Metody wyceny przedsiębiorstwa

Prezentacja na temat: "Metody wyceny przedsiębiorstwa"— Zapis prezentacji:

1 Metody wyceny przedsiębiorstwa

2 Plan zajęć: Przesłanki i cele wyceny przedsiębiorstwa
Majątkowe metody wyceny przedsiębiorstw Dochodowe metody wyceny przedsiębiorstw Rynkowe (mnożnikowe) metody wyceny przedsiębiorstw Wybór metody wyceny przedsiębiorstw Podsumowanie

3 Przesłanki i cele wyceny przedsiębiorstw
Zmiana właściciela (transakcja kupna -sprzedaży), Pozyskiwanie dodatkowych źródeł kapitału obcego (np. zaciągnięcie kredytu bankowego i związana z tym konieczność wyceny jako zabezpieczenie kredytu), Ubezpieczenie majątku i biznesu, Określenie wartości udziałów wspólników, Realizacja przepisów prawa spadkowego i rodzinnego, Restrukturyzacja majątkowa i finansowa.

4 Metody wyceny przedsiębiorstw
Metody majątkowe, Metody dochodowe, Metody rynkowe / mnożnikowe, Metody mieszane.

5 Metody Majątkowe

6 Metody majątkowe Historycznie najstarsza koncepcja wyceny podmiotów gospodarczych przyjmuje majątek za podstawę określenia wartości. Stąd wartość przedsiębiorstw, będąca wynikiem tej wyceny jest nazywana wartością majątkową. Podmiotem wyceny jest majątek przedsiębiorstwa, czyli różnica pomiędzy całością aktywów a pasywami obcymi. Istotą metod majątkowych jest fakt, że przy obliczaniu wartość przedsiębiorstwa podstawowym źródłem informacji jest bilans spółki – i to na nim opierają się dalsze działania.

7 Cechy majątkowych metod wyceny
Wycena przedsiębiorstwa metodą majątkową odbywa się na podstawie bilansu. Za podstawę wyceny przyjmuje się majątek przedsiębiorstwa, zakładając, że wartość przedsiębiorstwa jest równa wartości jego aktywów. Metody majątkowe nie uwzględniają przyszłego rozwoju, kondycji, ani problemów wewnętrznych spółki.

8 Podejście majątkowe (ang
Podejście majątkowe (ang. asset-based approach) obejmuje grupę metod, które wyznaczają wartość przedsiębiorstwa poprzez wartość jego aktywów pomniejszonych o pasywa obce. Metody majątkowe oparte są na wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów obcych. Nie uwzględniają synergii pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa, związanych z ich zorganizowanym wykorzystaniem. Metoda jest często stosowana w Polsce, w szczególności w odniesieniu do spółek Skarbu Państwa.

9 Wyróżnia się cztery metody majątkowe:
wartości księgowej (aktywów netto); skorygowanej wartości księgowej; wartości likwidacyjnej; wartości odtworzeniowej.

10 Metoda księgowa opiera się na obliczeniu wartości firmy na podstawie zapisów bilansowych – aktywów i pasywów. Polega na pomniejszeniu bilansowej wartości aktywów o kapitały obce, czyli wszelkie zobowiązania długo- i krótkoterminowe. Można także podejść do wyceny tą metodą od strony pasywów, wówczas wartość przedsiębiorstwa jest równa wartości kapitałów własnych tego przedsiębiorstwa. Niezależnie od wybranego podejścia powinniśmy otrzymać tę samą wartość.

11 Metoda aktywów netto – procedura:
Uzyskanie bilansu wycenianego przedsiębiorstwa na dzień wyceny Sporządzenie szczegółowych specyfikacji aktywów oraz pasywów obcych według stanu ujętego w bilansie i obliczenie wartości aktywów netto Ustalenie wartości przedsiębiorstwa WP = A – Po = KW gdzie: WP – wartość przedsiębiorstwa (wartość księgowa netto) A – wartość bilansowa aktywów razem PO – wartość bilansowa pasywów obcych (rezerwy na zobowiązania, zobowiązania długoterminowe, zobowiązania krótkoterminowe, fundusze specjalne, rozliczenia międzyokresowe bierne) KW – wartość bilansowa kapitału własnego

12 Zgodnie z metodą wartości księgowej wartość przedsiębiorstwa jest to wartość aktywów netto:
Aktywa – zobowiązania długo i krótkoterminowe = kapitał własny (aktywa netto) Prostota i łatwość metody księgowej sprawia, że jest ona w Polsce bardzo popularna.

