Województwo opolskie.

Prezentacja na temat: "Województwo opolskie."— Zapis prezentacji:

1 Województwo opolskie

2 Spis treŚci Mapa i herb Informacje ciekawostki Strój ludowy legendy
kuchnia Znane osoby Zabytki opola ATRAKCJE TURYSTYCZNE WOJEWÓDZTWA bibliografia koniec Wystarczy kliknĄĆ na wybrane

3 Mapa i herb stolica

4 Informacje Nazwa województwa Stolica Powierzchnia Mniejszości narodowe
Gwara/Język Opolskie Opole 9411,87 km² Niemcy Polski Gwara śląska

5 Ciekawostki  Na Śląsku Opolskim historia splata się ze współczesnością. Ofertę turystyczną województwa wzbogacają liczne pamiątki historii. Przyjeżdżając w celach turystycznych, na pewno warto przyjrzeć się im z bliska. Niektóre z nich, jak kościół i klasztor na Górze Świętej Anny oraz otaczające go kapliczki kalwaryjskie, leżą na uczęszczanych szlakach, o niepowtarzalnych walorach przyrodniczo-krajobrazowych. Zwiedzając Opole na pewno warto zobaczyć gotycką Katedrę Świętego Krzyża, Kościół Franciszkanów, fragmenty gotyckich murów i baszt oraz zespół zrekonstruowanych kamieniczek w rynku. Wspiąć się też można po wielu schodach na szczyt Wieży Piastowskiej, tak dobrze znanej z przekazów telewizyjnych podczas festiwalu, a stanowiącej fragment dawnego zamku piastowskiego. Niepowtarzalny urok miejskiej starówki podkreśla "Opolska Wenecja" - malowniczy zakątek nad kanałem Młynówka. Prawdziwą perłą śląskiego renesansu jest Zamek Piastów Śląskich w Brzegu, urzekające dzieło włoskich architektów, znany jako "Śląski Wawel" z racji architektury krużganków i dziedzińca. Ciekawostkę stanowi renesansowy zamek w Otmuchowie słynący, z rzadkich w Europie "końskich schodów". Niezwykła architektura Nysy, dawnej stolicy biskupiego księstwa nysko-otmuchowskiego, zjednała jej miano Śląskiego Rzymu". W panoramie tego miasta dominuje monumentalna bryła gotyckiego kościoła św. Jakuba, stanowiąca jeden z najbardziej imponujących zabytków architektury sakralnej w Polsce. Równie atrakcyjnym zwłaszcza pod względem turystyczno-krajoznawczym jest Paczków, położony w pobliży Jeziora Otmuchowskiego. Posiada najlepiej zachowane fortyfikacje obronne na Śląsku, dzięki którym zyskał sławę "polskiego Carcasonne". Zwiedzając Opolszczyznę warto wybrać się także do Mosznej i zwiedzić tamtejszy zamek. Liczący 99 wież obiekt, z końca XIX wieku, znakomicie jest wkomponowany w zieleń otaczającego go, angielskiego parku.. Entuzjaści jeździectwa mogą również skorzystać z usług, znajdującej się w Mosznej, renomowanej stadniny koni. Długość turystycznych szlaków w województwie opolskim wynosi 332 km. Turystykę można uprawiać na połowie obszaru całego regionu. Okolice Gór Opawskich, Góry Świętej Anny, Jeziora Nyskiego, Otmuchowskiego i Jezior Turawskich położonych wśród pięknych lasów, przyciągają licznych turystów z kraju i zagranicy. Baza noclegowa jest bogata i zapewnia dobre warunki wypoczynku. W cieszącym się szczególnym uznaniem Jarnołtówku (obok przejścia granicznego w Konradowie) oprócz kwater prywatnych funkcjonuje wiele ośrodków wczasowych, prowadzących także usługi lecznicze. Ciekawsze obszary turystyczne Śląska Opolskiego Rejon Gór Opawskich z Kopą Biskupią m. npm. Znajduje się na granicy z Republiką Czeską w południowo - zachodniej części województwa. Po stronie polskiej zajmuje on powierzchnię ok. 30,0 km2, a główny masyw górski z Pradziadem m. npm. znajduje się po stronie czeskiej. Teren wyżynny, bogato zalesiony. Duże walory przyrodnicze tego rejonu były podstawą do utworzenia na powierzchni 4625 ha Parku Krajobrazowego Gór Opawskich. Atrakcyjność obszaru podnoszą dwa kąpieliska oraz przejścia graniczne do Czech, a także walory klimatyczne. W całym rejonie istnieją dogodne warunki do uprawiania turystyki pieszej i sportów zimowych. W zwartym kompleksie leśnym wyznaczone są szlaki turystyczne i ścieżki przyrodnicze. Rejon Jezior Otmuchowskiego i Nyskiego Obejmuje obszar doliny rzeki Nysy Kłodzkiej we wschodniej części Przedgórza Sudeckiego. Te dwa sztuczne zbiorniki wodne, w bezpośrednim sąsiedztwie, o łącznej powierzchni 40,0 km2 mają charakter wielofunkcyjny, w tym także rekreacyjny. W rejonie tym można uprawiać turystykę pobytową (weekendową), kwalifikowaną wodną m. in. żeglarstwo, wędkarstwo ( doskonałe łowiska), sporty wodne. Sprzyjają temu walory krajobrazowe i korzystne warunki klimatyczne. Atrakcyjność krajobrazową tego obszaru podnoszą wartościowe obiekty kultury materialnej występujące w Nysie, Otmuchowie i Paczkowie, które mogą być niezależnym celem turystki krajoznawczej. Wiele ośrodków wypoczynkowych nad jeziorami oraz pobliskie usytuowanie Nysy zapewnia dogodną bazę noclegową i usługową.

