1 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w KRAKOWIE Uczniowie, nauczyciele, dyrektorzy o egzaminie gimnazjalnym 2005 i współpracy z OKE Prezentacja wyników badań.

Prezentacja na temat: "1 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w KRAKOWIE Uczniowie, nauczyciele, dyrektorzy o egzaminie gimnazjalnym 2005 i współpracy z OKE Prezentacja wyników badań."— Zapis prezentacji:

1 1 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w KRAKOWIE Uczniowie, nauczyciele, dyrektorzy o egzaminie gimnazjalnym 2005 i współpracy z OKE Prezentacja wyników badań przedstawiona podczas wiosennych konferencji z dyrektorami i zastępcami dyrektorów szkół podstawowych gimnazjalnych przygotowujących do przeprowadzenia sprawdzianu i egzaminu gimnazjalnego w 2006 roku WYDZIAŁ BADAŃ I ANALIZ MARZEC 2006

2 2 O egzaminie gimnazjalnym 2005 - wyniki badania ankietowego uczniów - wyniki badania ankietowego nauczycieli i dyrektorów szkół

3 3 Badania miały spełnić dwie zasadnicze funkcje: ewaluacyjną i naukową Cześć ewaluacyjna miała dostarczyć istotnych informacji o przebiegu egzaminu gimnazjalnego i przygotowywaniu się uczniów do egzaminu w 2005 roku. Część naukowa, to szereg danych, które mogą znaleźć zastosowanie w różnorodnych analizach w szeroko pojętych naukach społecznych.

4 4 Metodologia Odpowiedzi uczniów na pytania występujące w kwestionariuszu połączono z wynikami uzyskanymi na egzaminie gimnazjalnym 2005 oraz ocenami uzyskanymi przez nich na pierwszy okres klasy III w gimnazjum oraz ich wynikami na sprawdzianie 2002 Sukcesem zakończyło się połączenie 94,3% uczniów (wyłącznie pierwszy termin egzaminu gimnazjalnego, arkusze standardowe, drugoroczność).

5 5 Badania terenowe... przeprowadzono w okresie od maja do czerwca 2005, zastosowano losowanie warstwowe, w badaniu wzięło udział 26 gimnazjów, 1491 uczniów, 74 nauczycieli, 23 dyrektorów pytano o fakty, opinie, badano postawy starano się ustalić sytuację społeczną respondenta

6 6 Kwestionariusz ucznia składał się z pięciu części i obejmował 40 zagadnień: CZĘŚĆ I. Uczniowie o sobie CZĘŚĆ II. Moja rodzina Część III. O zajęciach szkolnych Część IV. Oceniamy egzamin gimnazjalny Część V. Rady dla młodszych Koleżanek i Kolegów Kwestionariusz ucznia w załączeniu.

7 7 Omawiane zagadnienia Metodologia badań i opis próby Wskaźniki związane z jakością egzaminu (pytania o trafność)

8 8 Rodzaj danych PopulacjaPróba wieśmiastoogółemwieśmiastoogółem Wynik średni w pkt.56,260,658,457,761,659,5 Odchylenie standardowe 17,017,3 16,616,8 Lokalizacja 48,651,4100%49,750,3100% Płeć 49,2 K50,8 M100%52,1K47,9M100% Lubelskie 28,835,4 Małopolskie 41,539,0 Podkarpackie 29,725,6

9 9 „Czy czujesz po egzaminie satysfakcję z własnej samodzielnej pracy?” Większość badanych na pytanie odpowiedziało pozytywnie. Satysfakcja z własnej pracy niekoniecznie wiązała się z zadowoleniem z wyniku egzaminu. Odpowiedzi negatywnych było zdecydowanie mniej. Respondenci nie podawali z reguły powodów swojego niezadowolenia. Jeśli już ktoś pokusił się o podanie powodu, to było to słabe zaangażowanie w uczenie się. Pozostali wskazywali głównie, że tylko z jednej części są zadowoleni, z drugiej natomiast nie.

