ZWALCZANIE TERRORYZMU

Prezentacja na temat: "ZWALCZANIE TERRORYZMU"— Zapis prezentacji:

1 ZWALCZANIE TERRORYZMU
2. Międzynarodowe uregulowania prawne w zwalczaniu terroryzmu na podstawie wybranych przykładów Maciej Milczanowski 1

2 TEMATY ZAJĘĆ Zajęcia wprowadzające - walka, wojna, zwalczanie terroryzmu, kontrowersje wokół metod zwalczania terroryzmu. Międzynarodowe uregulowania prawne w zwalczaniu terroryzmu na podstawie wybranych przykładów. Analiza przypadków – wybrane organizacje i akty terrorystyczne: Zwalczanie IRA i Al-Kaidy. Agencje wywiadowcze w walce z terroryzmem (MOSAD, CIA, MI 6, SWW). Jednostki specjalizujące się w działaniach kontrterrorystycznych (BOA, SPAT, YA’MA’M, Delta Force, SAS, GROM). Antyterroryzm w Polsce i jego instytucje. Współpraca międzynarodowa w dziedzinie zwalczania terroryzmu i tzw. miękkie metody zwalczania terroryzmu. 7. Terroryzm w II dekadzie XXI wieku.

3 W prawie międzynarodowym nie ma całościowej i powszechnie obowiązującej konwencji o zwalczaniu terroryzmu. W okresie zimnej wojny, kiedy powstawały podstawowe umowy międzynarodowe dotyczące tej problematyki, brak prawnej definicji terroryzmu był dla niektórych państw wygodny, ponieważ umożliwiał odmienne traktowanie organizacji terrorystycznych w zależności od wyznawanej przez nie ideologii.

4 „Wojna z terroryzmem” po 11 września 2001 r.
Skala ataków terrorystycznych z 11 września 2001 r. pozwala przyjąć, że mogą być one kwalifikowane jako napaść zbrojna, co legalizuje użycie przez państwo siły w samoobronie.

5 Tradycyjnie prawo do samoobrony jest powiązane ze stosunkami między państwami i uwzględnia działania podejmowane przez grupy czy jednostki w takim zakresie, w jakim istnieje możliwość przypisania ich państwu. Trzeba zauważyć, że prawne uzasadnienie interwencji w Afganistanie opierało się na wykazaniu odpowiedzialności reżimu talibów za udzielanie schronienia i wspieranie al-Qaidy.

6 Najważniejszym spośród dokumentów przyjętych na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych jest niewątpliwie Rezolucja 1373 (2001) Rady Bezpieczeństwa ONZ. Dokument ten określa ramy praktycznej współpracy państw w dziedzinie zwalczania terroryzmu międzynarodowego . Stanowi również punkt odniesienia dla wielu innych dokumentów przyjmowanych na forach różnych organizacji narodowych, w tym Unii Europejskiej.

7 W Rezolucji tej Rada Bezpieczeństwa zadecydowała, iż wszystkie państwa powinny:
zapobiegać i zwalczać finansowanie terroryzmu; spenalizować w prawie wewnętrznym dostarczanie lub zbieranie funduszy przeznaczonych na cele terrorystyczne; zamrażać bez zwłoki fundusze lub inne aktywa: osób, które popełniają, uczestniczą w popełnianiu lub zamierzają popełnić akt terrorystyczny; podmiotów posiadanych lub kontrolowanych przez takie osoby; osób lub podmiotów działających w imieniu takich osób (popełniających, uczestniczących w popełnianiu lub zamierzających popełnić akt terrorystyczny) z włączeniem funduszy pochodzących lub generowanych przez własność należącą bądź kontrolowaną bezpośrednio lub pośrednio przez takie osoby (popełniające, uczestniczące w popełnianiu lub zamierzające popełnić akt terrorystyczny);

8 W Rezolucji tej Rada Bezpieczeństwa zadecydowała, iż wszystkie państwa powinny:
zabronić swoim obywatelom i wszystkim osobom przebywającym na ich terytorium tworzenia zasobów, funduszy lub innych źródeł ekonomicznych przeznaczonych bezpośrednio lub pośrednio dla osób, które popełniają, zamierzają popełnić, ułatwiają popełnienie lub uczestniczą w popełnieniu aktu terrorystycznego, podmiotów kierowanych przez takie osoby oraz osób lub podmiotów działających w imieniu takich osób; powstrzymywać się od udzielania wsparcia, biernego i aktywnego, podmiotom i osobom zamieszanym w popełnianie aktów terrorystycznych; podjąć wszelkie niezbędne kroki zapobiegawcze, w tym zapewnić mechanizmy wczesnego ostrzegania;