6 Strój ludowy Opolski strój ludowy - dawny opolski strój kobiecy składał się z mazelonki - marszczonej wełnianej samodziałowej spódnicy w ciemnym kolorze, przyszytej do lajbika - ciemnego, głęboko wyciętego stanika z sukna, bez rękawów. Spódnica była wykończona u dołu czerwoną tasiemką, nad nią naszyta była szeroka (15-20 cm) jasna wstążka. Lajbik zdobiony był szeroką wstążką przy wycięciach, przy zapięciu – kolorowym lub złotym szamerowaniem oraz na piersiach i plecach kolorowym haftem o motywach roślinnych. Pod lajbik wkładało się białą koszulkę z cienkiego płótna, z biało haftowanymi ryszkami przy rękawach długich do łokcia. Koszula wokół szyi ściągnięta była tasiemką. Kobiety nosiły fartuchy jedwabne w święta, a zapaśnice (w Prężynie) z lnianego płótna na codzień. Głowa okrywana była kolorowym czepcem, tzw. kapicą z dużą ilością wstążek opadających na plecy (w Chróścicach) lub chustką (np. w Nakle, Raszowej, Tarnowie Opolskim). W rejonie strzeleckim i kozielskim kobiety nosiły czepce koronkowe, obszyte dookoła sztywną, układaną w fałdki ryszą. Częścią stroju kobiecego była też płachta – prostokątna chusta z lnianego płótna. Narzucało się ją na ramiona i wiązało pod szyją tak, aby okrywała całą postać. Noszono ją od święta i jako okrycie przed deszczem na codzień. Związana na krzyż służyła do przenoszenia jedzenia i małych dzieci. Zawieszana na drążkach spełniała funkcję kołyski. Kobiecy strój wiejski uległ z biegiem czasu modyfikacji. Składał się ze spódnicy na lajbiku, dłuższej bluzki, jakli i fartucha. Mężatki zawsze okrywały głowy chustkami. Strój codzienny był ciemniejszy i z materiałów gorszego gatunku, niż strój świąteczny. Opolski męski strój ludowy praktycznie zupełnie zaginął. Składał się ze spodni "skórzoków", "jelenioków" w kolorze miodowym, białej koszuli z "ptokiem" pod szyją (chusteczka), granatowego kaftana z żółtymi, metalowymi guzikami i niebieskim zdobieniem "chwaściki", wysokich butów, czarnego kapelusza. DALEJ

