ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?

Prezentacja na temat: "ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?"— Zapis prezentacji:

1 ŚMIERĆ NA LOTNISKU –CZYLI CO NAM GROZI W SAMOLOCIE?
ANDRZEJ SZUBA

2 Podróże samolotami są bardziej bezpieczne niż innymi środkami komunikacji.
Czasem jednak coś może się przytrafić…

3 Nie będę Państwu opowiadał o wypadkach lotniczych ani atakach terrorystycznych.
Podróż samolotem, a zwłaszcza długa podróż samolotem może czasem mieć szkodliwy wpływ na zdrowie i w niektórych przypadkach skończyć się tragicznie…

4 DŁUGOTRWAŁE PODRÓŻE LOTNICZE I ZACHOROWANIA – pierwsze doniesienia
54-letni lekarz: zapalenie żył głębokich po 14-godzinnym locie z Bostonu do Wenezueli w 1946 53-letni biznesmen: zapalenie żył głębokich po locie z Gwatemali do Nowego Jorku w 1953 Zakrzepica żylna spowodowana długim siedzeniem : Homans J, New England Journal of Medicine 250 : (1954)

5 Choroba klasy ekonomicznej (economy class syndrome)

6 Nie każdy może lecieć pierwszą klasą

7 Powierzchowne i głębokie żyły kończyny dolnej

8 Zapalenie zakrzepowe żył głębokich

9 Zapalenie zakrzepowe żył głębokich
Obrzęk Ból łydki Często bez istotnych objawów

10 Zator tętnicy płucnej Duszność Kaszel Kołatanie serca
Utrata przytomności

11 Lotnisko Heathrow - Londyn
Ocenia się, że jeden pasażer miesięcznie umiera z powodu zatoru tętnicy płucnej Październik 2000: młoda kobieta po przylocie z Australii upadła w holu lotniska, po przewiezieniu do szpitala zmarła – przyczyna zator t. płucnej

12 Znacznie rzadziej zakrzepica żylna może być powikłana udarem mózgowym
Barcelona 2004: 38 letnia kobieta straciła przytomność po przylocie z Peru; badania wykazały zator tętnicy płucnej i udar mózgu

13 Może również dochodzić do uszkodzenia tętnic kręgowych w wyniku niewygodnej pozycji w czasie snu w samolocie 56 letni mężczyzna po długim locie (7 godzin) poczuł ból po lewej stronie szyi, a po kilkunastu minutach niedowład (porażenie) prawostronne. Badania wykazały udar w wyniku uszkodzenia tętnicy kręgowej.

14 TOKIO – lotnisko Narita
pasażerów rocznie jest leczonych z powodu zakrzepicy żył głębokich i/lub zatoru tętnicy płucnej

15 NAGŁE ZGONY NA LOTNISKU
Przeanalizowano 104 zgony na lotnisku Heathrow (Londyn) w okresie od lutego 1979 do stycznia1982. 11 of 51 (18%) nagłych zgonów u pasażerów przylatujących na lotnisko było spowodowanych zatorowością płucną W 11 przypadkach śmiertelnej zatorowości płucnej u pasażerów czas trwania lotu był następujący: 6 do 12 godzin : 1 12 do18 godzin : 10 Sudden natural deaths associated with commercial air travel : Sarvesvaran R : Medicine, Science and Law 26 : (1986)

16 LOTNISKO w Paryżu W latach rozpoznano 70 przypadków zatoru tętnicy płucnej 77% w związku z lotem>12 h Średni wiek 58.5 lat (26-85) 40/64 (63%) kobiety The Experience of the Paris Airports Emergency Medical Service : Clerel M & Caillard G : Bull. Acad. Nat. Med. 183 : (1999)

17 ZESPÓŁ KLASY TURYSTYCZNEJ ECONOMY CLASS SYNDROME
Cruikshank i wsp. opisują 6 przypadków zgonów spowodowanych zatorowością płucną u pasażerów samolotów (1988) Po raz pierwszy stosują określenie : economy class syndrome Twierdzą, że przyczyną są gorsze warunki w klasie turystycznej i bezruch pasażerów Wzywają linie lotnicze do informowania pasażerów o ryzyku zakrzepicy żylnej i zatorowości płucnej i uważają, że linie lotnicze powinny ponosić odpowiedzialność za te wypadki Economy Class Syndrome : Cruikshank J.M. et al, Lancet ii : (1988)

