Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl.

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl."— Zapis prezentacji:

1 Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

2 EGZYSTENCJALIZM GŁÓWNI PRZEDSTAWICIELE Myśliciel, August Rodin [E. Wójcicka - Romaniuk] edukacja filozoficzna, gimnazjum, EGZYSTENCJALIZM - GŁÓWNI PRZEDSTAWICIELE - M. HEIDEGGER, K. JASPERS, J. P. SARTRE, G. MARCEL, A. CAMUS – lekcja 56

3 EGZYSTENCJALIZM Egzystencjalizm to prąd filozoficzny związany przede wszystkim z Kierkegaardem, Jasperem, Heideggerem, Sartre΄em, Marcelem. Mieli oni co prawda zróżnicowane poglądy na religię, politykę i filozofię, jednak uwaga wszystkich koncentrowała się wokół problematyki jednostki ludzkiej. Egzystencjalizm jako filozofia nie jest więc kierunkiem jednorodnym. Zazwyczaj wyróżnia się dwa nurty: chrześcijański, teistyczny (G. Marcel, K. Jaspers), oraz laicki, ateistyczny (J. P. Sartre, A. Camus, S. de Beauvoir, M. Heidegger). Heidegger, Sartre G. Marcel, K. Jaspers, A. Camus

4 MARTIN HEIDEGGER Martin Heidegger (1889 – 1976) – filozof niemiecki. Studiował na uniwersytetach we Fryburgu i Marburgu pod kierunkiem Edmunda Husserla oraz Henryka Rickerta. Na początku rządów nazistowskich w Niemczech był członkiem NSDAP i na prośbę władz rektorem Uniwersytetu we Fryburgu, szybko jednak wycofał się z działalności publicznej (jego wystąpienia z tamtych latach jednak budzą nadal gorące spory i dyskusje). Martin Heidegger unikał wypracowanego języka filozofii, stworzył własny, pełen trudnych neologizmów. Ponieważ pisał dziwacznie i ciemno, egzystencjalizm w jego wydaniu wydawał się być filozofią zagadkową i zrozumiałą tylko dla wtajemniczonych. Heidegger siedzi przy stole, oznaczony symbolem x. Heidegger

5 MARTIN HEIDEGGER Martin Heidegger odrzucał nazwę "egzystencjalizm", choć to właśnie jego dziełem było sformułowanie centralnej koncepcji egzystencjalizmu, że istnienie (egzystencja) poprzedza istotę (esencję). Nie przeszkadza to jednak powszechnemu przekonaniu, że Heidegger jest głównym przedstawicielem egzystencjalizmu. Niewątpliwie przyczynił się do tego fakt, że Sartre uznał go za swojego nauczyciela, a heideggerowskie terminy, takie jak "egzystencja", czy "autentyczność" znalazły się na centralnym miejscu w słowniku egzystencjalistów. Martin Heidegger i Hanna Arendt Martin Heidegger

6 MARTIN HEIDEGGER Główne dzieło Heideggera to Sein und Zeit /Bycie i czas/ (1927). Zajmował się w nim głównie sensem bytu i analizą ontologiczną ludzkiej egzystencji. Istotą ludzkiej egzystencji jest to, że poprzedza esencję (w tym naturę ludzką) oraz implikuje pewien stosunek do samego siebie. Człowiek może własną egzystencję afirmować, albo ją potępić. Istotą ludzkiej egzystencji jest również zespolenie ze światem innych ludzi oraz jego nakierowanie ku śmierci, będącej nieodwołalnym końcem. Wszystko, co trwałe jest wymysłem człowieka, jest on otoczony przez nicość. Heidegger

7 MARTIN HEIDEGGER Heidegger w swojej filozofii nawiązuje przede wszystkim do Kierkegaarda i Schelera. Punktem wyjścia jest dla niego zagadnienie bytu jako treści konkretnej egzystencji, a zwłaszcza egzystencji ludzkiej, w której byt ma być wyrazem określającym byt egzystencji. W związku z tym egzystencja może być poznawana tylko i wyłącznie przez analizę struktury faktów egzystencji, a nie przez to, co zwykło się nazywać istotą egzystencji. Wszystkiemu, co człowiek robi, jego myślom, pragnieniom, skłonnością i czynom towarzyszy troska o swoją, ze wszystkich stron zagrożoną egzystencją. Jest to troska podyktowana trwogą przed końcem własnej egzystencji, przed nieodwołalną śmiercią. Grób Heideggera