10 10 „Tak, czuję satysfakcję: ponieważ otrzymałam wystarczający wynik, dzięki któremu bez problemu dostanę się do upragnionej szkoły. Wiem, że sama na to zapracowałam i jestem z siebie dumna.” z własnej pracy, ponieważ zrozumiałam, że dzięki niej moje aspiracje życiowe stają coraz większe.” chociaż uważam że mogłam napisać lepiej. Pomyliłam się w zadaniach, na które znałam odpowiedzi, lecz potrzebowałam więcej czasu na zastanowienie się.” Przykładowe odpowiedzi

11 11 „Nie mam takiej satysfakcji”. ponieważ powinnam się bardziej przyłożyć do nauki, teraz żałuję, że tego nie zrobiłam. ponieważ egzamin napisałam źle, było to wywołane tym, że uczyłam się na pamięć zamiast w sposób logiczny. ponieważ nie jestem zadowolona z mojego wyniku mimo, że pracowałam sama. Przykładowe odpowiedzi

12 12 „Czy wszystkie polecenia w zadaniach były dla Ciebie jasne?” Udzielone odpowiedzi wskazują na to: że uczniowie przeważnie nie mieli problemów ze zrozumieniem zadań a jeśli już takie problemy pojawiały się, to było ich niewiele i po kilkukrotnym przeczytaniu polecenia, wątpliwości znikały.

13 13 Rady uczniów dla młodszych roczników Większość rad to raczej proste stwierdzenia typu: nie denerwować się, uczyć się, rozwiązywać testy w domu. Często też pojawiają się rady kładące nacisk na: dokładne czytanie treści zadań na egzaminie, koncentrację i zwracanie uwagi na szczegóły. Rzadko pojawiają się pojedyncze odpowiedzi mówiące o tym, że od wyniku egzaminu zależy przyszłość i należy go traktować poważnie. W wypowiedziach uczniów pojawiały się przestrogi, aby nie używać ściąg i nie liczyć na pomoc innych osób.

14 14 Co należy zrobić w szkole i w domu, aby wyniki uczniów w nauce były wyższe? Organizować kółka pozalekcyjne, które uzupełnią braki w wiedzy uczniów. Uczęszczać na szkolne zajęcia pozalekcyjne. Należy słuchać uważnie na lekcjach. Systematycznie uczyć się z lekcji na lekcję. W domu pracować z podręcznikiem. Bardziej przykładać się do nauki, swój cenny czas zagospodarować tak, aby starczyło go na całą naukę (przedmioty). W domu korzystać z dodatkowych pomocy „naukowych” oraz uczyć się systematycznie. Rodzice powinni się interesować swoim dzieckiem i co parę dni sprawdzać czy jest systematyczne.

15 15 Co należy zrobić w szkole i w domu, aby wyniki uczniów w nauce były wyższe? ciąg dalszy Rodzice winni pilnować uczniów, aby poświęcali więcej czasu w domu przed książkami i nie chodzili na wagary. Rodzice powinni się interesować swoim dzieckiem i co parę dni sprawdzać czy jest systematyczne. W domu rodzice powinni regularnie rozmawiać z dzieckiem o jego nauce i przyszłości. W domu korzystać z dodatkowych pomocy „naukowych” oraz uczyć się systematycznie. Powtarzać cały materiał, rozwiązywać próbne egzaminy z gazet. Należy mieć jakieś zainteresowania, które nie pozwalałyby na nudę.

16 16 Co należy zrobić w szkole i w domu, aby wyniki uczniów w nauce były wyższe? Najważniejsza jest samodzielna praca, którą należy podjąć jak najwcześniej, a nie dopiero przed samym egzaminem. Nauczyciele powinni poświęcać więcej czasu na prace z uczniami i dokładne sprawdzanie ich postępów w nauce i razem z rodzicami mobilizować do nauki. W szkole uczniowie powinni liczyć na większą pomoc nauczycieli. Poszerzyć zbiory w bibliotece, uczynić łatwiejszym dostęp do Internetu.