13 Przykład wyceny metodą księgową:
AKTYWA : Środki trwałe: kiosk , samochód , komputer Środki obrotowe:     zapasy 6.000, gotówka 2.000 RAZEM PASYWA : Kapitał własny: , Zobowiązania: Kredyt , zobowiązania od dostawców    

14 Wartość przedsiębiorstwa = zł (aktywa ) – zł (kredyt, zobowiązania długoterminowe) zł (zobowiązania w0bec dostawców , zobowiązania krótkoterminowe) = zł Wartość przedsiębiorstwa – zł (kapitał własny)

15 Przykład 2 – metoda skorygowanych aktywów netto
Firma X zajmująca się obróbką metali Wartość bilansowa aktywów razem Aktywa Wartość Budynek biurowy Budynek produkcyjny Linia produkcyjna Zapasy materiałów i produktów Należności - w tym nieściągalne Łączna wartość:

16 Równocześnie wartość zobowiązań firmy (wartość bilansowa pasywów obcych):
dwa kredyty inwestycyjne o wartości łącznej 8 mln zł, zobowiązania wobec dostawców o wartości 3 mln zł. wartość zobowiązań to w sumie 11 mln zł.

17 Na tej podstawie otrzymujemy skorygowaną wartość aktywów netto:
WP = A – Po = KW WP = KW = 15 – 11= 4 mln zł.

18 Rodzaje metod dochodowych
Zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF), Zdyskontowanych zysków, Zdyskontowanych dywidend, Zdyskontowanych EVA, Skorygowanej wartości bieżącej (APV).

19 Metoda skorygowanej wartości księgowej:
W metodzie skorygowanej wartości księgowej zastępuje się wartości księgowe wartościami rynkowymi. Niezbędne jest przeszacowanie poszczególnych składników aktywów i pasywów - określenie ich wartości rynkowej. Metoda skorygowanych aktywów netto jest modyfikacją metody księgowej. Po dokonaniu niezbędnych korekt, wartość przedsiębiorstwa liczymy tak jak w przypadku wyceny metodą księgową. W przypadku zastosowania tej metody potrzebna pomoc rzeczoznawcy majątkowego.

20 Korekta wartości bilansowej aktywów może dotyczyć:
1. Stopnia przydatności operacyjnej aktywów, polegającej na: dodaniu wartości wykorzystywanych, a nie wykazywanych w bilansie (np. w skutek pełnego umorzenia) 2. Różnic cenowych, poprzez wyrażenie: wartości rzeczowych składników majątku trwałego według cen rynkowych, wartości zapasów surowców, materiałów, produkcji w toku oraz wyrobów gotowych według aktualnych rynkowych cen sprzedaży, wartości papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu według ich bieżących cen rynkowych.

21 3. Zmian wielkości nominalnych pozycji bilansowych spowodowanych inflacją, polegających na wyrażeniu wartości nabytych składników majątkowych, przedstawionych w bilansie według historycznych kosztów nabycia lub cen nominalnych w cenach bieżących, odzwierciedlających spadek siły nabywczej pieniądza. 4. Stopnia płynności i wymagalności, co polega na skorygowaniu wartości należności przeterminowanych oraz trudno ściągalnych.

22 Metoda wartości likwidacyjnej
Wyznaczana jest wartość przedsiębiorstwa w chwili zakończenia jego działalności np. na skutek upadłości. Wartość likwidacyjna jest wartością minimalną (przedsiębiorstwa) gdyż nie uwzględnia możliwości kontynuacji działalności. Od sumy wartości otrzymanej ze sprzedaży składników majątku należy odjąć wszelkie zobowiązania finansowe, jakie spółka musiałaby ponieść w przypadku jej likwidacji

23 Wartość likwidacyjna Wartość likwidacyjna badanego przedsiębiorstwa jest ustalana na podstawie uzyskanej wartości składników majątkowych przy ewentualnej ich sprzedaży. W całkowitej wartości nie można pominąć dodatkowych kosztów związanych z likwidacją tj. koszty demontażu, rozbiórki, itp.

24 Wzór: gdzie: WP – wartość przedsiębiorstwa (wartość likwidacyjna)
n – liczba składników majątkowych (aktywów) możliwych do upłynnienia i – numer kolejnego składnika majątku (aktywów) Cri – hipotetyczna cena (wartość upłynnienia) możliwa do uzyskania ze sprzedaży składnika majątku o numerze i

25 Procedura wyceny Uzyskanie bilansu wycenianego przedsiębiorstwa na dzień wyceny Przeprowadzenie w razie potrzeby niezbędnych korekt odnoszących się do znanych, lecz pominiętych w bilansie aktywów i pasywów, lub polegających na aktualizacji danych bilansowych na dzień wyceny Określenie sposobu likwidacji (upłynnienia) aktywów przedsiębiorstwa Obliczenie wpływów brutto (bez kosztów upłynnienia, podatków itp.) z likwidacji Przeprowadzenie korekty o niezbędne wydatki bezpośrednie i pośrednie związane z likwidacją

26 Przeprowadzenie korekty o wynik finansowy uzyskany w trakcie likwidacji przedsiębiorstwa
Odjęcie wartości likwidacyjnej wszystkich zobowiązań (pasywów obcych) Odjęcie ewentualnych rezerw na dodatkowe zobowiązania podatkowe z tytułu działalności operacyjnej lub zysków ze sprzedaży aktywów. W szczególnych przypadkach może nastąpić dodanie korzyści podatkowych, jeśli jest realna szansa ich realizacji Odjęcie wartości zobowiązań z tytułu spłaty właścicieli kapitału uprzywilejowanego