7 Strój ludowy

8 Legendy Dalej TUNELE POD OPOLEM
Skąd wzięła się nazwa Opole? Czy prawdą jest przekazywana z pokolenia na pokolenie opowieść o pradawnym plemiennym przywódcy, który przedzierając się przez gęste lasy, niespodziewanie wyszedł na polanę i zakrzyknął: "O, pole!", w ten sposób dając nazwę osadzie? Tego się nie dowiemy, zbyt dawno te wydarzenia mogły mieć miejsce. Jednak są i młodsze tajemnice, które trudno wyjaśnić. Na przykład obecność podziemnych korytarzy pod Opolem. Sprawę badał Krzysztof Stecki, dziennikarz "Nowej Trybuny Opolskiej". Dotarł do świadków, którzy potwierdzali, że jeszcze po II wojnie światowej można było przechadzać się tajemniczymi tunelami  pod miastem. Od dworca kolejowego w kierunku ratusza, z rozgałęzieniami prowadzącymi do najważniejszych budynków. Niewykluczone, że ratusz połączony był takim przejściem z opolską katedrą, a także z zamkiem książęcym na Pasiece. Dziś zostają nam tylko opowieści świadków, które przeradzają się w legendy. Po odbudowie i rozbudowie Opola korytarzy nie da się odnaleźć. STOPY ŚWIĘTEGO WOJCIECHA Za to we wrocławskim Muzeum Archidiecezjalnym można znaleźć ważny opolski zabytek, z którym wiąże się interesująca legenda. To kamień, w którym swoje stopy odcisnąć miał święty Wojciech. Biskup praski mógł pojawić się w X wieku w Opolu, a wieść niesie, że wygłosił wówczas tak gorące kazanie, że kamień, na którym stał, rozgrzał się do czerwoności, a stopy przyszłego świętego zostawiły w nim swój odcisk. Inna związana z religijną tradycją i pochodząca z XVIII wieku legenda opowiada o diable, który nie pozwalał na wybudowanie kościoła na wzgórzu położonym niedaleko Góry Świętej Anny. Ponoć moce nieczyste każdego dnia niszczyły wznoszone przez mury kościoła. To co robotnicy ułożyli w ciągu dnia, diabeł niszczył nocą. Dlatego w końcu budowniczowie porzucili budowę. Jeszcze dziś w tym miejscu można znaleźć stare ruiny. Kościół stanął w pobliskim Szymiszowie. Dalej