9 W Rezolucji tej Rada Bezpieczeństwa zadecydowała, iż wszystkie państwa powinny:
odmawiać udzielania schronienia osobom, które finansują, planują, wspierają lub popełniają czyny terrorystyczne; zapobiegać wykorzystywaniu swoich terytoriów do planowania, finansowania, ułatwiania, lub popełniania czynów terrorystycznych skierowanych przeciw innemu państwu bądź jego obywatelom; zapewniać, aby każda osoba, która uczestniczy w finansowaniu, planowaniu, przygotowaniu lub popełnianiu czynu terrorystycznego, albo we wspieraniu terrorystów, została postawiona przed sądem oraz zapewniać, aby czyny terrorystyczne zostały ustanowione w ich prawie wewnętrznym poważnymi przestępstwami kryminalnymi i były zagrożone karą, która we właściwy sposób odzwierciedla powagę czynu; wspierać się wzajemnie w dochodzeniach i postępowaniach kryminalnych dotyczących finansowania terroryzmu; zapobiegać ruchom terrorystów i grup terrorystycznych poprzez skuteczne kontrole graniczne, kontrolę wydawania dokumentów tożsamości oraz dokumentów podróży.

10 NATO dysponuje narzędziami i ma wyznaczony cel, ale brakuje mu wizji i poczucia celowości działania – innymi słowy: strategii zwalczania terroryzmu. w 2002 roku, państwa członkowskie przyjęły wojskową koncepcję obrony przed terroryzmem, która wyznaczyła trzy kategorie potencjalnych działań wojskowych NATO, w tym: środki antyterrorystyczne i obronne; radzenie sobie z konsekwencjami; ofensywne zwalczanie terroryzmu; oraz współpracę wojska z jednostkami niewojskowymi.

11 Inicjatywy NATO na rzecz walki z terroryzmem
Szczyt Sojuszu w Pradze w 2002 r. Militarna Koncepcja Obrony przed Terroryzmem - The Military Concept for Defence against Terrorism Plan Działań Partnerstwa na Rzecz Walki z Terroryzmem - The Partnership Action Plan against Terrorism (PAPT) dotyczącego współpracy z partnerami NATO w ramach Rady Partnerstwa Euroatlantyckiego - The Euro-Atlantic Partnership Council (EAPC)/Partnerstwa dla Pokoju - The Partnership for Peace (PfP). Celem tej inicjatywy jest koordynacja walki z terroryzmem, budowa środków wzajemnego zaufania, pomoc państwom potrzebującym wsparcia, wymiana informacji o zagrożeniach i stworzenie obszaru wolnego od terroryzmu poprzez nawiązanie ściślejszej współpracy państw partnerskich, konsultowanie i realizację uzgodnionych programów oraz udzielanie wzajemnego wsparcia w związku z potencjalnymi atakami terrorystycznymi. W 2002 r. EAPC przyjęła Plan Działań przeciwko Terroryzmowi - The Partnership Action Plan against Terrorism, będący deklaracją polityczną 46 państw członkowskich dot. walki z terroryzmem.

12 Na szczycie Sojuszu w Stambule w 2004 r
Na szczycie Sojuszu w Stambule w 2004 r. podjęto decyzję o utworzeniu Jednostki Wywiadu ds. Zagrożenia Terrorystycznego - The Terrorist Threat Intelligence Unit (TTIU). Powołanie tej jednostki w ramach Kwatery Głównej NATO miało na celu podniesienie poziomu wymiany informacji wywiadowczej pomiędzy sojusznikami, a jej zadaniem jest prowadzenie analiz ewentualnych zagrożeń. Ponadto w Stambule przyjęto Program Prac na Rzecz Obrony przed Terroryzmem - The Defence Against Terrorism Programme of Work (DAT) w celu wzmocnienia zdolności Sojuszu w obliczu terroryzmu i jego zwalczania za pomocą zaawansowanych technologii. Program ukierunkowany jest na wspomaganie narodowych programów naukowych i badawczych celem wypracowywania nowych i udoskonalonych technologii przydatnych w zwalczaniu terroryzmu.

