Uchodźcy i Migranci w Polsce – kolonizatorzy czy sąsiedzi? Stowarzyszenie INTERKULTURALNI PL.

Prezentacja na temat: "Uchodźcy i Migranci w Polsce – kolonizatorzy czy sąsiedzi? Stowarzyszenie INTERKULTURALNI PL."— Zapis prezentacji:

1 Uchodźcy i Migranci w Polsce – kolonizatorzy czy sąsiedzi? Stowarzyszenie INTERKULTURALNI PL

2 Definicja uchodźcy według Konwencji Genewskiej z 1951 r. Osoba, która przebywa poza granicami państwa, którego jest obywatelem lub poza miejsce stałego zamieszkania żywi uzasadnioną obawę przed prześladowaniem z powodu: swojej rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej, przekonań politycznych, która, nie może lub nie chce z powodu tych obaw korzystać z ochrony tego państwa lub nie chce do niego powrócić.

3 Przebywanie poza krajem pochodzenia każda osoba, która ucieka z kraju pochodzenia ma prawo złożyć wniosek o ochronę międzynarodową w kraju bezpiecznym, a kraj ten jeśli jest sygnatariuszem Konwencji Genewskiej musi wniosek przyjąć i rozpatrzyć Wniosek można o ochronę można złożyć przebywając legalnie w danym kraju – uchodźctwo sur place w UE obowiązuje Rozporządzenie Dublin II, które przekazuje odpowiedzialność za rozpatrzenie wniosku krajowi, do którego cudzoziemiec poszukujący ochrony wjechał po raz pierwszy – to nie jest reguła z Konwencji Genewskiej. Dublin II to podstawowa przeszkoda integracyjna – powoduje wtórny ruch migracyjny

4 Uzasadniona obawa przed prześladowaniem Prześladowanie: - Powtarzalne lub jednokrotne, bardzo poważne naruszenie praw człowieka - może być zaniechaniem – np. odmową ochrony prawnej - polegać może na: użyciu przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej; dyskryminacji prawnej lub administracyjnej (np. nękanie przez policję, odebranie nieruchomości bez odszkodowania, etc); niesłusznym lub nieproporcjonlnym karaniu (np. karanie kobiet zgwałconych, za homoseksualizm, czy karanie śmiercią za posiadanie narkotyków) innych, drastycznych i nieuzasadnionych formach dyskryminacji

5 Przynależność do określonej grupy społecznej – co to znaczy? posiadanie cech wrodzonych, które odróżniają nas od większości, ale nie dotyczą naszej rasy, przynależności narodowej – np. płeć (transseksualizm), orientacja seksualna, ale też kastowość, pewne choroby (bielactwo, albinizm) posiadanie określonej tożsamości lub przekonań, które są na tyle istotne dla osoby i jej społecznego funkcjonowania, że nie można zasadnie żądać ich zmiany (np. wegetarianizm)

6 Brak możliwości powrotu – jak to rozumieć? zagrożenie musi dotyczyć całego kraju – jeśli można się przeprowadzić w inny region, powinno się to zrobić państwo nie zapewnia ochrony nawet jeśli samo nie prześladuje (np. robią to grupy ludności, przestępcy, bojówki, etc.) prześladuję instytucje parapaństwowe (np. tzw. „Państwo islamskie”)

7 Inne formy zagrożeń uprawniające do uzyskania ochrony międzynarodowej Ochrona uzupełniająca: osoby uciekające przed wojną lub innym konfliktem zbrojnym (także wewnętrznym) zagrożenie karą śmierci lub egzekucją zagrożenie torturami, nieludzkim traktowaniem lub karaniem Pobyt humanitarny: przysługuje osobom, których wydalenie naruszałoby Europejską Konwencję Praw Człowieka, tj. prawo do życia, godnego traktowania, wolności od niewolnictwa i pracy przymusowej, prawo do rzetelnego procesu, bezpieczeństwo osobistego, prawa do życia rodzinnego wydalenie naruszałoby prawa dziecka określone w Konwencji o prawach dziecka