27 Przykład – metoda likwidacyjna
Fabryka X sp. z o.o. obecnie w upadłości likwidacyjnej (brak płatności znacznej kwoty od kontrahenta zagranicznego, wierzytelności tej nie udało się odzyskać. Spółka utraciła płynność). Obecnie spółka nie prowadzi produkcji.   Do celów wyceny przedsiębiorstwa upadłego przyjmuje się wartość firmy X w kwocie ,00 zł

28 Wyliczenie kosztu zastąpienia pracowników:
Koszty rekrutacji to koszty, które pracodawca musi ponieść zatrudniając nowych pracowników. Przyjęto, że koszty rekrutacji to 2% rocznego wynagrodzenia grupy pracowników.

29 Roczne wynagrodzenie obliczone jest na podstawie minimalnego miesięcznego wynagrodzenia za jakie zgodzili się pracować zatrudnieni w fabryce. Liczba przeszkolonych pracowników Wynagrodzenie 1 pracownika Roczny koszt wynagrodzenia grupy Koszt rekrutacji (% rocznego wynagrodzenia) Całkowity koszt rekrutacji Dział produkcji 300 1317 2% 94.824

30 Czas szkolenia jaki został uznany przez biegłego to 30 dni.
Każdy nowy pracownik przychodzący do fabryki musi być kompleksowo przeszkolony. Dzienny koszt szkolenia równy jest dziennej pensji pobieranej przez pracownika. Czas szkolenia jaki został uznany przez biegłego to 30 dni. Liczba pracowników Wynagrodzenie pracownika Roczne wynagrodzenie pracownika na dzień roboczy Liczba dni szkolenia Koszt szkoleń w przeliczeniu na dzień pracownika Koszt szkoleń 300 1317 62,47 30 ,63

31 Koszt utraconej produktywności związanych ze szkoleniem będzie taki sam jak koszt szkolenia i wyniesie ,63 zł Wyliczenie kosztu utraconej produktywności związanej z adaptacją – czas adaptacji to 30 dni i w tym czasie pracownik pracuje z 50 procentową produktywnością. Liczba przeszkolonych pracowników Wynagrodzenie pracownika Roczne wynagrodzenie pracownika na dzień roboczy Produktywność w okresie adaptacji Czas adaptacji Koszty utraconej produktywności (adaptacja) 300 1317 62,47 50% 30 ,81

32 Łączny koszt zastąpienia siły roboczej:
94.824, , , ,81 = ,07

33 W skład szacowanego przedsiębiorstwa wchodzą dwie nieruchomości objęte przez syndyka, zostały one oszacowane na zlecenie biegłego przez rzeczoznawcę majątkowego: nieruchomość zabudowana obiektami biurowym z zapleczem socjalnym oraz produkcyjno- magazynowym o powierzchni m2 o wartości WR = ,00 zł nieruchomość zabudowana obiektem handlowo- produkcyjno-magazynowym o powierzchni m2 o wartości WR = ,00 zł

34 Do celów wyceny przedsiębiorstwa upadłego w postępowaniu upadłościowym wartość nieruchomości wchodzących w skład szacowanego przedsiębiorstwa wynosi wg oszacowania ,00 zł. Wartość poszczególnych grup ruchomości przedstawia się następująco: Tkaniny – łącznie 985 pozycji o wartości rynkowej ,50 zł Resztki produkcyjne – łącznie 563 pozycji o wartości rynkowej ,00 zł Materiały – łącznie 283 pozycji o wartości rynkowej ,30 zł Szkielety meblarskie – łącznie 79 pozycji o wartości rynkowej ,00 zł Szkielety meblarskie – łącznie 59 pozycji o wartości rynkowej ,00 zł

35 Wartość ruchomości według wyceny do celów wyceny przedsiębiorstwa upadłego wynosi 217.952,90 zł.

36 Księgowa wartość wierzytelności wynosi 1.141.382,52 zł., w tym:
należności w złotych polskich – ,64 zł należności w USD – 3.377,43 zł należności w EURO – ,45 zł

37 Po sprawdzeniu wierzytelności z ocenami biegłych oszacowano wartość należności przypadających upadłemu do celów oszacowania przedsiębiorstwa wynosi 3.554,09 zł.

38 Struktura i wartość składników majątkowych upadłego:
oznaczenie przedsiębiorstwa – ,00 zł wartość kapitału ludzkiego – ,07 zł nieruchomości – ,00 zł ruchomości – ,90 zł wierzytelności przypadających upadłemu – 3.554,09 zł Łącznie wartość poszczególnych składników majątku wynosi ,06 zł. Odpowiada to wartości przedsiębiorstwa upadłego ustalonego w podejściu majątkowym, metodą likwidacyjną.