13 W wymiarze praktycznym działania NATO w walce z terroryzmem obejmują operacje wojskowe i misje m.in. w: Afganistanie (ISAF), Iraku, Libii, na Bałkanach w regionie Morza Śródziemnego, przedsięwzięcia związane z kontrolą przestrzeni powietrznej (z wykorzystaniem systemu AWACS). Ponadto do tych działań odnosi się obrona przed zagrożeniami w cyberprzestrzeni (Cyber Defence), obrona przed CBRN (chemical, biological, radiological, and nuclear). program Naukowy NATO na Rzecz Pokoju i Bezpieczeństwa - The NATO Science for Peace and Security Programme (SPS).

14 NATO w Afganistanie

15 Misja Międzynarodowych Sił Wspierania Bezpieczeństwa (ISAF) jest operacją stabilizacyjną, prowadzoną na podstawie rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ (nr 1386 z 20 grudnia 2001 r., nr 1510 z 13 października 2003 r., nr 1563 z 17 września 2004 r., nr 1623 z 13 września 2005 r. i nr 1707 z dnia 13 września 2006 r.) oraz porozumienia z Bonn z 5 grudnia 2001 r., dotyczącego tymczasowych ustaleń w sprawie odbudowy stałych instytucji rządowych w Afganistanie.

16 Operacja NATO w Afganistanie stanowi obecnie najważniejsze zaangażowanie militarne.
Początek operacji z mandatu ONZ w 2001 roku. ISAF - International Security Assistance Force. Zadanie: rozszerzenie władzy centralnych organów administracji Afganistanu tak aby umożliwić stworzenie warunków do funkcjonowania instytucji demokratycznych oraz zasad prawa. Istotnym elementem tej operacji jest stworzenie profesjonalnych Narodowe Siły Bezpieczeństwa w Afganistanie (Afghan National Security Forces). W dalszej perspektywie w planie było stopniowe przekazywanie odpowiedzialności za kolejne terytoria Narodowym Siłom Bezpieczeństwa. Obok zwalczania terroryzmu i szkolenia afgańskiego wojska i policji, jako dodatkowe zadanie traktowane jest tworzenie warunków do rozwoju i odbudowy Afganistanu poprzez 27 zespołów odbudowy prowincji (Provincial Reconstruction Teams - PRTs). Zadaniem PRS jest odbudowa ale też wsparcie akcji humanitarnych w Afganistanie.

17 NATO w Libii

18 17 lutego 2011 w następstwie powstania przeciw reżimowi Kadafiego, Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję 1970, ustanawiającą embargo na broń, zamrażającą prywatne konta przywódców libijskich oraz nakładają zakaz podróżowania na najważniejsze postaci libijskiej polityki. 17 marca w skutek rozwoju konfliktu ONZ przyjmuje rezolucję 1973 upoważniającą państwa członkowskie i organizacje regionalne do podjęcia „wszystkich niezbędnych środków” dla ochrony ludności cywilnej oraz wzmocnienia strefy zakazu lotów. W marcu 2011 NATO decyduje się na operację militarną pod mandatem ONZ - Operation Unified Protector. Aby embrago było skuteczne okręty wojenne i samoloty NATO patrolują obszary wokół Libii. Dla ochrony ludności cywilnej NATO przeprowadza rekonesanse, obserwację oraz operacje wywiadowcze aby identyfikować siły zagrażające rebeliantom. Lotnictwo i marynarka NATO przystępuje wówczas do ostrzału celów na terytorium Libii.

19

20

21 NATO w Kosowie

22 Około 5,500 żołnierzy sojuszu działa na Bałkanach jako NATO Kosovo Force (KFOR).
Udział NATO w konflikcie rozpoczął się w czerwcu 1999 w celu powstrzymania wzrastającej i rozprzestrzeniającej się przemocy, zastopowaniu katastrofy humanitarnej. Po ogłoszeniu deklaracji niepodległości przez Kosowo w lutym 2008, sojusz przystał na propozycję kontynuowania misji na podstawie rezolucji 1244 Rady Bezpieczeństwa ONZ. W czerwcu 2008 sojusz zgodził się wziąć odpowiedzialność za misję rozwiązania Korpusu Ochrony Kosowa i pomoc w budowaniu profesjonalnych i wieloetnicznych Sił Bezpieczeństwa Kosowa.