18 Co sprzyje powstawaniu zakrzepów: Triada Virchov’a
 Zwolnienie przepływu krwi  Uszkodzenie naczyń krwionośnych (śródbłonka)  Nadkrzepliwość (zbyt “gęsta” krew)

19 Pompa żylna

20 DUŻA WYSOKOŚĆ I BRAK TLENU POWODUJE WZROST KRZEPLIWOŚCI KRWI
20 zdrowych mężczyzn długi lot na dużej wysokości 2-8 krotny wzrost poziomu czynników krzepnięcia Association between acute hypobaric hypoxia and activation of coagulation in human beings : Bjorn Bendz et al Lancet, Vol 356,

21 Częstość i zapobieganie bezobjawowej zakrzepicy żylnej u pasażerów długich lotów - badanie prospektywne, randomizowane (I) 231 zdrowych osób (142K i 89M) >50rż w klasie turystycznej; długie loty > 8h osoby z choroba zakrzepowo-zatorową wykluczono dwie grupy: A - podkolanówki uciskowe B - bez podkolanówek loty > 8h; powrót do Londynu < 6 tygodni Scurr JH et al.:Lancet 2001 May 12;357(9267):1485-9

22 Podkolanówki uciskowe (profilaktyczne)
15-20 mmHg

23 Częstość i zapobieganie bezobjawowej zakrzepicy żylnej u pasażerów długich lotów - badanie prospektywne, randomizowane (II) Badania przed i po podróży duplex doppler (usg) żył k. dolnych czynnik V Leiden (FVL) protrombina G20210A (PGM) D-dimer - superczuły test Wyniki: 12/116 (10%) ZŻ łydki - wszyscy w gr. B 2/12 FVL hz żaden z pasażerów noszących pończochy nie miał ZŻ !!!!!!!!!!! Scurr JH et al.:Lancet 2001 May 12;357(9267):1485-9

24 Badanie LONFLIT 2 - randomizowane
833 osoby; 411 podkolanówki; 422 bez wiek 44.8 lat, czas lotu 12.4 h; usg przed i po ZŻ - 4.5% w gr. bez podkolanówek; 0.24% z podkolanówkami Belcaro G et al.:Angiology 2001 Jun;52(6):369-74

25 Badanie LONFLIT 3 300 osób podwyższonego ryzyka, usg przed i po locie
3 grupy: A - bez profilaktyki B - aspiryna 400mg /3 dni; 12h przed lotem C - enoxaparyna 1000IU/10kg 2-4h przed lotem Wyniki: A - ZŻ 4.8%; B - ZŻ 3.6%; C - 0 Cesarone MR et al.:Angiology 2002 Jan-Feb;53(1):1-6

26 Czynniki zwiększające ryzyko zakrzepicy żylnej w czasie lotu
Długotrwałe przebywanie w przymusowej pozycji - bezruch Niedobór tlenu i obniżone ciśnienie w kabinie spożywanie alkoholu - odwodnienie

27 Czynniki ryzyka Zakrzepicy Żylnej
Wiek > 40 r.ż. Zatorowość płucna lub zakrzepica żylna w przeszłości choroba nowotworowa stany zwiększonej krzepliwości krwi niewydolność krążenia niedawna operacja ortopedyczna ciąża Leki antykoncepcyjne Hormonalna terapia zastępcza Palenie papierosów

28 Zalecenia dla pasażerów
Gimnastyka nóg w czasie lotu Ćwiczenia oddechowe pić dużo wody i unikać alkoholu unikać leków nasennych podkolanówki uciskowe (I kl.) u osób wysokiego ryzyka LMWH Poduszki stabilizujące na szyję

29 ŻYCZĘ PRZYJEMNYCH I BEZSTRESOWYCH LOTÓW !!!