39 Metoda odtworzeniowa polega na oszacowaniu sumy nakładów finansowych, jakie potrzebne byłyby do odtworzenia poszczególnych elementów majątku wycenianego przedsiębiorstwa. Metoda ta jest często wykorzystywana przez przedsiębiorców podejmujących decyzję o tym, czy bardziej opłaca się kupić jakieś przedsiębiorstwo czy też zbudować je samemu od podstaw. Wadą tej metody jest trudność w oszacowaniu takich elementów, jak reputacja firmy oraz czas potrzebny na osiągnięcie określonej pozycji na rynku, przekładające się w znacznej mierze na koszty odtworzenia przedsiębiorstwa.

40 Formuła obliczeniowa:
WP = (AB – ZA) – Po = AN – Po gdzie: WP – wartość przedsiębiorstwa (wartość odtworzeniowa) AB – aktualna wartość odtworzeniowa brutto aktywów (wartość nowych aktywów) ZA – korekta aktywów ze względu na ich zużycie PO – pasywa obce AN – aktualna wartość odtworzeniowa netto aktywów (wartość odtworzeniowa brutto aktywów skorygowana o ich zużycie)

41 Procedura wyceny: 1. Uzyskanie bilansu przedsiębiorstwa na dzień wyceny 2. Opracowanie szczegółowej specyfikacji aktywów i pasywów przedsiębiorstwa 3. Podział majątku i pasywów względem sposobu ich wyceny metodą bezpośrednią i pośrednią 4. Wycena składników majątku metodą bezpośrednią: aktualizacja wartości początkowej oraz odjęcie umorzenia (zużycia) 5. Wycena grup składników majątku metodą wskaźnikową: aktualizacja wartości początkowej oraz odjęcie umorzenia (zużycia) 6. Wycena składników zobowiązań według cen rynkowych na dzień wyceny 7. Określenie wartości odtworzeniowej przedsiębiorstwa

42 Zalety metod majątkowych
Metody majątkowe skupiają się na posiadanym przez przedsiębiorstwie majątku. Materialna substancja przedsiębiorstwa jest stosunkowo łatwa do wyceny.

43 Wady metod majątkowych
Nie uwzględniają reputacji firmy, pozycji zajmowanej przez przedsiębiorstwo na rynku (najczęściej wyrażającej się udziałem w rynku), unikalnych kompetencje menadżerów, a przede wszystkim zdolności przedsiębiorstwa do generowania dodatnich przepływów pieniężnych.

44 Metody dochodowe

45 Metody dochodowe Opierają się na założeniu, że przedsiębiorstwo jest dobrem, którego wartość zależy od korzyści finansowych, jakie przyniesie ono właścicielowi w przyszłości. O wartości przedsiębiorstwa stanowi zaktualizowana na moment wyceny suma przewidywanych dochodów finansowych. Metody dochodowe uważane powszechnie za najdoskonalszy sposób wyceny przedsiębiorstw.

46 Wycena przedsiębiorstwa metodą DCF
Jedną z bardziej rozpowszechnionych metod dochodowych jest metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych, czyli DCF (ang. Discounted Cash Flow). Istnieje wiele odmian wyceny wartości przedsiębiorstwa metodą DCF różniących się między sobą zarówno poziomem szczegółowości, jaki i konstrukcją (sposobem obliczania) prognozowanych przepływów pieniężnych oraz określaniem stopy dyskontowej.

47 Założenia metody Wartość przedsiębiorstwa wiąże się ze zdyskontowaną sumą przepływów gotówki wygenerowana przez firmę. Ponieważ różne strumienie cash flow przypadają na rózne momenty czasowe, należy je skorygować uwzględniając zmianę ich wartości wraz z upływem czasu - tzn. zdyskontować.

48 Wycena wartości polega na prognozowaniu przepływów pieniężnych przedsiębiorstwa i dyskontowaniu ich za pomocą odpowiedniej stopy procentowej do wartości bieżącej. Wartość używanej stopy dyskontowej przeważnie odpowiada kosztowi kapitału i zawiera ocenę ryzyka dotyczącą przyszłych przepływów pieniężnych.

49 Sporządzenie wyceny wartości przedsiębiorstwa metodą DCF jest działaniem skomplikowanym, obejmującym wszystkie istotne zmienne ekonomiczne przedsiębiorstwa.

50 Struktura modelu finansowego
wartość zaktualizowanych wolnych operacyjnych przepływów pieniężnych + wartość wolnych nieoperacyjnych przepływów pieniężnych = wartość wolnych przepływów pieniężnych aktywa nie uwzględnione w kalkulacji wolnych przepływów pieniężnych zaktualizowana wartość rezydualna wartość brutto przedsiębiorstwa - rynkowa wartość długu przedsiębiorstwa wartość netto przedsiębiorstwa

51 Wyliczanie przepływów pieniężnych
+ Przychody - Koszty operacyjne - Podatki -Inwestycje netto- - Zmiany w kapitale obrotowym = Wolne przepływy pieniężne

52 Newralgiczne punkty w wycenie DCF
Prognozy finansowe spółki, Szacowanie stopy dyskontowej, Koszt kapitału własnego, Koszt kapitału obcego.