17 17 Niezadowolenie uczniów przejawia się w takich opiniach jak: zbyt wczesne przeprowadzenie egzaminu (nie został przerobiony cały materiał), zbyt długi czas oczekiwania na wyniki, zbyt małą ilość czasu na rozwiązanie zadań, wyniki egzaminu w większym stopniu niż obecnie powinny decydować o przyjęciu do liceum.

18 18 Uczniowie o sobie

19 19 Uczniowie o sobie

20 20 Ile czasu tygodniowo poświęcasz na naukę następujących przedmiotów? Generalnie uczniowie deklarują, że nie uczą się zbyt wiele, najczęściej przy każdym przedmiocie wskazywali na odpowiedź mniej niż godzinę. Najdłużej w domu uczą się historii i biologii (podobnie w badaniach lat ubiegłych).

21 21 Z analizy ankiet wynika, że: 5% uczniów, musi przeznaczyć 1,5 godzinny dziennie i więcej, by dojechać do szkoły i z powrotem. Wyniki egzaminu gimnazjalnego dla tej grupy są niższe o 6 punktów od pozostałych uczniów, Stopnie szkolne na I semestr są dla tej grupy także niższe niż pozostałych uczniów (j. polski, historia, matematyka, geografia, fizyka, chemia); wyjątek biologia. Korelacje między czasem przeznaczonym na naukę a oceną szkolną z przedmiotu jest niewielka.

22 22 Miejsca i sposób uczenia się. Swoją wiedzę zdobywam głównie... Dane na diagramie uporządkowano - najczęściej zdecydowanie tak i raczej tak na dole diagramu!

23 23 Swoją wiedzę zdobywam głównie... i odpowiednio do wypowiedzi tych grup uczniów ich wyniki na egzaminie Najważniejsza jest nauka podczas lekcji (+5 punktów) Samodzielnie w domu ze podręczników (+ 3punkty); Szukanie informacji w Internecie rozkłada się mniej więcej po równo odpowiedzi negatywnych (42%) i pozytywnych (41%) - (+4 punkty). Podobnie rozkładają się odpowiedzi dotyczące uczenia się podczas rozmów w domu - pozytywnie 40%, 48% negatywnie (- 2 punkty).

24 24 Swoją wiedzę zdobywam głównie... i ich wyniki na egzaminie c.d. 22%uczniów gimnazjalnych swoją wiedzę zdobywa także lub pogłębia podczas zajęć edukacyjnych poza szkołą (+ 2 punkty). 15% uczniów uczy się z książek wypożyczonych z biblioteki (- 2 punkty).

25 25 Jak uczniowie przygotowywali się do egzaminu a średnia punktów na egzaminie gimnazjalnym Stwierdzenia TakNieTakNie w % w punktach Pisaliśmy próbny egzamin w styczniu 2005991Brak danych Rozwiązywałem zadania egzaminacyjne publikowane w prasie. 80206156 Rozwiązywałem różne zadania, podczas dodatkowych zajęć organizowanych przez szkołę. 68326157 Czy w szkole zorganizowano dodatkowe egzaminy próbne. 57436059

26 26 Jak uczniowie przygotowywali się do egzaminu a oceny szkolne (I semestr) Uczniowie, którzy korzystali z różnych form przygotowania się do egzaminu, mają także wyższe wyniki szkolne ze wszystkich przedmiotów wyrażone w średnich ocenach z takich przedmiotów jak: j. polski, historia, matematyka, geografia, biologia, fizyka, chemia.