8 KARL JASPERS Karl Theodor Jaspers (1883 – 1969), niemiecki psychiatra i filozof. W 1909 roku ukończył studia medyczne i rozpoczął pracę w szpitalu psychiatrycznym w Heidelbergu. Nie podobało mu się ówczesne podejście badawcze do chorób psychicznych, postanowił opracować własne metody badań w dziedzinie psychiatrii. W 1913 podjął tymczasową pracę jako wykładowca psychologii na uniwersytecie w Heidelbergu – okazało się jednak, że pozostał tam na dobre i nigdy nie powrócił do praktyki klinicznej. poświęcił się filozofii, rozwijając zagadnienia, którymi zajmował się jako psychiatra. W tej dziedzinie zyskał szerokie uznanie nie tylko w Niemczech ale w całej Europie. Karl Theodor Jaspers

9 KARL JASPERS Przedmiotem filozofii jest według niego byt, ale nie w znaczeniu obiektywnym i niezależnym od świadomości ludzkiej, ponieważ ona określa wszystko, co obiektywne. Dlatego pojęcie bytu ma u Jaspersa potrójne znaczenie: 1) obiektywne, jako coś, co posiada swoją egzystencję (świat), 2) subiektywne, jako egzystencja w sobie, niezależna od takiej czy innej egzystencji konkretnej, 3) transcendentalne, wyrażające całokształt egzystencjalności. Prawdziwy byt odnajduje się dopiero w egzystencji transcendentalnej. JASPERS

10 KARL JASPERS Przyjmując byt za swój przedmiot, filozofia egzystencjalna pragnie dać dynamiczny obraz rzeczywistości, ujmowanej w zakresie jej powszechnej i zarazem jednostkowej możliwości egzystencjalnej, dzięki czemu przedmiot zbliżyłby się do podmiotu. Niekończącymi się etapami tej ewolucji są poszczególne sytuacje egzystencjalne w postaci cierpienia, walki czy śmierci, w których historycznie realizuje się egzystencja ludzka. Okazuje się bowiem, że wszystko w ludzkiej egzystencji jest zawodne: wolność, wszelkie wartości i sama egzystencja. Dlatego cała filozofia jest, według Jaspersa sztuką albo umiejętnością umierania, filozofia w jego rozumieniu nie jest nauką, lecz wiedzą, i techniką na usługach jednostki, realizującej swoją kosmiczno-indywidualną i historycznie transcendentalną egzystencję.

11 JEAN PAUL SARTRE Jean Paul Sartre (1905-80) - francuski filozof, powieściopisarz, dramaturg, krytyk literacki i publicysta, wypowiadający się zarówno w dziełach filozoficznych, jak też w powieściach i sztukach scenicznych. Studiował w Paryżu, krótko słuchał w Niemczech Husserla. Heideggera poznał przez książki, osobiście nigdy się z nim nie spotykał. Powszechnie uważany za współtwórcę egzystencjalizmu. Za istotę indywidualnej, ludzkiej egzystencji uważał wolność, podejmował próby dialogu z marksizmem, a nawet jego syntezy, następnie zbliżył się do anarchizującej skrajnej lewicy. Podczas studiów na Sorbonie w 1929 roku poznał Simone de Beauvoir i związał się z nią na całe życie. W latach 50-tych i 60-tych wywarł wieki wpływ na środowisko intelektualistów francuskich, w 1964 otrzymał literacką Nagrodę Nobla, której nie przyjął. Jean-Paul Sartre i Simone de Beauvoir

