna skał, pył kosmiczny, pożary lasów) lub sztuczne (antropogeniczne – spowodowane działalnością człowieka), które następuje „w wyniku niezamierzonej, ale systematycznej działalności człowieka, polegającej na ciągłej emisji czynników degradujących środowisko lub jest następstwem awarii będącej przyczyną nagłego uwolnienia zanieczyszczeń”.

118 Źródła zanieczyszczeń
Przemysł chemiczny i energetyczny, Przemysł wydobywczy, Motoryzacja, Rolnictwo.

119

120 Rodzaje zanieczyszczeń środowiska
Substancje gazowe, stałe i ciekłe. Punktowe (ściekowe, kopalniane, z elektrowni cieplnych, mogilniki, składowiska odpadów, promieniowanie). Liniowe (wzdłuż szlaków komunikacyjnych, linie energetyczne, rurociągi itp.). Obszarowe (z rolnictwa, sady, lasy, odpady przemysłowe, komunalne).

121 Zanieczyszczenie powietrza, wody (podziemne,
lądowe, atmosferyczne, mórz i oceanów) i gleby. W morzach i oceanach plamy ropy naftowej i olejów opałowych. Zanieczyszczenie hałasem to zanieczyszczenie spowodowane dużą emisją hałasu przez urządzenia mechaniczne np. maszyny budowlane, środki transportu – takie jak samoloty, samochody, głośniki nadające muzykę w miejscach publicznych, itp. Jest typowe dla środowiska miejskiego.

122 Skażenie środowiska przyrodniczego (głównie powietrza, wody
to „zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego (głównie powietrza, wody i gleby), albo organizmu ludzkiego i zwierzęcego toksycznymi związkami chemicznymi, promieniotwórczymi materiałami lub zakaźnymi biologicznymi czynnikami, bez względu na ich rodzaj i czas ich oddziaływania”.

123 Pierwiastki promieniotw.: rad, polon, pluton, uran.
Skażenie środowiska – prowadzi do całkowitego zniszczenia normalnej struktury danego układu. Następuje najczęściej na skutek wypadków np. radiologicznych (najczęściej tam, gdzie materiały radioaktywne są używane, składowane lub transportowane). Przykłady: awarie elektrowni atomowych, wyciek substancji żrących, odpady szpitalne, laboratoria badawcze (mikrobiologiczne) itp. Pierwiastki promieniotw.: rad, polon, pluton, uran.

124 Skażenie promieniotwórcze
obejmuje zanieczyszczenie powietrza, wody, gleby, ciała ludzkiego, przedmiotów itp. substancjami promieniotwórczymi. Występuje w wyniku wybuchu jądrowego, awarii reaktorów jądrowych, podczas pracy w laboratorium radiochemicznym. Jest bardzo groźne dla zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt. Skażenie promieniotwórcze usuwa się metodami mechanicznymi i chemicznymi.

125 Skażenie gleb (i wody) polega na zmianie składu gleby (i wody) na skutek osadzania na jej powierzchni związków emitowanych przez zakłady przemysłowe, pojazdy i wchłaniania zanieczyszczeń atmosferycznych i powierzchniowych w głąb profilu glebowego przez wody opadowe. Powoduje to zahamowanie obiegu składników mineralnych i organicznych oraz zmianę właściwości biochemicznych gleb (siarka, fluor, ołów, cynk, mangan, miedź, kadm) i pierwiastki promieniotwórcze.

126 Skażenie żywności bywa niezamierzone lub celowe.
Polega na wprowadzeniu do żywności substancji chemicznych lub promieniotwórczych, a także mikroorganizmów chorobotwórczych. Technologia konserwacji żywności dopuszcza w Polsce działanie promieniowania jonizującego (unieszkodliwienie znajdujących się w żywności drobnoustrojów, wirusów, owadów, powstrzymanie kiełkowania warzyw, dojrzewania owoców, gnicia itp..).

127 Codzienne czynności często nie są wolne od kontaktu z promieniowaniem
jonizującym. Palenie papierosów, ogrzewanie gazem (gotowanie), używanie nawozów fosforowych i oglądanie telewizji kolorowej, to wszystko wiąże się z narażeniem na działanie promieniowania jonizującego.

128 Najbardziej zanieczyszczonym rejonem
w Polsce jest Wyżyna Śląska. Jest to spowodowane dużym zagęszczeniem przemysłu (silne zanieczyszczenia powietrza i zmniejszone natężenie promieniowania słonecznego, a zwiększone zachmurzenie). W Górnośląskim Okręgu przemysłowym na 1 km² opada ok t pyłów rocznie. Zgodnie z przyjętymi normami wskaźnik ten nie powinien przekraczać 200 t na km².

129 Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom
Działania, które należy podjąć by przeciwdziałać zanieczyszczeniom środowiska naturalnego to: Recykling (i segregacja odpadów). Zmniejszenie emisji dwutlenku węgla, siarki, pyłów do atmosfery (nowoczesne technologie). Ograniczenie wydobycia paliw kopalnych. Promowanie odnawialnych źródeł energii (elektrownia słoneczna, wiatrowa itp.). Produkcja towarów nadających się do powtórnego użytku.