27 27 Postawy uczniów wobec nauki szkolnej

28 28 Z analizy wynika że: Jest sporo pozytywnych odpowiedzi na stwierdzenie: Jestem z siebie zadowolony/a - aż 69% wskazało odpowiedzi pozytywne. Średni wynik tej grupy, to 63 punkty i jest o 10 punktów wyższy w stosunku do pozostałych). Prawie równomiernie rozłożyły się odpowiedzi dotyczące systematyczności w nauce w szkole i w domu (42% odpowiedzi negatywnych i 43% pozytywnych. Średni wynik 64 punkty dla systematycznie uczących się tj. o 7 punktów wyższy od pozostałych). Warto przykładać się do nauki... (58% + 32% = 90%). (zdecydowanie tak i raczej tak). 27% uczniów, uczenie się sprawia przyjemność (o 3 punkty wyżej niż pozostali).

29 29 Ile razy w ciągu ostatniego roku (12 miesięcy) byłeś (łaś):

30 30 Uczestnictwo w życiu kulturalnym a wyniki w nauce Uczniowie, którzy nie byli ani razu w kinie, teatrze, na koncercie uzyskali na egzaminie gimnazjalnym niższe wyniki niż pozostali; Analogicznie w szkole uzyskali także niższe wyniki niż pozostali. (Różnice istotne statystycznie) Udział w imprezach sportowych bez wpływu na wyniki w nauce.

31 31 Klimat domu rodzinnego Jak często Twoi rodzice:

32 32 Klimat domu rodzinnego wyniki w nauce We wszystkich kwestiach, o które zapytaliśmy stwierdziliśmy istotny wpływ rodziców na wyniki w nauce. Porównując dwie grupy respondentów odpowiadających nigdy lub prawie nigdy i pozostałych – wyniki egzaminu i oceny szkolne są istotnie statystycznie wyższe dla grupy pozostałych uczniów.

33 33 Plany rodziców wobec dzieci. Moi rodzice/opiekunowie...

34 34 Wykształcenie rodziców Matki są lepiej wykształcone niż ojcowie. Najczęstszą kategorią dla matek jest wykształcenie średnie a dla ojców zawodowe. Matki częściej mają wykształcenie wyższe.

35 35 Aktywność zawodowa rodziców

36 36 W moim domu jest (służy konstrukcji wskaźnika SES – statusu społeczno-ekonomicznego):

37 37 Doświadczenia szkolne uczniów Opinie uczniów na temat pracy na lekcjach

38 38

39 39 Doświadczenia szkolne Większość uczniów pozytywnie oceniło doświadczenia szkolne. Częściej ze wskazaniem na raczej tak niż zdecydowanie tak. Najniższy wskaźnik aprobaty uzyskało stwierdzenie, że uczniom w mojej klasie zależy aby na lekcjach jak najwięcej się nauczyć. Rozkład symetryczny w stosunku do odpowiedzi nie wiem.

40 40 Kontrola i pomoc w nauce

41 41 Rozkład stopni szkolnych I semestr

42 42 Spodziewany a otrzymany wynik egzaminu

43 43 Uczniowie oceniają egzamin pod względem trudności

44 44 Uczniowie oceniają egzamin pod względem zgodności z tym, czego uczyli się w szkole

45 45 Dyrektorzy i nauczyciele

46 46 W jakim stopniu poziom szkoły mierzony wynikami egzaminu w ubiegłych latach przyniosły satysfakcję zainteresowanym Zdecydowana większość dyrektorów była usatysfakcjonowana w stopniu umiarkowanym. To samo, zdaniem dyrektorów, dotyczy nauczycieli. Część dyrektorów uważa, że rodzice uczniów, którzy przystąpili do egzaminu byli zadowoleni w stopniu wysokim. Istotną wydaje się być informacja, że (co piąty dyrektor) nie wie, co o wynikach egzaminów sądzą ich organy prowadzące.

47 47 Nauczyciele o egzaminie gimnazjalnym Na rangę egzaminu wpływa jego znaczenie dla dalszej kariery ucznia oraz jego wykorzystanie do oceny jakości pracy szkół i całego systemu oświatowego. Staranność przygotowania i przeprowadzenia egzaminu, jego trafność oraz sposób komunikowania wyników warunkują prawidłowe wnioskowanie w kwestiach osiąganych przez uczniów wyników. Powinna być określona norma zaliczenia egzaminu gimnazjalnego.