12 JEAN PAUL SARTRE Egzystencjalizm Sartre'a skłania ludzi do zrozumienia, że "liczy się tylko rzeczywistość, natomiast marzenia, oczekiwania, nadzieje pozwalają zdefiniować człowieka jedynie jako marzenie zwodnicze, nadzieje poronione, oczekiwanie bezużyteczne". Na pocieszenie Sartre podpowiada, że człowiek realizuje się do końca życia, nie należy więc się załamywać, lecz szukać nowej drogi. Egzystencjalizm określa jako doktrynę optymistyczną, uznaje bowiem, że przeznaczenie człowieka zawarte jest w nim samym. Egzystencjalizm jest jedyną teorią, która nadaje człowiekowi godność, jedyną, która nie robi z niego przedmiotu. Człowiek nie ma wpływu na to, kim się urodzi, do jakiej nacji będzie należał, jaki będzie jego kolor skóry czy też jakie posiada zdolności. Zostaje wrzucony w istnienie, które może uznać lub odrzucić. Z nicości ma szansę dopiero stać się kimś. Na razie odczuwa jedynie mdłości, które nie są dolegliwością żołądkową a odczuciem ontologicznym potwierdzającym istnienie bytu. One to odkrywają bohaterowi absurdalność własnego istnienia, którego nic nie jest w stanie usprawiedliwić. To istnienie cechuje wolność i świadomość. Sartre

13 JEAN PAUL SARTRE Podstawą jego filozofii jest koncepcja bytu. Każdy byt, o ile jest bytem, posiada zamkniętą w sobie aktualność. Byt jest tym, czym jest. Podstawą jego filozofii jest koncepcja bytu. Każdy byt, o ile jest bytem, posiada zamkniętą w sobie aktualność. Byt jest tym, czym jest. Egzystencji bytu nie warunkuje żadna jego istota, której w ogóle nie ma. Byt stanowi zamkniętą w sobie całość i wyklucza wszelką możliwość związków z innymi bytami. Poza tym bytem zamkniętym w sobie istnieje w świecie byt świadomy siebie i dla siebie. Postępowanie i działanie pogrąża człowieka w ciągłej niepewności jako skutku unicestwiania się i wynikającej stąd trwogi. Troska i trwoga są dla człowieka ciężarem i zarazem ratunkiem, ponieważ zmuszają go do wysiłku i szukania ochrony przed zagładą. Z tej pierwszej tendencji wynika druga, wyrażająca się we współegzystencji z innymi ludźmi. Wszystko zatem sprowadza się do unicestwiania, z którego próbuje znaleźć wyjście trzecia tendencja moralna. Człowiek pozbawiony norm i wartości, zagrożony w bycie w sobie i w bycie dla drugiego, pragnie wyjść poza czy ponad siebie, być czymś więcej niż jest. Być w sobie i dla siebie, swoim początkiem i swoim ostatecznym celem, stanowi ostateczny sens ludzkiego życia. Ale wtedy człowiek byłby Bogiem, Boga jednak nie ma i poza sobą nic innego człowiek nie znajduje, opuszczony, samotny tkwi w swojej nicości i tonie w absurdzie własnej egzystencji.

14 JEAN PAUL SARTRE Zarzucano mu, że jest to filozofia skrajnego pesymizmu, wynikającego z uznania absurdu za prawo i podstawową normę ludzkiego życia, że nie dostrzega jasnych stron życia człowieka, umniejsza wartość ludzkich uczuć, pozbawia człowieka oparcia w religii, pozostawia go samemu sobie. Dając ludziom wolność, stawia ich przed trudnym zadaniem podejmowania decyzji i ponoszenia konsekwencji za całą ludzkość. Sartre

15 GABRIEL MARCEL Gabriel Honoriusz Marcel (1889 – 1973) francuski filozof, myśliciel religijny, wykładowca, dramaturg, krytyk literacki. W roku 1914 opublikował artykuł pod tytułem Existence et objectivité, w którym przedstawił istotne tezy swej filozofii, w tym samym roku powstała pierwsza część Dziennika metafizycznego, opublikowanego w całości w roku 1927. Stanowi on główne dzieło autora, tak różnorodne i wielowątkowe, że nie sposób ująć je w schemat czy system. Jest ono fundamentem jego myśli, nieustannie kontynuowane i rozwijane przez całe jego życie. G. Marcel