9 Legendy DIABEŁ W NYSIE Inny tajemniczy kościół wznosi się na trasie między Niemodlinem a Nysą. Stoi w szczerym polu, z dala od domostw, niedaleko Sidziny. Zastanawiać może, dlaczego został wybudowany w tak nietypowej lokalizacji. Odpowiedzi na to pytanie można poszukać w legendzie, według której w XVII wieku pewien rolnik wyorał z pola krzyż. Nie wiadomo, skąd w ziemi wziął się krzyż, nie wiadomo również, dlaczego odniesiony do kościoła parafialnego krzyż wracał kilkukrotnie w to samo miejsce, gdzie został znaleziony. Uznano jednak, że to cud i dowód na to, że na polu należy wybudować kaplicę, a następnie kościół. Do dziś świątynia o białych ścianach przykuwa uwagę osób jadących do Nysy lub Niemodlina. Z Nysą wiąże się zresztą także inna interesująca legenda. Legenda o diable. Ponoć kiedyś grupa uczestników zabawy karnawałowej spotkała na ulicy księdza udającego się z ostatnią posługą do umierającego. Jeden z nich, przebrany za diabła, nie pokłonił się duchownemu. Spotkała go za to kara - maska diabła przyrosła mu do twarzy. Ani lekarze, ani egzorcyści nie byli w stanie mu pomóc. Obłożony dziwną klątwą mężczyzna był przestrogą dla wszystkich mieszkańców miasta. Od tej pory nikt w Nysie nie śmiał zlekceważyć księdza udającego się z sakramentem do chorego. DUCH KSIĘŻNICZKI Ruiny zamku w Strzelcach Opolskich to niezbyt miłe miejsce na wieczorne spacery. Głównie dlatego, że po zmroku można spotkać tam bladą zjawę młodej kobiety. Tak głosi legenda, której korzenie sięgają połowy XIV wieku. To księżniczka Elżbieta, w niektórych podaniach zwana również Agnieszką, córka księcia strzeleckiego Alberta. Wyszła ona za mąż za władcę kujawskiego, księcia Władysława Białego. Kiedy księżniczka niespodziewanie zmarła, oszalały z rozpaczy książę wstąpił do zakonu. Jednak Elżbieta, czy też Agnieszka, nie odeszła na zawsze. Jej widmo zaczęło się ukazywać na zamku. Czy to dlatego, że straciła życie w gwałtownych okolicznościach i wracała na ziemię, by żądać sprawiedliwości? Tego już się nie dowiemy. Mijają stulecia, a legenda o białej damie nawiedzającej książęcą posiadłość w Strzelcach Opolskich wciąż jest żywa. Kto ma w sobie dość odwagi, może spróbować spędzić noc w zamkowych ruinach i poszukać ducha księżniczki. Powodzenia!

10 Kuchnia DALEJ PRODUKTY MLECZNE. * Domowy ser parzony z kminkiem
* Ser domowy smażony z kminkiem, z czosnkiem, bez przypraw PRODUKTY MIĘSNE. * Krupnioki z Górek * Leberwurst drobno mielony z Górek (wątrobianka z Górek) * Leberwurst grubo mielony z Górek (pasztetowa z Górek) * Opolska rolada wołowa * Salceson biały z Górek (presswurst biały z Górek) * Salceson ozorkowy z Górek (presswurst ozorkowy z Górek) * Żymlok opolski biały * Żymloki z Górek  (bułczanka z Górek)   PRODUKTY RYBOŁÓWSTWA. * Harynki w cebulowej zołzie  WARZYWA I OWOCE.  * Jabłka odmiany „Berlepsch” * Jabłka odmiany „Grafsztynek prawdziwy” * Jabłka odmiany „Wealthy” * Kapusta kiszona z Bobrowy * Modro kapusta (kapusta czerwona) * Stara odmiana jabłoni „Książe Albrecht Pruski” * Stara odmiana jabłoni „Königin” DALEJ

11 Kuchnia WYROBY PIEKARNICZE I CUKIERNICZE. MIODY.
* Buchty śląskie, czyli kluski drożdżowe gotowane na parze * Chałwy sezamowe  * Chleb gogoliński * Kołocz śląski * Kretowina - ciasto biszkoptowe o smaku czekoladowym * Opolskie ciasteczka ze skwarek (szpyrek) * Śliszki - potrawa wigilijna * Jeż - ciasto tortowe z masą kremową z czarnej porzeczki MIODY. * Miody popielowskie z Borów Stobrawskich   GOTOWE DANIA I POTRAWY. * Germuszka (warmuszka, biermuszka) * Gołąbki z kaszy gryczanej i ziemniaków * Kartoffelsalat * Kluski śląskie (biołe kluski) * Mołcka - potrawa wigilijna * Pieróg postny ze Starych Kolni * Placki kartoflane z blachy * Siemieniotka * Ścierka opolska  * Śląski żur na maślance * Śląskie niebo * Wodzionka  NAPOJE. * Nalewka orzechowa * Piwo miodowe   INNE PRODUKTY. * Kroszonka opolska * Tej ziołowy