8 Osoby poszukujące ochrony międzynarodowej w liczbach w latach 2009 -2015 o ochronę międzynarodową ubiegało się w Polsce 61 tys. osób, średnio od 6,5 tys do 15 tys. rocznie pod względem liczby przyjmowanych wniosków zajmujemy 13 miejsce w Europie – większość osób poszukujących ochrony w Polsce to kobiety i dzieci główne grupy pochodzą z następujących krajów: Rosja (ok. 40 tys., głównie Czeczeni), Gruzja (13 tys.), Ukraina (4 tys.), Armenia (1 tys.), Syria (0,5 tys.), inne (5 tys.) ponad 1500 postępowań zostało wznowionych w wyniku wyjazdu i przymusowego powrotu (procedura Dublin II) w 2014 roku status uchodźcy nadano 262 osobom (głównie z Syrii), ochronę uzupełniającą nadano 170 osobom, a pobyt humanitarny 35 osobom

9 Inne kategorie migrantów osoby posiadające zgodę na pobyt czasowy – ok. 24 tys. osób w 2014 r. osoby posiadające zgodę na pobyt stały – ok. 6 tys. osób w 2014 r. obywatele UE posiadający status rezydenta – ok. 10 tys. osób w 2014 r. podstawowe podstawy uprawniające do pobytu Cudzoziemca: Praca, działalność gospodarcza, małżeństwo z Polakiem lub cudzoziemcem posiadającym pobyt stały, studia, działalność naukowa, związki rodzinne W Polsce dominującymi podstawami pobytu czasowego są: Zezwolenia na pracę oraz podjęcie studiów w Polsce, a zatem migracja zarobkowa, a więc ta forma migracji przed którą rząd nas przestrzega.

10 Skąd się biorą migracje zarobkowe i czy są w Polsce potrzebne? Podstawy migracji zarobkowych: - częściowo tożsame z migracjami uchodźczymi – wojny, kryzysy humanitarne - związane z czynnikami gospodarczymi – złe położenie społeczne, bieda, klęski żywiołowe, Potrzeby polskiego rynku pracy: - luki związane z emigracją Polaków do innych krajów UE – braki dotyczące specjalistów i fachowców - luki związane z potrzebami określonych branż – prace sezonowe w rolnictwie, branża budowlana (remonty), - kwestia rentowności systemu ubezpieczeń społecznych

11 Uchodźcy – tak, bo musimy, migranci zarobkowi – nie? zasada humanitaryzmu nakazuje udzielanie schronienia uchodźcom możliwe problemy – różne sfery i poziomy wykluczenia długotrwałość procedury jako czynnik wykluczający problem standardów minimalnych migranci zarobkowi: podstawowe przyczyny migracji – wpływ Zachodu na kryzysy ekonomiczne (Afryka/Azja jako śmietnik Europy i USA) przystosowanie osób migrujących zarobkowo do integracji na rynku pracy Problem wykorzystywania procedur

12

13 Skąd hejt wobec uchodźców i migrantów? Przyczyny strukturalne: - brak edukacji obywatelskiej - zinstytucjonalizowana ksenofobia w systemie migracyjnym (administracyjno-kontrolny charakter, zamknięty, antyintegracyjny) Przyczyny społeczne: - lęki społeczne: cywilizacyjne (spór światopoglądowy), ekonomiczne (konkurencja), polityczne (obciążenie systemu socjalnego)

14 Prosimy o podzielenie się na cztery grupy: I grupa: proszę zidentyfikować i wypisać podstawowe lęki wobec uchodźców, z podziałem na te, które mogą wywołać nienawiść oraz te, które nienawiści nie wywołują. Do każdego lęku prosimy o przypisanie jego racjonalizacji (czym jest podparty, z czego wynika) II grupa: proszę zidentyfikować i wypisać podstawowe lęki wobec migrantów ekonomicznych, z podziałem na te, które mogą wywołać nienawiść oraz te, które nienawiści nie wywołują. Do każdego lęku prosimy o przypisanie jego racjonalizacji (czym jest podparty, z czego wynika) III grupa: proszę zidentyfikować i wypisać podstawowe przeszkody migracyjne występujące po stronie migrantów przybywających do Europy i Polski. IV grupa: proszę zidentyfikować i wypisać podstawowe przeszkody migracyjne występujące po stronie społeczeństwa przyjmującego Ćwiczenie warsztatowe