53 Prognozy finansowe spółki
Prognoza bilansu, Prognoza rachunku zysków i strat, Prognoza przepływów pieniężnych.

54 Stopa dyskontowa Jest to jeden z głównych parametrów wyceny dochodowej wartości przedsiębiorstwa. Składają się na nią koszt kapitału własnego i koszt kapitału obcego. Wzrost stopy dyskontowej przy innych parametrach niezmienionych wpływa na obniżenie wartości przedsiębiorstwa, Spadek stopy dyskontowej przy innych parametrach niezmienionych wpływa na wzrost wartości przedsiębiorstwa.

55 Koszt kapitału własnego
Najczęściej wykorzystywaną metodą do obliczania kosztu kapitału własnego jest model CAPM, Gdzie: Rf – stopa wolna od ryzyka β - współczynnik określający udział ryzyka danego papieru wartościowego w ryzyku rynkowym. Rm – stopa zwrotu z rynku

56 Model CAPM Rf – Stopa wolna od ryzyka to stopa zwrotu z obligacji, bądź bonów skarbowych, bowiem państwo w założeniu nie może być niewypłacalne. Β – współczynnik ten jest obliczany przez domy maklerskie, samo wyliczenie tego wskaźnika jest dosyć skomplikowane, gdyż jest on ilorazem kowariancji stóp zwrotu z papieru wartościowego "X” i portfela rynkowego M do wariancji stóp zwrotu z portfela rynkowego. Rm – stopa zwrotu z rynku to np. stopa zwrotu z indeksu giełdowego.

57 Koszt kapitału obcego Kapitał obcy (dług) – suma środków finansowych pozostawionych do dyspozycji przedsiębiorstwa przez jego wierzycieli (kredyty bankowe, pożyczki, obligacje, leasing). Koszt (brutto) kapitału obcego – odsetki płacone właścicielom kapitału według ustalonej stopy procentowej. Koszt netto kapitału obcego – koszt kapitału obcego po opodatkowaniu. Odsetki od kapitału obcego stanowią w przedsiębiorstwie koszt finansowy, powodując zmniejszenie podstawy opodatkowania, a zatem zmniejszają podatek dochodowy i w konsekwencji rzeczywisty koszt kapitału obcego (jest to tzw. osłona podatkowa lub tarcza podatkowa

58 Średni ważony koszt kapitału całkowitego (wersja 1)
Gdzie: Ko - koszt kapitału obcego Kw – koszt kapitału własnego D – procentowy udział kapitału obcego w kapitale całkowitym

59 Średni ważony koszt kapitału całkowitego (wersja 2)
WACC = udział kapitału własnego × Kw + udział kapitału obcego × Ko × (1 - stopa podatkowa)

60 Obliczona stopa WACC stosowana jest do dyskontowania przepływów pieniężnych w kolejnych latach.
Każdy przepływ musi być zdyskontowany na chwilę obecną, czyli musi zostać obliczona jego obecna wartość.

61 Wartość rezydualna jest to przyszła wartość podmiotu wyceny określona na koniec projekcji przepływów pieniężnych. Ta wartość jest następnie dyskontowana jak renta wieczysta stopą kosztu kapitału całkowitego:

62 Mając obliczone przyszłe oraz zdyskontowane na chwilę obecną przepływy pieniężne w szczegółowo badanym okresie należy jeszcze policzyć tzw. wartość rezydualną spółki. Jest to wartość przepływów pieniężnych, które wystąpią po okresie prognozy.

63 Wartość rezydualna RV = przepływ pieniężny w ostatnim roku × (1+g)/(WACC – g) WACC – średni ważony koszt kapitału g – długoterminowa stopa wzrostu wolnych przepływów pieniężnych

64 Zalety metody DCF wycena faktycznie generowanych przepływów pieniężnych, ocena zdolności posiadanego majątku do generowania takich przepływów, możliwość określenia aktywów niezbędnych oraz tych, które mogą zostać upłynnione, skupienie się na przyszłej działalności przedsiębiorstwa

65 Wady metody DCF wysoki stopień złożoności tej metody - konieczność prognozowania wielu zmiennych, na których oparta zostanie wycena - i trudności z tym związane, realizacja prognoz finansowych często bywa obarczona dużym ryzykiem, występują trudności w szacowaniu kosztu kapitału oraz rynkowych wartości tych kapitałów, istnieje niebezpieczeństwo znacznych przeszacowań w przypadku gdy duża część wartości przypada na okres następujący po okresie prognozy (wartość rezydualna).

66 Metody rynkowe (mnożnikowe) wyceny przedsiębiorstwa

67 Metody rynkowe/mnożnikowe/porównawcze wyceny wartości przedsiębiorstw
Są najczęściej stosowanymi i najprostszymi metodami wyceny przedsiębiorstw. Opierają się na rachunku wyników, bilansie i rachunku przepływów pieniężnych. Ich podstawą są informacje o mnożnikach innych przedsiębiorstw, które muszą zostać pomnożone przez bazę (zysk netto, zysk operacyjny, wartość sprzedaży, wartość księgowa, wartość przepływów pieniężnych dla akcjonariuszy). Mnożniki są tak konstruowane, że pokazują stosunek wartości rynkowej przedsiębiorstwa do określonej zmiennej ekonomicznej.