12 Znane Osoby DALEJ Artyści, poeci
Zofia Badura – poetka, urodzona w Opolu Michał Bajor – piosenkarz, debiutował w Opolu Krzysztof Bartnicki – tłumacz, literat Anna Brzezińska – pisarka fantasy, urodzona w Opolu Jan Fethke – reżyser filmowy, scenarzysta, pisarz esperanto, urodzony w Opolu Dowódcy i żołnierze Kaspar Colonna – oficer urodzony w Opolu Henri Le Rond– francuski generał, przewodniczący Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej, kawaler Virtuti Militari tablica poświęcona pamięci gen. Le Ronda znajduje się na pl. Wolności Hans-Joachim Schulz-Merkel – oficer urodzony w Opolu Józef Szmechta ( ) – komendant śląskiego okręgu Armii Krajowej Duchowni Antoni Adamiuk- opolski biskup pomocniczy w latach Leo Baeck – rabin, teolog, najwybitniejszy przedstawiciel judaizmu liberalnego XX wieku (zm. 1956) Andrzej Czaja – biskup, ordynariusz diecezji opolskiej od 2009 roku Konstanty Damrot – ksiądz, działacz górnośląski (zm. 1895) Sebastian Jasiński – profesor dr habilitowany, biblista Książęta książę Władysław Opolczyk – fundator klasztoru na Jasnej Górze książę Jan II Dobry – jego pomnik stoi przed budynkiem Uniwersytetu Opolskiego przy ul. Oleskiej DALEJ

13 Znane Osoby Naukowcy Peter Badura – prawnik urodzony w Opolu
Hans-Busso von Busse – architekt, nauczyciel akademicki, urodzony w Opolu Robert Garbe – pionier pruskiej konstrukcji lokomotyw, urodzony w Opolu Maurycy Horn – rektor WSP Theodor Kaluza Politycy i działacze Andrzej Diakonow Edwin von Drenkmann – prawnik, syndyk królewski (koronny) i prezes sądu w Berlinie Danuta Jazłowiecka – urzędniczka samorządowa, posłanka na Sejm i do Parlamentu Europejskiego Hans Adolf von Moltke – poseł na Sejm, dyplomata i ambasador Karol Musioł – twórca Festiwalu Polskiej Piosenki, wieloletni burmistrz Opola Sportowcy Joachim Halupczok Bernhard Kempa – piłkarz ręczny i trener, dwukrotny mistrz świata i mistrz Niemiec, urodzony w Opolu Konrad Kornek Józef Klose Miroslav Klose Inne postacie związane z Opolem Jan Adamek – powstaniec śląski i bibliotekarz Zbyszko Bednorz Antoni Czubiński Zygmunt Gorgolewski – architekt Jerzy Gurawski

14 Opole Opole jest miastem w południowej Polsce w województwie opolskim. Jedna z najstarszych osad w Polsce. Opole jest stolicą województwa opolskiego, miastem na prawach powiatu. Na opolskiej ziemi, będącej dziś częścią Niziny Śląskiej, osiedlać zaczęto się już w wiekach średnich, co przede wszystkim związane było z jej położeniem. A więc zarówno korzystnymi warunkami obronnymi, z mało dostępną, pokrytą bagnami, lewobrzeżną stroną Odry, jak i usytuowaniem na skrzyżowaniu prastarych szlaków handlowych. Pierwszy historyczny przekaz o Opolu, grodzie leżącym nad Odrą, znajduje się w zapiskach, znanych jako "Geograf Bawarski", pochodzących z połowy IX wieku. Początki Opola, miasta nad Odrą, wiążą się z osobą księcia Kazimierza, prawnuka Bolesława Krzywoustego, za czasów którego Opole uzyskało prawa miejskie (pocz. XIII wieku) i w 1283 roku awans do rangi stolicy księstwa. Wówczas obwarowany zamek na wyspie Pasiece stanowił książęcą własność. Opole, miasto na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych Europy, od najdawniejszych czasów było znaczącym węzłem komunikacyjnym w tej części kontynentu. W 1843 r. otrzymało pierwsze połączenie kolejowe z Wrocławiem, a do końca XIX wieku z wieloma innymi miastami. W XX wiek, 30-tysięczne Opole, położone wówczas na 828 ha, weszło jako silne gospodarczo miasto, z portem rzecznym w Zakrzowie, z gazownią (za sprawą Rudolfa Firlego budowniczego i pierwszego dyrektora, pierwsze latarnie Opola zapłonęły w listopadzie 1862 roku) oraz siecią wodociągów.  Tak samo jak u zarania dziejów, Opole jest dziś znaczącym węzłem komunikacyjnym. Przez jego centrum przechodzi międzynarodowa trasa E-40.