48 48 Nauczyciele oceniają arkusze egzaminacyjne Nauczyciele pozytywnie ocenili zgodność zadań arkusza egzaminacyjnego z ogłoszonymi wymaganiami. Zadania oceniono jako jasno sformułowane. Tematyka zadań podobała się. Egzamin sprawdzał ważne treści z programu nauczania. W arkuszu znalazło się zbyt mało zadań przeznaczonych dla zdolniejszych uczniów (10% wypowiedzi).

49 49 Nauczyciele oceniają arkusze egzaminacyjne Blisko ¼ nauczycieli uważa, że czas przeznaczony na pisanie egzaminu z części matematyczno- przyrodniczej był zbyt krótki. Prawie 90% respondentów widzi zasadność oceniania prac przez zewnętrznych egzaminatorów w celu zwiększenia porównywalności wyników nauczania. Większość nauczycieli twierdzi, że w części humanistycznej nie było zadań zbyt trudnych dla uczniów. W części matematyczno-przyrodniczej niektórzy nauczyciele uznali za dość trudne zadania z biologii i geografii.

50 50 Zdaniem dyrektorów Warunkiem koniecznym do osiągania dobrych wyników kształcenia jest ambicja i własna praca uczniów, jednakże takie czynniki szkolne (pedagogiczne) jak: metody pracy dydaktycznej, kwalifikacje nauczycieli, zaangażowanie nauczycieli w przygotowanie uczniów do egzaminów, atmosfera nauki w klasie oraz systematyczna pomoc szkoły i domu mają bardzo duży wpływ na osiągane wyniki.

51 51 Zdaniem dyrektorów Głównym ograniczeniem powodującym rzadkie wyjścia uczniów do kina, teatru czy wyjazdy na wycieczkę jest sytuacja materialna rodzin (50%). Wyjścia lub wyjazdy poza szkolę nie mogą odbywać się zbyt często z powodu utrudnionego dostępu do kina czy teatru, np. z powodu dużej odległości dzielącej placówkę od centrów miejskich.

52 52 Dyrektorzy oceniają współpracę z Okręgową Komisją Egzaminacyjną Zdecydowana większość dyrektorów szkół pozytywnie ocenia poszczególne aspekty współpracy z Okręgową Komisja Egzaminacyjną. Respondenci zadowoleni są ze sposobu, formy i zawartości informacji OKE przesyłanych do szkół. Pozytywnie oceniono zarówno funkcjonalność kontaktu przez Internet, jak i w sposób tradycyjny – osobiście i przez telefon. Dyrektorzy szkół wolą, aby OKE nadal pilotowała przeprowadzanie próbnych egzaminów w szkołach oraz dostarczała arkusze egzaminacyjne na próbny egzamin nie tylko za pośrednictwem Internetu, ale także w formie papierowej.

53 53 Opinie o współpracy z OKE c.d Prowadzone szkolenia mają kolosalne znaczenie dla tworzenia przyjaznej atmosfery wokół egzaminów zewnętrznych, a także zaangażowania nauczycieli w sprawy związane z egzaminami. Możliwość odpowiedniego przekazywania informacji dotyczących egzaminów za pośrednictwem przeszkolonych i przychylnie nastawionych nauczycieli. Dla sprawnego działania systemu egzaminów zewnętrznych ważne jest, aby jak najwięcej nauczycieli zechciało zaangażować się w jego rozwój i przeszkoliło się na odpowiednim kursie.

54 54 Egzaminatorzy o współpracy z OKE - cytaty typowe, częste: Moja współpraca z OKE układa się bardzo dobrze. Dzięki bogatemu serwisowi internetowemu mogę wyposażyć się w niezbędną wiedzę nie wychodząc z domu, samo poprawianie prac odbywa się w miłej, koleżeńskiej atmosferze co wpływa bardzo korzystnie na jakość pracy egzaminatorów. Jako egzaminator mogę stwierdzić, że współpraca z OKE układa się bardzo dobrze, z roku na rok dopracowywane są elementy ułatwiające pracę nie tylko egzaminatorom lecz także nauczycielom poszczególnych przedmiotów, serwis internetowy jest uzupełniany na bieżąco, a wszelkie informacje redagowane jasno i czytelnie.