68 Podejście bazuje na cenach transakcyjnych uzyskanych na warunkach rynkowych.
Polega na oszacowaniu wartości rynkowej przedsiębiorstwa rozumianej jako hipotetyczna cena możliwa do uzyskania ze sprzedaży przedsiębiorstwa na wolnym rynku, która jest ustalana na podstawie znanych transakcji kupna-sprzedaży przedsiębiorstw z tej samej branży, jak najbardziej podobnych do firmy wycenianej.

69 Podstawowym zagadnieniem jest wybór przedsiębiorstw porównywalnych oraz mierników ekonomiczno-finansowych (mnożników porównawczych). Metody porównawcze obejmują metody cenowo- porównawcze (transakcji porównywalnych) oraz metody mnożników rynkowych.

70 Podstawą takiego podejścia do wyceny jest powszechnie akceptowane założenie, iż aktywa podobne do siebie powinny być wyceniane i sprzedawane po zbliżonych cenach. Zastosowanie metod porównawczych pozwala na oszacowanie wartości rynkowej kapitałów własnych przedsiębiorstwa nienotowanego na giełdzie.

71 Bazę wyceny w tym przypadku mogą stanowić parametry ekonomiczne, takie jak zysk netto, zysk operacyjny, wartość sprzedaży, wartość księgowa, wartość przepływów pieniężnych dla akcjonariuszy. Zaletą tych metod jest prostota oraz szybkość wykonania. Są najczęściej stosowanymi i najprostszymi w rozumowaniu metodami wycen przedsiębiorstw.

72 Ogólna formuła wyceny przedstawia się zgodnie ze wzorem:
W – wartość rynkowa przedsiębiorstwa, c1, c2 – znane ceny rynkowe podobnych przedsiębiorstw, n – liczba porównywanych przedsiębiorstw.

73 Metoda porównawcza wskaźnikowa (mnożnikowa) polega na ustaleniu wartości przedsiębiorstwa na podstawie danych o mnożnikach, których wartość rynkowa jest już znana. Mnożniki są tak konstruowane, aby ukazywać stosunek wartości rynkowej spółki do określonej zmiennej ekonomicznej

74 Źródłem najbardziej wiarygodnych i obiektywnych informacji jest rynek kapitałowy, na którym wartości rynkowe spółek uzależnione są od poziomu rozwoju i stopnia dojrzałości rynku, czyli od liczby notowanych na nim przedsiębiorstw oraz od liczby i wartości dokonywanych transakcji giełdowych kupna- sprzedaży akcji a z drugiej strony od poziomu wiedzy i racjonalności decyzji inwestorów.

75 Najczęściej występujące mnożniki
P/E (C/Z) cena akcji (wartość) do zysku na jedną akcję, P/BV (C/WK) wartość rynkowa przedsiębiorstwa do jego wartości księgowej, MC/S (C/S) wartość firmy do przychodów ze sprzedaży.

76 Wartość przedsiębiorstwa w ujęciu metody porównawczej wyraża zatem iloczyn rynkowego multiplikatora i odpowiadającej mu podstawy z wycenianego podmiotu. W – wartość przedsiębiorstwa m – multiplikator, wyrażający ukształtowaną na rynku relację ceny do przyjętej kategorii bazowej X – poziom podstawy multiplikatora w wycenianym przedsiębiorstwie

77 Procedura wykorzystania metod porównawczych do wyceny konkretnego przedsiębiorstwa
Dokonanie wyboru wskaźnika lub grupy mnożników będących podstawą wyceny; Wyselekcjonowaniu grupy przedsiębiorstw o zbliżonej charakterystyce do przedsiębiorstwa wycenianego dla których możliwe jest uzyskanie informacji o poziomie wcześniej wybranych multiplikatorów; Wyznaczenie dla wycenianego przedsiębiorstwa wielkości ekonomicznej będącej bazą wybranego wskaźnika; Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa, przez pomnożenie wyznaczonej wielkości ekonomicznej przez poziom multiplikatora ustalonego dla wyselekcjonowanej grupy przedsiębiorstw; Dokonanie niezbędnych korekt.

78 Metoda transakcji porównywalnej
stosowana przy kupnie/sprzedaży przy użyciu porównywania do transakcji analogicznego przedsiębiorstwa, jeżeli taka miała miejsce.

79 Metody mnożnikowe najczęściej mają zastosowanie w wycenach firm usługowych (konsultingowych, adwokackich, medycznych, itp.), a także do wstępnego przybliżenia wartości. Często stosowane są również przez banki dla określenia wartości zastawu.

80 Przykład Wycena wartości 85% akcji będących własnością spółki X, na potrzebę negocjacji ich ceny sprzedaży. Kapitał zakładowy Spółki wynosi ,00 PLN i dzieli się na akcji, o wartości nominalnej 10 PLN każda.