15 ZABYTKI OPOLA Fontanna na pl. Daszyńskiego Wieża Ratuszowa
Wieża Piastowska

16 Fontanna na pl. Daszyńskiego
Pomnik - fontanna z piękną, wielopostaciową grupą rzeźbiarską, już prawie sto lat zdobi plac Daszyńskiego w Opolu. Kiedy ją budowano w latach , zupełnie nowy wtedy plac, nazwany placem Fryderyka, nie byt jeszcze w pełni obudowany. Ta część miasta pomiędzy ulicami Ozimską i 1 Maja teraz właśnie, na początku XIX wieku dopiero się zabudowuje; z tego też okresu pochodzi w tej dzielnicy wiele domów w stylu secesji a także wczesnego modernizmu. Wcześniej, aż do końca XIX wieku, byty tu podmiejskie ogrody i pola. Założenie dużego zielonego placu pośród gęstej zabudowy mieszkaniowej miało charakter wyraźnie rekreacyjny; przez dziesiątki lat, również po wojnie, znajdowało się tu miejsce spokojnego, kulturalnego wypoczynku. Enklawa spokoju, prawdziwa oaza dla matek z dziećmi i nie tylko. Takie skwery, niewielkie miejsca odpoczynku w gęstej zabudowie miejskiej, powstaję w okresie silnej urbanizacji XIX wieku. Secesyjna fontanna jest dziełem berlińskiego rzeźbiarza Edmunda Gomanskyégo, którego podpis widnieje u spodu jednej z bocznych postaci. Rzeźba przedstawia boginię urodzaju Ceres (grecka Demeter) w otoczeniu córki Prosperiny (gr. Persefona), rybaka i skalnika, uosabiających opolskie rolnictwo, rybactwo i przemysł wapienniczo - cementowy. Wykuta na cembrowinie basenu sentencja, dziś niewidoczna, była apoteozą sukcesów pracy na roli i w przemyśle. Główna postać Ceres wznosi się wysoko na bogatym cokole z muszli, kształcie charakterystycznym dla stylu secesji. Aż do czasu ostatniej wojny była ona osłonięta ażurowym, kutym w miedzi, kunsztownej roboty baldachimem.

17 Wieża Ratuszowa Runęła wieczorem 15 lipca 1934 roku. Z ogromnym hukiem. Po prostu zwaliła się, pokrywając rumowiskiem całą południową część rynku. Najwięcej gruzu piętrzyło się przed dzisiejszą Melbą. Już wcześniej, po rozbiórce przylegających do wieży domów mieszkalnych, wiadomo było, że się nie utrzyma; nadwątlone pożarami średniowieczne mury, zwłaszcza te u podstawy wieży, teraz zarysowywały się i pękały. Rynek więc zamknięto, robotnicy zdążyli w ostatniej chwili uciec z budowy. Potem, kiedy już nastała cisza i opadł kurz, oczom mieszkańców ukazał się zgoła niecodzienny widok: okaleczony ratusz, bez wieży, a obok ogromne zwalisko gruzu. Na szczęście nikt nie zginął, a domy wokół rynku stały nienaruszone.