55 55 Egzaminatorzy o terminie przekazania wyników i materiałach służących analizie wyników w szkołach Współpraca przebiegała sprawnie, wyniki powinny być wcześniej. Wskazane jest aby wyniki egzaminu gimnazjalnego uczniowie znali wcześniej przed podjęciem ostatecznej decyzji o dalszym kierunku kształcenia się. Jasne procedury, dobra komunikacja, dobre narzędzia do samodzielnej pracy nad opracowaniem wyników.

56 56 Szkoła organizatorem wyjść uczniów W ciągu ostatniego roku uczniowie większości badanych szkół byli przynajmniej raz w kinie, podczas wyjścia zorganizowanego przez szkołę. Uczniowie ponad połowy szkół byli co najmniej raz w ciągu roku z klasą w teatrze. W muzeum lub galerii nie byli ani raz uczniowie 11% szkół, na basenie i na koncercie nie byli ani raz w roku uczniowie 1/3 szkół. We wszystkich wymienionych formach najczęściej występuje stwierdzenie jednorazowego wyjścia w roku.

57 57 Wyniki egzaminów przedmiotem analizy w szkołach, z udziałem: przedst. organów prowadzących i wizytatorów Z udziałem wizytatorów Z udziałem przedst. organów prowadzących

58 58 Badania Towarzyszące Egzaminom w 2006 roku

59 59 Kontynuujemy badania kontekstowe towarzyszące egzaminom zewnętrznym III edycja badań w br. W bieżącym roku oprócz poznania opinii na temat sprawdzianu/egzaminów zależy nam przede wszystkim na odpowiedzi na pytanie: Jakie cechy ucznia, nauczyciela i środowiska społecznego sprzyjają wysokim osiągnięciom uczniów a na poziomie gimnazjalnym także: Jakie cechy ucznia, nauczyciela i środowiska społecznego sprzyjają wysokiej wartości dodanej osiągnięć emocjonalnych i poznawczych uczniów.

60 60 Losowy dobór szkół do badań Przyjęta na lata 2005-2007 procedura badawcza wymagała od nas losowego doboru szkół (innych każdego roku) tak, aby wyniki badań można było uogólnić. Do wszystkich wylosowanych szkół zwrócimy się stosownym pismem o wyrażenie zgody na przeprowadzenie badań.

61 61 Plan badań obejmuje Szkoły Podstawowe Gimnazja Szkoły ponadgimnazjalne Ogółem Liczba szkół 603049139 Liczba uczniów 2117202911995345 Liczba dyrektorów 602849139 Termin badań 18.04-18.054.05-3.06 I Faza 18.04 – 10.05 II Faza 29.05 – 30.06

62 62 Poufność, to nie anonimowość Wzorem lat ubiegłych zapewniamy, że dostęp do danych będą mieć wyłącznie badacze. Ręczymy wszystkim uczestnikom badań pełną poufność podczas publikacji wyników badań – tak, aby nie pozwalały na identyfikację jakichkolwiek osób lub szkoły. Procedura badawcza wymaga przestrzegania starannej identyfikacji uczestników badań (klasa, numer ucznia w dzienniku) tak, aby móc połączyć odpowiedzi uczniowskie z wynikami sprawdzianu/egzaminów gimnazjalnych.

63 63 Z góry dziękujemy za pomoc w przeprowadzeniu badań i udzielenie szczerych odpowiedzi! Opracowanie: dr Maria Krystyna Szmigel Wydział Badań i Analiz Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie Tel. do Wydziału Badań i Analiz (12) 6181204; (12) 6181205; (12) 6181206.