81 Zasadniczym przedmiotem działalności wycenianej Spółki są: produkcja pozostałych wyrobów z tworzyw sztucznych, produkcja opakowań z tworzyw sztucznych, odzysk surowców z materiałów segregowanych, produkcja wyrobów dla budownictwa z tworzyw sztucznych, produkcja pozostałych maszyn do obróbki gumy lub tworzyw sztucznych oraz wytwarzania wyrobów z tych materiałów. Działalność spółki obejmuje 5 jej rodzajów wg Polskiej Klasyfikacji Działalności Gospodarczej (PKD).

82 Kroki Właściwy dobór mnożników, uwzględniając specyfikę sektora, w którym działa wyceniany podmiot. Wybór grupy porównawczej spółek, dla których znane są wartości rynkowe użytych w wycenie mnożników.

83 W przypadku Spółki X naturalną grupą porównawczą są spółki skoncentrowane w sektorze giełdowym „przemysł tworzyw sztucznych”. Tworzy go 6 podmiotów: ERG, Ergis, Lentex, Plastbox, Radpol i Suwary.

84 Kapitalizacja rynkowa danej spółki, będącej składnikiem grupy porównawczej, to iloczyn wszystkich wyemitowanych przez tę spółkę akcji i ceny akcji. Np. ERG:

85 Wartość Enterprise Value to wartość przedsiębiorstwa rozumiana jako suma kapitalizacji rynkowej i zobowiązań oprocentowanych pomniejszona o wartość środków pieniężnych i ich ekwiwalentów wykazywanych w aktywach bilansu. Np. ERG:

86 Dane Spółek porównawczych
Dane w tys. PLN ERG Ergis Lentex Plastbox Radpol Suwary Sprzedaż 52.866 81.423 56.847 Zysk netto 1.422 7.551 3.240 1.870 14.124 2.487 Zysk operacyjny EBIT 1.994 12.070 2.550 1.464 17.494 3.458 Amortyzacja 2.752 20.412 10.037 4.821 5.462 3.703 Zysk operac.+amortyzacja EBITDA 4.746 32.482 12.587 6.285 22.956 7.161 Kapitał własny 31.244 82.652 84.862 38.668 Zobowiązania oprocentowane 8.324 85.334 2.859 14.575 22.825 8.111 Gotówka i ekwiwalenty 3.134 11.809 17.484 1.797 7.712 888 Liczba akcji (tys.) 43.305 39.436 10.892 8.812 24.757 839 Cena akcji (PLN) 0,95 3,15 24,89 14,54 10,09 84,80 Kapitalizacja rynkowa 41.140 71.156 Enterprise Value 46.330 78.379

87 Wyznaczenie mnożników dla grupy porównawczej oraz ich uśrednienie
W oparciu o kapitalizację rynkową spółek grupy porównawczej oraz przy wykorzystaniu danych finansowych zaprezentowanych w tabeli 1 dokonano wyliczenia mnożników. Poszczególne mnożniki wyznaczono poprzez podzielenie kapitalizacji rynkowej lub wartości Enterprise Value przez określone wielkości ekonomiczne pochodzące z rachunku zysków i strat oraz bilansu. Uzyskane mnożniki jednostkowe uśredniono przy wykorzystaniu mediany.

88 Mnożnik cena do zysku (C/Z) (P/E)
otrzymuje się dzieląc cenę jednej akcji przez wartość zysku przypadającego na tę akcję, lub dzieląc kapitalizację rynkową przez wielkość zysku netto: C/Z = cena akcji / zysk netto na jedną akcję (EPS) lub C/Z = kapitalizacja / zysk netto Np. ERG: C/Z = kapitalizacja / zysk netto = 41140/1422 = 28,93 Wartość wskaźnika informuje ile lat musi upłynąć nim zwrot z inwestycji wyniesie 100% (zakładając, iż dynamika zysków nie zmieni się).

89 Mnożnik cena do wartości księgowej (C/WK) (P/BV)
otrzymuje się dzieląc cenę akcji przez wartość księgową przypadającą na tę akcję, lub dzieląc kapitalizację rynkową przez wartość księgową: C/WK = cena akcji / wartość księgowa na jedną akcję lub C/WK = kapitalizacja / wartość księgowa Wartość księgowa na jedną akcję (na dzień) jest to iloraz wartości kapitału własnego (aktywów netto) na dzień bilansowy i liczby zarejestrowanych akcji. Np. ERG: C/WK = cena akcji / (wartość kapitału własnego/liczba akcji) = 0,95/(31244/43305) = 0,95/0,72 = 1,3194 ≈ 1,32

90 Mnożnik EV/(ZO+A) otrzymuje się dzieląc kapitalizację rynkową powiększoną o zobowiązania oprocentowane oraz pomniejszoną o środki pieniężne i ich ekwiwalenty przez wielkość zysku operacyjnego powiększonego o amortyzację: EV/(ZO+A) = (kapitalizacja rynkowa+zobowiązania oprocentowane - środki pieniężne i ich ekwiwalenty) / (zysk operacyjny+amortyzacja) Np. ERG: EV/(ZO+A) = ( )/4746 = 9,76