18 Wieża Piastowska Wieża zamkowa, Strażnica na Pasiece. Najstarsza w Opolu. Od siedmiuset lat góruje nad Ostrówkiem i wyspą Pasieką, znak czasu i symbol Opola. To jeden z najstarszych zabytków architektury obronnej w Polsce; zbudowana z końcem XIII wieku jako stołp zamku książęcego opolskiego księcia Kazimierza. Była wtedy budowlą ogromną i na wskroś nowoczesną, z cegły; tego materiału budowlanego wcześniej na Śląsku i w Polsce nie stosowano. Przez wieki towarzyszy zamkowi piastowskiemu na dobre i na złe. Zamek przechodził burzliwe dzieje, palił się wielokrotnie i niszczał, ale zawsze, choć z trudem, był odbudowany. A wieża trwała. Tylko jej hełm często się zmieniał. Nie pokonał jej nawet największy w historii Opola pożar w 1615 r., który zresztą wybuchł właśnie na zamku i potem strawił całe miasto.

19 ATRAKCJE TURYSTYCZNE Muzeum Wsi Opolskiej Góra Świętej Anny
Krasiejów park dinozaurów Pałac w Mosznej Zamek w Rogowie Opolskim Wapienniki w Gogolinie Marina w Krapkowicach

20 Muzeum Wsi Opolskiej Muzeum Wsi Opolskiej jest wyjątkową atrakcją województwa opolskiego. Na liczącym 10 ha terenie obsadzonym drzewami i bujną zielenią w podopolskich Bierkowicach zgromadzono budynki pogrupowane w dziewięciu zagrodach z regionu opolskiego i oleskiego. Wśród nich znajduje się wiele unikatowych obiektów, które wraz z otaczającą je przyrodą tworzą przyjazną dla zwiedzających przestrzeń. Jest to doskonałe miejsce na rodzinne spacery, podczas których można zaczerpnąć świeżego powietrza, a przy okazji zwiedzić zabytki drewnianej architektury Opolszczyzny.

21 Góra Świętej Anny Najwyższe wzniesienie grzbietu Chełma na Wyżynie Śląskiej o wysokości 408 m n.p.m. Wysokość względna mierzona od dna doliny Odry (przepływającej w odległości 6,7 km) wynosi około 220 m. Na szczycie i stokach wzgórza znajduje się wieś o tej samej nazwie.

22 Krasiejów park dinozaurów
Park Dinozaurów w Krasiejowie to piękny i nowoczesny park rozrywki, atrakcyjny dla całej rodziny, leżący ponad 20 km na wschód od Opola i 5km od Ozimka. To jeden z trzech bratnich parków wraz z Jura Parkiem Pałtów i Jura Parkiem Solec Kujawski.

23 Pałac w Mosznej zabytkowa rezydencja położona we wsi Moszna, w województwie opolskim. Jest jednym z najbardziej znanych obiektów zabytkowych na ziemi opolskiej. Od 1866 do 1945 roku był rezydencją śląskiego rodu Tiele-Wincklerów, potentatów przemysłowych.

24 Zamek w Rogowie Opolskim
Renesansowy zamek (obecnie pałac) zbudowany w XVI wieku przez ród Rogoyskich. Najstarszą część stanowią dwa renesansowe skrzydła mieszkalne z narożną basztą. Aktualnie znajduje się na terenie Rogowa Opolskiego.

25 Wapienniki w Gogolinie - 1870-1874 r.
Są to piece do wypalania wapna.

26 Marina w Krapkowicach Jest to mały port dla łódek.

27 Bibliografia http://www.potrawyregionalne.pl/280,Opolszczyzna.htm
(zdjęcie)

28 koniec Daniel Trzeszczyński I b