16 GABRIEL MARCEL G. Marcel jest przeciwnikiem filozofii uprawianej akademicko, pojętej jako system, ustabilizowanej w swym charakterze. Dlatego radykalnie sprzeciwiał się wszelkim izmom. Dokonał rozróżnienia na dwa typy filozofowania: statyczny i dynamiczny. Pierwszy typ określił jako myśl pomyślaną, co oznacza, systematyczną i abstrakcyjną filozofię, która trwa w przeżytych formułach. Opowiedział się za filozofią konkretną, filozofią myśli myślącej, która uwzględnia konkretne sytuacje człowieka, podejmuje zagadnienia integralnie związane z życiem ludzkim, i jedynie podprowadza do odpowiedzi, a nie daje gotowych i chwilowych rozwiązań. G. Marcel z wnukami

17 GABRIEL MARCEL Filozofia konkretna Marcela stała się w ten sposób filozofią ludzkiej egzystencji. Punktem wyjścia jego filozofii jest fundamentalny fakt ludzkiej egzystencji, ale nie pojęty przedmiotowo w ramach systemu, lecz jako świadome istnienie człowieka zaangażowanego w swe życie. W związku z tym analizował różne stany ludzkiej egzystencji w relacji do życia jak: wolność, wiarę, nadzieję, miłość, wierność, działanie itp. Centralnym przedmiotem zainteresowania filozofii uczynił osobę ludzką. Filozofia Marcela odwołuje się do doświadczenia jako fenomenologicznego opisu sytuacji umożliwiających człowiekowi kontakt ze światem, które stanowi jej punkt wyjścia. Takie pojmowanie doświadczenia miało wpływ na jego koncepcję człowieka. Marcel określa go jako wędrowca – homo viator, ustawicznie zdążającego do pełni człowieczeństwa i partycypującego w trudach życia. Opisuje relacyjny wymiar osoby ludzkiej. Drugi człowiek jest (…) tym, na którym ja powinienem się oprzeć, aby stawać się sobą. Drugi jest więc dla mnie darem, a nie – jak to jest u Sartrea – zagrożeniem.

18 GABRIEL MARCEL Podkreśla wagę aktualnej sytuacji historycznej i socjalnej, która sprawia, że filozofia jest nieustannym procesem, różnym od zamkniętych schematów. Określa się jako chrześcijański sokratyk, który rozumie filozofię jako myśl pytającą. Wprowadza rozróżnienia, m.in. na istnienie i posiadanie, problem i tajemnicę, pomiędzy którymi zachodzą różnice nie tylko fenomenologiczne ale również ontologiczne. Ignorowanie tych różnic może prowadzić do katastrofalnych skutków. Wiara, nadzieja i miłość, jak również wolność, świadectwo, posiadają w interpretacji Gabriela Marcela wydźwięk ontyczny, zogniskowany na ludzkiej egzystencji. Stąd też stanowią czynnik rozwojowy człowieka, pogłębiają jego byt umożliwiając doświadczenie transcendencji włączonej, z samej natury, w samo centrum ludzkiej egzystencji. G. Marcel

19 GABRIEL MARCEL Przedmiotem filozofii są według Marcela nie problemy, lecz tajemnice, a zatem coś bardzo osobistego i podmiotowego, a nawet ponadprzedmiotowego. Treścią tej tajemnicy, którą rozwikłać powinna filozofia, jest byt. Do bytu można się zbliżyć nie przez wyabstrahowane i ogólne obrazy pojęciowe, ale przez analizę życia duchowego i analizę związków pomiędzy ludźmi, opartych na wierności, miłości, nadziei i wierze. Marcel usiłuje zrozumieć egzystencję ludzką jako istnienie, które bez przerwy wyrasta z bytu i ustawicznie do bytu się przybliża. Zbliżając się do bytu absolutnego, człowiek wchodzi na drogę optymizmu wiary, nadziei i miłości, zajmując się natomiast wyłącznie bytem własnym, wkracza w zamknięty świat troski i trwogi przed utratą własnej duszy.