130 B I O S F E R A Pojęcie biosfery i jej elementy Ogólna charakterystyka
elementów biosfery: Atmosfera Litosfera Hydrosfera

131 B I O S F E R A zamieszkana przez organizmy żywe.
Biosfera - strefa kuli ziemskiej zamieszkana przez organizmy żywe. To  wszystkie biocenozy znajdujące się na powierzchni kuli ziemskiej. Pojęcie to zostało wprowadzone przez geologa Eduarda Suessa w roku 1875 r.

132 B I O S F E R A część atmosfery – troposfera i stratosfera),
Obejmuje ona powierzchnię Ziemi (granicę trzech elementów): zewnętrzną część skorupy ziemskiej - litosferę (ok. 3 m w głąb – gleby i skały), powłokę gazową okalającą Ziemię (dolna część atmosfery – troposfera i stratosfera), zasoby wodne naszej planety, czyli hydrosferę.

133 B I O S F E R A niekiedy planetą wody, ponieważ woda pokrywa
Ziemia nazywana jest niekiedy planetą wody, ponieważ woda pokrywa większą część jej powierzchni, tj. ok. 70%

134 A T M O S F E R A Atmosfera stanowi zewnętrzną, gazową
strefę Ziemi. W składzie pionowym atmosfery wyróżnia się 6 warstw: troposfera, stratosfera, mezosfera, termosfera, jonosfera i egzosfera.

135 L I T O S F E R A skał, czyli zespołów mineralnych.
Skorupa ziemska jest zbudowana ze skał, czyli zespołów mineralnych. Wśród skał wyróżnia się trzy główne grupy genetyczne: magmowe, metamorficzne, i osadowe.

136 L I T O S F E R A element budujący skorupę ziemską, zaś
Skały magmowe stanowią podstawowy element budujący skorupę ziemską, zaś udział skał wtórnych, tj. osadowych i metamorficznych w  całości litosfery jest podrzędny.

137 HYDROSFERA I WODY PODZIEMNE
Wszystkie wody występujące bezpośrednio na powierzchni ziemskiej, czyli tzw. wody powierzchniowe tworzą h y d r o s f e r ę.

138 HYDROSFERA I WODY PODZIEMNE
Prawie 98% stanowią wody mórz i oceanów zajmujących ponad 70% całej powierzchni Ziemi.

139 HYDROSFERA I WODY PODZIEMNE
Pozostała ilość, tj. ok. 2% przypada na wody lądowe: jeziora, rzeki, morza wewnętrzne, lądolody, lodowce i śniegi.

140 HYDROSFERA I WODY PODZIEMNE
Średnia głębokość mórz i oceanów wynosi w przybliżeniu m, a  maksymalnie ponad 11 000 m (Rów Mariański na Oceanie Spokojnym - ciśnienie rzędu 1000 atmosfer). Wyróżnia się wody słone i słodkie oraz wody podziemne i  atmosferyczne.

141 E K O S Y S T E M

142 Ekosystem stanowi największą jednostkę
Ekosystem to jedno z podstawowych pojęć w ekologii. Termin ten został sformułowany przez brytyjskiego ekologa Arthura Tansley’a w 1935 roku. Stanowi  skrót  od  angielskich  słów  ecological  system Ekosystem stanowi największą jednostkę funkcjonalną biosfery.

143 CECHY EKOSYSTEMU I BIOCENOZY Na ekosystem składają się dwa składniki:
biocenoza - czyli ogół gatunków występujących na danym obszarze powiązanych ze sobą w jedną całość różnymi zależnościami (element żywy ekosystemu). 2. biotop - czyli nieożywione elementy obszaru, jak: podłoże, woda, powietrze (czyli środowisko zewnętrzne).

144 FUNKCJONOWANIE EKOSYSTEMU
Elementami abiotycznymi są:    woda,     gleba,     gazy atmosferyczne (tlen, azot, dwutlenek węgla),     rzeźba terenu,     klimat,     temperatura.                                      Tworzą one biotop, czyli nieożywioną część ekosystemu.  

145 BIOCENOZA Biocenozy naturalne (np. biocenozę
Wyróżniamy: Biocenozy naturalne (np. biocenozę morza, rzeki, jeziora, sawanny, torfowiska, lasu, łąki), w powstanie których człowiek nie ingerował. Biocenozy sztuczne (np. biocenozę stawu hodowlanego, pola, sadu, pastwiska, parku, ogrodu), w powstaniu których uczestniczył człowiek.

146 fitocenoza - organizmy roślinne, zoocenoza - organizmy zwierzęce,
BIOCENOZA Biocenozę tworzą: fitocenoza - organizmy roślinne, (PRODUCENCI) zoocenoza - organizmy zwierzęce, (KONSUMENCI) drobnoustroje (DESTRUENCI) .

147 FUNKCJONOWANIE EKOSYSTEMU
Każdy naturalny ekosystem stanowi układ otwarty i funkcjonuje dzięki przepływowi energii i krążeniu materii. Najważniejszym źródłem energii w ekosystemach jest energia słoneczna. Energia przepływa jednokierunkowo strumieniem w układzie otwartym, natomiast materia krąży w ekosystemie w obiegu zamkniętym.

148 Struktura (rodzaje) ekosystemów
Ekosystemy wodne (np. oceany, morza, rafa koralowa, rzeki, jeziora). Ekosystemy lądowe (las, dżungla, pustynia, łąka, pole, jaskinia). Ekosystemy wodno-lądowe (bagna, torfowisko).


Pobierz ppt "TURYSTYKA A ŚRODOWISKO NATURALNE"

Podobne prezentacje


Reklamy Google