23 Misja NATO w Iraku

24 Aby ujawnić cały kontekst tej sprawy, należy cofnąć się do roku 1990 i rezolucji RB 678 z 29 listopada, w której RB ONZ nakazywała Irakowi wycofanie się z Kuwejtu, w przeciwnym razie upoważniła państwa sprzymierzone z Kuwejtem do podjęcia wszelkich niezbędnych kroków w celu przywrócenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, sankcjonując w ten sposób użycie siły zbrojnej. Z kolei w rezolucji RB 687 z 3 kwietnia 1991 roku nakazano Irakowi zniszczenie lub wycofanie posiadanej broni masowego rażenia oraz rakiet balistycznych o zasięgu przekraczającym 150 km, zastrzegając podjęcie odpowiednich kroków, zgodnie z rezolucją 678 w przypadku niedotrzymania zobowiązań.

25 Siły sprzymierzone poszukując argumentów uzasadniających prawomocność działań w Iraku usiłowały wyinterpretować z zapisów nowej rezolucji RB 1441 z 2003 roku prawo do ataku na Irak, gdyż (jak argumentowano) państwo Saddama Husajna nie dopełniło warunków rezolucji RB 687, zatem upoważnienie do użycia siły miało wypływać z nadal obowiązującej rezolucji RB 678.

26 Jednocześnie władze amerykańskie wraz ze sprzymierzonymi prowadziły prace nad nową rezolucją, która miała wprost zezwolić na użycie sił zbrojnych w rejonie Zatoki Perskiej. Nowa rezolucja bezpośrednio zezwalająca na użycie siły nie została jednak, wobec zapowiedzi podniesienia weta przez Rosję i Francję, wniesiona pod obrady RB.

27 Użycie siły w celu usunięcia Iraku z Kuwejtu zawarte w rezolucji RB 678 wygasło wraz z uchwaleniem rezolucji RB 687, a ta ostatnia nie zawierała nowego upoważnienia do podjęcia zdecydowanych działań, natomiast rezolucja 1441 groziła jedynie bliżej nieokreślonymi poważnymi konsekwencjami. Wydaje się, że i sprzymierzeni uznali ten argument bowiem poszukiwania podstaw prawnych dla misji nie ustały, tym bardziej, że wojnie w Iraku przeciwna była większość opinii międzynarodowej.

28 Istotne w procesie ustalenia faktycznej prawomocności interwencji w Iraku są również wydarzenia bezpośrednio poprzedzające początek operacji w Zatoce Perskiej. 13 listopada 2002 roku sekretarz generalny ONZ Kofi Annan poinformował, że Irak przyjął warunki sformułowane w rezolucji RB 1441.

29 Także przedstawiony 27 stycznia 2003 roku przez Hansa Blixa, szefa Komisji NZ ds. Monitoringu, Weryfikacji i Inspekcji i Mohammeda ElBaradei, dyrektora Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (IAEA), bilans dwóch miesięcy inspekcji, nie dał jednoznacznej podstawy do postawienia zarzutu, że Irak odmówił współpracy z inspektorami. Zastanawiające jest także to, że dowództwo armii brytyjskiej – głównego sojusznika USA – jeszcze na kilka dni przed atakiem miało wątpliwości, co do legalności planowanych działań w Iraku i żądało jednoznacznego potwierdzenia ich zgodności z prawem międzynarodowym.

30 Nie mogąc sprostać fali krytyki, uczestnicy misji w Iraku (w tym Stany Zjednoczone) próbowali również uzasadnić interwencje zbrojną w tym państwie na podstawie rezolucji RB 1368, wydanej po atakach terrorystycznych 11 września 2001 roku. Wzywała ona społeczność międzynarodową do pociągnięcia do odpowiedzialności wszystkich winnych zamachom. Rezolucja ta stała się podstawą do interwencji w Afganistanie, ale wątpliwe było by mogła stać się wiarygodnym uprawomocnieniem wojny w Iraku wziąwszy pod uwagę fakt, że administracji prezydenta George`a W. Busha nie udało się wykazać powiązań Al-Kaidy z reżimem Saddama Husajna. Równie krucha okazała się argumentacja, iż wojna w Iraku nosiła znamiona samoobrony prewencyjnej, co także podnosili sprzymierzeni.