20 ALBERT CAMUS Albert Camus (1913 – 1960) powieściopisarz i eseista francuski. Studiował filozofię, a będąc w ciężkiej sytuacji materialnej imał się różnych zawodów. Po wojnie był dziennikarzem, dużo podróżował po Europie. Jego twórczość wywarła duży wpływ na filozofię XX wieku. Twierdził, że egzystencja jest absurdem pozbawionym przyczyny i celu. Człowiek absurdalny ma tworzyć siebie w całkowitej niezależności, ale nie może się spodziewać, że stworzy coś trwałego, skoro każdy człowiek musi wszystko zaczynać od nowa. A. Camus

21 ALBERT CAMUS Według Alberta Camusa wydarzenia zachodzące w świecie nie dają się ująć w jakąś zadowalającą całość i nie pozwalają w żaden sposób na odnalezienie w tym wszystkim sensu. Cały problem polega więc na tym, aby żyć, uświadamiając sobie jednocześnie, że nie ma nadziei na sens, cel czy wartości absolutne. Stąd podstawowe pytanie, na jakie musimy znać odpowiedź, według Camusa, to pytanie o to, (...) czy życie jest, czy nie jest warte trudu, by je przeżyć. Grób Alberta Camus Lourmarin, Francja

22 ALBERT CAMUS Odpowiedź na to pytanie przesądza o naszej dalszej egzystencji lub jej zaniechaniu, i takiego znaczenia nie ma żadna inna kwestia filozoficzna. Jeżeli odpowiedź będzie negatywna, to wybiera się samobójstwo, które w gruncie rzeczy jest kapitulacją w obliczu absurdu świata, chodzi raczej o to, by pomimo jego bezcelowości spróbować wytrwać.

23 ALBERT CAMUS Camus był największym literatem wśród egzystencjalistów, jego największe dzieło Dżuma weszło na stałe do kanonów światowej literatury. Jest on ponadto autorem znanych dramatów m.in. Kaligula, Nieporozumienie, Stan Oblężenia, Sprawiedliwi. Albert Camus na bankiecie noblowskim w 1957 roku.

24 EGZYSTENCJALIZM Egzystencjalizm nie jest kierunkiem jednolitym. Jedynym filozofem który łączył egzystencjalistów, był Soren Kierkegaard. Każdy egzystencjalista badał i tworzył teorie sam, indywidualnie, nie tworzyli żadnej wspólnej szkoły filozoficznej, nie zależało im też na tym, aby być twórcami nowego nurtu filozoficznego. Poza filozofami, którzy krytykowali ich i ich filozofię, zwalczały ich różnego rodzaju ruchy polityczne np. krytykowali ich marksiści, ponieważ nie dawali ludziom nadziei i nie wierzyli w ludzką siłę. Jednak mimo krytyki, poglądy egzystencjalistów zostały uznane i docenione (Nagroda Nobla dla Camusa i Sartre'a), a utwory egzystencjalistów, zmuszające a utwory egzystencjalistów, zmuszające do głębszej refleksji i zastanowienia się nad miejscem człowieka w świecie, są czytane przez kolejne pokolenia. są czytane przez kolejne pokolenia. Søren Aabye Kierkegaard

25 BIBLIOGRAFIA Borgosz J. Egzystencjalizm, Warszawa 1968.Borgosz J. Egzystencjalizm, Warszawa 1968. Coreth E., Eblen P., Haeffner G., Ricken F., Filozofia XX wieku, Kęty 2004.Coreth E., Eblen P., Haeffner G., Ricken F., Filozofia XX wieku, Kęty 2004. Kossak J., U podstaw egzystencjalistycznej koncepcji człowieka, Warszawa 1961.Kossak J., U podstaw egzystencjalistycznej koncepcji człowieka, Warszawa 1961. Kołakowski L., Pomian K. (red.), Filozofia egzystencjalizmu, Warszawa 1965.Kołakowski L., Pomian K. (red.), Filozofia egzystencjalizmu, Warszawa 1965. Kuderowicz Z., Filozofia współczesna, Warszawa 1983.Kuderowicz Z., Filozofia współczesna, Warszawa 1983. Legowicz J. Zarys historii filozofii, Warszawa 1964.Legowicz J. Zarys historii filozofii, Warszawa 1964. Tatarkiewicz W., Historia Filozofii, t.3, Warszawa 2002.Tatarkiewicz W., Historia Filozofii, t.3, Warszawa 2002.


Pobierz ppt "Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl."

Podobne prezentacje


Reklamy Google