15 Mowa nienawiści – czym jest? Mowa nienawiści jako przejaw dyskryminacji Dyskryminacja >> przestępstwa z nienawiści V Mowa nienawiści Definicje: dyskryminacja: kodeks pracy, ustawa równościowa przestępstwo z nienawiści: brak w kodeksie karnym, ale definicja przestępstwa + zasady wymiaru kary. Mowa nienawiści – forma przestępstwa? Mowa nienawiści – przejaw demoralizacji nieletnich

16 Definicja mowy nienawiści W świetle dokumentów Rady Europy: Wypowiedź, która szerzy, propaguje i usprawiedliwia: nienawiść rasową, ksenofobię, antysemityzm oraz inne formy nietolerancji podważające bezpieczeństwo demokratyczne, spoistość kulturową i pluralizm. -wypowiadana z negatywną intencją lub zamiarem ataku -skierowana do zbiorowości lub jednostki zredukowanej do cechy zbiorowości -wykorzystuje cechę będącą elementem czyjejś tożsamości w charakterze epitetu będącego podstawą do dyskryminacji Mowa nienawiści – czym jest?

17 Jak wygląda mowa nienawiści w mediach – jakościowe badanie prasy Czemu boimy się uchodźców – czy dlatego, że są muzułmanami? Charakterystyczne cechy mowy nienawiści wobec muzułmanów wg prasy upolitycznienie religii muzułmańskiej stawianie islamu w opozycji do chrześcijaństwa i przypisywanie mu negatywnych cech, w tym prześladowania i mordowania chrześcijan oskarżanie muzułmanów o rugowanie chrześcijan i ich tradycji (także w Europie) oraz niespójność z świeckimi tradycjami Europy Zachodniej skoncentrowanie dyskursu na kwestiach terroryzmu, utożsamianie fundamentalizmu muzułmańskiego z islamem jako religią przedstawienie muzułmanów jako „świętych krów” politycznej poprawności

18 Cechy charakterystyczne mowy nienawiści wobec uchodźców Najczęściej spotykane uproszczenia i generalizacje: -Uchodźcy to migranci ekonomiczni chcący wykorzystać systemy socjalne państw zachodnich - Imigranci się nie integrują/asymilują - Przykłady patologii z francuskich, brytyjskich i niemieckich gett są skutkiem migracji i braku woli integracji - islam zagraża europejskim i zachodnim wartościom - nie stać nas na przyjęcie i pomoc uchodźcom skoro nie radzimy sobie z problemami biedy u siebie - przyjmowanie uchodźców zwiększa zagrożenie terrorystyczne - za rozwiązanie problemu uchodźców odpowiedzialne są byłe państwa kolonialne, bo to one wywołały kryzys

19 Przykłady z prasy ŚWIĘTA NA CENZUROWANYM NAJWYŻSZY CZAS 2014-01-04 LESZEK SZYMOWSKI str.: XXII W sierpniu berlińscy muzułmanie chcieli rozpocząć uroczyste obchody zakończenia Ramadanu (…), jednak władze nie zgodziły się na to. Lobbing muzułmański - pod pretekstem równości dla ludzi wszystkich wyznań – wymusił więc zakazanie świętowania Bożego Narodzenia. (…) Terror politycznej poprawności wymusza zakazywanie wszelkich chrześcijańskich symboli religijnych w Europie. Dzieje się to w tym samym momencie, gdy w Wielkiej Brytanii trwa dyskusja nad wprowadzeniem szariatu jako równoległego prawa, któremu mieliby być poddani muzułmanie mieszkający w Wielkiej Brytanii. Takie rozwiązanie - jeśli wejdzie w życie - będzie pierwszym w historii przypadkiem legitymacji w jednym kraju dwóch wzajemnie ze sobą sprzecznych systemów prawnych.