91 Mnożnik EV/S otrzymuje się dzieląc kapitalizację rynkową powiększoną o zobowiązania oprocentowane oraz pomniejszoną o środki pieniężne i ich ekwiwalenty przez wielkość sprzedaży: EV/S = (kapitalizacja rynkowa+zobowiązania oprocentowane-środki pieniężne i ich ekwiwalenty) / sprzedaż Np. ERG: EV/S = ( )/52866 = 0,8763 ≈ 0,88

92 Mediana Np. C/Z 16,45; 17,69; 28,61; 28,93; 68,52; 83,67; (28,61+28,93)/2 = 57,54/2 = 28,77

93 Mnożniki wg Spółek porównawczych
ERG Ergis Lentex Plastbox Radpol Suwary Mediana mnożnika C/Z 28,93 16,45 83,67 68,52 17,69 28,61 28,77 C/WK 1,32 0,71 1,49 1,55 2,94 1,84 1,52 EV/S 0,88 0,33 1,48 1,73 2,36 1,38 1,43 EV/(ZO+A) 9,76 6,09 20,38 22,42 11,54 10,95 11,24

94 4. Obliczenie wartości wycenianego przedsiębiorstwa
Wycena mnożnikowa spółki X polega na przemnożeniu odpowiednich danych finansowych tej spółki (pochodzących z tego samego okresu co dane finansowe grupy porównawczej), z odpowiadającymi im medianami mnożników wartości. Uzyskane w ten sposób szacunki wartości należy uśrednić, wykorzystując w tym celu zwykłą średnią arytmetyczną.

95 Dane w PLN Spółka X Mnożnik Mediana mnożnika Wycena Zysk netto 521948,66 C/Z 28,77 ,17 Kapitał własny ,21 C/WK 1,52 ,83 Sprzedaż ,03 EV/S 1,43 ,33 Zysk operacyjny+amortyzacja ,34 EV/(ZO+A) 11,24 ,76 Wycena średnia - ,02

96 5. Korekta wartości o dyskonta i premie
Dyskonto braku płynności kapitału wynika z faktu, że wskaźniki przyjęte do wyceny odzwierciedlają wartość walorów płynnych tzn. takich, które są przedmiotem obrotu na regulowanym rynku kapitałowym. W przypadku XXX zastosowanie dyskonta braku płynności jest uzasadnione, gdyż przedsiębiorstwo nie jest notowane na rynku publicznym.

97 Wysokość dyskonta za brak płynności w Polsce kształtuje się na poziomie ok. 15%, niemniej.
Jednak szereg badań empirycznych prowadzonych w USA wskazuje, że w ekstremalnych przypadkach może on sięgać poziomu nawet 50%. Mając na uwadze powyższe przesłanki oraz kierując się zasadą ostrożnej wyceny, na potrzeby analiz przyjęto dyskonto braku płynności na poziomie 25%.

98 Premia za kontrolę powinna być stosowana w przypadku, gdy wyceniana spółka jest przedmiotem przejęcia przez inwestora strategicznego. W Europie Zachodniej przeważają premie w przedziale %. Według analiz ponad stutransakcji przeprowadzonych przez Obszar Rynków Kapitałowych Banku Zachodniego WBK, przeważające w Polsce premie za kontrolę kształtują się nieco niżej niż na rynkach rozwiniętych i wynoszą 10-20%. Mając na uwadze powyższe konkluzje oraz kierując się zasadą ostrożnej wyceny, na potrzeby analiz założono „premię za kontrolę” w wysokości 10%.

99 WYCENA: Wartość Spółki na dzień wyceny przed uwzględnieniem dyskonta i premii: ,02 Wartość dyskonta braku płynności (25%): ,76 Wartość premii za kontrolę (10%): ,90 Wartość Spółki na dzień wyceny z uwzględnieniem dyskonta i premii (1-2+3): ,17

100 Wartość 100% akcji Spółki (zł): 18.089.767
Łączna liczba akcji: Wartość 1 akcji: 24,78 Wartość akcji należących do X: Rekomenduje się wartość (85%) akcji X stanowiących własność X na poziomie zł.

101 Zalety metody porównawczej
metoda bardzo prosta, ponieważ jest oparta na ogólnie dostępnych danych (sprawozdania finansowe Spółek). Metoda bazuje nie tylko na bilansie Spółki (metody majątkowe), ale także na pozostałych częściach sprawozdania finansowego, uwzględnia obecną sytuację na rynku, a wycena Spółki opiera się na podstawie wskaźników konkurentów.

102 Wady metody porównawczej
Wady metody to fakt, że wycena opiera się na wskaźnikach dla innych firm z branży, które mogą być przewartościowane. Istnieje trudność z doborem Spółek porównywalnych i ograniczony dostęp do baz transakcji dla inwestorów indywidualnych ze względu na wysokie koszty dostępu. Metoda nie uwzględnia sposobu finansowania Spółki i przyszłych potrzeb inwestycyjnych.