31 Na szczycie NATO w Stambule w czerwcu 2004 roku uzgodniono stworzenie misji międzynarodowej mającej na celu wsparcie Iraku w tworzeniu profesjonalnych sił bezpieczeństwa. Efektem było utworzenie Misji Szkoleniowej NATO (NATO Training Mission in Iraq NTM-I).

32 Patrolowanie Morza Śródziemnego

33 Po wydarzeniach z 11 września 2001, już w październiku tego samego roku NATO rozpoczęło operację morską mającą na celu rozpoznanie i wywiad o kryptonimie Active Endeavour. Operacja ta ma na celu rozpoznanie i usunięcie działalności terrorystycznej na obszarze Morza Śródziemnego. Od kwietnia 2003 NATO zatrzymuje podejrzane okręty w celu przeszukania. Okręty NATO patrolują wody Morza Śródziemnego oraz zwalczają terroryzm pojawiający się na tych wodach. Partnerstwa i doświadczenia w tej misji znacznie wpłynęły na poszerzenie możliwości NATO.

34 FRONTEX frontières extérieures
Frontex (Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej) został powołany przez Radę Ministrów ds. Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w październiku 2004 r. i bezpośrednio podlega temu organowi.

35 FRONTEX frontières extérieures
Działania Frontexu nie eliminują przyczyn, z powodu których ludność Afryki, czy Azji opuszcza swoje domy. Nie zmniejsza determinacji uchodźców i migrantów, za to zwiększa zagrożenie jakie pociąga za sobą forsowanie coraz lepiej strzeżonych granic. Uchodźcy, aby uniknąć patroli wybierają dłuższe i bardziej niebezpieczne trasy, aby uniknąć radarów wsiadają na coraz mniejsze, bardziej niebezpieczne łodzie. Jak wskazuje raport organizacji Fortress Europe w 2007 r. liczba imigrantów, którym udało się dotrzeć na Sycylię spadła w stosunku do roku poprzedniego, ale jednocześnie wzrosła liczba osób, które utonęły w czasie prób przedarcia się na włoską wyspę. W ciągu 9 pierwszych miesięcy 2007 r. zarejestrowano w tym rejonie 502 przypadki śmierci. Niektóre organizacje mówią wprost: Frontex zabija.

36 FRONTEX frontières extérieures
To, że Frontex woli pozostać w cieniu nie jest niczym dziwnym, gdyż jego zadania i operacje wyraźnie obnażają politykę imigracyjną UE. Agencja uszczelnia granice, doskonali nadzór techniczny, wyłapuje imigrantów, gromadzi ich w obozach i deportuje.

37 przyszłość organizacji
FRONTEX przyszłość organizacji Dotychczasowe operacje wydają się zaledwie przygotowaniem do roli, jaką Komisja Europejska chce powierzyć Frontexowi w planowaniu i wdrażaniu Systemu Europejskiego Nadzoru Granic – Border Surveillance System (EUROSUR). Projekt systemu zakłada wzmocnienie krajowych ośrodków granicznych, ścisłą współpracę pomiędzy krajami członkowskimi, obejmującą m.in. bieżącą wymianę informacji oraz wzmocnienie nadzoru technicznego przez zastosowanie urządzeń namierzających, takich jak satelity i bezpilotowe statki powietrzne.

38

39 Zapora na ludzkie odpady?
- Zygmunt Bauman Latem 2011 roku lista osób, które utonęły lub zmarły z pragnienia próbując dopłynąć do bram Europy zaczęła się okrutnie wydłużać. W ramach walki z odpowiedzialnym za tą sytuację śmiercionośnym reżimem granicznym UE, od kilku miesięcy powstaje międzynarodowy projekt „Statki solidarności- dość śmierci na Morzu Śródziemnym”, który ma na celu udzielanie realnego wsparcia uchodźcom i migrantom w czasie ich podróży do Europy.

40 Dlaczego nie opracowano definicji terroryzmu, która obowiązywałaby na całym świecie?
Dlaczego Rada Bezpieczeństwa ONZ jest najczęściej bezradna wobec łamania prawa międzynarodowego? Wymień operacje zwalczania terroryzmu przez NATO. Omów skutki operacji NATO w Libii z 2011 roku. Omów skutki operacji NATO w Afganistanie. Omów skutki operacji Koalicji państw i NATO w Iraku. Jaką podstawę dla rozpoczęcia wojny w Iraku przedstawiali Amerykanie? Dlaczego działania Frontexu są uznawane za kotrowersyjne?