20 Przykłady z prasy POLICZEK DLA PUTINA NASZ DZIENNIK 2014-01-03 TOMASZ M. KORCZYŃSKI str.: 2 Dwa zamachy w Wołgogradzie, jeden w republice Dagestanu pokazują trop, gdzie należy szukać sprawców zbrodni na bezbronnych cywilach. (…) Islam do Dagestanu dotarł bardzo wcześnie, bo już na przełomie VII i VIII wieku po Chrystusie, ale ruchy separatystyczne i islamistyczne rozwinęły się dopiero w połowie XIX wieku. (…) Do akcji terrorystycznych coraz częściej wykorzystywane są kobiety. Dżihad bojowniczek, najczęściej wdów po zabitych islamistach, jest skuteczniejszy. Wojowniczki są jeszcze bardziej niebezpieczne, ponieważ w stereotypowym wyobrażeniu, panującym w świadomości opinii publicznej, terrorysta musi być brodatym, posępnym mudżahedinem.

21 KTO TY JESTEŚ? POLAK MAŁY W SIECI 2014-01-13 KRYSTYNA GRZYBOWSKA str.: 90 Wielokulturowość to niekoniecznie tolerancja wobec innych ras, wyznań i poglądów, bo to tolerancja wybiórcza, co oznacza, że co wolno muzułmaninowi, to nie Polakowi albo Bułgarowi. Wybiórcza ze strachu przed terroryzmem islamskim, bo Polak to najwyżej się upije i narozrabia albo upoluje na obiad londyńskiego łabędzia, a muzułmanin, gdy zechce, wysadzi w powietrze supermarket lub inny obiekt publiczny. I tak postępuje islamizacja Europy, tak się dzieje w Wielkiej Brytanii, we Francji, w krajach Beneluksu, Skandynawii i we Francji. Przykłady z prasy

22 Przykłady z pogranicza

23 Przykłady z internetu

24

25

26

27

28 Antyimmigrancki trolling – jak z nim walczyć? Cechy charakterystyczne: Brak merytorycznej dyskusji Używanie kalek, stereotypów, wklejanie drastycznych linków, brak dbałości o kontekst, radykalizm. Brak dialogu, reakcji na argumenty, próby rzeczowej dyskusji Wyolbrzymianie problemów, negatywna narracja, nastawienie na konflikt, podkreślanie różnic, używanie retoryki swój-obcy

29 Jak sprawić, że migranci będą traktowani po dobrosąsiedzku – ćwiczenie warsztatowe Podział na III grupy: I grupa (uchodźcy): grupa ma określić czego potrzebują uchodźcy (na już, za 1 rok, za 5 lat od społeczeństwa przyjmującego). II grupa (Tubylcy entuzjaści): grupa ma określić swoje oczekiwania wobec uchodźców oraz wyobrażenia na temat oczekiwanych ich zachowań. Ponadto ma określić co mogą zaproponować uchodźcom (na już, za rok, w dłuższym czasie) III grupa (tubylcy kontestatorzy): grupa ma określić swoje oczekiwania wobec uchodźców oraz wyobrażenia na temat oczekiwanych ich zachowań. Ponadto ma wskazać, jakie są argumenty przeciw przyjmowaniu uchodźców teraz, a także długoterminowo.

30 Dyskusja podsumowująca + rekomendacje Pytania: - jak katalizować wskazane na warsztatach lęki i zagrożenia? - jak zwalczać mowę nienawiści w internecie i mediach społecznościowych? - jak zwalczać trolling w mediach społecznościowych? - jak pogodzić oczekiwania uchodźców oraz społeczeństwa przyjmującego aby zbudować spójne relacje społeczne (dobrosąsiedzkie)?